CRP Nedir? CRP Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

C reaktif protein(CRP), vücutta iltihaplanma sonucu enflamasyona yanıt olarak karaciğer tarafından kan dolaşımına salınan bir proteindir. CRP testi ile ölçülen bu protein sayısı, vücutta enfeksiyon varlığını tespit etmeyi sağlar. Vücutta birtakım hastalıklar, enfeksiyonlar, sigara-alkol kullanımı, obezite, stres ve bazı cerrahi operasyonlar sonrasında yükselen CRP, bununla birlikte kişide kalp hastalığı görülme riskini belirlemek için de kullanılabilir çünkü CRP yükseldikçe kalp hastalıkları riski de beraberinde artar. Ayrıca CRP yüksekliği durumunda ağrı, ateş, bağ ağrısı ve mide bulantısı gibi belirtiler de görülür.

CRP Nedir?

C-reaktif protein’in kısaltması olan CRP, vücuttaki iltihabın varlığını tespit etmek için kullanılan bir kan testidir. Vücutta enfeksiyon bulunduğunda kandaki miktarı artan CRP, karaciğer tarafından üretilir ve kan dolaşımına salınır. Kandaki CRP değerinin yüksek olması vücutta iltihap olduğunun bir göstergesidir.

C-reaktif protein (CRP), ilk kez 1930 yılında Tillett ve Francis tarafından keşfedildi. CRP ismi ise, ilk olarak akut inflamasyonlu hastaların serumunda, pnömokok kapsülünün "c" karbonhidrat antijeniyle reaksiyona giren bir madde olarak tanımlanması nedeniyle ortaya çıktı ve CRP ismini aldı.

CRP'nin tanımı olarak karaciğer tarafından sentezlenen ve değerleri inflamasyona yanıt olarak yükselen pentamerik bir protein şeklinde bir ifade de kullanılabilir. CRP aynı zamanda akut faz reaktan proteinidir ve esas olarak inflamasyon/enfeksiyöz bir sürecin akut fazı sırasında CRP transkripsiyonundan sorumlu gen üzerindeki IL-6 etkisi ile indüklenir.

Apoptotik hücrelerin ve hücresel kalıntıların temizlenmesinde CRP'nin rolünün bozulmasının sistemik lupus eritematozus (SLE) patogenezinde bir rol oynayıp oynamadığı konusunda bazı sorular vardır ancak bilimsel olarak bu kesinliğe kavuşmamıştır.

Diğer yandan CRP hem proinflamatuar hem de antiinflamatuar özelliklere sahiptir. Fosfokolin, fosfolipitler, histon, kromatin ve fibronektine bağlanarak yabancı patojenlerin ve hasarlı hücrelerin tanınması ve temizlenmesinde rol oynar. Klasik tamamlayıcı yolu aktive edebilir ve ayrıca hücresel döküntülerin ve hasarlı veya apoptotik hücrelerin ve yabancı patojenlerin uzaklaştırılmasını hızlandırmak için Fc reseptörleri aracılığıyla fagositik hücreleri aktive edebilir.

İnflamasyon için dolaylı bir test olan eritrosit sedimantasyon hızıyla karşılaştırıldığında, CRP düzeyleri sırasıyla inflamasyon uyarısının başlangıcı ve ortadan kaldırılmasıyla hızla yükselir ve düşer. Kalıcı olarak yüksek CRP düzeyleri kronik inflamasyon durumlarında, örneğin kronik enfeksiyonlarda veya romatoid artrit gibi inflamatuvar artritlerde görülebilir. Bunun dışında C-reaktif protein yüksekliğinin birçok farklı nedeni vardır. Bunlara akut ve kronik durumlar dahildir ve bunlar etiyolojide enfeksiyöz veya enfeksiyöz olmayan olabilir.

