Anjiyo Nedir? Anjiyo Nasıl Yapılır?

Anjiyo, kanın kan damarlarından ya da kalpten nasıl aktığını göstermek için görüntülemeyi kullanan bir teşhis prosedürü olarak bilinir. Özellikle ani gelişen kalp krizi durumlarında kullanılan bir yöntemdir. Anjiyo sonucunda uygun tedavi yöntemi belirlenerek kan akışının normale dönmesi hedeflenir.

Anjiyo Nedir?

Anjiyo (anjiyografi), kan damarlarının taramada görünebilmesi için radyopak bir maddenin uygulanarak, kan veya lenf damarlarında tıkanıklık olup olmadığını röntgen yoluyla incelemek için kullanılan x-ışını ile görüntüleme prosedürüdür. Daha yalın bir tabirle, anjiyo, röntgen gibi görüntüleme tekniklerini kullanarak vücuttaki kan akışını görselleştirmek için kullanılan tıbbi uygulamadır. Uzman doktor anjiyo sayesinde vücudun belirli noktasındaki kanın damarlarda nasıl dolaştığını görür ve buna yönelik bir tedavi yöntemi uygular. Bir arter ya da damar sorununun kaynağını bulmak için kalbin, boynun, böbreklerin, bacakların veya diğer bölgelerin anjiyodan yararlanılır.

Anjiyo Çeşitleri Nelerdir?

Anjiyonun en yaygın kullanılan türü koroner anjiyografidir. Bunun yanında beyin anyijografisi, pulmoner anjiyografi ve böbrek anjiyografisi de yapılır. Anjiyo türleri işe şöyle açıklanabilir:

Koroner anjiyografi nedir?

Koroner anjiyografi de, kanın kalpte bulunan atardamarlarda nasıl dolaştığını görmek için özel bir boya (kontrast madde) ve röntgen ışınlarının kullanıldığı bir prosedürdür. Minimal invaziv olarak, hastanın durumunu çok daha az etkileyen, ameliyat denilemeyecek bir prosedür olarak yapılır. Kalp krizi, spazmı, kolesterol gibi sağlık problemlerinde koroner anjiyografi hayat kurtarıcı olabilir. Anjiyo sayesinde kalp damarlarında darlık ya da tam tıkanma olup olmadığı saptanır. Koroner anjiyografi, kateter laboratuvarında gerçekleştirilir.

Beyin anjiyografisi 

Beyin anjiyografisi, beynin içindeki ve çevresindeki kan damarlarını kontrol etmek için yapılan anjiyo türüdür.

Pulmoner anjiyografi 

Akciğerleri besleyen kan damarlarını kontrol etmek için uygulanan anjiyografi türü pulmoner anjiyografidir.

Böbrek anjiyografisi

Böbrek anjiyografisinde böbrekleri besleyen kan damarları kontrol edilir.

Bazı durumlarda ise anjiyografi, X-ışınları yerine taramalar kullanılarak da yapılabilir. Bunlara BT anjiyografisi veya MRI anjiyografisi adı verilir. Ayrıca gözleri kontrol etmek için kullanılan floresan anjiyografisi adı verilen bir anjiyografi türü de vardır ancak bu uygulama diğer anjiyografi türlerinden farklıdır

Anjiyo Neden Yapılır?

Anjiyo, kalp krizi belirtileri olduğu durumlarda, kan damarlarının tıkalı, hasarlı ya da anormal olduğuna dair semptomlar görüldüğünde yapılır. Anjiyo sayesinde uzman doktor sorunun kaynağını ve kan damarlarındaki hasarın boyutunu belirler. Anjiyo şu hastalıkların tespiti için yapılır:

• Koroner arter hastalığı
• Periferik arter hastalığı
• Ateroskleroz
• Kan pıhtıları
• Anevrizma

Koroner anjiyografi neden yapılır?

