Adjuvan Nedir? Adjuvan Tedavi Ne İşe Yarar?

Adjuvan tedavi, kanserin geri dönme riskini azaltmak için ana tedaviden sonra verilen ek kanser tedavisidir. Adjuvan tedavide amaç, kanserin nüksetme olasılığını azaltmaktır. Çünkü ameliyat sırasında tüm görünür kanser cerrahi işlemle çıkarılsa bile, vücutta görülemeyen bir miktar kanser kalmış olabilir. Adjuvan tedavinin kullanıldığı kanser tedavisi türleri kemoterapi, radyoterapi, hormon tedavisi ve immunoterapi olarak sınıflandırılabilir.

Adjuvan Nedir?

Adjuvan, ilacın içindeki diğer bileşenlerin aktivitesini ve antijene karşı bağışıklık tepkisini artırmak, tümör oluşumunu baskılamak amacıyla kullanılan bileşendir.

Adjuvan Tedavi Nedir?

Adjuvan tedavi, cerrahi gibi birincil olarak uygulanan kanser tedavisi sonrasında kanserin nüksetme riskini azaltmaya yönelik uygulanan ek kanser tedavisidir. Kemoterapi, radyoterapi, hormon tedavisi veya hedefli tedaviyi içerebilir.

Adjuvan tedavi genellikle meme, kolon ve akciğer kanserleri için takip tedavisi olarak kullanılır. Adjuvan tedavisinin temelinde birincil kanser tedavisinin (genellikle cerrahi) yok etmediği kanser hücrelerini hedef alması vardır. Aynı zamanda adjuvan tedavi, kanser tedavisinin biraz daha fazla uzun sürmesine anlamına da gelir. Ancak aynı kansere tekrar yakalanma şansını azaltır.

Adjuvan tedavi genellikle erken evre kanserleri tedavi etmek için cerrahi operasyonu takip eder ve böylelikle kanserlerin nüksetme riskinin önüne geçer. Bazen, daha ileri evredeki kanserlere sahip kişilerin yaşam sürelerinin uzatılması noktasında da etkili olabilen bir tedavi yöntemidir.

Adjuvan Tedavisi Kullanılan Kanser Tedavisi Türleri

Kanser tedavisinin devamı niteliğinde olan adjuvan tedavi, kanser için yaygın olarak uygulanan kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi ve hormon tedavisi gibi kanser tedavisi türlerini içerir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanseri güçlü ilaçlarla tedavi etmeyi amaçlayan bir tedavi türüdür. Birçok kemoterapi ilacı vardır ve çoğu hastaya damar yoluyla verilir. Bazıları ise hap formundadır.

Hormon tedavisi

Bazı kanser türleri vücudun hormonları tarafından beslenir. Örnekler arasında meme kanseri ve prostat kanseri yer alır. Hormon tedavisi tedavileri, bu hormonları vücuttan uzaklaştırmak veya etkilerini engellemek için ilaçlar kullanmayı içerir. Bu, kanser hücrelerinin büyümesini durdurmaya yardımcı olabilir.

Radyasyon terapisi

Radyasyon terapisi veya radyoterapi, kanseri güçlü enerji ışınlarıyla tedavi etmeyi amaçlar. En yaygın radyasyon terapisi türü, harici ışın radyasyonudur. Bu tür radyasyon terapisi sırasında, bir makine kişinin etrafında hareket ettiği sırada kişi yatar vaziyettedir. Makine, radyasyonu vücuttaki belirli noktalara yönlendirir. Başka bir radyasyon türüne ise brakiterapi adı verilir. Bunun için, tedavi edilmesi gereken bölgenin yanına vücudunuzun içine kapalı bir radyasyon kaynağı yerleştirilir.

İmmünoterapi

Özellikle son dönemde yaygın olarak uygulanan kanser tedavisi türlerinden olan immünoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için vücudun bağışıklık sistemiyle birlikte çalışan güçlü bir ilaç tedavisidir.

Bağışıklık sistemi, mikroplara ve vücutta olmaması gereken diğer hücrelere saldırarak hastalıklarla savaşır. Kanser hücreleri, bağışıklık sisteminden saklanarak hayatta kalır. İmmünoterapi ise bağışıklık sistemi hücrelerinin kanser hücrelerini bulup öldürmesine yardımcı olur.

Hedefe yönelik terapi

Kanser için hedefli terapi, kanser hücrelerindeki belirli kimyasallara saldıran ilaçlar kullanan bir tedavi yöntemidir. Bu kimyasalları bloke eden hedefli tedaviler kanser hücrelerinin ölmesine neden olabilir.

Adjuvan Tedavi Ne İşe Yarar?

Kanser için herhangi bir tedavi garantisi yoktur ancak adjuvan tedavi kanser tedavisi sonrası kanserin nüksetme riskini ortadan kaldırmaya yönelik uygulanan bir yöntemdir. Ayrıca bazı kanser türlerinde hayatta kalma süresini artırabilir.

