Hipertansiyon Nedir? Yüksek Tansiyon Belirtileri Nelerdir?

Yüksek tansiyon olarak da bilinen hipertansiyon, atardamarlarda kanın normalden daha yüksek basınçla akması sonucu kan basıncının normal değerler üzerine çıkarak 140/90'ın üzerinde olması durumudur. Yüksek tansiyonun bir sonucu olarak baş ağrısı, baş dönmesi, görüşte bulanıklık, nefes darlığı, kalp ritminde düzensizlik, sık idrara çıkma, burun kanaması ve kulak çınlaması gibi belirtiler görülebilir.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir?

Hipertansiyon, kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvetin sürekli olarak çok yüksek olmasıdır. Kanın damarlar duvarlarına yaptığı basıncın kanın damar duvarına yaptığı basıncın 140/90 mmHg veya daha yüksek olması hipertansiyon olarak adlandırılır. Kan pompalandığında atardamar duvarındaki en yüksek basınç sistolik kan basıncı (büyük tansiyon), istirahat halinde oluşan en düşük basınç ise diyastolik kan basıncı (küçük tansiyon) olarak adlandırılır. Kan basıncı için ideal değerler büyük tansiyon 120 mmHg, küçük tansiyonun ise 80 mmHg civarında olmasıdır.

Yüksek tansiyonun en temel nedeni aşırı tuz tüketimi, hareketsiz yaşam, sigara alkol tüketimi, obezite, diyabet ve strestir. Yüksek tansiyonu olan kişilerin mutlaka sağlıklı beslenmeleri, sigarayı bırakmaları, egzersiz yapmaları ve kilo vermeleri gerekmektedir.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Neden Olur?

Yüksek tansiyon kontrol altına alınmadığında ciddi hastalıklara da zemin hazırlayarak hayati tehlikeye neden olabilir.

Yüksek tansiyonun görülme sıklığı 50 yaşında altındaki erkeklerde, 55 yaşından sonra ise kadınlarda daha fazladır.

Yüksek tansiyon riskini artıran faktörler şu şekilde sıralanabilir:

Genetik yatkınlık: Yüksek tansiyon hastalarının yaklaşık %60’ının ailesinde de tansiyon yüksekliği görülür.

Obezite: Aşırı kilosu olanların yaklaşık %40'ında yüksek tansiyon görülmektedir.

Diyabet (şeker hastalığı): Diyabet hastalarında yüksek tansiyona çok sık rastlanmaktadır.

Aşırı tuz tüketimi: Yüksek tansiyona yol açan nedenlerden biridir.

Hareketsiz yaşam biçimi: Hareketsizlik yüksek tansiyon görülme olasılığını artırır.

Sigara-alkol tüketimi: Yüksek tansiyon görülme sıklığı artar.

Stres: Yüksek tansiyonun ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.

Kalp damar hastalığı olanlar, hamileler, yağlı ve tuzlu besinleri sık tüketenler, diyette yetersiz potasyum, kalsiyum, magnezyum ve protein alanlar, uyku apne sendromu olanlar, böbrek hastaları, doğum kontrol hapları, bazı ağrı kesiciler, steroidler, bazı zayıflama haplarını ve psikiyatrik ilaçları kullanan bireyler, bazı endokrinolojik hastalığı olanlar da (Tiroid, paratiroid, böbrek üstü bezi, hipofiz hastalıkları vs ) yüksek tansiyon riski taşır.

Tansiyon Belirtileri Nelerdir?

Hipertansiyon, kan damarlarındaki basıncın çok yüksek olmasıdır. Kan damarlarındaki basınç yükselmesi durumu olan yüksek tansiyon baş ağrısı, bulanık görme, göğüs ağrısı, kulak çınlaması, burun kanaması, kalp ritminde değişim ve idrar sıklığında artış gibi şikayetlere neden olmaktadır.

• Baş dönmesi
• Mide bulantısı
• Baş ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Bulanık görme
• Kulak çınlaması
• Burun kanaması
• Kalp ritim bozukluğu

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Belirtileri

Tansiyon genelde belirti vermeyen bir rahatsızlıktır fakat tansiyon hastalarında ortak olarak görülen bazı şikayetler söz konusudur. Yüksek tansiyon şikayetine neden olan o belirtiler yorgunluk, bacaklarda ödem, baş dönmesi, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, burun kanaması, göz kanlanması, görüşte bozulma, kulak çınlaması ve geceleri daha sık idrara çıkma ihtiyacı hissedilmesidir.