Ancak, belirgin şekilde yükselmiş CRP seviyeleri çoğunlukla enfeksiyon kaynaklıdır. Enfeksiyonla birlikte vücutta iltihaplanma, obezite, sağlıksız beslenme, stres, sigara-alkol kullanımı ve kalp krizi de CRP değerini yükseltebilir. Travma da CRP'de yükselmelere neden olabilecek faktörler arasındadır (alarm tepkisi). Daha mütevazı yükselmeler genellikle uyku bozukluklarından periodontal hastalığa kadar uzanan daha geniş bir yelpazeyle ilişkilendirilir.

CRP Kaç Olmalı?

Enfeksiyon varlığı bulunmayan bir kişinin kanındaki CRP değeri aralığı 0 ile 5 mg/L’ arasındadır. CRP değerinin 3 mg/L veya daha az olması beklenir, bu da normal ve sağlıklı aralık olarak kabul edilir. 3 ila 10 mg/L obezite, gebelik, stres, soğuk algınlığı-grip, diyabet, hareketsiz yaşam ve sigara kullanımını işaret edebilir.

CRP değerini ölçmek için yapılan CRP testi, hekim akut veya kronik inflamasyondan veya enfeksiyondan şüphelendiğinde yapılır. Özellikle CRP değerinin yüksekliğine neden olan faktörlerden biri olan kalp hastalıkları için daha çok çalışmaya ihtiyaç duyulduğu da bir gerçektir. Kardiyovasküler risk ile yüksek hs-CRP arasında bir miktar korelasyon vardır, ancak bunun uygulanması özellikle bu testin düşük özgüllüğü göz önüne alındığında hala tartışmalıdır ve şu anda daha fazla değerlendirmeye muhtaçtır. Ancak kalp krizi geçiren kişilerin CRP değerlerinin yükseldiği de görülür.

CRP Testi (C-Reaktif Protein Testi) Nasıl Yapılır?

CRP değerine açlık ve tokluk fark etmeksizin kan tahlili yapılarak bakılmaktadır. CRP değeri kanda enfeksiyon sebebiyle 4-6 saat içinde yükselmeye başlamaktadır. Enfeksiyonun türüne göre 24 saat ile 48 saat arasında kanda en yüksek seviyeye ulaşabilmektedir.

CRP Testi Neden Yapılır?

CRP testi genellikle iltihaplanma ve enfeksiyon şüphesi gibi durumlar söz konusu olduğunda yapılan bir testtir. CRP değeri vücuttaki çeşitli komplikasyonlara yanıt olarak yükseldiği için CRP testinin yapılma amacı enfeksiyondan bağımsız farklı nedenlere bağlı olarak da yapılabilir. 

CRP değerinin ölçülmesi için yapılan CRP testinin yapılma nedenleri şunlardır:

• Sepsis gibi ciddi bakteriyel enfeksiyonlar
• Mantar enfeksiyonları
• Osteomiyelit (kemik iltihabı)
• İnflamatuar bağırsak hastalığı (İBH)
• Bazı artrit türleri
• Romatoid artrit veya lupus (sistemik lupus eritematozus) gibi otoimmün hastalıklar
• Pelvik inflamatuar hastalık (PID) .
• Kalp krizi ve kalp hastalıkları riskinin değerlendirilmesi
• Kanser tedavisinde süreç takibi ve enfeksiyon analizi

Ortaya çıkan belirtiler veya kan değerinde normalin dışındaki değerler sonucunda doktor tarafından iltihaplanma veya enfeksiyon şüphesi varsa doktor tarafından CRP değerinin ölçtürülmesi istenir. Olası enfeksiyon varlığı başta olmak üzere farklı hastalıklarının tanısı için de CRP değerinin ne durumda olduğuna bakılır. Buna kalp krizi riski ve otoimmün hastalıklar da dahildir. 

CRP değeri, doktorun özel olarak ifadesiyle kan tahliline eklenir. Çünkü her rutin kan sayımında CRP değeri gözükmez. Bir enfeksiyon veya hastalık şüphesi sonucunda kan tahlilinde CRP değeri öğrenilir. Aslında bu noktada enflamasyonun aslında vücudun herhangi bir yaralanma, hastalık ya da mikroba karşı verdiği doğal ve önemli bir tepki olduğu, CRP değerinin de bu bağlamda önemli bir değer olduğu belirtmek gerekir.

