Mesane Kanseri Nedir? Mesane Kanseri Belirtileri ve Tedavisi

Mesane astarındaki sağlıklı hücrelerin (çoğunlukla ürotelyal hücrelerin) değişip kontrolden çıkması sonucu tümör adı verilen bir kitle oluşturmasına mesane kanseri adı verilir. Çoğu tümör mesanenin iç tabakasında gelişir ancak bazıları daha derin mesaneye doğru büyüyebilir ve ilerleyen evrelerde kaslara, lenf bezlerine, doku ve organlara yayılarak metastaz yapabilir. Yaygın ve ilk görülen mesane kanseri belirtisi hematüri olarak bilinen idrardan kan gelmesidir. Genellikle yaşlı bireylerde görülen mesane kanseri nüksedebilen bir kanser türüdür. Mesane kanserinin tedavi seçenekleri arasında cerrahi, biyolojik tedavi ve kemoterapi yer alır.

Mesane Kanseri Nedir?

Mesane kanseri, karnın alt kısmında idrarı depolayan, içi boş bir organ olan mesaneyi kaplayan dokudaki hücrelerin mutasyona uğraması sonucu tümör adlı verilen bir kitle oluşturmasıdır. Genellikle mesanenin iç kısmında başlayan mesane kanseri, zaman zaman derin mesaneye doğru büyüyebilir ve kanserin ileri evrelerinde doku ve organlarla birlikte mesane tümörü kaslara ve lenf bezlerine kadar yayılabilir.

Mesane kanserinin yaygın görülen ilk belirtisi idrardan kan gelmesidir. Bununla birlikte sık idrara çıkmak ve idrar yaparken zorlanma da mesane kanseri belirtileri arasında yer alır. Sıklıkla yaşlı kişilerde görülen mesane kanseri, sigara tüketimi, idrar yolu enfeksiyonları ve radyasyona bağlı nedenler sonucu ortaya çıkar. Erken teşhis edildiği takdirde iyileşme oranı yüksek bir kanser türü olan mesane kanseri yıllar içinde tekrar nüksedebilir. Tedavi seçenekleri arasında biyolojik tedavi, radyoterapi, kemoterapi ve immunoterapi gibi alternatifler yer alır.

Mesane Kanseri Neden Olur?

Mesana kanseri, mesanedeki hücrelerin kontrolsüz ve anormal bir şekilde büyümesine bağlı olarak mesane tümörü şeklinde ortaya çıkar. Yaygın mesane kanseri nedenleri arasında sigara tüketimi, yaşlılık, radyasyon, idrar yolu-mesane enfeksiyonları ve genetik faktör yatar.

Genel olarak mesane kanserine neden olan faktörler şunlardır:

Sigara tüketimi: Tütündeki kanserojen maddeler nedeniyle aşırı sigara tüketimi mesane kanserinin temel nedenlerinden biri sayılır.

Yaşlılık: Özellikle 55 yaş üstü erkeklerde mesanede tümör oluşmasıyla birlikte mesane kanseri görülme riski daha yüksektir.

Radyasyon: Radyasyonun yoğun olduğu alanlarda çalışan kişilerde kimyasal ve radyasyon kaynaklı mesane kanseri görülme ihtimali artar. Özellikle boya, kauçuk, deri, bazı tekstil ürünleri ve kuaför malzemelerinde kimyasal oranı yüksektir.

Yeterli su içmemek ve idrarı tutmak: Gün içinde yeteri kadar su içmemek ve gelen idrarı tutmak da mesaneyi zorlayarak uzun vadede mesane kanseri oluşumuna yol açabilir.

Mesane ve idrar yolu enfeksiyonları: Sık sık mesane enfeksiyonları, mesane taşları veya diğer idrar yolu enfeksiyonları yaşayan kişilerde mesane kanserinin bir çeşidi olan skuamöz hücreli karsinom riski yüksektir.

Kemoterapi: Kemoterapi ilaçları alan kişilerde de kanserin nüksetme ihtimali değerlendirilir.

Genetik: Ailesinde mesane kanseri geçmişi olan kişilerin mesane kanserine yakalanma ihtimallerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.

Mesane Kanseri Türleri Nelerdir?

Mesane kanseri kendi içinde üçe ayrılır ve kanserin şiddetine göre sınıflandırılır.

