Spirometri Nedir? Spirometri Testi Neden Yapılır?

Spirometri, akciğerin değerlendirilmesini içeren solunum testidir. Akciğer kapasitesini, nefes alma ve verme hızını ölçerek solunum fonksiyonlarını detaylı bir şekilde analiz eden spirometri, güvenli olarak kabul edilir. Aynı zamanda astım, KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) gibi solunum yolu hastalıklarının teşhisinde ve tedavi sürecinin takibinde önemli bir role sahiptir. Spirometre cihazı kullanılarak gerçekleştirilen bu test sırasında hastadan derin bir nefes alıp mümkün olduğunca hızlı ve güçlü bir şekilde nefesini vermesi istenebilir. Bu test kolay uygulanabilir ve genellikle ağrısız bir yöntemdir.

Spirometri Nedir?  

Spirometri, en yaygın solunum testleri arasında yer alan, akciğerlerdeki hava akışını ölçerek, akciğerlerdeki hava miktarını tahmin eden test türüdür. Böylelikle kişinin akciğerlerinin ne kadar güçlü olduğunu ve ne kadar iyi nefes aldığı görülür. Astım, KOAH gibi solunum yollarını etkileyen hastalıkların teşhisinde ve bu hastalıkların tedavi sürecinin takibinde spirometri testinde yararlanılır. Test esnasında spirometre cihazı kullanılarak, kişinin derin bir nefes alması ardından aldığı bu nefesi kuvvetli bir şekilde dışarı vermesi istenir. Böylelikle ağrısız ve kolay bir şekilde test uygulanmış olur.

Spirometri Neden Yapılır?

Spirometri, akciğer sağlığını değerlendirmek ve solunum sistemiyle ilgili olası hastalıkları ortaya çıkarmak için yapılır. Bu test sayesinde özellikle astım, KOAH, bronşit ve akciğer fibrozisi gibi hastalıkların tanısı konulabilir. Bu hastalıkların ilerleyişi de yine spirometri sayesinde ölçülebilir. Tedavi sürecinde, ilaçların veya diğer terapilerin etkinliğini kontrol etmek için de spirometriden yararlanılır. Solunum fonksiyonları testleri arasında yer alan spirometride teşhis edilen hastalıklar şöyle sıralanabilir:

• Astım
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
• Kistik fibrozis
• Akciğer fibrozisi
• Bronşit
• Amfizem

Spirometri ile aynı zamanda şunlar da yapılabilir:

• Akciğer kapasitesi belirlenir
• Kronik akciğer hastalıkları sonucu zaman içinde oluşan değişiklikleri ölçülür
• Akciğer fonksiyonlarındaki değişiklikler erkenden tespit edilebilir
• Hava yollarında daralma olup olmadığını tespit edilir
• Solunum yoluyla alınan ilaçların semptomlara yardımcı olup olmadığı ortaya çıkarılır
• Belirli maddelere maruz kalmanın akciğer fonksiyonunuzu değiştirip değiştirmediğini gösterir
• Ameliyattan önce solunum komplikasyonları riski tahmini yapılır

Spirometri Ne Zaman Gereklidir?

Spirometri, özellikle kişinin akciğer veya hava yolu rahatsızlıkları belirtileri varsa uygulanabilir. Doktor, spirometri isteyebileceği bazı belirtiler şöyle sıralanır:

• Göğüste sıkışma, ağrı veya basınç hissi
• Öksürük, balgamlı öksürük
• Derin nefes almada zorluk
• Nefes darlığı (dispne)

Spirometri Testi Nasıl Yapılır?

Spirometri testi, spirometre cihazı yardımıyla yapılan basit ve ağrısız bir işlem olarak bilinir. Bu test sayesinde kişinin akciğer kapasitesi, nefes alma ve verme hızını ölçülerek solunum fonksiyonlarını detaylı bir şekilde analiz edilir.

Spirometri testi adımları şu şekilde gerçekleştirilir:

• Test öncesinde, doktor kişiden nefes açıcı ilaçların bırakılmasını ister. Bunun yanında bol giysiler ve yemekten sonra en az 2 saat beklenmesi istenebilir.
• Test esnasında bir spirometre cihazına bağlı steril bir ağızlık kullanılır.
• Spirometri testi sırasında oturulması veya ayakta durulması istenebilir.
• Burun bir klips yardımıyla kapatılarak yalnızca ağızdan nefes alınması sağlanır.
• Derin bir nefes alınmasının, ardından ağızlığa kuvvetli ve hızlı bir şekilde üflemek sağlanır ve nefes tamamen verilir. Bu işlem birkaç kez tekrarlanabilir.
• Spirometre cihazı, solunan hava miktarını ve akciğerlerin ne kadar hızlı çalıştığını ölçer.
• Sonuçlar doktor tarafından analiz edilir. Test genellikle 15-20 dakika sürer ve herhangi bir yan etkisi olmadığı görülür.

Spirometri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Spirometri testi ağrılı mı?

Spirometri testi ağrısız ve güvenle uygulanan bir testtir. Test sırasında sadece derin bir nefes alıp güçlü bir şekilde üflemek gerektiğinden, bazı kişilerde sonrasında hafif bir yorgunluk oluşabilir.m Ancak genel olarak kolay ve rahat bir şekilde uygulanır. Dinlenme sonrasında bu yorgunluk da atlatılabilir.

Spirometri ne kadar sürer?

Spirometri testi ortalama olarak 15-20 sürebilir. Testin süresi doğru sonuçlar verebilmesi için yapılan tekrarların sayısına bağlı olarak farklılık gösterir. Hızlı ve pratik şekilde uygulaması yapılır.

Spirometre değeri kaç olmalı?

Normal spirometri değerleri kişinin yaşına, cinsiyetine, boyuna ve kilosuna bağlı olarak değişir. FEV1 (bir saniyede dışarı verilen hava miktarı) ve FVC (zorunlu vital kapasite) değerlerinin yüzde 80’in üzerinde olması genellikle normal kabul edilir. Ancak kesin sonuçlar için doktorun değerlendirmesi gereklidir.

Spirometre ile ne ölçülemez?

Spirometre, akciğerlerde bulunan hava kapasitesini ve akış hızını ölçen bir yapıdadır. Fakat akciğer dokusunda meydana gelen yapısal değişiklikleri veya enfeksiyonları doğrudan ölçemeyebilir. Bu tür durumlar için genellikle akciğer grafisi veya bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulur.

Spirometriyi kim yapar?

Spirometri testi, genellikle bir göğüs hastalıkları uzmanı tarafından yapılır. Test sonuçları, hastanın durumunu değerlendirmek için uzman bir doktor tarafından yorumlanır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.