Koklear İmplant nedir?

Halk arasında “Biyonik kulak” olarak bilinen koklear implant, ileri derecede işitme kaybı olan ve artık işitme cihazlarından fayda göremeyen kişiler için kullanılmaktadır. Memorial Sağlık Grubu Kulak Burun Boğaz Bölümü Uzmanları, koklear implant hakkında şu bilgileri verdi.

Koklear İmplant Nedir?

İleri derecede işitme sorunu olan kişiler “Biyonik kulak nedir?” ya da “Cochlear implant nedir?” sorusunun yanıtını aramaktadır. Biyonik kulaklar yani, koklear implant, işitme cihazlarından fayda görmeyen, her iki kulağında da ileri işitme kaybı olan kişilerde kullanılan ve cerrahi operasyonla yerleştirilen cihazlardır. Toplum arasında biyonik kulak olarak da bilinir. Bu cihazlar sayesinde hastaların sesi algılaması sağlanabilmektedir. Yani koklear implant işitmeyi iyileştiren elektronik bir cihazdır. İyi duyamayan, ileri seviyede işitme kaybı yaşayan kişiler için kullanılır ve biyonik kulak ameliyatı ile hastalar işitme sağlayabilir.

Koklear implant, işitme sinirine ses sinyali iletmek için kulağın hasarlı kısımlarını geçer. Koklear implantlar, kulağın arkasına oturan bir ses işlemcisi kullanır. Bu işlemci ses sinyallerini yakalar ve bunları kulağın arkasındaki derinin altına yerleştirilen alıcıya gönderir. Bu alıcı da sinyalleri salyangoz olarak bilinen iç kulağa yani kulağın ‘koklea’ bölgesine konulan elektrotlara gönderir. Sinyaller de işitme sinirini uyarır, bu sinyaller beyne yönlenir. Beyin de sinyalleri ses olarak yorumlar ancak bu sesler tam olarak doğal ses olmaz. Koklear implanttan alınan sinyalleri yorumlamayı öğrenmek biraz zaman ve eğitim gerektirir. 3-6 ay arasındaki kullanımda koklear implantı olan çoğu kişi konuşma ve işitme anlamında önemli kazanımlar elde etmektedir.

Koklear İmplant Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Koklear implantlar, ciddi işitme kaybı olan ve artık işitme cihazlarını kullanmanın faydasını göremeyen kişilerde işitme duyusunu iyileştirebilir. Koklear implantlar bu kişilerin iletişimlerini dolayısıyla da yaşam kalitelerini artırabilir. Koklear implantlar tek kulağa (tek taraflı) veya her iki kulağa (iki taraflı) yerleştirilebilir. Yetişkinler genellikle ilk başta bir koklear implanta ve bir işitme cihazına sahip olacaktır. Daha sonra işitme cihazı kullanılan kulakta da işitme kaybı ilerledikçe iki koklear implanta geçebilir. Koklear implantlar, özellikle konuşmayı öğrenen bebekler ve çocuklar için, iki taraflı ileri derecede işitme kaybı olan çocuklarda genellikle her iki kulağa aynı anda yerleştirilir. Koklear implant kullananlar genellikle memnun olduklarını belirtmektedir.  

Koklear İmplant Nasıl Uygulanır? Koklear İmplant Nasıl Takılır?

Koklear implant bazı parçalardan oluşur. Bu cihaz kulak implantı veya implant kulak olarak da bilinir. Ortamdan sesi alan bir mikrofon, mikrofon tarafından alınan sesleri seçen ve düzenleyen bir konuşma işlemcisi, konuşma işlemcisinden sinyalleri alan ve bunları elektrik darbelerine dönüştüren bir verici ve alıcı/stimülatör koklear implant parçaları olarak sayılabilir. Piyasada çok farklı koklear implant modelleri bulunmaktadır. Uyarıcıdan gelen elektriksel sesleri toplayan ve bunları işitsel sinirin farklı bölgelerine gönderen bir elektrot grubu olan bir elektrot dizisi, mikrofon kulağın arkasında yer almaktadır. Ses işlemcisi de hemen mikrofonun biraz yukarısında durur. Elektrot kısmı da kulağın koklea bölgesine cerrahi operasyonla konulur. Operasyon, işitme implant ameliyatı olarak da bilinir. Operasyon kısmında genel anestezi yapılır. Kulak Burun Boğaz Cerrahisi uzmanı, ameliyat olacak hastanın kulağının arkasından bir kesi açar. Bu noktada bulunan mastoid kemiği aralanır. Bu kesi sonrasında koklear implant cihazının elektrotları koklea bölgesine yerleştirilir ve kesi kapatılır. Koklear implant ameliyatı sonrasında mide bulantısı, baş dönmesi, kulaklarda rahatsızlık hissi olur ama bunlar geçicidir. Yerleştirilen koklear implant hemen aktive edilmez. Genelde ameliyattan sonra iki ile altı hafta arasında aktif hale getirilir. Operasyonun süresi hastanın durumuna göre değişebilmektedir. Bir implant normal işitmeyi geri getirmez. Koklear implantlar, işitme duyusu sağlıklı olmayan kişilere ortamdaki seslerin yararlı bir temsilini verebilir ve onun konuşmayı anlamasına yardımcı olabilir. Biyonik kulak ameliyatı sonrası süreçte hekimin söylediklerini uygulayıp, yönlendirmelerine göre hareket etmek doğru olmaktadır.

