Karaciğer hastalıklarını ve bu rahatsızlıkların karaciğere olan etkisini belirlemek için özel bir iğne ile bu organdan örnek alınmasına karaciğer biyopsisi deniliyor. Sıklıkla uygulanan bu işlem sayesinde hem hastalıklar teşhis ediliyor hem de tedavi sürecinde olan hastaların tedavileri şekilleniyor. Memorial Şişli Hastanesi Gastroenteoroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Koray Tuncer, karaciğer biyopsisi hakkında bilgi verdi.
- Karaciğer biyopsisi nedir?
- Karaciğer biyopsisi neden yapılır?
- Karaciğer Biyopsisi Ne Zaman Yapılır?
- Karaciğer biyopsisi öncesi ve sonrası hekime sorulması gerekenler nelerdir?
- Karaciğer biyopsisi nasıl yapılır?
- Karaciğer Biyopsisi İle İlgili Riskler Nelerdir?
- Karaciğer Biyopsisi Sonrası Ne Olur?
- Karaciğer biyopsi sonuçları nasıl yorumlanır?
- Karaciğer biyopsisinin avantajları nelerdir?
- Karaciğer biyopsisi türleri nelerdir?
Karaciğer biyopsisi nedir?
Karaciğer biyopsisi, karaciğerden küçük bir doku örneği alıp çıkarma işlemidir. Bir hasar ya da hastalık şüphesine karşı karaciğerden alınan örnek patoloji uzmanı tarafından incelenir. Karaciğer fonksiyon tahlilleri ve görüntüleme tetkiklerinde karaciğer ile ilgili bir sorun görünüyorsa hekimler kc biyopsisi önerebilir. Bunun yanında karaciğer hastalığının ciddiyetini belirlemek için de biyopsi alınabilir. Biyopsi sonucunda tedavi bazen ilk kez bazen de tekrar şekillendirilebilir.
Karaciğer biyopsisi neden yapılır?
Kan tetkikleri ve görüntüleme yöntemleriyle tanımlanamayan bir karaciğer sorununun teşhisi için, karaciğer hastalığının evrelemesini belirlemek için, bazı hastalıklarda tedavinin planlanması için, karaciğer hastalığı varsa ve tedavi devam ediyorsa tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesi için, karaciğer nakli sonrası karaciğeri izlemek için yapılabilir. Görüntüleme tetkiklerinde karaciğerde kitle ya da farklı anormallikler varsa, tekrarlayan ve açıklanamayan ateş varsa da kc biyopsisi yapılabilir. Bunun yanında alkolden bağımsız ya da alkole bağlı karaciğer yağlanması, kronik hepatit B veya C, otoimmün hepatit, primer biliyer kolanjit, primer sklerozan kolanjit, hemokromatoz ve Wilson hastalığında da teşhis ya da evreleme amacıyla karaciğer biyopsisi yapılabilir.
Karaciğer Biyopsisi Ne Zaman Yapılır?
Karaciğer içi kitlelerde hedef biyopsi planlanması gerekir. Bu işlem ultrason veya bilgisayarlı tomografi kılavuzluğunda girişimsel radyoloji uzmanı tarafından yapılır. İleri derecede obezite varlığında da kör biyopsi yapmak mümkün olmayabilir.
Karaciğer biyopsisi öncesi ve sonrası hekime sorulması gerekenler nelerdir?
Hekime mutlaka alerji durumunun ve diğer hastalıkların bilgisi verilmelidir. Kan sulandırıcı, diyabet ilaçları, antiinflamatuar ilaçlar, diyet takviyeleri kullanılıyorsa hekime bilgi verilmelidir. Pıhtılaşmayı etkileyen veya sakinleştiricilerle etkileşime giren ilaçlar geçici olarak bırakılabilir. Bu nedenle hekimlere ilaçlar konusunda net ve doğru bilgi verilmelidir.
Karaciğer biyopsisi nasıl yapılır?