Koroner anjiyografi, hastada şiddetli göğüs ağrısı, koroner darlık belirtileri, eko sırasında kalp kasılmalarında düzensizlik olduğunda, bilgisayarlı anjiyoda şüpheli durumlarda bir tanı yöntemi olarak kullanılır. Bunların yanında hangi durumlarda koroner anjiyografi yapılacağı ise şöyle sıralanabilir:

• Efor testi sonucunun pozitif çıkması sonucunda
• Farklı tetkiklerde koroner arter hastalığı şüphesi olmasıyla
• Kalp kapak hastalığının olmasıyla
• Kalp ameliyatı dışında diyabet hastası olup önemli bir ameliyat geçirilmesi söz konusuysa
• Bypass olanları kontrol etmek amacıyla
• 40 yaş üzerinde önemli bir ameliyat geçirilecekse
• Stent takılan ya da balon tedavisi uygulananlarda kontrol etmek amacıyla

Kısaca kalbi besleyen damar hastalığı, kalp kapak hastalığı veya kalp ana damarının hastalığının tanısını koymada, kalp kası işlevini değerlendirmede ve bunlara bağlı olarak ileri tedavi yöntemlerini belirlemek amacıyla anjiyo yapılmaktadır. Damar tıkanıklığı anjiyo ile belirlenebilir. Kalp krizi sonrası da anjiyo işlemi yapılmaktadır.

Anjiyo Nasıl Yapılır?

Anjiyo diğer adıyla koroner anjiyografi, hastanın kasık bölgesinden girilerek atardamarın içine çok ince esnek bir tüp olan kateterin yerleştirilip, kalp gibi incelenecek olan bölgeye yönlendirilir ve kateterin içine bir kontrast madde (boya) verilir. Sonrasında kontrast madde kan damarlarından akarken görüntüleme işlemi olarak röntgen çekilir ve anjiyo gerçekleştirilmiş olur. Sağ kasık bölgesinde atardamar kullanılamıyorsa sol kasık atardamarı, sağ-sol el bileği atardamarları, dirsek ya da koltuk altı atardamarları da kullanılabilir.

Koroner anjiyografi işlemi yaklaşık 10-20 dakika sürer, damarların farklı anatomik yapıları ya da çok kıvrımlı olmaları (özellikle karın ve kasık damarlarının) nedeniyle bu süre biraz daha uzayabilir, by-pass’lı hastalarda da bu süre 20-30 dakikayı bulabilir.  İşlem bittikten sonra girişim yerine konmuş olan kanül çekilir, kanamanın durması için 15-20 dakika bası uygulanır, kanama durduktan sonra sıkı bandaj ve ağırlık uygulanarak yaklaşık 4-6 saat yatırılarak hasta dinlendirilir. 6.saatin bitiminde hasta ayağa kaldırılır ve taburcu edilir.

Anjiyo esnasında sol koroner damarları görüntülemek için 5 poz, sağ koroner damarı görüntülemek için de 2-3 poz kullanılır. Kalbin, ağırlıkla pompa görevini üstlenen sol karıncığını görüntülemek için 15-25 cc arasında boyalı madde kullanılır ve 2 poz yapılır.

Ertesi gün banyo yapılabilir, eğer girişim yerinde şişlik, rahatsız edici boyutlarda ağrı ya da geniş morluk yoksa normal hayata dönülebilir.

Anjiyo Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Anjiyografi öncesinde birtakım hazırlıklar yapılması gerekir. Örneğin hastanın kan sayımı tetkikleri önemlidir. Hastanın kan pulcukları düşükse işlem esnasında çok fazla kanama meydana gelebilir.

• Hastanın pıhtılaşma parametreleri önceden mutlaka kontrol edilmeli; sonrasında anjiyo işlemine geçilmeli. Hastaların böbrek fonksiyonlarının düzgün çalışması gerekmektedir.
• Hastaya boyalı kontrast madde enjekte edildiğinden, bu maddenin böbrek yetmezliği olan kişilerin durumu kötüleşebilir.
• Hastanın anjio öncesinde 8-10 saat aç olması tercih ediliyor. Bazı şeker ilaçlarının- etken maddesi metformin olan- önceden kesilmesi gerekir. Aksi halde böbrek yetmezliği, asidoz tabloları ortaya çıkabilir.
• Bazı kan sulandırıcılara da ara vermek gerekebilir. Ancak bu işlemden önce toplumda çok sık olarak kullanılan asprine ara vermeye gerek yoktur.

