Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Ameliyatı

Fallot tetralojisi morarmaya neden olan doğumsal kalp hastalıkları arasında en sık görülendir. 4 adet birleşeni vardır; karıncıklar (ventrikül) arasında delik, ata binen (sağa kaymış) vücut ana atar damarı (aort), sağ karıncık çıkım yolu darlığı ve sağ karıncık kas kalınlaşması. Akciğere az kan gider. Genelde ağlama ve efor ile morarma artar. Morarma nöbetleri, bayılma ve ani ölüm görülebilir. Memorial Ataşehir Hastanesi Çocuk Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Hakan Ceyran, mavi bebek hastalığı (Fallot tetralojisi) tedavisi ile ilgili bilgi verdi.

Mavi bebek hastalığının tanısında ilk dikkat çeken klinik bulgu dudaklarda morarmadır. Çömelme hareketi bazen dikkati çeker. Bu akciğerlere daha fazla kan gitmesini ve oksijenasyonun daha iyi olmasını sağlayan bir durumdur. Tanıda öncelikle çocuk kardiyoloğu tarafından yapılacak ekokardiyografi değerlidir. Sonrasında akciğer damar yapısını daha iyi belirlemek için CT anjiyo ve normal anjiyografi bu hastalarda tanıyı netleştirir.        

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Ameliyatı Nedir?

Tam düzeltme ameliyatında, açık kalp cerrahisi ile kalpteki anormallikler düzeltilir. Şant ameliyatında amaç iyi gelişmemiş akciğer damarlarını geliştirmek ve akciğerlere yeterince kan akışını sağlamaktır.

Cerrahi tedavi hasta yaklaşık 6 aylık iken yapılır ve delik yama ile kapatılır, sağ karıncıktaki çıkım yolu darlığı ve kas kalınlaşması giderilir. Bu aşamada sağ karıncık ile akciğer atar damarı arasında bulunan kalp kapağını (pulmoner kapak) mümkün olduğunca korumak ve gerekli ise tamir etmek amaçlanır. Riskli hastalarda kalp akciğer makinesi kullanmadan (kapalı kalp ameliyatı) vücut atar damarı ile akciğer atar damarı arasında yapay damar ile bağlantı yapılması (şant ameliyatı) ilk olarak tercih edilebilir. Akciğer damar yapısı iyi gelişmişse tam düzeltme, iyi gelişmemişse şant ameliyatı yapılır.        

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Mavi bebek hastalığı ameliyatında karıncıklar (ventrikül) arasındaki delik (VSD-ventriküler septal defekt) kapatılır. Sağ taraftaki karıncığın çıkış yolu yani akciğer ana atar damarının hemen altındaki kalınlaşmış, fazla miktardaki kas bantları kesilir. Buna ek olarak akciğer damarı da genişletilebilir ve  akciğerlere yeterince kan gitmesi sağlanır. Yeni cerrahi tekniklerle akciğer ana atar damar kapağının (pulmoner kapak) yapısı korunmaya çalışılır.     

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Ameliyatı Kaç Yaşında Yapılır?

Genellikle hastanın yaşı 6 ayı geçtikten sonra yapılır.

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Fallot tetralojisi ameliyatı yaklaşık 4 saat sürmektedir.

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Fallot tetralojisi ameliyatı sonrası bazı çocuklarda ritim bozuklukları yaşanabilmektedir. Bazen karıncıklar (ventrikül) arası delik tam olarak kapatılamamaktadır. Bazı çocuklarda sağ karıncık çıkış yolu darlığı tam olarak giderilemez. Akciğer ana atar damarı kapağından (pulmoner kapak) sağ karıncığa doğru geri yönde kaçak yaşanabilmektedir. Kaçağın miktarına göre sağ karıncık genişlemekte ve bu durumda girişim gerekmektedir. İleride akciğer damarı kapağı yetmezliği ve darlığı nedeniyle yeni bir cerrahi girişim ihtiyacı doğabilir. Fallot tetralojisi ameliyatının tedavisinin bu konuda deneyimli ekiplerce ve tam donanımlı hastanelerde yapılması çok önemlidir.