Örnek vermek gerekirse bir yaralanma meydana geldiğinde vücudun hasar alan bölümünde ağrı, şişlik, kızarıklık ve hassasiyet olabilir. Bu işaretler aslında bir enflamasyon işaretidir ve vücudun kendisini iyileştirme çabasının bir göstergesidir. Yani vücut hala aktif ve iyileşme çabası içindedir demektir.

Normal seyreden ve akut olarak ifade edilebilecek geçici olan enflamasyon vücut için faydalı sayılsa da bazı durumlarda kronikleşebilir ve kimi hastalıklara davetiye çıkarabilir. Gerekli bir durum olmadığı halde vücut enflamasyon mekanizmasını devreye sokabilir. Bu gibi durumlarda iltihabın genel vücut sağlığını tehlikeye sokabileceği durumlar çoğunlukla kronik enflamasyonlar sonucunda yaşanır. CRP de bağışıklık sisteminin belli kısımlarını aktive ettiğinden enflamasyonla bağlantılı şekilde yükselip azalabilir. Dolayısıyla CRP ölçümü, özellikle kronik enflamasyonun tespiti için büyük önem taşır ve ciddi fikirler verir.

CRP Yüksekliği Nedir?

CRP yüksekliği, vücutta enfeksiyon ve/veya iltihaplanma bulunduğu anlamına gelir. CRP değerini yükselten vücuttaki enfeksiyonun nedenleri pankreatit geçirilmesi, zatürre, enfeksiyon, iltihaplanma, kalp hastalığı veya kalp krizi geçirildiği ve otoimmün ya da gibi hastalıklardır. Kanda CRP değeri 5 mg/L üzeri olan kişilerde vücutta enfeksiyon ve iltihaplanma söz konusu olabilir. Değer yükseldikçe enfeksiyonun ciddiyeti de artar.

Orta ila şiddetli derecede yüksek CRP değerleri genellikle bir tür iltihap veya enfeksiyon işareti sayılır. Ancak burada bilinmesi gereken, bir CRP testinin ltihabın nedenini veya vücuttaki yerini göstermediğidir. Bu bağlamda CRP yüksekliği ortaya çıktıysa doktor tarafından muhtemelen enfeksiyonun kesinleşmesi veya enfeksiyonun vücudun hangi bölgesinde olduğuna dair ek testler istenecektir.

CRP seviyesinin anlamı, değerin ne kadar yüksek olduğuna bağlıdır. Bu yüksekliğin seviyeleri, yüksekliğe neden olan faktörlere dair fikir verebilir.

Orta yükseklik: Yapılan test sonucunda desilitre başına 1,0 ila 10,0 miligram (mg/dL) CRP test sonucu genellikle orta derecede yüksek bir seviye olarak kabul edilir. Bu CRP değeri genellikle aşağıdaki durumlardan birini işaret edebilir. 

• Romatoid artrit (RA)
• Sistemik lupus eritematozus (SLE) veya diğer otoimmün durumlar gibi rahatsızlıklardan kaynaklanan sistemik inflamasyon
• Kesin olmasa da kalp krizi (miyokard enfarktüsü)
• Pankreatit
• Bronşit

Belirgin yükseklik: Yapılan test sonucunda 10 mg/dL'den fazla bir değeri genellikle belirgin bir yükselme olarak kabul edilir. Bu sonuç aşağıdaki durumlardan herhangi birini gösterebilir:

• Akut bakteriyel enfeksiyonlar
• Viral enfeksiyonlar
• Sistemik vaskülit
• Büyük yaralanma (travma).

Şiddetli yükseklik: 50 mg/dL'den fazla bir CRP test sonucu genellikle ciddi ve şiddetli bir yükselme olarak kabul edilir. 50 mg/L'nin üzerindeki sonuçlar yaklaşık %90 oranında akut bakteriyel enfeksiyonlarla ilişkilidir. Daha ciddi neden olarak da kalp krizi ve kanser gösterilebilir. Ancak kanser tanısı için CRP değeri tek başına yeterli değildir.