Anjiyo Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Anjiyo sonrasında dikkat edilmesi gerekenler ise bol su tüketmek, sigara ya da alkol kullanmamak, sıvı içecekler tüketmek, ilk 24 saat duş almamak olarak sıralanabilir. Eğer vücudunuzda tanımlayamadığınız bir durum söz konusu olursa işlemi yapan kardiyoloji doktoruna bildirmek en doğru davranış olacaktır. Anjiyodan sonra doktor mutlaka size anjio riskleri gibi konularda bilgilendirme yapacaktır.

Anjiyo Fiyatları

Anjiyo fiyatları, kullanılacak yöntem ( kasıktan, el bileğinden vs.) işlemin yapılacağı merkez ve uygulamayı yapacak doktora göre belirlenmektedir. Ayrıca anjiyo esnasında farklı işlemlerin yapılması da fiyatlara etki etmektedir.

Anjiyo Hakkında Sık Sorulan Sorular 

Anjiyo ne demek?

Anjiyo (anjiyografi veya arteriografi), kalpteki kan damarlarının performansını incelemek ve olası kalp hastalıklarını belirlemek için X ışınlarını kullanan bir kalp röntgenidir.

Anjiyo ve koroner anjiyografi farkı nedir?

Koroner anjiyografi yöntemi, anjiyoya göre daha minimal invaziv bir işlemdir. Anjiyoda kol ya da kasıktan girilerek ince bir tüp yardımıyla kalbe ulaşılır. Koroner anjiyografide ise damarların net olarak görüntülenmesi için damardan bir madde verilir.

Anjiyonun riskleri var mıdır?

Koroner anjiyografi, çoğunlukla hiçbir sorun yaşanmadan gerçekleştirilen bir işlem olsa da, girişimsel bir tetkik yöntemi olduğundan komplikasyon riski de taşımaktadır. Anjiyo riskleri şöyle anlatılabilir: Major (büyük) komplikasyonlar olarak nitelendirilen ölüm riski ortalama 1400 vakada 1 (%0.07); inme 1000 vakada 1 (%0.1); koroner arter zedelenmesi 1000 vakada 1 (%0.1); atardamar giriş yeri komplikasyonu 500 vakada 1’dir (%0.2). D

aha sık görülen minör (küçük) komplikasyonlar ise geçici olup giriş yerinde kanama ya da hematom (kan pıhtısı), yalancı balonlaşma, ritm bozuklukları, kullanılan boyalı maddeye karşı duyarlılık gelişmesi ve vagal reaksiyondur.

Anjiyoda ölüm riski var mıdır?

Çok nadir olarak koroner anjiyografi sırasında yol olarak kullanılan ana atar damarda (aort) ve koroner damara yerleşme yerinde yırtık (diseksiyon) oluşabilir. Aort damarındaki yırtılma genellikle masum seyrederken, koroner ağzındaki yırtılma kalp kriziyle ve ölümle sonuçlanabilir. Bu risk özellikle ciddi koroner sorunu olan kişilerde ve özellikle ana damarda darlık olanlarda daha fazladır. Anjiyografi sırasında bu tarz ölümcül sorunların olasılığı kabaca 1000 hastada 1 olarak söylenebilir. Anjiyo riski çok düşük bir işlemdir.

Anjiyo zararları nelerdir?

Uzman bir kardiyoloji doktoru tarafından yapılacak anjiyo işleminin zararı bulunmamaktadır. Ülkemizde her hastanede anjiyo işlemi güvenle yapılabilmektedir.

Koroner anjiyografi zor bir işlem mi?

Günümüzde koroner anjiyografi çok daha zor olmayan bir tanısal işlem. Amaç burada kalbi besleyen koroner damarlara boya verebilmek. Bir atardamar vasıtasıyla koroner damarlara ulaşılabilmektedir.

Anjiyo ne kadar sürer?

Kalp anjiyografisi işlemi normal bir kişide 15 dakika sürer. Daha önce Bypass geçiren kişilerde bu süre 20-30 dakikayı bulabilir. İşlem bittikten sonra girişim yerine konmuş olan kanül çekilir, kanamanın durması için 15-20 dakika bası uygulanır, kanama durduktan sonra sıkı bandaj ve ağırlık uygulanarak yaklaşık 4-6 saat yatırılarak hasta dinlendirilir. 6.saatin bitiminde hasta ayağa kaldırılır ve taburcu edilir.