Mesane kanseri türleri şu şekildedir:

Geçiş hücreli karsinom: Ürotelyal karsinom olarak da adlandırılan geçiş hücreli karsinom, mesane duvarının iç astarındaki geçiş hücrelerinde başlayan kanser türüdür. Tüm mesane kanserlerinin yaklaşık %90'ı geçicidir. Bu kanser türünde anormal hücreler iç astardan mesanenizin derinliklerindeki diğer katmanlara veya mesane duvarınız yoluyla mesanenizi çevreleyen yağ dokularına yayılır.

Skuamöz hücreli karsinom: Skuamöz hücreler mesanenizin içini kaplayan ince, düz hücrelerdir. Skuamöz hücreli karsinom, mesane kanserlerinin yaklaşık %5'ini oluşturur ve genellikle uzun süreli mesane iltihabı veya tahrişi yaşayan kişilerde ortaya çıkar.

Adenokarsinom: Adenokarsinom kanserleri, mesane de dahil olmak üzere organ ve dokuları kaplayan bezlerdeki kanserlerdir. Bu çok nadir görülen bir mesane kanseri türüdür ve tüm mesane kanserlerinin %1 ila %2'sini oluşturur. Bu yayılma durumuna da metastaz adı verilir.

Mesane Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Mesane kanserinin en sık görülen belirtisi idrardan kan gelmesi olup, ani ve sık idrara çıkma isteğiyle birlikte idrar yaparken yanma ve zorlanma da mesane kanserinin yaygın belirtileridir.

Mesane kanseri belirtileri şunlardır:

• İdrardan kan gelmesi
• Sık ve ani gelen idrara çıkma ihtiyacı
• İdrar yapma ihtiyacı hissetmeye rağmen idrarı yapamama
• İdrar yaparken zorlanma ve ağrı
• Kesik kesik ve zayıf idrar akışı
• Alt karın bölgesinde, belde ve sırtta ağrı
• Mesane kontrolü kaybı sonucu idrar kaçırma

Mesane kanserinin diğer organlara yayıldığı durumlarda şu belirtiler görülebilir:

• Karın ağrısı
• İştah azalması ve kilo kaybı
• Tükenmişlik hissi
• Kemik ağrısı ve hassasiyet
• Ayaklarda şişme

İdrardan kan gelmesi (hematüri)

Hematüri olarak bilinen idrardan kan gelmesi, mesane tümörünün kan damarlarını istila edip yırtması sonucu idrardan kan gelmesi şeklinde kendisini gösterir. İdrardan kan gelmesi durumu mesane kanserinin yaygın görülen ilk belirtisidir ve mesane kanserinin işareti sayılır.

Sık sık ve ani gelen idrara çıkma ihtiyacı

Gün içinde normalden daha fazla sayıda ve özellikle geceleri idrara çıkma ihtiyacı mesane kanseri göstergesidir. Kanser hücreleri, mesanenin iç kısmını kaplayan ve mesanenin kas duvarlarını kaplayan ince hücre tabakasında büyümeye başlar ve kanser hücreleri mesanenin iç kısmında hasar bırakarak sık sık idrara çıkma ihtiyacı hissettirir.

İdrar yaparken zorlanma ve ağrı

İdrar yaparken zorlanma, ağrı ve acı hissetmek de mesane kanseri semptomlarındandır.

İdrar kaçırma

Mesane kanseri belirtilerinden gösterilen idrar kaçırma, mesane tümörleri veya üretradaki yapısal değişiklikler nedeniyle ortaya çıkabilir.

Altın karın bölgesi, bel ve sırt ağrısı

Özellikle şiddeti artan ve metastaz yapan mesane kanseri vakalarında bel, sırt ve pelvis bölgelerinden ağrılar meydana gelebilir.

Mesane Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Mesane kanseri yaşanan belirtilerle ya da rutin kontroller sırasında şüphe sonucu belirlenmektedir. Öncelikle mesane kanseri için genetik, sigara kullanımı veya radyasyona maruziyet gibi risk faktörleri değerlendirilir. Rutin kontroller ve fiziki muayene sonrası doktor tarafındna idrar tahlili, idrar kültürü ve birtakım görüntüleme testleri istenebilir.

