Smear testi; rahim ağzı (serviks) kanseri, rahim ağzındaki hücresel düzensizlik ve kanser öncüsü hücrelerin ve enfeksiyonların saptanmasında kullanılır.
Smear Testi Nedir?
Başta rahim ağzı ( serviks ) kanseri olmak üzere rahim ağzındaki hücresel düzensizlik ve kanser öncüsü hücrelerin ve enfeksiyonların saptanmasında kullanılan smear testi ayrıca rahim iç zarı ( endometrium ) kanserinin de erken teşhisine yardımcı olabilir. Böylelikle hücresel bozukluklar rahim ve rahim ağzı kanserine dönüşmeden erken evrede tespit edilir. Hasta sağlığına tamamen kavuşabilir.
Smear testi hangi hastalıkların teşhisi için yapılır?
Smear testi, rahim ağzı ( serviks ) kanseri olmak üzere rahim ağzındaki hücresel düzensizlik ve kanser öncüsü hücrelerin, endometrium kanserinin teşhisi için kullanılan bir testtir. Kadınların, kadın doğum hastalıkları uzmanlarının belirlediği rutinde smear testi yaptırması gerekmektedir.
Smear Testi nasıl yapılır?
Smear Testi, rahim ağzı ( serviks ) denilen bölgeden 5-10 saniye gibi kısa süre içinde ağrısız olarak fırça yardımıyla sürüntü alınması işlemidir.
Rahim ağzı, rahmin vajina içinde yer alan kısmı olup jinekolojik muayene esnasında spekulum uygulaması ile gözle görülebilen kısmıdır. Rahim ağzı muayene esnasında doğum yapmamış kadınlarda ortası delik yuvarlak bir yapı olarak izlenir. Vajinal doğum yapan kadınlarda orta kısım yatay bir çizgi halini alır.
Smear testine dair sık sorulan sorular
Smear Testi Sonucu Pozitif Çıkması veya Negatif Çıkması Neyi İfade Eder?
Günümüzde kullanılmayan terimlerdir. Smear sonucunun negatif çıkması sorun saptanamadığını gösterirken smear sonucunun pozitif çıkması enfeksiyon hücre bozukluğu gibi bir sorunun varlığını işaret eder.
Smear Testi Sonucu Nasıl Değerlendirilir?
Smear testi ile saptanan rahim ağzındaki kanser öncüsü değişiklikler hastalığın şiddeti ve derecesine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
ASCUS: Smear testi ile alınan hücreler patoloji uzmanı tarafından değerlendirilir. Bu değerlendirme esnasında bir iki alanda “kanser öncüsü hücrelerin varlığından patoloji uzmanı şüphe duyar ve emin olamaz ise ASCUS olarak rapor eder. Bu tanı kesin olarak hücresel bozukluğu göstermez. Ancak böyle bir durumda smear testinin yenilenmesi için bir yıl beklenmez. 2-3 ay sonra smear testi tekrar edilmelidir.
ASCUS tanısında 2-3 ay yeniden smear alınması için beklemek yerine “kolposkopi” adı verilen bir büyüteç ile rahim ağzı detaylı olarak değerlendirilir. Bu değerlendirme esnasında riskli / şüpheli bir bulgu saptanırsa o bölgeden kesin tanı amacıyla servikal biyopsi işlemi ile doku örneği küçük bir parça olarak alınarak incelemeye gönderilebilir.
Yine ASCUS saptanan hastalarda Human Papilloma Virüsü Tiplendirme Testi yapılarak olayın önemi hakkında detaylı bilgi sahibi olunabilir. Bu sonuca göre HPV aşısı yapılabilir veya kolposkopi ile detaylı değerlendirme yapılabilir.
Yeniden smear alınması için 2-3ay beklemenin zararı olmaz, bu esnada hastalık ilerlemez.
LSIL Smear testinin incelenmesi sonucunda bazı alanlarda hücresel bozukluklar saptanmıştır. Saptanan kanser öncüsü hücreler hastanın rahim ağzı kanseri olduğunu göstermez. L SIL tanısı alan olguların %90’ında bağışıklık sistemi iyi ise kendiliğinden iyileşme ve tam bir sağlık hali meydana gelir. Ancak takiplerini sağlık kontrollerini ihmal eden bağışıklık sistemi güçlü olmayan hastaların %10’unda hastalık ilerleyip H SIL denilen 3. Derece hastalık evresine ilerleyebilir.
L SIL saptanan hastalara kolposkopi aleti ile rahim ağzı büyütülerek detaylı olarak incelenir. Şüpheli alanlardan dokulardan incecik doku örnekleri alınır. Buna “servikal biopsi” işlemi adı verilir. İşlem biraz ağrılı olabilir. Ancak hastaya anestezi verilmesine gerek yoktur.
HSIL: Mutlaka kolposkopi yapılması gerekli yerlerden biyopsi ile doku örneği alınmalıdır. Biyopsi raporuna göre yaklaşım gerekir.
