Salpenjektomi Nedir? Salpenjektomi Neden Yapılır?

Salpenjektomi, kadınlarda bulunan fallop tüplerinden birinin ya da ikisinin alınmasını içeren bir cerrahi işlem olarak bilinir. Yapılan bu cerrahi işlem, tüplerin zarar görmesi, dış gebelik riski ya da kanser gibi durumlarda uygulanabilir. Salpenjektomi, üreme sağlığı üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğundan doğurganlığı da etkileyebilir. Aynı zamanda yumurtalık kanseri geliştirme riski daha yüksek olan kişiler için önleyici bir önlem olarak da uygulanabilir. Salpenjektomi, genellikle laparoskopik olarak gerçekleştirilir.

Salpenjektomi Nedir?

Salpenjektomi, kadın üreme sisteminin önemli bir parçası olan ve yumurtanın döllenme sürecini etkileyen fallop türlerinin birinin ya da ikisinin alınmasını içeren cerrahi bir işlemdir. Bu işlem sonrasında hamile kalmak daha zor hale gelebilir. Dış gebelik, yumurtalık kanseri, tüplerin tıkanması ve enfeksiyon gibi nedenlere bağlı olarak kişiye salpenjektomi uygulanabilir.

Fallop tüpleri rahmin her iki tarafında, üstte bölümde yer alarak yumurtalıklara kadar uzanır. Kadınlar adet döngüleri sırasında yumurtlar. Bu yumurtlama, yumurtalığın döllenme için bir yumurtayı serbest bırakma sürecidir. Yumurta daha sonra fallop tüplerinden uterusunuza doğru yönlendirilir. Yumurta fallop tüplerinden geçtiği esnada sperm tarafından döllenebilir.

Salpenjektomi Çeşitleri Nelerdir?

Salpenjektominin tek taraflı ve iki taraflı olmak üzere iki ana türü bulunur. Salpenjektomi, fallop tüplerinin çıkarılması işlemidir ve cerrahi yöntemlere göre çeşitleri şöyle açıklanabilir:

Tek taraflı salpenjektomi

Tek taraflı salpenjektomi durumunda doktor kişinin bir fallop tüpünü ya da bir fallop tüpünün belli bir kısmını alır. Bu durum fallop tüplerinin çalışması için yeterli olabilir. Kişinin hamile kalma oranı hala bulunur. 

İki taraflı salpenjektomi

İki taraflı salpenjektomide ise doktor her iki fallop tüpünü tamamen çıkardığı durumda gerçekleşir. Bu cerrahi müdahale sonrasında doğal olarak hamile kalma oranı düşebilir. İki taraflı salpenjektomi kanser ve hamileliğin kalıcı olarak önlenmesi istendiği durumda yapılabilir.

Salpenjektomi Neden Yapılır?

Salpenjektomi, işleminin yapılması için çeşitli tıbbi nedenlerin olması gerekir. Fallop tüplerinin zarar görmesi, kanser, iltihaplı durumlar, dış gebelik ve kanser riski durumunda salpenjektominin yapılmasının nedenleri arasında yer alır. Salpenjektominin başlıca yapılma nedenleri şöyle sıralanabilir:

Dış gebelik (ektopik gebelik)

Rahimde yumurtanın döllenmesi yerine fallop tüplerinde döllenme gerçekleştiği durumda dış gebelik meydana gelir. Bu durum tehlikeli olarak kabul edilir ve fallop tüplerinin yırtılarak iç kanamaya yol açmaması için erkenden müdahale edilmesi gerekir. Salpenjektomi, dış gebeliği sonlandırmak ve fallop tüpünü çıkarmak uygulanan bir cerrahi müdahaledir.

Fallop tüpünün hasar görmesi

Çeşitli enfeksiyonlar, endometriozis ve pelvik inflamatuvar hastalık fallop tüplerinde hasar neden olan durumlardır. Tüpler bu nedenlere bağlı olarak işlevini yitirirse salpenjektomi uygulanarak bu tüplerin çıkarılması işlemi uygulanır.

Yumurtalık kanseri

Fallop tüpleri içerisinde ya da yumurtalıklarda kanser gelişme riski bulunan kadınlarda, önlem amacıyla salpenjektomi tercih edilebilir. Aile geçmişinde yumurtalık kanseri öyküsü varsa bu riskin azalması için de tercih edilen bir yöntemdir.  

Tüp ligasyonu (tüplerin bağlanması)

Doğum kontrol yönteminin kalıcı olarak uygulanmasını içeren tüp bağlama, salpenjektomi ile yapılır. Bu durum fallop tüplerinin tamamen alınmasını içerir.

Tümörler ve kistler

 İyi huylu ya da kötü huylu tümörler fallop tüplerinin yakınında meydana geldiyse kişiye salpenjektomi uygulanabilir. Kist ve tümörlerin yayılmasını önlemek ve ağrının hafifletilmesi için tüplerin çıkarılması gerekebilir.

Salpenjektomi Nasıl Yapılır?

Salpenjektomi ameliyatı uygulanırken laparoskopik (minimal invaziv) veya açık cerrahi yöntemlerle yapılır. Bu cerrahi müdahale genel anestezi altında yapılır. Cerrah, fallop tüplerini ameliyat esnasında çıkararak iç kanamaya karşı kan damarlarını kontrolünü sağlar.  Ameliyatın tamamlanmasının ardından, iyileşme süreci genellikle 1-2 hafta sürebilir.  Bu durum ameliyatın şekli, komplikasyon riski ve iyileşme süresi gibi faktörlere bağlı olarak hastadan hastaya farklılık gösterebilir.

Salpenjektomi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Salpenjektomi kanseri önler mi?

Salpenjektomi kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir fakat kanseri tamamen önlediği söylenemez. Özellikle yumurtalık kanseri riskini azaltmak için salpenjektomi tercih edilebilir.

Salpenjektomi sonrası hamile kalınır mı?

Salpenjektomi sonrası hamile kalmak işlemin tek veya çift taraflı olmasına bağlı olarak değişir. Eğer sadece bir fallop tüpü çıkarıldıysa, doğal yollarla hamile kalmak mümkündür. İki taraflı salpenjektomi yapıldığında ise tüp bebek (IVF) yönteminden yararlanılabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.