Adjuvan tedavinin işe yaradığı 2 temel nokta şöyledir:

• Kanserin nüksetme riskini azaltması
• Bazı kanser türlerinde hayatta kalma süresini uzatabilmesi

Adjuvan Tedavi Kimlere Uygulanır?

Adjuvan tedavinin genel olarak uygulanma kriteri, tümör 1 cm’den büyükse, koltuk altı lenf bezine yayılımı varsa veya tümör olumsuz özellikler taşıyorsa, hastalığın gelecekte nüksetme ihtimali %10 ve üzeri olabilir. Özellikle, geleceğe yönelik 5 yıllık süreçte yenileme ihtimali %10’un üzerinde olan kanser türlerinde koruyucu kemoterapi olarak ifade edilen adjuvan tedavi uygulaması yapılabilir.

Adjuvan tedavinin hangi durumlarda kimlere uygulanacağına yönelik şu şekilde bir açıklama yapılabilir:

Kanserin türü

Adjuvan tedavi genellikle meme kanseri ve kolon kanseri gibi spesifik kanser türleri için olumlu sonuçlar verebilir. Ancak bu durum hastanın son durumuna bağlıdır. Adjuvan tedavi tüm kanser türlerinin tedavisine yardımcı olmayabilir ve belirli kanser türleriyle sınırlı kalabilir.

Kanserin evresi

Kanserin evresi, kanserin vücutta ne kadar yayıldığını gösterir. Kanser eğer erken evredeyse, yayılmak için çok fazla zaman bulmayabilir ve bu durum fark edilirse hızlı müdahale şansı vardır. Ameliyattan sonra kanserin geri dönme olasılığı da oldukça düşük olabilir. Bu durumda, adjuvan tedavi çok fazla fayda sağlamayabilir ancak kanser daha ileri evredeyse veya yakındaki lenf düğümlerine yayılmışsa, adjuvan tedavi daha faydalı bir sonuç verebilir.

Dahil olan lenf düğümü sayısı

Kanser başladığı yerden yayıldığında, genellikle önce lenf düğümlerine gider. Kanser lenf düğümlerine yayılmışsa, adjuvan tedaviden faydalanma olasılığı daha yüksek olarak değerlendirilir.

Hormon durumu

Kanser eğer belirli hormonlarla beslenmiyorsa hormon tedavisi etkili olmayabilir.

Diğer kanserlere özgü değişimler

Bazı kanserler, kanserin geri dönme olasılığını gösteren hücrelerinde değişikliklere sahip olabilir. Bu kanserlerde, adjuvan tedavi tedavi sürecine katkı sağlayabilir. Ancak yapılan testler kanserin geri dönme olasılığını düşük olduğunu gösteriyorsa, adjuvan tedaviye ihtiyacınız olmayabilir.

Sonuç olarak, adjuvan tedavi kanserin nüksetmeyeceğini garanti etmez. Ancak kanserin geri dönme riskini azaltıcı bir etki sunar.

Adjuvan Tedavinin Olası Yan Etkileri

Adjuvan tedaviler, uygulanan kanser tedavisi yöntemine bağlı olarak çeşitli yan etkilere neden olabilir. Kemoterapi ve radyoterapi genellikle yorgunluk, bulantı, saç dökülmesi ve enfeksiyon riskinde artış gibi yan etkilere yol açabilir.

Diğer bir tedavi yöntemi olan hormon tedavisi, sıcak basması ve hormonal değişikliklere neden olabilirken, immünoterapi ise bağışıklık sistemine bağlı reaksiyonlara sebebiyet verebilir.

Tedavi planı oluşturulurken, hastanın genel sağlık durumu ve olası yan etkiler dikkate alınmalıdır.

Özetle adjuvan tedavi, kanser tedavisinde önemli bir rol oynar ve hastalığın tekrarlama riskini azaltmada etkili bir yol olarak kabul edilir.

Adjuvan Hakkında Sık Sorulan Sorular

Adjuvan tedavi ne demek?

Kelime anlamı ‘yardımcı’ olan adjuvan, kanser tedavisinde ana tedaviden sonra, özellikle sekonder tümör oluşumunu baskılamak amacıyla uygulanan ek kanser tedavisidir.

Neoadjuvan ve adjuvan arasındaki fark nedir?

Neoadjuvan tedavi, ana kanser tedavisinden önce uygulanırken adjuvan tedavi ise kanser tedavisi sonrasında kanserin nüksetmesinin önüne geçmek amacıyla uygulanan destekleyici tedavidir.

Adjuvan tedavi kanseri yok eder mi?

Adjuvan tedavinin kanseri kesin olarak yok etme gibi bir garanti sonucu yoktur. Amaç, kanser tedavisi sonrası kanserin nüksetme riskini azaltmaktır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.