Protein Diyeti Nedir? Protein Diyeti Nasıl Yapılır?

Protein Diyeti Nedir?

Protein diyeti, et, balık, süt ürünleri, baklagiller, yumurta ve balık gibi deniz ürünleri ile günlük kalorinin en az %20’sinin protein ile alındığı, karbonhidrat ve şekerin kullanılmadığı beslenme şeklini içeren diyet türüdür. Bu diyet ile gerekli aminoasit türevleri vücuda alınırken yağ ve karbonhidrat gibi diğer makro besinleri vücuda çok az ya da hiç alınmaz. Bu aminoasit türevi temini hayvansal ya da bitkisel kaynaktan alınabilir. Günümüzde, hayvansal kaynaklardan izole edilen birimler daha çok tercih edilir. Ancak, aminoasit türevi ile birlikte hayvan kaynağında alınan bazı vitamin ve minerallerin vücutta devir daimini arttırmada öne çıktığı bilinir.

Protein Diyeti Listesi

Kalori değerleri göz önüne alındığında bitkisel kaynaklar düşük kalori imkanı tanısa da, protein katkısı açısından hayvansal kaynaklar bu diyette tercih edilebilir. Alternatif protein diyetleri geleneksel olmayan yüksek protein indeksine sahip gıdalarla da alınabilir. Bu yeni nesil diyet, hem besleyici hem de sürdürülebilir lezzetler seçeneği olarak rekabet sahasını hareketlendirir. Bu alanda; tuzlu suda yetişen algler, fermantasyon ürünleri ve mantarlar dikkat çekmektedir. Protein diyetinde tüketilen besinler genel olarak şu şekilde listelenebilir:

• Yağsız kırmızı et: Yüksek oranda b12, demir ve aminoasit türevi içermesiyle besin değeri yüksektir.
• Yeşil mercimek, taze fasulye ve bezelye: Ekonomik tüketime elverişli, tiamin, niasin ve diğer b vitaminlerini içeren ve sindirimi kolay dönüşebilir bir besindir.
• Kabuklu deniz kabukları: Fosfor, çinko, omega 3 ve diğer temel yağ asitlerini barındıran zengin bir içeriktir.
• Kinoa: Kinoa protein indeksi yüksek aynı zamanda yağ yakma özelliği ile fonksiyonel bir besindir.
• Düşük yağ içerikli ürünler: Süt, yumurta ve sodyum içeriği düşük peynirler bu sınıfa girer.
• Beyaz et: Tavuk, hindi, ördek ve diğer küçükbaş hayvanlardan elde edilen etin farklı şekillerde tüketilmesi avantaj sağlar.
• Bazı kuruyemişler: Ceviz, çam fıstığı, fındık, kabak çekirdeği, susam tohumu, ay çiçek tohum, makademya vb.

Öğün hazırlarken bu besinlerle harmanlanan sofralarda dikkat edilecek hususlar, yüksek protein diyeti yapılıyorsa kalorinin buna benzer besinlerin en az %20 si ile karşılanmalıdır. Geriye kalan kalori açığı düşük kalori yağ ve karbonhidrat dengesi ile sağlanabilir.

Protein Diyeti Faydaları Nelerdir?

Proteinler vücut için hayati önem taşır. Vücut inşasını sağlayan kemik, kas, tendon ve cildin yapısında bulunur. Ayrıca, saç ve tırnakların yapısındaki keratin de aminoasit türevidir. Kırmızı kan hücreleri, bazı sindirim enzimleri, dokuları onaran mekanizmalar, önemli hormonlar hep bu yapıdadır. Bu nedenle, protein diyeti yapmanın faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Açlık hormonu olarak bilinen ghrelin hormonunu azaltarak kişinin açlık hissini azaltır ve tok tutmasını sağlar.
• Yağ ve karbonhidratın enerji kullanmak için yakılmasını sağlar.
• Hayvansal kaynaktan alınan kalsiyum, magnezyum ve potasyum ile kemiklerde asit birikimini nötralize eder.
• Obezite hastaları, %25 protein alımını arttırıp, %60 kalori alımını kısıtladığında gece horlamasında belirgin bir azalma gözlenmiştir. Dopamin gibi hormon sentezini de arttırdığı için verimli bir beyin aktivitesine protein diyeti yardımcı olur.
• Termik etki yapan aminoasit türevli beslenme, 260 kat daha fazla yağ ve karbonhidrat yakımını hızlandırır.
• Kan basıncını düşürür, kötü huylu kolestrolü (LDL) ve trigliserit seviyesini aşağıya çekerek karaciğer yağlanmasını engelleyebilir.

Protein Diyeti Zararları Nelerdir?

Yüksek protein alımı yaparken lif, mineral, vitamin, karbonhidrat ve yağ alımının çok kısıtlanması vücudun yapım ile yıkım reaksiyonlarını bozar. Bu nedenle, vücudun diğer gereksinimi olan yararlı maddelerin eksikliği başlar. Ayrıca, fazla açığa çıkan azot miktarı böbrekleri zorlayarak üre seviyesini olumsuz etkileyebilir. Kan düzeyinde artan asitlik kan pH ını olumsuz etkileyerek yaşamsal fonksiyonlara zarar verebilir. Son olarak, beyinin birincil enerji kaynağı karbonhidrat yani şekerlerdir. Yeterli miktarda alınmaması ise beyin aktivitesini azaltabilir.

Protein Diyetini Kimler Uygulayamaz?

Protein sindirimiyle ilgili problemi olan kişiler uygulayamaz. Bu anlamda, genetik bir hastalığı olup gerekli enzimleri sentezleyemeyen kişiler ile fenilketonüri gibi aminoasit dönüşümünü sağlayamayan kişiler dikkat etmelidir. Bu tarz bir rahatsızlığınız varsa uzman bir hekime danışmadan bu diyete yönelmemeniz gerekir.

Protein Diyeti ile Nasıl Kilo Verilir?

Kişi kısıtlanmış kalori alması nedeniyle günlük harcadığı enerji aldığı besin değerinden fazla olduğu için kilo verme sürecine girer. Ayrıca, tok tutma özelliğine sahip bu makro besinler açlık hissini de en aza indirger. Kas kütlesini de arttırması sağlıklı bir görünüme kavuşmasını sağlar.

Protein Diyeti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Protein Diyeti En Fazla Kaç Gün Yapılmalı?

Süre sınırlaması bulunmazken kişinin metabolizma hızına göre değişkenlik gösterebilir. Tendon ve kas liflerini koruyarak yağ yaktıran diyet tariflerini kısa ve uzun süreli olarak kişi tercih edebilir.

Protein Diyetinde Ne Yenmez?

Yüksek miktarda karbonhidrat ve yağ alımı yapılmaz.

Protein Diyetinde Muz Yenir mi?

Muz tercihi, potasyum ve kalsiyum içerdiği için aminoasit türevlerinin vücuttaki etkilerini dengeler. Bu nedenle, muz ve avokado gibi meyveler antioksidan kapasiteleri ve içerikleri ile diyet sürecini destekler.

Protein Diyeti Kasları Eritir mi?

Uzun süreli sadece protein alımı yapılması kaslarda asit birikimine neden olabileceği için bu süreç iyi ayarlanmalıdır. Ayrıca, kalsiyum, potasyum, fosfor, çinko, magnezyum, selenyum ve D vitamini alımıyla desteklenirse güçlü bir kas yapısına sahip olunabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.