Smear testinin önemi nedir?
Rahim ağzındaki hücrelerde bozukluk ve değişiklikler ortaya çıkabilir. Bu değişime uğrayan hücrelere “kanser öncüsü hücreler ( hücresel displazi) “ adı verilir.
Smear testinin amacı değişiklikler kansere dönüşmeden tespit etmektir. Böylelikle kadın kanser aşamasına gelmeden kolaylıkla tedavi imkanına kavuşur.
Rahim ağzındaki normal hücrelerin kanser öncüsü hücreler haline gelmesinde temel neden Human Papilloma Virüsü ’dür ( HPV ) .
HPV genital bölgede siğillere ve rahim ağzında kanser öncüsü hücrelerin ( displazi ) oluşmasına neden olur. HPV en çok cinsel yolla bulaşır. Ülkemizde son yıllarda HPV ’ ye bağlı siğillerde ve rahim ağzı kanser öncüsü lezyonlarda artış söz konusudur.
Smear testi, işte bu kanser öncüsü değişikliklerin erken aşamada saptanmasında etkili kolay ve ağrısız bir işlemdir. Smear testi sayesinde hücresel değişiklikler rahim ağzı kanserine dönüşmeden tedavi edilebilir. Tedavi sonrasında kadın tamamen sağlığına kavuşur, hamile kalabilir. Rahminin alınmasına ışın ya da ilaç tedavisi almasına gerek kalmaz.
Rahim Ağzı Kanser Öncüsü Hücrelerin Ortaya Çıkmasının Nedeni Nedir?
Smear testinde rahim ağzında kanser öncüsü hücrelerin ortaya çıkması olasılığını arttıran risk faktörleri altta yer almaktadır;
-
Erken yaşta ilişkiye girilmiş olması
-
Birden fazla cinsel eş varlığı
-
Cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü (bel soğukluğu, frengi, uçuk virusu gibi)
-
Kötü genital bakım
-
Sigara kullanımı
Smear Testi Kesin Sonuç Verir mi?
Smear testi tarama testidir. Kesin bilgi veremez. Bu nedenle şüpheli durumlarda kesin tanı için servikal biyopsi işlemi yapılır.
Servikal biyopsi ile alınan dokular patolojiye gönderilir. Biyopside alınan dokuların incelemesi sonucu 5 farklı sonuç rapor edilir:
1-Normal hücreler: Smear sonucunda hücresel bozukluk olduğunu gösteren bulgular olmasına rağmen kimi zaman biyopsi sonucu temiz olarak rapor edilebilir. Bu durumda 3-6 ay sonra smear testini tekrar etmek yeterlidir.
2-CIN-1: Smear testi 3-4 ay sonra tekrar edilmelidir.
3-CIN-2
4-CIN-3: Smear sonucunda CIN-2 veya CIN-3 saptanması durumunda rahim ağzının üst tabakası LEEP işlemi ile alınır. Alınan bu doku başparmağımızın tırnağı büyüklüğündedir. Patolojiye gönderilir.
5-Rahim Ağzı Kanseri: Servikal biyopsi sonucunda rahim kanseri teşhisi konulmuş ise rahmin alınması lenf bezlerinden biyopsi yapılması ışın tedavisi kemoterapi ( ilaç tedavisi ) gerekir.
Smear Testi Sonrası Kontrolün Önemi
Smear testi sonuçlarına göre rahim ağzında kanser öncüsü hücreler ( displazi ) saptanması halinde hastanın belirli aralıklarla kontrole gelmesi gerekmektedir. Hasta kontrollere gelmez ve gerekli tedavileri almaz ise;
-
Hafif dereceli bozukluklarda 10-14 yıl içinde
-
Şiddetli displazilerde 1-5 yıl içinde rahim ağzı kanserine dönüşme riski vardır.
Bu nedenle yıllık kadın doğum kontrolleri ve smear testi yapılması, smear testi veya biyopside kanser öncüsü hücrelerin saptanması durumunda düzenli kontroller büyük önem taşımaktadır.
Rahim Ağzında Kanser Öncüsü Hücresel Bozukluklar Nasıl Tedavi Edilir?
Hafif düzeyde hücresel bozukluklar kadının bağışıklık sistemi güçlü ise kendiliğinden düzelebilir. Bu nedenle düzenli aralıklarla takip edilebilir.
Kontrollerde;
-
Rahim ağzı dikkatlice değerlendirilir.
-
Gerekirse kolposkopi denilen büyüteç ile ayrıntılı gözlem yapılır
-
Smear ve enfeksiyon bulgusu var ise kültür testleri yapılmalıdır.
Kanser öncüsü hücresel düzensizliklerin iyileşmesinde tamamen kaybolmasında önemli hususlar şunlardır:
1. Bağışıklık sistemi güçlü olmalıdır
2. Sağlıklı beslenme,
3. Stresten uzak olmak,
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 4 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 3 Nisan 2020
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.