Mesane kanseri teşhisi için uygulanan idrar testleri şöyledir:

• İdrar tahlili
• İdrar sitolojisi
• İdrar kültürü
• İdrar tümör marker testleri

Mesane kanseri tanısında faydalanılan görüntüleme testleri ise şunlardır:

• Ultrasonografi (USG)
• Bilgisayarlı Tomografi (BT ürogram)
• İntravenöz pyelogram (IVP)
• Retrograd pyelogram
• MR (Manyetik Rezonans)
• PET CT Taraması
• Göğüs röntgeni
• Sistoskopi
• Biyopsi - Mesane tümörünün transüretral rezeksiyonu (TUR-BT)

Mesane Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Mesane kanseri tedavisi hastalığın şiddetine ve evresine göre değişkenlik gösterir ve süreç doktor tarafından planlanır.

TUR ameliyatı (Transüretral rezeksiyon)

Mesane tümörünün transüretral rezeksiyonu yani TUR ameliyatı genellikle kas invaziv olmayan yani mesanenin mukozasında bulunup mesane duvarının kas tabakasına uzanmamış tümörleri çıkarmak için kullanılır. TUR aynı zamanda mesane kanseri teşhisi ve evrelemesinde de kullanılabilir.

TUR ameliyatı genel anestezi ile yapılabileceği gibi bölgesel anestezi altında gerçekleştirilebilir. TUR ameliyatı vücutta herhangi bir kesi yapılmadan, idrar yolu uç kısmındaki doğal delikten girilerek gerçekleştirilir.

TUR ameliyatı sırasında üroloji uzmanı ucunda “U” şeklinde küçük bir tel olan endoskop ile mesaneye ulaşılır. Elektrik akımı ile kanserli doku kesilerek vücuttan çıkartılır. Çok küçük tümörlerde parça alındıktan sonra kanserli hücreler bölgesi yakılarak tedavi ortadan kaldırılır.

TUR ameliyatının ardından üroloji uzmanı kalan kanser hücrelerini yok etmek ve nüks etmesini engellemek için bir kereliğine veya 6-8 hafta süreyle haftada bir kez mesane içine sonda ile uygulanan kemoterapi önerebilir.

Parsiyel veya segmental sistektomi

Tümörün ve mesanenin bir kısmının cerrahi yöntemle çıkartılması işlemidir. Parsiyel sistektomi ameliyatının mesane kanserini tedavideki yeri son derece kısıtlı olup ancak bazı özel histolojili kanserlerin tedavisinde uygulanır.

Radikal sistektomi

Tümör ile birlikte mesanenin tümü ve yakınındaki doku ve organlar çıkarıldığı bir cerrahi yöntemdir. Radikal sistektomi ameliyatında mesanenin yanı sıra erkeklerin, prostat ve meni keseleri, gerekli hastalarda tüm idrar yolu çıkartılır. Kadınlarda ise klasik tanımlamada rahim, fallop tüpleri, yumurtalıklar ve rahimin tamamı veya bir kısmı çıkarılır ancak jinekolojik organları yerinde bırakarak güvenli sınırlarla mesanenin çıkartılması da son yıllarda uygulanmaktadır.

Hem erkek hem kadınlarda pelvik lenf nodu diseksiyonu denilen pelvis içindeki lenflerin çıkarılması işlemi de ameliyatın bir parçasıdır. Pelvik lenf nodu diseksiyonu, lenflere yayılmış kanseri belirlemek için en doğru yoldur.

Laparoskopik veya robotik olarak gerçekleştirilebilen radikal sistektomi ameliyatında açık ameliyatlardaki büyük kesi yerine daha küçük kesilerle cerrahi işlem tamamlanabilir.

Bağırsakta yeni mesane (Neobladder rekonstrüksiyonu)

Radikal sistektomi ameliyatı gerçekleştirilen hastaların mesanesi alındığı için idrarın vücuttan çıkışı için yeni bir yolun yapılması gerekmektedir. Bağırsağın bir kısmından yeni bir mesane oluşturulan yöntemlerle birlikte farklı idrar saptırma cerrahileri de bulunmaktadır. Hastaya hangi idrar saptırma yönteminin uygun olduğu üroloji doktoru tarafından hastanın biyolojik yaşı, mevcut hastalıkları hastalığın evresi ve sonradan gerekebilecek kemoterapi, radyoterapi gibi tedavilerin ihtimali değerlendirilerek karar verilir. Bu kararı hasta ile ayrıntılı konuşarak son karar verilir.