Yüksek tansiyon (hipertansiyon) belirtileri şöyledir:

• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Çift görme ya da bulanık görme
• Burun kanaması
• Kulaklarda uğultu ve çınlama
• Kalp ritminde düzensizlik
• Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
• İdrar sıklığında artış
• Halsizlik ve yorgunluk
• Bacaklarda ödeme bağlı şişlik

Geceleri daha sık idrara çıkma

Kan basıncının olması gerekenden daha yüksek seviyeye çıkması durumu olan yüksek tansiyonun belirtilerinden biri de kişinin sık idrara çıkmasıdır.

Bulanık veya çift görme

Yüksek tansiyon, kalp ve beyin gibi önemli organlara zarar verdiği gibi gözde de hasar meydana getirebilir. Yüksek tansiyon hastalığı olan kişiler baktıkları yeri bulanık veya çift görebilir. Görme problemi şiddetlenen kişiler ise vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır.

Kalp çarpıntısı

Aşırı yüksek kan basıncına bağlı olarak tansiyonun yükseldiği sırada kalp çarpıntısı semptomu ortaya çıkar. Kalp çarpıntısı da hipertansiyonun yaygın görülen belirtilerindendir.

Halsizlik ve yorgunluk

Yüksek tansiyon hastalığıyla mücadele eden kişilerde halsizlik ve yorgunluk semptomları sık bir şekilde görülür.

Baş ağrısı

Yüksek tansiyon meydana geldiğinde kan basıncı damarlara baskı yaptığı için kişide şiddetli ve zonklayıcı bir baş ağrısı hissedebilir. Baş ağrısı, yüksek tansiyonun yaygın belirtileri arasındadır.

Nefes darlığı

Yüksek tansiyon, kalbin vücudun geri kalanına kan pompalamak için daha fazla çalışmasına neden olur ve bu süreç yaşandığında kan basıncının aşırı bir şekilde yükselir. Bu yükseliş esnasında da kişi nefes darlığı semptomu hisseder.

Burun kanaması

Yüksek tansiyonun burnun içindeki kan damarlarına zarar verebileceğine yönelik çalışmalar, burun kanamasının yüksek tansiyon belirtileri arasında yer almasına neden olur.

Kulak çınlaması

Kan basıncının yükselmesi sonucu oluşan yüksek tansiyon, kan damarlarını etkileyerek kanın damarlar ve atardamarlarınızda daha fazla kuvvetle hareket etmesine neden olur. Bu kan akışı değişiklikleri kulak çınlamasına sebebiyet verebilir.

Baş dönmesi

Tansiyon yükseldiğinde beyne giden oksijenin yetersizliğinden dolayı kişi baş dönmesi yaşar. Baş dönmesi, yüksek tansiyonun en erken uyarısı olarak da değerlendirilir. Şiddetli baş dönmesi söz konusuysa önce tansiyonunuzu ölçüp, yüksek çıktıysa doktora başvurmanız gerekir.

Mide bulantısı ve kusma

Yüksek tansiyona bağlı kan basıncı çok yüksek olduğunda bu durum beyin hasarına neden olabilir. Baş dönmesiyle kendisini gösteren bu durum, baş dönmesiyle ilişkili olarak kişide mide bulantısı ve kusmaya kadar gidebilir.

Ani tansiyon yükselmesi belirtileri nelerdir?

Ani tansiyon yükselmesi belirtileri baş ağrısı, baş dönmesi, kalp çarpıntısı ve nefes darlığıdır. Ayrıca burun kanaması, kulak çınlaması çarpıntı, denge kaybı gibi belirtilerde görülebilir.

Strese bağlı yüksek tansiyon belirtileri nelerdir?

Yüksek tansiyonun sebepleri arasında stres de yer alır. Yoğun stres altında yaşayan kişilerin tansiyon değerleri yüksek çıktığında bu durum bazı belirtiler doğurur. Strese bağlı yüksek tansiyon belirtileri arasında kalp çarpıntısı, baş ağrısı, uyku bozukluğu, baş dönmesi, depresyon, terleme, agresiflik ve mide problemleri gösterilir.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Teşhisi Nasıl Konulur?

Hipertansiyon tanısı için detaylı bir fizik muayene, elektrokardiyogram, ekokardiyografi, holterle birlikte 24 saatlik kan basıncı izlemi ve laboratuvar testleri yapılır. Sağlıklı bir hipertansiyon tanısı için tansiyon ölçümü öncesi bir saat içerisinde bir şey yememek, istirahat halinde olmak, sigara ve kahve içmemek gerekir.