CRP Yüksekliği Neden Olur?

CRP yüksekliği, vücutta iltihap veya enfeksiyon olduğu anlamına gelir. Bakteri veya virüslerden kaynaklanan enfeksiyonlar, inflamatuar bağırsak hastalığı, crohn hastalığı ve ülseratif koliti içeren bağırsak bozuklukları, lupus ve romatoid artrit gibi otoimmün bozukluklar, kalp krizi ve kanser türleri CRP yükselmesinin nedenleridir.

Genel olarak CRP yüksekliğine neden olan durumlar şöyledir:

• Kanda oluşan enfeksiyon ve iltihaplanma
• Kalp krizi riski
• Otoimmün hastalıklar
• Doku hasarları
• Diyabet
• Yaralanma ve travma
• Obezite
• Tüberküloz
• Kanser
• Sigara tüketimi
• Diş eti iltihabı
• Hamilelik
• Uykusuzluk
• Depresyon

Kanda oluşan enfeksiyon ve iltihaplanma

Kanda enfeksiyon ve iltihaplanma meydana geldiği bağışıklık sistemi devreye girer ve bir reaksiyon gösterir. Bu reaksiyona bağlı olarak C reaktik protein seviyelerinde bir yükselme meydana gelir. Bu bağlamda enfeksiyon ve iltihaplanma en yaygın CRP yüksekliği nedenidir.

Kalp krizi riski

Kalp krizi ve bazı kalp hastalıkları da CRP seviyelerini artıran faktörler arasında yer alır. Özellikle damar iltihaplanması, kalp krizi riskini artırırken, CRP seviyelerini de yükseltir.

Otoimmün hastalıklara bağlı CRP değerinin yükselmesi

Otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin kendi vücut dokularına saldırması sonucunda iltihaplanmaya, enfeksiyona ve dolayısıyla CRP yüksekliğine neden olabilir. Otoimmün hastalıklara örnek olarak romatoid artrit ve lupus verilebilir.

Diyabet ve CRP ilişkisi

Kronik hastalıklar da CRP seviyelerini yükselten faktörlerden biridir. Özellikle diyabet, kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları ve inflamatuvar bağırsak hastalıkları gibi hastalıklar vücutta sürekli olarak bir iltihaplanmaya yol açarak CRP seviyelerinin yüksek olmasına sebebiyet verebilir. Bu hastalıkların tedavisi veya kontrol altına alınması CRP seviyelerinin de akabinde düşmesini sağlar.

Kanser ve CRP yüksekliği

Ayrıca, bazı kanser türlerinde tümörlerin oluşturduğu iltihaplanma nedeniyle CRP seviyelerini artırabilir. Ancak tek başına CRP yüksekliği kanser tanısı için yeterli değildir. Bazı çok yüksek CRP değerlerinin kanser olmadığı da görülür. Kanser tanısı için daha detayli tetkiklere ihtiyaç vardır.

Yaşam tarzı faktörlerinin CRP yüksekliğine etkisi

Stres, sigara tüketimi, sağlıksız beslenmek ve hareketsiz bir yaşam... Yaşam tarzı faktörleri de CRP yüksekliğinin altında yatan önemli faktörler olarak değerlendirilir. Örneğin stres, vücutta inflamasyonu tetikleyerek CRP'nin yükselmesine yol açabilir. Sigara kullanımı ve obezite, iltihaplanma süreçlerini olumsuz destekleyerek CRP seviyelerinin yükselmesine katkıda bulunabilir. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, hareketsiz bir yaşamla birlikte fiziksel aktivite eksikliği ve alkol tüketimi gibi faktörler de CRP seviyelerinin yükselmesine yol açarak başta enfeksiyok olmak üzere birçok hastalığa sebebiyet verebilir. CRP seviyelerinin yüksek olması, altta yatan bir sağlık sorununun habercisi olabileceğinden, mutlaka bir doktora danışılması gerekir. 