Hangi durumlarda koldan anjiyo yapılır?

Kol ya da el bileğinden anjiyo, kanama riskinin az olması, biraz gözlem sonrası hastanın evine gönderilmesi durumlarında yapılabilir. Ancak deneyimli uzmanlar tarafından yapılmıyorsa işlem süresi uzar ve işlem yetersiz kalabilir. Eğer kasıktan kalbe ulaşamama durumu varsa, kasığa giden aort ve dallarında darlık ya da tıkanıklık varsa, kasıkta kanama riski yüksek hastalar varsa koldan ya da bilekten anjiyo yapılır. Koldan anjiyo riskleri deneyimli uzmanlar tarafından yapılmazsa görülebilmektedir.

Anjiyo ağrılı bir işlem midir?

Belki işlem sırasında kasığa ya da el bileğine, kola yapılacak anestezik iğnenin batması hissedilebilir. Bunun dışında girişimsel işlemler ağrılı değildir. Anjiyo sonrası ağrı oluşursa doktorun verdiği ağrı kesiciler kullanılabilir.

Anjiyo sonrası beslenmede dikkat edilmesi gerekenler nedir?

Anjiyo sonrasında bol su içilmesine, sıvı alınmasına dikkat edilmelidir. Damarlarda ya da kalpte bir sıkıntı görülsün ya da görülmesin kişilerin sağlıklı beslenme kurallarına uyması önemlidir. Anjiyo normal hayatı kısıtlayan bir işlem değildir. İşlemden 24 saat sonra genellikle işe dönebilmek mümkündür. Kalp sağlığı için diyet değişikliği yapmak, düzenli egzersiz tavsiye edilir.

Anjiyo sonrası evde bakım nasıl olmalıdır?

İşlem yerinde kanama olmaması için ıkınılmaması, işlemden sonra sıcak havuz-küvet-jakuziye girilmemesi, bir süre ağır kaldırılmaması önerilmektedir. Anjiyo sonrası bakım için kardiyoloji doktorları daha geniş bilgiler verebilmektedir.

Bypass ameliyatı sonrası anjiyo yapılmalı mı?

Bypass geçiren hastalar, mutlaka sonrasında kontrol amaçlı anjiyo yaptırmalıdır. Bypass’lı hastalara, kardiyoloji doktoru ve kalp damar cerrahı ne kadar zamanda bir anjiyo yaptırması gerektiği konusunda bilgi verebilir.

Anjiyodan sonra halsizlik olur mu?

Çok yaşlı kişilerde anjiyo sonrasında halsizlik ve güçsüzlük hissi oluşabilir. Bir de işlemden en az beş saat kadar yeme işleminin yapılmaması gerekir. Kişiler açlık nedeniyle de halsizlik hissedebilir.

Kansız anjiyo yapılabilir mi?

Halk arasında “10 saniyelik anjiyo” veya “kansız anjiyo” olarak da bilinen Koroner BT yönteminin hasta açısından da konforlu bir işlem olduğunu belirten uzmanlar “Koroner BT anjiyografi, zahmetsiz bir şekilde uygulanırken, hiçbir ön laboratuvar çalışması gerektirmemektedir. İlk aşamada koroner damarlarda genişleme sağlanması amacı ile hastaya dil altı bir tabletin verildiği uygulamada, damardan verilen bir kontrast madde sayesinde de üç boyutlu görüntüleme sağlayan özel bilgisayar programları ile hastanın değerlendirmeye alınacak olan koroner damarlarının farklı açılardan görüntüleri alınır. İki veya üç boyutlu olan bu görüntüleme işlemi için ortalama 10 saniyelik bir süre yeterlidir. Aslında bilindik akciğer veya beyin tomografisi ile aynı mantıkta işleyen bu yöntem ile tıkalı veya daralma olan bir damar olup olmadığı kontrol edilir. Bir tıkanıklık saptanması durumunda ise; tedavi yönteminin belirlenmesi ve gerektiğinde uygulanması amacıyla hasta klasik anjiyografiye yönlendirilir

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.