Koklear İmplant / Biyonik Kulak Fiyatı Nedir?

Ameliyatın yapılış biçiminin dışında koklear implant hakkında merak edilen bir başka konu da koklear implant fiyatlarıdır. Cochlear işitme cihazları fiyatları ihtiyaca, marka ve modele göre değişkenlik göstermektedir. Kulak implant fiyatları hastaya göre de değişmektedir. Yani koklear implant cihaz fiyatları, hastanın durumu ve ihtiyacına göre belirlenebilir. Koklear implant ameliyatı fiyatı da, uygulanacak kişinin durumuna göre değişmektedir. Biyonik kulak ameliyatı fiyatı konusunda, biyonik kulak ameliyatı yapan hastanelere başvurarak muayene olmak ve süreci orada değerlendirmek uygun olur.

Koklear İmplant Hakkında Sık Sorulan Sorular

Dış ve iç kulak sorunu olan, işitme cihazı kullanamayan ya da işitme cihazlarından fayda göremeyen hastalarda orta kulağa yerleştirilen cihazlara aktif orta kulak implantı denir. Yani koklear implantın diğer ismidir.

Biyonik kulak ameliyatı nedir? Koklear implantasyon nedir?

Koklear ameliyatına, kulak implant ameliyatına, biyonik kulak ameliyatı da denilmektedir.

Koklear implantın faydaları nelerdir?

Koklear implant taktıranlar, dudak okumak gibi görsel ipuçlarına ihtiyaç duymadan konuşulanları duyabilirler, günlük çevresel sesleri tanıyabilirler, gürültülü bir yerde dinleme yeteneğini elde edebilirler, sesin nereden geldiğini tespit edebilirler, televizyonu rahatlıkla izleyip dinleyebilirler ve telefon konuşmalarını duyabilirler.

Koklear implant kaç yaşında yapılır? Biyonik kulak ameliyatı kaç yaşında yapılır?

Doğuştan işitme kaybı olan ve konuşamayan çocuklardan, ileri yaştaki hastalara kadar duruma göre herkese yapılabilir.

Kimler koklear implant yaptırabilir?

Sözlü iletişimi kesintiye uğrayan kişiler, özel işitme testleriyle verilen işitme cihazlarından sınırlı fayda sağlayanlar veya fayda sağlayamayanlar, işitme rehabilitasyonuna katılma motivasyonunu sağlayabilenler, koklear implanttan gerçekçi beklentileri olanlar kulak içi işitme cihazı ameliyatı için uygun kişilerdir.

Pediatrik koklear implant nedir?

Pediatrik koklear implant cihazı, ileri derecede işitme kaybı olan çocuklar için de kullanılan bir cihazdır. Yetişkinlerde koklear implant ile farklı bir prensibe sahip değildir. Sağır veya ileri derecede işitme güçlüğü çeken çocuklara rahatlıkla uygulanabilir. Son rakamlara göre Aralık 2019 itibariyle, dünya çapında yüz binlerce cihaz implante edilmiştir. 2019’da sadece FDA’e göre Amerika Birleşik Devletleri'nde yetişkinlere yaklaşık 118.100 ve çocuklara 65.000 cihaz implante gerçekleştirilmiştir. 1980 yılında FDA tarafından onaylanan koklear implant, 2000 senesinden itibaren 12 aylıktan küçük çocuklarda da kullanılabilmektedir. Araştırmalar da, 12 aylıktan küçük çocuklara koklear implant takıldığında ve ardından yoğun terapi aldıklarında, büyüdüklerinde implant alan yaşıtlarına göre daha iyi işitebildiklerini, sesleri ve müziği anlayabildiklerini ve konuşabildiklerini göstermiştir. Araştırmalar ayrıca 18 aylıktan önce koklear implant alan uygun çocukların dil becerilerini normal işiten çocuklarla karşılaştırılabilir oranda geliştirdiğini ortaya koymaktadır.  

Koklear implant süreci nasıldır?