Yüksek tansiyon, kan basıncının olması gereken ideal değerlerin üzerinde olması durumunda gelişir. Kan basıncının 140/90 mm Hhg üzerinde olması hipertansiyon hastası olabileceğinizi gösterir. Uzman kontrolünde yapılan hipertansiyon tanısı hastalığınızın derecesini ve tedavi süreçlerini de belirler. Teşhis bir kere yapılan tansiyon ölçümüyle konulmamaktadır. Tansiyonu etkileyen birden fazla faktör vardır. Tansiyon bir heyecan ya da panik durumunda anlık olarak da yükselebilir. Bu nedenle doğru tanı ve teşhis için yaklaşık 2 hafta süresince haftada birkaç kere ölçüm yapılmalıdır.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hipertansiyon tedavisinde amaç kan basıncını 140/90 mm hg Hg altına düşürmektir.  Eğer hastada şeker hastalığı, böbrek yetersizliği ve organ hasarı var ise kan basıncının daha düşük olması hedeflenir. Hipertansiyon tedavisinin temelinde yaşam tarzı değişiklikleri yatar. Aynı zamanda yüksek tansiyon tedavisinin önemli bir bölümünü ilaç tedavisi oluşturur.

Yüksek tansiyon tedavisi sırasında yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz, kilo kontrolü, tuz alımının kısıtlanması çok önemlidir. Tüm tedavilere dirençli hipertansiyon durumunda ise böbrek atardamarlarına işlem yapılarak kan basıncı kontrol altına alınabilir. İnme, kalp krizi, böbrek yetmezliği gibi hipertansiyonun yarattığı ciddi durumlardan korunmak için erken tanı çok önemlidir. Erken tanı koyulan ve kontrol altına alınan hipertansiyon yaşam kalitesini etkilemez.

Diğer tüm tedaviler gibi yüksek tansiyon tedavisi de kişiye özel olmalıdır. Hipertansiyon tedavisinde kullanılan tansiyon ilaçlarının bağımlılık yaptığı ya da zararlı olduğunu düşünmek, sürekli ve uzun dönem ilaç kullanmanın getirdiği yan etkilere dayanarak bundan kaçınmak doğru değildir.

Günümüzde kullanılan ilaçlar, tansiyonu düzenlerken, kalp-damar sistemini korur ve böbrek fonksiyonlarının bozulmasını da engeller. Nitekim ilaç tedavisinde tansiyonun kontrol altına alınmasıyla birlikte diğer organların korunması da amaçlanmaktadır. Hastaya uygun ilaç seçimi de çok önemlidir. Ayrıca hastanın tam kontrolü sağlandıktan ve tansiyonu düzenlendikten sonra ilaçların bırakılabileceği de unutulmamalıdır.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) İlaçları

Hipertansiyonun tedavisinde en etkin yöntem hipertansiyon ilaçlarıdır. Günümüzde hipertansiyon ilaçları yüksek tansiyon tedavisi için oldukça etkin rol oynar; ancak yine de hipertansiyon ilaçlarının kullanım oranları %50'nin altında seyretmektedir.

Yüksek tansiyon ilacı kullanan hastalarda kan basıncının etkin kontrolü sadece her 2 hastadan 1’inde sağlanabilmektedir. Tansiyon ilaçlarının kullanımını, bağımlılık yaptığı veya uzun dönem tansiyon ilaçlarını kullanmanın yan etkileri olduğuna dair yanlış düşüncelerle bırakmak kesinlikle doğru değildir. Hekim kontrolünde verilen ilaçlar tansiyon tedavisinde etkin bir rol oynayarak kalp-damar sistemini korumakta ve böbreklerin de bozulmasını engellemektedir.

Yüksek tansiyon tedavisi süreklilik gerektirir. Halk arasında tansiyon ilaçlarının böbrek ve karaciğeri olumsuz yönde etkilediğine dair yanlış bir inanış vardır. Günümüzde, hasta için en etkili tedaviyi sağlayan ve en az yan etkiye sahip farklı hipertansiyon ilaç seçenekleri bulunmaktadır. Tansiyon ilaçlarının organlara olumsuz etkisi yok denecek kadar azdır. Ayrıca böbrek ve birçok organ, yüksek kan basıncı ilaç ile tedavi edilmediğinde çok zarar görebilir.

Hipertansiyon ilaçları doktorun bilgisi dışında kesilmemeli ve herhangi bir sorun yaşandığında mutlaka doktora danışılmalıdır.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Tansiyonun yüksek olduğu nasıl anlaşılır?

Hipertansiyon çoğu zaman belirti vermez ancak bazen yüksek tansiyon varlığını işaret eden belirtiler ortaya çıkabilir. Orta veya şiddetli baş ağrısı, nefes darlığı, burun kanaması, çarpıntı ve kulak çınlaması tansiyon yüksekliğini gösteren belirtilerdir.

Tansiyon nasıl ölçülür?