Kanser hastalarında CRP yüksekliği kaç olur?

Kişinin kanındaki enfeksiyon ve iltihaplanmayı ölçmeye yarayan CRP değeri özellikle 20 ve daha yüksek mg / l çıktığında kanser hastalığından şüphelenilir. Ancak tek başına bu değer kanser tanısı için yeterli değildir. Kanser hastalığının kesin teşhisi için doktor patolojik testler ve ekstra tahliller isteyebilir.

CRP Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

İltihaba neden olan akut veya kronik bir rahatsızlığı düşündüren belirtilerin olması durumunda CRP testi istenebilir.

CRP yüksekliği testi hastada bu belirtilerin oluşması durumunda istenir;

• Açıklanamayan yorgunluk
• Ağrı
• Kas sertliği, ağrı ve zayıflık
• Ateş
• Titreme
• Baş ağrısı
• Mide bulantısı, iştahsızlık veya hazımsızlık
• Uyumakta zorlanma ya da uykusuz hissetme

CRP yüksekliği özetle ne anlama gelir?

Özetle kandaki CRP değeriniz yüksek çıkarsa doktorunuzdan, "Vücudunuzda enfeksiyon var" cevabını duyarsınız. Bu enfeksiyon genellikle 5 mg/l değerinin üstüyle ilişkilidir. Eğer 10 ve üzeri bir değer çıktıysa kalp krizi ve inme riski oluşabilir. Kanser şüphesinin söz konusu olması için ise CRP değerinin 20 ve daha yüksek olması gerekir. Ancak bu durum da kanser tanısı için tek başına yeterli değildir.

CRP Nasıl Düşer?

Kişinin hayat tarzında yapacağı egzersiz, sigaranın bırakılması ve stresten uzak durmak gibi bazı değişiklikler CRP değerinin ilaçsız bir şekilde düşmesini sağlar. CRP değerini düşürmeye yarayan belirgin bir ilaç yoktur. CRP değerini düşürmek için öncelikle yüksekliğin altında yatan nedenin belirlenmesi gerekir. Altında yatan neden enfeksiyon ve iltihaplanma ise doktor tarafından genellikle antibiyotik tedavisi uygulanır.

CRP değerini düşürmek için uygulanması gereken bazı yöntemler şunlardır:

• Yürüyüş, koşu ve bisiklet gibi egzersizler yapmak
• Sigara ve alkolü en kısa sürede bırakmak
• Sağlıklı bir beslenme düzenine geçerek kilo vermek
• Somon, ton balığı ve bitki bazlı proteinler içeren bir diyet listesi belirlemek
• Stres seviyesini düşürmek

CRP türbidimetrik neden yapılır?

CRP Türbidimetrik Testi, vücuttaki inflamatuar durumları belirlemek, izlemek, tespit ve analiz için kullanılır.

CRP türbidimetrik testi, aşağıdaki durumların değerlendirilmesinde önemli bir rol oynar ve bu bağlamda CRP türbidimetrik testinin uygulama nedenleri şöyle ifade edilebilir: 

• Enfeksiyon ve iltihaplanmanın takip edilmesi ve incelenmesi
• Kronik iltihaplı hastalıkların (romatoid artrit, lupus gibi) tanı süreci 
• Kalp-damar hastalıkları ve kalp krizi riskini değerlendirmek
• Ameliyat sonrası veya yaralanmalar sonrası enfeksiyon gelişip gelişmediğini belirlemek 
• Vücudun tedaviye verdiği yanıtın izlenmesi (özellikle enfeksiyon ve iltihap tedavisi) 
• Kanser veya tümörlerin neden olduğu iltihaplanmalar ve enfeksiyonları izlemek
• Bağışıklık sistemi bozukluklarına bağlı inflamasyonların teşhisi

CRP dışında başka hangi testler istenebilir?

