Akciğer Enfeksiyonu Nedir? Belirtileri Nelerdir ve Neden Olur?

Akciğer enfeksiyonu, virüs, bakteri, parazit ve mantar gibi mikroorganizmaların akciğer dokularında neden olduğu enfeksiyon hastalığıdır. En yaygın akciğer enfeksiyonu türü zatürre (pnömoni) hastalığıdır. Şiddetli ve devamlı öksürük, yeşil, sarı renkte, bazen kanlı olabilen balgam, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve ateş akciğer enfeksiyonun neden olduğu en yaygın belirtilerdir.

Akciğer Enfeksiyonu Nedir?

Akciğer enfeksiyonu, akciğerdeki hava keselerinin bakteri, virüs veya mantar kaynaklı iltihaplanması sonucu akciğer dokularının sıvı ya da irinle dolduğu hastalıktır. Akciğer enfeksiyonu solunan oksijenin kan dolaşımına girmesini zorlaştırır ve nefes darlığı, göğüs ağrısı ve şiddetli öksürük gibi semptomların ortaya çıkmasına neden olur. Alt ve üst yolunum yolunda yaşanan enfeksiyonlar ile ortaya çıkan akciğer enfeksiyonunun en yaygını zatürre (pnömoni) olup, akciğerlere hava taşıyan bronşiyal tüplerin enfekte olması sonucu oluşan bronşit de akciğer enfeksiyonun bir diğer yaygın türüdür.

Kişinin günlük hayatını rahatsız eden birtakım belirtilerle birlikte görülen akciğer enfeksiyonu ciddi komplikasyonlara yol açarak tehlikeli bir duruma gelebilir. Bu yüzden semptomlar ciddiye alınmalı, doktora danışarak akciğer enfeksiyonunun tedavisi yaptırılmalıdır.

Akciğer Enfeksiyonu Neden Olur?

Akciğer enfeksiyonuna daha çok, pnömoni ve COVID gibi virüsler ve bakteriler neden olur. Mantar ve parazitlerde akciğer enfeksiyonuna neden olabilir ancak yaygın değildir. Hafif ila şiddetli semptomlara ve hastalığa neden olabilirler. Öksürük ve ateş gibi majör belirtilerin yaşanmasının yanı sıra kişinin bağışıklık sisteminin gücüne göre akciğer enfeksiyonunun şiddeti değişebilir.

Akciğer enfeksiyonu türleri şöyle sıralanabilir:

Zatürre (Pnömoni)

Ülkemizde ölüm nedenleri arasında beşinci sırada yer alan ve halk arasında zatürre olarak bilinen pnömoni, akciğerlerdeki inflamasyon ve iltihaplanma durumu şeklinde tanımlanır. Akciğer enfeksiyonunun en yaygın nedeni olan zatürre, tıbbi olarak tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.

Bronşit

Bronşiyal tüplerin iltihaplanması sonucu yaşanan bronşit de akciğer enfeksiyonu nedenleri arasında yer alır.

Bronşiyolit

Akciğerlerdeki bronşiyollerin iltihaplanmasıyla birlikte oluşan bronşiyolit hastalığı da akciğer enfeksiyonu nedenleri listesindedir. Bronşiyolit en yaygın nedeni RSV olarak bilinse de diğer virüsler de bronşiyolit kaynağı olarak görülebilir ve çocuklarda daha sık meydana gelir.

Grip

Bulaşıcı olarak sık görülen hastalıklardan biri olan grip veya mevsimsel grip, en yaygın akciğer enfeksiyonu nedenlerinden biridir.

Covid-19

Koronavirüs salgınıyla birlikte solunum yolu hastalıklarının arttığı gözlenmiştir. Akciğer enfeksiyonu nedenleri arasına salgınla birlikte koronavirüs hastalığı da girmiştir.

Boğmaca

Daha çok bebek ve çocuklarda görülen bir hastalık olan boğmaca aşı ile önlenebilen bir sorun olmasına rağmen hala insanların yakalandığı bir hastalıktır ve akciğer enfeksiyonu nedenlerinden sayılır.

Tüberküloz

Dünyada yaygın olarak görülen hastalıklardan biri de tüberkülozdur. Tüberküloz hastalığı da akciğer enfeksiyonuna sebebiyet verebilir.

Akciğer Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

Akciğer enfeksiyonu belirtileri yüksek ateş, şiddetli öksürük, balgam çıkarma, göğüs ağrısı ve nefes darlığıdır. Öksürük şiddetli ve devamlı tekrar eden biçimde yaşanır, vücutta halsizlik ve kırgınlık baş gösterir, yorgunluk hissedilir.

• Sık ve şiddetli öksürük
• Yeşilimsi, sarı ve bazen kan içerebilen balgam
• Nefes darlığı
• Özellikle nefes alma veya öksürmeyle ortaya çıkan göğüs ağrısı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Yüksek ateş
• Terleme ve titreme
• Vücutta ağrı ve kırgınlık hissi
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Mide bulantısı ve kusma
• İshal
• Baş ağrısı

Bu belirtiler dikkate alınmazsa akciğerde meydana gelen enfeksiyonların ilerleyip daha ciddi komplikasyonlara sebebiyet verme durumu söz konusudur.