Ameliyatla takılan işitme cihazları- ki bunları toplum arasında beyne takılan işitme cihazı olarak duymak da mümkündür- yani koklear implant kullanımı, işitme duyusunu ilk kez öğrenmek veya yeniden hissetmek için hem cerrahi bir prosedür hem de önemli bir terapi gerektirmektedir. Kulak implant cihazları ile herkes aynı seviyede performans göstermez. Koklear implant taktırma kararı, deneyimli bir koklear implant cerrahı da dahil olmak üzere çeşitli tıp uzmanlarıyla görüşmeleri içermelidir. Bazı kişiler, çeşitli kişisel nedenlerle koklear implant yaptırmamayı tercih edebilir. Her türlü ameliyatta olduğu gibi komplikasyonlar bir risk faktörü olmasına rağmen cerrahi implantasyonlar neredeyse her zaman güvenlidir. Koklear implantta yani biyonik işitme cihazında cihazın oluşturduğu sesleri öğrenmek de zaman gerektirecektir. Konuşma dili patologları ve odyologlar sıklıkla bu öğrenme sürecine dahil olurlar. İmplantasyon işleminden önce, tüm bu faktörlerin dikkate alınması gerekir. Koklear implant kullanıcıları bu süreçten sonra işitme duyusunu yeniden kazandıkları için memnun olurlar. Ek olarak cochlear implant modelleri markalara göre değişir. Bu konudaki bilgiyi hekimden de almak mümkündür.

Koklear nedir? Cochlear nedir?

Koklear yani cochlear tek başına bir şey ifade etmez. Koklea’dan türemiş bir kelimedir. Koklea da tıpta iç kulağın işitsel kısmı olarak tanımlanır. İç kulağın içinde yer alan, şekli spirale benzediği için salyangoz olarak da tanımlanabilen bir olgudur. Koklea, sesleri sinyallere dönüştürür. Bu sinyaller de işitme siniri ile beyne iletilir böylece işitme sağlanır. Koklea işitme için önemlidir.

Koklear implant ameliyatının riskleri nelerdir?

Koklear implant cerrahisi uzman kişiler tarafından ve her şartın hazır olduğu sağlık kuruluşunda yapıldığında güvenli ve iyi tolere edilen bir prosedürdür. Nadiren, tüm ameliyatlarda olduğu gibi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı riskler ortaya çıkabilir. Kanama, şişlik, implant bölgesinde enfeksiyon, kulakta çınlama, kulak çevresinde uyuşma, baş dönmesi, ağız tadında değişiklik, ağız kuruluğu hafif ölçekte risklerdendir. Uygun olmayan yerlerde ve uzman olmayan kişiler tarafından yapıldığında fasiyal sinir yaralanması, omurilik sıvısı sızıntısı, menenjit gibi riskler de oluşabilir. Hastanın tıbbi durumuna bağlı olarak başka riskler de oluşabilir.

Koklear implant ameliyatından sonra ne olur?

Kulağa implant takılması ve sonrası da ciddi bir süreçtir. Hastaneden ayrılırken, hastaların insizyonlara nasıl bakacağı konusunda kendilerine bilgi verilmektedir. Ayrıca pansumanların nasıl değiştirileceği ve dikişlerin nasıl kontrol edileceği de hastalara öğretilmektedir. Kesileri incelemek ve dikişleri almak için yaklaşık bir hafta sonra veya aktivasyonda bir takip randevusu almak gerekir. İşlemden sonra artan ağrı, akıntı veya ateş şikayetlerinde doktora bildirmek gereklidir. İlk ameliyattan sonra implant cihazı açılmadan veya etkinleştirilmeden önce iyileşmek için biraz zamanınız olacaktır. Ameliyattan yaklaşık dört ila altı hafta sonra koklear implantın dış kısımları eklenecektir. Bunlara bir mikrofon ve konuşma işlemcisi dahildir. O sırada, konuşma işlemcisi programlanır ve etkinleştirilir, bu da dahili cihazın seslere yanıt olarak koklear siniri uyarmasına neden olur. Ayrıca implantın kullanımının ve bakımının temelleri de hastaya öğretilmektedir. Ayarlamalar için birkaç aylık bir süreçte hasta hastaneye gelir ve uzmanlar tarafından yapılan ince ayarlar hakkında bilgilendirilir. Koklear implant kullanmayı öğrenmek aşamalı bir süreçtir. Muhtemelen konuşma dili patologları ve odyologları ile de ziyaretler gerektirecektir. Ancak koklear implant sayesinde işitme sorunu yaşayanların eskisine göre yaşam kaliteleri daha da yükselecektir.

Koklear implant ve işitme cihazı arasındaki fark nedir?

İmplant ve işitme cihazı farkı, merak edilen bir konudur. Biyonik kulak ve işitme cihazı birbirinden farklıdır. Koklear implant işitme cihazları arasındaki fark kısaca şöyle anlatılabilir: İşitme cihazlarından gelen ses eğer işitme kaybı çok yüksek algılanmaz. Kulak içi implant ile ses dalgaları elektrik enerjisine dönüşerek kulak içindeki işitme sinirine iletilir. Böylece işitme kaybı yaşayan hasta sesleri algılar. İşitme cihazları cerrahi olarak yerleştirilmez, koklear implant cerrahi olarak kulak içine yerleştirilir. Cochlear implant cihazları işitme cihazlarından fayda görülemezse takılır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.