Endosonografi (EUS) Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Sindirim sistemine ilişkin hastalıkların teşhisinde endoskopik yöntemler kullanılabilse de bazı durumlarda gizlenen kitle ve lezyonlar belirlenemeyebiliyor. Günümüzde endoskopi ve ultrasonografinin tek bir cihazda birleştirilmesiyle; sindirim sistemi hastalıklarında tanı konulması kolaylaşabiliyor. Bu görüntüleme yöntemiyle gerekli durumlarda işlem esnasında biyopsi alınarak patolojik inceleme sağlanabiliyor.

EUS Nedir?

Endoskopi sindirim sistemini incelemeye yarayan esnek bir alettir. Ultrasonografi ise yüksek frekanslı ses dalgaları ile karaciğer, safra kesesi, pankreas gibi organlardan görüntüler elde edilmesini sağlayan bir cihazdır. Endosonografi ise endoskopi ile ultrasonografiyi birleştiren, sindirim sisteminin alt tabakalarını ve çevre dokuları da incelemeye imkan tanıyan cihazdır.

Endoskopik ultrasonografinin; yemek borusu kanseri, mide kanseri, rektum kanseri, safra yolu kanseri, pankreas kanseri tanısı, biyopsi alınması, kanserin erken evrede saptanması, ameliyat sonrası takipte nüks bulgularının araştırılması, ameliyat öncesinde ışın tedavisi yani radyoterapi verildiyse tümör çapındaki gerilemenin araştırılması, rektum etrafındaki komşu organlarda (prostat, mesane, vajina) lenf bezlerinde ve damarlarda kanser tutulumunun incelenmesi ve tümörün derecesinin (T1, T2, T3, T4) belirlenmesinde kullanılabilmektedir.

Endosonografi (EUS) Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

• Yemek borusu kanseri, mide kanseri, rektum kanseri,  safra yolu kanseri, pankreas kanseri tanısı, biyopsi alınması, kanserin erken evrede saptanması, ameliyat sonrası takipte nüks bulgularının araştırılması, rektum etrafındaki komşu organlarda (prostat, mesane, vajina) lenf bezlerinde ve damarlarda kanser tutulumunun incelenmesi ve tümörün derecesinin (T1, T2, T3, T4) belirlenmesi
• Sindirim sistemi kaynaklı yumuşak doku tümörleri, submukozal lezyonlar: Yemek borusu, mide, rektum gibi organların duvarlarından kaynaklanan tümörlerin saptanması gastrointestinal stromal tümör (GİST), leiomyoma vb. tümörlerin tespiti
• Karın içi lenf bezlerinden biyopsi alınması
• Anal  fistül: Tanısı ve sınıflandırılması, fistülün makat kasları (anal sfinkter) ile ilişkisinin anlaşılması
• Gaz ve dışkı kaçırma: Anal kanal kaslarının kalınlığını ve durumunu değerlendirilmesi
• Pankreatit: Akut pankreatit olgularında, pankreas etrafındaki ‘’psödokist’’ adı verilen yalancı kist sıvısının ve nekrozlu dokuların (nekrotizan pankreatit durumunda) tespiti ve boşaltılması, kronik pankreatit durumunda pankreas organı ve kanalının değerlendirilmesi
• Pankreas kanserlerinde EUS ile ağrı tedavisi
• Karaciğerdeki kitlelerden biyopsi alınması
• Kanser nedeniyle tıkanan safra yollarının EUS eşliğinde mideye ya da ince bağırsağa boşaltılması veya stent takılması

Endoskopik Ultrasonografi Avantajları Nelerdir?

• Endoskopik ultrasonografi (EUS), yemek borusu kanseri, mide kanseri, rektum kanseri, pankreas kanseri ve makat kanseri gibi durumlarda hem kanserin derine doğru yayılımı ve hem de etraftaki lenf bezi, damar ve organlardaki tutulumu hakkında fikir vermekte ve bu bölgelerden biyopsi alma olanağı tanımaktadır.
• Endoskopik ultrasonografi (EUS) veya endosonografi, lenf düğümlerinden biyopsi örneği almak ve damarların içindeki kan akımını göstermek konusunda yardımcı olur.
• Endoskopik ultrasonografi (EUS) veya endosonografi endoskopi ile yapıldığından organların iç kısmına girilir ve böylelikle görüntüler yakından ve detaylı bir şekilde alınabilir.
• EUS ile sindirim siteminden ve sindirim sistemine komşu organlardan kaynaklanan tümörlerden doku örneği alınabilir, kist vb. oluşumlar boşaltılabilir.
• EUS sindirim sistemindeki duvar katmanlarını ayrıntılı olarak gösterdiğinden sindirim sisteminde veya sindirim sistemine komşu organlarda oluşan tümörlerinin evrelenmesinde (tümörün büyüklüğü ve derinliği, lenf bezi ve komşu organ metastazı vb.) ve sindirim sisteminde epitel altında yerleşim gösteren lezyonların incelenmesinde kullanılır. 

EUS Nasıl Yapılır?

EUS işlemi klasik endoskopiden farklı değildir. EUS hem üst (yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağı) hem de alt sindirim sisteminde (kalın bağırsak) uygulanabilir. Ortalama 30 dakika süren işlem sırasında hastaya uyku verici ve ağrı kesici ilaçlar verilir. İşlem kolay bir şekilde gerçekleştirilir. EUS işlemi için hastaneye ayaktan gelen hastalar genellikle işlem sonrasında birkaç saat dinlendikten sonra evlerine gönderilirler ve ertesi gün normal günlük yaşamlarına dönebilirler.

Endoskopik Ultrasonografi Hakkında Sık Sorulan Sorular 

EUS teknolojisi hangi Memorial lokasyonlarında kullanılmaktadır?

Endosonografi (EUS) teknolojisi Memorial Şişli, Bahçelievler, Kayseri, Diyarbakır Hastanelerimizde bulunmaktadır.

İşlem öncesi nelere dikkat edilmelidir?

Hasta işlem öncesinde kalp, yüksek tansiyon ve diyabet ilaçları gibi düzenli olarak kullandığı ilaçları ve mevcut hastalıkları hakkında doktorunu bilgilendirmelidir. İlaçlardan bazılarının işlem öncesi kesilmesi gerekebilir.

İşlem sonraki süreç nasıldır?

EUS işlemi sonrası önerilen süre içinde hastanın hafif ve sulu yemekler yemesi önerilmektedir. Hasta 1-2 gün boyunca yanma ve batma oluşabilmekte, bu nedenle tuzlu su ile gargara yapılması önerilebilmektedir. İşlem sonrası şiddetli kusma, bulantı ve yüksek ateş gibi sorunlar ile karşılaşılırsa doktora başvurulması önerilmektedir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.