Akciğer enfeksiyonu bulunan kişilerde semptomlar şöyle seyredebilir:

Yüksek ateş

Bağışıklık sistemi akciğer enfeksiyonuyla savaşırken yüksek ateş oluşur. Bakteriye bağlı bir akciğer enfeksiyonu yaşanıyorsa ateş 40 dereceye kadar çıkabilir.

Göğüs ağrısı

Akciğer enfeksiyonuna bağlı olarak meydana gelen göğüs ağrıları genelde keskin veya bıçak saplanır gibi bir his verir. Bununla birlikte öksürme esnasında veya derin nefes alırken de şiddeti artabilir.

Öksürük

Akciğer enfeksiyonunun belirtisi olarak karşımıza çıkan öksürük, vücudunuzu solunum yolları ve ciğerlerin iltihaplanması sonucu üretilen mukustan atılmasına yardımcı olur. Enfeksiyona bağlı olarak öksürük bazen kanlı bir şekilde gerçekleşebilir. Ayrıca diğer belirtiler geçse bile öksürük birkaç hafta devam edebilir.

Vücut ağrıları

Miyalji olarak adlandırılan vücut ağrıları özellikle kaslarla birlikte sırt bölümünde yaşanır ve enfeksiyon sonucu meydana gelir.

Nefes darlığı

Akciğer enfeksiyonunun belirtileri arasında nefes darlığı da bulunur. Nefes almakta zorluk çektiğiniz durumda doktora danışmayı unutmayın.

Burun akıntısı

Özellikle burun akıntısı ve hapşırma gibi belirtiler bronşite bağlı akciğer enfeksiyonunun göstergesi olabilir.

Hırıltı

Nefes alıp verirken çıkan farklı bir ses hırıltı olarak bilinir. Bu hırıldı akciğer enfeksiyonu belirtileri arasında yer alır.

Titreme

Akciğer enfeksiyonuna bağlı olarak yüksek ateş sırasında kişide titreme yaşanabilir.

Enerji düşüklüğü ve yorgunluk

Bağışıklık sisteminin düştüğü akciğer enfeksiyonu vakalarında kişi kendini yorgun ve bitkin hisseder.

Cilt ve dudaklarda mavimsi görüntü

Vücuttaki oksijenin azalması sonucu cilt ve dudaklarda mavimsi bir görüntü oluşabilir.

Bunlarla birlikte akciğer enfeksiyonun olası diğer belirtileri de şunlardır:

• İştah kaybı
• Mide bulantısı ve kusma
• İshal
• Eklem ağrıları
• Uyuşukluk
• Kafa karışıklığı

Akciğer Enfeksiyonu Ölüm Riski Taşır mı?

Akciğer enfeksiyonunun en yaygın nedeni olarak görülen pnömoni, ülkemizde görülen ölüm nedenleri sıralamasında 5. Sırada yer almaktadır. Pnömoninin neden olduğu akciğer enfeksiyonu ölüm riski de yüzde 1 ve yüzde 60 aralığında değerlendirilir. Bu durum kişiden kişiye ve enfeksiyonun altında yatan nedene bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.

Akciğer Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir?

Akciğer enfeksiyonunun öksürük ve nefes darlığı gibi yaygın görülen belirtilerinin iyileşmesi için öncelikle bol su içilmesi gerekir. Bununla birlikte dinlenmek, vitamin takviyeleri almak ve hastalık sürecinde sağlıklı beslenmek de akciğer enfeksiyonunun tedavisinde uygulanabilecek doğal yöntemler olarak sıralanır.

Akciğer enfeksiyonuna iyi gelen yöntemler şu şekilde özetlenebilir:

• Bol bol su için
• Mümkün olduğunca dinlenin
• Bal veya zencefilli sıcak çayı tercih edin
• Tuzlu suyla gargara yapmayı unutmayın
• Bulunduğunuz ortamın havasını nemlendirmek için nemlendirici kullanın
• Ateş düşürücü asetaminofen veya ibuprofen alın
• Enfeksiyonun geçmediği durumlarda reçeteli antibiyotik kullanın
• Düzenli bir şekilde uyumaya çalışın
• Sigarayı en kısa sürede bırakın

Akciğer enfeksiyonuna iyi gelen yöntemlerin denenip sonuç alınamadığı daha şiddetli enfeksiyon vakalarında doktora başvurup hastaneye yatış gerekebilir. Ayrıca nefes darlığının yoğun hissedildiği durumlarda solunum tedavisi de uygulanabilir.

Akciğer Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?