CRP testi yalnızca iltihap veya enfeksiyon olup olmadığını söyler ve buna neyin sebep olduğu ve enfeksiyon nerede olduğunu tam olarak saptamaz. Bu nedenle daha detaylı enfeksiyon incelemesi için daha fazla test istenebilir. Bunları şu şekilde açıklamak mümküdür: 

Eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) testi. CRP gibi bu ESR testi de vücuttaki iltihabın varlığını belirler. CRP kadar hassas bir test değildir ancak uygulanması kolay olup daha fazla bilgi verme potansiyeline sahiptir.

Antinükleer antikor (ANA) testi: ANA testi, hücrelere saldıran otoantikorları ölçer. Bu test, lupus gibi bazı otoimmün hastalıkların teşhisinde önemlidir.

Romatoid faktör (RF): Romatoid faktör testi, romatoid artritin teşhisine ve takibine yardımcı olmak için yapılır.

Antisiklik sitrüline peptit (anti-CCP) antikorları: Anti CCP testi romatoid artriti teşhis etmeye ve izlemeye yardımcı olmak için yapılır.

Kalp Hastalığı İçin Yapılan Hs-CRP Testi Nedir?

Kalp hastalıkları ile ilgili risklerin belirlenmesinde hs-CRP “yüksek hassasiyetli” CRP testi kullanılmaktadır. Kişi için felç veya enfarktüs gibi kalp sorunları riskini değerlendirmek istediğinde istenmektedir. Kişi sağlıklıysa fakat ve hs- CRP seviyeleri yüksek ise periferik arter hastalığı, felç veya kalp krizi geçirme riski altında olduğu anlamına gelmektedir. Hs-CRP değeri 1,0 ‘in altında ise kalp hastalığı riski düşük, 1,0 – 3,0 arasında ise orta derece, 3,0 ve üstü ise yüksek kap hastalıkları açısından risk altındadır. Bununla birlikte Hs-CRP Testi CRP testinden farklı bir testtir.   

CRP testine genel bir bakış

C-reaktif protein (CRP) testinin kandaki C-reaktif proteinin (karaciğeriniz tarafından üretilen bir protein) seviyesini ölçtüğü bilimsel olarak bilinen bir gerçektir.

Süreci anlatmak gerekirse karaciğer, iltihaplanmaya yanıt olarak kan dolaşımına CRP proteinini salgılar. Vücut saldırgan bir etkenle (virüsler, bakteriler veya toksik kimyasallar gibi) karşılaştığında veya bir yaralanma söz konusu olduğunda bağışıklık sistemini harekete geçirir. Bağışıklık sistemi ilk olarak müdahale amaçlı iltihaplı hücreler ve sitokinleri gönderir. Bu hücreler, bakterileri ve diğer saldırgan ajanları yakalamak veya yaralı dokuyu iyileştirmeye başlamak için bir inflamatuar reaksiyon başlatır. Sonuç olarak ağrı, şişlik, morarma veya kızarıklık meydana gelebilir. Ancak inflamasyon, eklemler gibi görülemeyen vücut sistemlerini de etkiler. Normal şartlarda kanda düşük CRP seviyeleri bulunur. Ancak orta ila şiddetli derecede yüksek seviyeler ciddi bir enfeksiyonun veya diğer inflamatuar bir durumun göstergesi olabilir.

CRP Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kan tahlilinde CRP nedir?

CRP, karaciğerin iltihaplanmaya yanıt olarak ürettiği ve kan dolaşımına gönderdiği bir proteindir. CRP seviyesi normalde düşüktür,  C reaktif protein anlamına gelen CRP seviyesinin yükselmesi, vücutta iltihaplanma veya enfeksiyon başta olmak üzere çeşitli sağlık sorunları bulunduğu anlamına gelir.

CRP türbidimetrik nedir?

CRP türbidimetrik, vücudun inflamatuar durumunu değerlendirmek amacıyla kandaki C-reaktif adlı proteini tespit etmek ve ölçmek için kullanılan bir testtir. Türbimetrik yöntemi, çözelti içinde yer alan belirli kimyasal molekül ve kandaki CRP’nin ışığa maruz bırakılmasına bağlı olarak ışığı absorbe etme yetisine bağlı bir şekilde çözeltideki değeri ile hesaplanır.