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) İçin Şant Ameliyatı Tedavisi Nedir?

Kalp akciğer makinesi kullanmadan (kapalı kalp ameliyatı) vücut atar damarı ile akciğer atar damarı arasında yapay damar ile bağlantı yapılmasıdır. Genellikle akciğere yetersiz kan giden ve sık morarma nöbetleri geçiren hastalarda, 0-3 ay yaş aralığında, yapılır. Palyatif (geçiştirici) bir ameliyattır. Hastanın yaşı 6 ayı geçince klasik tam düzeltme ameliyatı yine yapılır.

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Ameliyatından Sonra Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Fallot tetralojisi ameliyatlarından sonra çocuklarda kalp ritim bozuklukları görülebilmektedir. Bu ve benzeri sorunların rutin kontrollerle takip edilerek kontrol altında tutulması gerekmektedir. Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) ameliyatından sonra özellikle pulmoner kapakta (akciğer ana atar damarı kapağında) kaçak yaşanabilmektedir. Burada yaşanan kaçağa bağlı olarak kalbin sağ tarafına fazladan kan gidebilmektedir. Bu hastalarda belli bir zaman sonra sağ kalp yetersizliği ve ritim bozukluğu başlayabilmektedir. Bu hastalara ileride yeniden bir girişim gerekebilir.

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Ameliyatından Sonra Çocuklar Normal Yaşamlarına Devam Edebilir mi?

Fallot tetralojisi tedavisi olan çocuklar normale yakın bir hayat yaşamaktadır.

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) olan çocukların yaşam süreleri ne kadardı r?

Başarılı fallot tetralojisi ameliyatı olan çocukların yaşam süreleri, sağlıklı çocuklarla neredeyse aynıdır.

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) Tedavisi Olunmazsa Ne Olur?

Fallot tetralojisi tedavi edilmediği durumlarda sağ taraftaki karıncığın (ventrikül) fonksiyon bozukluğuna bağlı kalp yetersizliği bulguları yaşanabilmektedir. Ayrıca çocukta morarma giderek artabilir. Morarmaya bağlı komplikasyonlar yaşanırken aritmi denilen ritim bozuklukları da ortaya çıkabilmektedir. Tedavisi geciktirilen çocuklarda ameliyat ve ameliyat sonrası sağ kalım oranları düşer.

Fallot Tetralojisi Ameliyatı Olan Çocuklar Spor Yapabilir Mi?

Fallot tetralojisi ameliyatı olan çocuklar ağır olmamak kaydıyla, doktor kontrolünde spor yapabilirler.

Fallot Tetralojisi Ameliyatı Olan Çocukların Kontrolleri Ne Kadar Süre Devam Etmelidir?

Mavi Bebek Hastalığı (Fallot Tetralojisi) ameliyatı olan çocukların takipleri ömür boyu yıllık olarak yapılır.

Fallot Tetralojisi Ameliyatı Olan Hastalar Bebek Sahibi Olabilir mi?

Fallot tetralojisi onarılmış kadınlar genellikle gebeliği iyi tolere eder. Fakat, akciğer ana atar damar kapağında (pulmoner kapak) ağır yetersizliğe bağlı sağ karıncığı (ventrikül) belirgin derecede genişlemiş kadınlarda, gebelik öncesinde pulmoner kapak ameliyatı gerekebilir.

Fallot Tetralojisi Ameliyatı Olan Çocukların Başka Ameliyat Olmasına Gerek Var Mı ?

Fallot tetralojisi ameliyatı olan çocuklara akciğer ana atar damar kapağını yani pulmoner kapağı koruyucu ameliyat yapılırsa, ileride başka bir ameliyata gerek kalmayabilir ama pulmoner kapağın fonksiyonunun korunamadığı ya da giderek bozulduğu bazı ameliyatlar sonrasında, kapak kaçağı nedeniyle sağ karıncık (ventrikül) giderek genişler. Bu çocuklarda ikinci bir ameliyat gerekebilmektedir.