Kemoterapi

Vücuda yayılmış mesane kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır. Mesane olmadan yaşamak bazen hastanın sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilir. Mesanenin tümünü veya bir kısmını muhafaza etmek için uygun hastalar için kemoterapi ve radyasyon tedavisi mesanenin çıkartılmasına alternatif olarak kullanılabilir. Mesane kanserinde kemoterapi iki farklı şekilde uygulanabilir.

Sistemik Kemoterapi: Sistemik kemoterapi, tüm vücut veya damardan kemoterapi olarak da bilinir. Medikal Onkolog tarafından uygulanan yöntem de damardan verilen kemoterapi ilaçlarının tüm vücudu dolaşarak kanserli hücreleri yok etmesi hedeflenir. Metastaz yapmış mesane kanserlerinde veya seçili vakalarda radikal sistektomi ameliyatlarında sonra kullanılmaktadır. Sistemik kemoterapi ameliyat öncesinde tümörü küçültmek için de uygulanabilir.

İntravezikal Kemoterapi: İntravezikal veya lokal kemoterapi genellikle bir ürolog tarafından uygulanmaktadır. Yüzeysel mesane kanserlerinde kanser hücreleri derin kas dokularına ulaşmadığı için intravezikal kemoterapi bu hastalarda TUR tedavisini tamamlayıcı olarak kullanılabilir. İntravezikal kemoterapide ilaçlar üretra içine yerleştirilmiş bir kateter vasıtasıyla mesaneye iletilir.

Radyasyon tedavisi

Cerrahiye uygun olmayan veya cerrahi tedaviyi istemeyen hastaların mesane kanserini tedavi etmek için TUR’a ilaveten veya TUR dan sonra kemoterapi ile birlikte kullanılabilir. Ağrı, kanama veya tıkanma gibi bir tümörün neden olduğu şikâyetleri azaltmak için veya metastaz yapmış kanserlerin tedavisinde tercih edilebilir.

İmmünoterapi

Biyolojik tedavi olarak da adlandırılan immünoterapi, bağışıklık sisteminin bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasına ve yok etmesine yardımcı olmak için ilaçların kullanılmasıdır. Mesane kanseri tedavisinde immünoterapi genellikle direkt mesanenin içine uygulanır. Mesane kanseri için standart immünoterapi ilacı olarak BCG aşısı kullanılır. Mesanenin içine sıvı olarak kateterle uygulanan BCG aşısı, mesanedeki bağışıklık sistemi hücrelerini aktive ederek tedavi sağlar.

Son yıllarda bağışıklık sistemi destekleyen, enfeksiyon ve kansere karşı koruyucu etkisi olduğu bilinen T hücrelerine yönelik çalışmalar olumlu sonuçlar vermektedir.

Mesane Kanseri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Mesane kanseri ölümcül müdür?

Mesane kanserinin ölümle olan bağlantısı hastalığın şiddetine ve kanserin evresine bağlı olarak değişir. Genellikle %70 oranında ölümle sonuçlanmayan mesane kanseri vakaları diğer organ ve dokulara metastaz yapıp yayılırsa ölüm riski oluşabilir.

Mesane kanseri tehlikeli bir hastalık mı?

Mesane kanseri genel olarak tehlikeli bir hastalık değildir ancak erken teşhis edilip tedavi edilmezse diğer organlara yayılma riski barındırır.

Mesane nerede?

Mesane, karnın alt kısmında yer alan ve idrarı depolayan içi boş bir organdır.

Mesane kanseri en sık hangi organa metastaz yapar?

Mesane kanseri en sık, akciğerler, karaciğer veya kemiklere metastaz yapar.

Mesane kanseri gençlerde görülür mü?

Mesane tümörü genel olarak 50 yaş üzerinde sık rastlanılan bir hastalıktır. Ancak pratikte 20’li yaşlarda bile görüldüğü gözlenmektedir. Bunun yanı sıra mesane tümörlerinin erkeklerde görülme sıklığı kadınlara oranla yaklaşık 4 kat daha fazladır. Ancak kadınlarda görüldüğü zaman daha kötü seyirli olma eğilimindedir.

Mesane tümörü alınmazsa ne olur?

Mesane tümörünün alınmadığı durumlarda diğer organ ve dokulara metastaz yapma riski vardır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.