CRP kaç olursa tehlikeli?

CRP seviyesi iltihaplanmaya neden olan duruma bağlı olarak değişir. Genellikle, 10 mg/L'den düşük bir CRP seviyesi kabul edilebilir. 10 ila 50 mg/L arasındaki CRP seviyeleri hafif ila orta dereceli iltihaplanmayı gösterirken, 50-100 mg/L ve üzerindeki seviyeler şiddetli enfeksiyona bağlı gelişir ve tehlikeli kabul edilir. Özellikle 100 ve üzeri seviyelerde bir CRP değeri akut bakteriyel enfeksiyona işaret eder.

CRP vücutta neler yapar?

Vücudunuzda iltihap veya enfeksiyon varsa karaciğer kan dolaşımına daha fazla CRP proteini salgılamaya başlar. Bu bağlamda CRP yüksekliği ortaya çıkar ve yüksek CRP seviyeleri, iltihaplanmaya neden olan ciddi bir sağlık sorunu olduğu anlamına gelebilir. İltihaplanma, vücudun dokuları koruma ve bir yaralanmadan, enfeksiyondan veya başka bir hastalıktan iyileşmelerine yardımcı olma yoludur.

CRP yüksekliği kaç olursa tehlikeli olur?

CRP için 10 mg/dL'nin üzerindeki bir değer belirgin bir artış olarak kabul edilmektedir. Sağlıklı bir vücutta CRP değerinin 5 mg/dL altında olması beklenir ancak soğuk algınlığı, sigara kullanımı ve obezite gibi nedenlerle CRP'nin kandaki miktarı 5-10 mg/dL aralığında görünebilir. Kandaki CRP seviyesinin 10 mg/dL altında olması gerekir. Bu seviyenin üstünde bir değer sebebi anlaşılması gereken enfeksiyonu işaret eder.

CRP için 5 ile 10 mg/L arasında bir değer hafif enfeksiyonları veya diş eti iltihabı, grip veya soğuk algınlığı gibi iltihapları gösterebilir.

10 ile 40 mg/L arasında: covid-19 veya solunum yolu enfeksiyonu gibi daha şiddetli veya orta dereceli enfeksiyonları bildirebilir.

40 mg/L'den fazla: Genellikle bakteriyel enfeksiyonun varlığını işaret edebilir.

200 mg/L'den fazla: Kişiyi hayati tehlikeye sokan ciddi bir durum olan sepsisi gösterebilir.

Bu protein kronik hastalıkların varlığında da artabilmektedir.  Bu nedenle doktor, kandaki artışa neyin neden olduğunu bulmaya çalışmak için daha fazla test yapmak zorundadır, çünkü CRP'nin kendisi hangi hastalık olduğunu belirleyemez.

CRP 150 çıktı ne anlama gelir?

Kanda CRP değerinin 150 mg/l olarak belirlenmesi vücutta ciddi bir enfeksiyon ve iltihaplanma varlığının işaretiyle birlikte kalp krizi riski, inme ve daha ciddi hastalıkların işareti sayılabilir. CRP 150 çıkan bir kişinin neden bağlı olarak tedavisi doktor tarafından belirlenir.

CRP yüksekliği nasıl tedavi edilir?

CRP‘nin yükselmesinin sebeplerinin araştırılması gerekmektedir. Hasta sadece CRP değerini düşürmeye çalışmamalıdır. CRP yüksekliğinin altında yatan hastalık ya da nedenler tedavi edildiğinde CRP olması gereken değerine düşecektir. CRP’yi yükselten gripse, grip tedavi edildiğinde CRP normal değerine dönecektir. Bir travma ya da cerrahi operasyon sonrası yükselen CRP değeri de hasarlar iyileştikçe düşecektir. Bu tedavileri için mutlaka bir hekime başvurulmalı ve kişinin hastalığına uygun tedavi düzenlenmelidir.

Stres CRP'yi yükseltir mi?