Tansiyon ölçümü için ilk olarak kişi ölçümden önce 5 dakika dinlenmelidir. İstirahatın ardından kol bir yere dayandırılmalı ve kalp hizasında olmalıdır. Elektronik tansiyon aleti kullanılıyorsa alet manşonu otomatik olarak şişirir ve sonucu verir. Bununla birlikte tansiyon ölçümü sırasında kişi hareket etmemeli ve konuşmamalıdır.

Tansiyon 14 10, 15 10, 16 10 ve 17 10 olursa ne olur?

Tansiyonun 14’e 10 ve daha yüksek olması durumu hipertansiyon olarak kabul edilir. Bu yükseklik evde uygulanacak doğal yöntemlerle tedavi edilebilir ancak tedavi edilmediği takdirde yüksek tansiyon kalp hastalıkları, beyin hasarı ve felç gibi tehlikeli durumlara sebebiyet verebilir.

Hipertansiyon tedavisi ne kadar sürer? İlaçlar bağımlılık yapar mı?

Yüksek tansiyon tedavisi yaşam boyu sürer. Organlarda bir hasar oluşmadıysa ve kan basıncı yüksekliği hafifse, hastalık ilaçsız tedavi yöntemleri kontrol altına alınmaya çalışılır. Aksi durumda ise ilaç tedavisi uygulanır. Hipertansiyon ilaçları bağımlılık yapmaz.

Yüksek tansiyon ilaçları yalnızca tansiyonun kontrol altına alınmasını değil, diğer organların da korunmasını sağlar. Öte yandan hastanın tam kontrolü sağlandıktan ve tansiyonu düzenlendikten sonra ilaçların bırakılabileceği de unutulmamalıdır.

Tansiyon değerleri kaç olmalıdır?

Normal tansiyon aralığı olarak 12-8 ml. kabul edilir. 13-14 ml. ve üzeri değerler ise hipertansiyon sınıfına girer. Hangi yaşta olursa olsun 120/80mm Hg ölçüm değerlerinin üstüne çıkılması durumunda çocuklarda da tansiyon yüksekliğinden bahsedilebilir.

Yüksek tansiyona ne sebep olur?

Aşırı tuz tüketimi: Yüksek tansiyona yol açan nedenlerden biridir. Hareketsiz yaşam biçimi: Hareketsizlik yüksek tansiyon görülme olasılığını artırır. Sigara-alkol tüketimi: Yüksek tansiyon görülme sıklığı artar. Stres: Yüksek tansiyonun ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.

Yüksek tansiyon kalp yetmezliğine yol açabilir mi?

Basit bir sorun gibi görülen yüksek tansiyon, ani ölümleri getiren kalp yetmezliğine yol açabiliyor. Kalp yetmezliğine yakalanmamak içinse yıllık tansiyon kontrollerinin yanında kardiyolojik takip önem taşıyor. Kişilerin 20 yaşından itibaren düzenli olarak yüksek tansiyon kontrolü yaptırması gerekmektedir. Ayrıca yüksek tansiyondan korunmak çok önemlidir. Kilo kontrolü, alkol kullanılmaması, tuz kısıtlaması, potasyum alımının artırılması, doğru beslenme yüksek tansiyonu önleyici olabilmektedir. Bunun yanında damar tıkanmasını önlemek de kalp yetmezliğinden koruyabilmektedir.

Heyecan ve endişe duymak tansiyonu yükseltir mi?

Tansiyon, toplumda en yaygın hafif ve ara ara olan yükselmeler şeklinde görülür. Günümüz hayat şartlarında stres, gerilim, heyecan, endişe ve işin yetişmesi gibi durumlar kronik olarak tansiyona zemin hazırlar. Tansiyon hastası olmayan ama hayat şartları nedeniyle tansiyonu normalin üzerinde giden kişilerde kalp damar sisteminde yıpranma olabilir. Tansiyonu düzenlemenin en etkili yolu egzersizler ve açık havada yapılan yürüyüşlerdir.

Yüksek tansiyon (Hipertansiyon) diyeti nasıldır?

Hipertansiyonu olan kişiler yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmalıdır. Hipertansiyon diyeti altında tuz kısıtlaması yapılması önemlidir. Kilo aldıran, yağlı, karbonhidrattan zengin besinlerin tüketilmemesi gerekir. Kafein içeren içecekler ölçülü içilmelidir. Sigara bırakılmalıdır. Kilo vermek, egzersiz ve kardiyoloji doktoru ile diyetisyenin vereceği diyet ile kan basıncında düşüş sağlanabilir.

Stres tansiyonu çıkarır mı?

Yoğun stres altında yaşamak tansiyonun ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.