Akciğer enfeksiyonları ciddiye alınması gereken bir solunum yolu hastalığıdır ve özellikle zatürre riskine karşı dikkat edilmelidir. Akciğer enfeksiyonunun ciğerlerden temizlenmesi, enfeksiyonun türüne, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Genel olarak akciğer enfeksiyonunun temizlenmesi ve özetle tedavisinde eğer bakteri kaynaklı bir durum varsa antibiyotikler önerilir. Diğer tedavi seçenekleri ise şöyledir:

Antibiyotik tedavisi

Eğer bakteriyel kaynaklı akciğer enfeksiyonları vakası söz konusuysa uygun antibiyotiklerin kullanımına öncelik verilir. Bu vakalardaki antibiyotik seçimi, enfeksiyona neden olan spesifik bakteriye ve hastanın sağlık geçmişine göre belirlenir. Örnek vermek gerekirse streptococcus pneumoniae’nin neden olduğu zatürre hastalığında doktor tarafından reçete edilecek özel antibiyotikler tercih edilebilir.

Antiviral ve antifungal ilaç tedavisi

Viral kaynaklı akciğer enfeksiyonlarında ise antiviral ilaçlar kullanılabilir. Örneğin, influenza virüsünün neden olduğu akciğer enfeksiyonlarında bazı özel antiviral ajanlar doktor tarafından reçete edilebilir. Mantar kaynaklı enfeksiyonlarda ise antifungal ilaçlar enfeksiyonun türüne göre seçilir ve enfeksiyonların temizlenmesinde konusunda etkili olması beklenir.

Destekleyici tedavi seçenekleri

Akciğer enfeksiyonunda semptomların hafifletilmesi ve iyileşmenin hızlandırılması için destekleyici tedaviler de önem taşır.

Ateşin düşürülmesi ve ağrının kontrolü: Eğer enfeksiyon ateş ve ağrıya yol açtıysa ateş düşürücü ve ağrı kesiciler kullanılabilir.

Enfeksiyona karşı sıvı alımı: Yeterli sıvı tüketimi, bağışıklığı güçlendirir, vücudun enfeksiyonla mücadelesine destek olur ve özellikle dehidrasyonu önler.

İstirahat etmek: Hastalık sürecinde yeterli dinlenme, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olarak hastalığın daha hızlı iyileşmesini sağlar.

Oksijen tedavisi

Ciddi ve şiddetli seyreden akciğer enfeksiyonlarında, özellikle oksijen seviyelerinin düştüğü durumlarda, oksijen tedavisi gerekebilir. Bu tedavi hastanede monitörizasyon altında uygulanır.

Solunum fizyoterapisi

Akciğer enfeksiyonlarında zarar gören solunum yollarının temizlenmesi ve akciğerlerin daha etkin çalışması için solunum fizyoterapisi de önerilebilir. Bu yöntem özellikle kronik akciğer hastalığı olan kişiler için fayda sağlayabilir.

Aşılar

Bazı akciğer enfeksiyonlarının önlenmesinde aşılar da etkili olabilir. Örneğin pnömokok aşısı, streptococcus pneumoniae’nin neden olduğu enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.

Altta yatan hastalıkların yönetilmesi

Akciğer enfeksiyonuna yakalanılmasının dışında aynı zamanda kronik hastalıkları olan bireylerde bu hastalıkların kontrol altında tutulması, tedavilerinin aksatılmaması ve dikkatli hareket edilmesi akciğer enfeksiyonlarının tedavisini kolaylaştırır ve buna bağlı komplikasyon riskini azaltır.

Özetle akciğer enfeksiyonunun tedavi sürecinde, doktorun önerilerine uyum sağlamak ve düzenli kontroller yaptırmak enfeksiyonun etkin bir şekilde ciğerlerden temizlenmesi için önemli bir başlıktır. Ayrıca sigara içen bireylerin bu süreçte sigarayı bırakması zamanla akciğer sağlığını iyileştirir ve enfeksiyon riskini azaltır.

Akciğer Enfeksiyonu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Akciğer enfeksiyonu nasıl bir hastalıktır?

Akciğer enfeksiyonu, bakteriler, virüsler veya mantarlar gibi zararlı patojenlerin neden olduğu ve genellikle bronşlar veya alveolleri etkileyen bir solunum yolu hastalığıdır. Akciğer enfeksiyonu yaygın olarak öksürük, nefes darlığı, ateş ve göğüs ağrısı gibi semptomlarla kendini gösterir. Akciğer enfeksiyonunun zatürre gibi ciddi türleri ise tedavi edilmediğinde zamanla solunum yetmezliğine yol açabilir ve özellikle bağışıklık sistemi zayıf kişilerde daha riskli bir tablo ortaya çıkarabilir.

Akciğer enfeksiyonu geçer mi?

Ağır semptomların görülmediği akciğer enfeksiyonu vakaları kendiliğinden iyileşme gösterirken daha ileri seyreden akciğer enfeksiyonlarında tıbbi tedavi gerekebilir.

Akciğer enfeksiyonu kaç günde geçer?

Hafif seyreden akciğer enfeksiyonu vakaları genellikle 3-5 gün içinde iyileşirken orta seviye ve şiddetli enfeksiyon durumları 10 günden 6 haftaya kadar sürebilir.

Akciğer enfeksiyonu risk grupları nelerdir?

Özellikle sigara içen kişiler, bazı meslek grupları, koah-astım-bronşit gibi kronik hastalığı olan kişilerle birlikte bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler de akciğer enfeksiyonları risk grupları arasında yer alır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.