CRP yüksekliğinin birçok nedeni bulunmaktadır. Yapılan bazı çalışmalar stresin de CRP’nin yükselmesinde etkisinin olduğunu ortaya koymuştur.

CRP yüksekliği kanser belirtisi midir?

CRP yüksekliği, kendi başına herhangi bir belirtiye yol açmaz. Ancak hastalarda CRP seviyesinin yükselmesini tetikleyen enfeksiyon hastalığı, inflamatuar hastalık, kanser, kardiyovasküler hastalıklar gibi sağlık sorunlarına bağlı olarak çeşitli semptomlar gelişebilir.

CRP yüksekliği akciğer kanseri, mide kanseri, kalın bağırsak (kolorektal) kanseri, pankreas kanseri, karaciğer kanseri, idrar yolları (üriner sistem) kanserleri, yumurtalık (over) kanseri, yemek borusu (özefagus) kanseri, lenfoma ve osteosarkom hastalarında yüksek olabilir. CRP düzeyi yüksek olan bu hastaların tedavi süreci CRP düzeyi düşük olan hastalara göre biraz daha olumsuz ilerleyebilir.

CRP testi risk taşır mı?

İğneyle kan testi yaptırmanın bazı riskleri vardır. Buna CRP testi de dahildir. Bu risk faktörleri arasında kanama, enfeksiyon, morarma ve baş dönmesi yer alır ancak bunlar geçici yan etkilerdir. Ayrıca iğne kolunuzu veya elinizi deldiğinde hafif bir batma veya ağrı hissedebilirsiniz. Sonrasında, iğnenin vurulduğu bölge ağrılı olabilir.

Vücuttaki iltihaplanma uzun sürerse ne olur?

Vücutta meydana gelen iltihaplanma çok uzun sürerse sağlıklı dokulara da zarar verebilir. Buna kronik (uzun vadeli) iltihaplanma adı verilir. Kronik enfeksiyonlar, bazı otoimmün bozukluklar ve diğer hastalıklar zararlı kronik iltihaplanmaya neden olabilir. Kronik iltihaplanma, dokularınız örneğin sigara içmek veya çevredeki kimyasallardan dolayı tekrar tekrar yaralanırsa veya tahriş olursa da meydana gelebilir. Bunun akabinde de kronik iltihaplanmaya bağlı olarak CRP değerinde yükseklik görülebilir.

Obezite hastalığı CRP'yi yükseltir mi?

Obezitede vücuttaki yağ dokunun artması söz konusudur. Yağ dokusunun artması vücudu iltihaplara ve enfeksiyonlara açık hale getirir. Obezite sonucunda da CRP değerinde yükseklik görülmesi sööz konusu olabilir. Bunun önüne geçmek için sağlıklı bir şekilde kilo vermek önemlidir.

Sigara içmek CRP yüksekliğine neden olur mu?

Sigara, sağlıklı dokulara zarar verir, iltihaplanmaları ve enfeksiyonu tetikler, kan damarlarını tıkar, kalp hastalıkları riskini artırır ve tüm bunların ışığında CRP değerini de yükseltebilir.

CRP yüksekliğinde nasıl beslenilmelidir?

CRP'si yüksek olan kişiler rafine karbonhidratlar, rafine şeker, kızarmış yiyecekler, kırmızı et ve işlenmiş et gibi iltihaba neden olabilecek besinleri sınırlamak veya bunlardan kaçınmak durumundadır. Bunların yerine yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler, yağlı balıklar ve tam tahıllar gibi daha fazla iltihap ve enfeksiyon önleyici besinlerin tüketilmesine özen gösterilmelidir. Beslenme ile birlikte düzenli egzersiz ve kaliteli bir uykuyla da bu süreç desteklenmelidir.

CRP düzeyi normale döner mi?

CRP yüksekliğinin normale dönmesi için iltihap ve enfeksiyonun vücuttan atılması gerekir. Bunun için eğer doğal yöntemlerle iyileşebilecek değerler söz konusuysa sağlıklı bir beslenme düzeni ve fiziksel egzersizle CRP düzeyi normale dönebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.