Hasta sırt üstü yatırılır. Biyopsinin alınacağı bölge antiseptik solüsyon ile temizlenir. Sonrasında biyopsi sırasında iğnenin gireceği alana lokal anestezi uygulanır. İğnenin rahat girmesi için biyopsinin yapılacağı bölgeye küçük bir kesi yapılır. Radyolojik olarak da iğnenin girdiği ve gittiği noktalar takip edilir. Görüntüleme eşliğinde yapılan biyopsi son derece güvenilirdir. İğne ile kaburga arasından karaciğere girilir ve örnek alınır.
Karaciğer Biyopsisi İle İlgili Riskler Nelerdir?
Karaciğer biyopsisi uzman bir doktor tarafından yapıldığında oldukça güvenli bir işlemdir. Fakat her işlemin küçük de olsa bazı riskleri olabilir. Karaciğer biyopsisinden sonra hastalarda kaburga bölgesinde ve sağ omuzda ağrı olabilir. Bazen de biyopsi sonrasında kanama olabilir. Ama bu düşük bir risktir. Nadiren de olsa enfeksiyon riski vardır. Çok nadir olarak safra kesesi ya da başka bir iç organ zedelenebilir. İşlem hemen öncesinde yapılan ultrason kontrolü ile bu riskler en aza indirilmektedir.
Eğer transjuguler biyopsi yapıldıysa kateterin yerleştiği noktada kan birikebilir bu da ağrıya sebep olabilir. Bazen bu prosedür sinirleri etkileyebilir. Bu da kısa süreli olarak sarkık göz kapağı gibi sonuçlar yapabilir.
Karaciğer Biyopsisi Sonrası Ne Olur?
Karaciğer biyopsisi sonrasında biyopsi bölgesinde bazen de omuz kısmında ağrı olabilmektedir. Bu ağrı basit ağrı kesiciler ile kontrol edilebilir. Sonrasında biyopsi yapılan, kesi yapılan yere kompres yapılır, hasta istirahat ettirilir. Kan basıncı ve nabız takibi yapılır. Gerekirse, kanama olup olmadığını görmek için kontrol ultrasonu ve taburculuğa kadar belirli aralıklarla kan testi yapılabilir. Her şey normalse hasta taburcu edilir. Sedasyon ile biyopsi yapıldıysa hasta 12 saat kadar tek başına kalmamalıdır. Bu süreçte araba kullanma, mutfak işleri gibi işler yapılmamalıdır. Biyopsiden sonraki iki gün dinlenmek, ağır kaldırmamak önemlidir.
Karaciğer biyopsi sonuçları nasıl yorumlanır?
Patoloji uzmanının vereceği rapora göre bulgular doktor tarafından yorumlanarak hastaya bilgi verilir.
Karaciğer biyopsisinin avantajları nelerdir?
Karaciğer biyopsisi karaciğer hastalıklarına doğru tanı konulmasında büyük öneme sahiptir. Lokal anestezi ile işlem kısa sürede gerçekleştirilmekte ve çıkan sonuçlara göre tedavi planı net bir şekilde ortaya konulabilmektedir.
Karaciğer biyopsisi türleri nelerdir?
Perkütan, transjuguler ve cerrahi biyopsi olarak üçe ayrılır. Perkütan karaciğer biyopsisi ile karaciğer dokusundan örnek almak için iğne sokulur. Uzun yıllardır rutinde uygulanmaktadır. Hastanın durumuna göre işlem öncesi veya işlem sırasında ultrason veya BT ile tarama yapılabilir. Transjuguler biyopside de boyunda bulunan juguler ven isimli toplardamara bir iğne ile girilir ve buradan ilerlenerek damarlar yoluyla karaciğere ulaşılır, örnek alınır. Karnında sıvı biriken hastalarda perkütan yerine transjuguler biyopsi uygulanır. Cerrahi biyopside de bir karaciğer biyopsisine ihtiyaç varsa ve farklı sebeplerden ameliyat olunuyorsa, örneğin safra kesesi ameliyatı, genel cerrahi uzmanı bu sırada karaciğer biyopsisi yapabilir.
KARACİĞER BİYOPSİSİ İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR
Karaciğer Biyopsisinden Önce Ne Yapılmalıdır?
Karaciğer biyopsisi için 8-12 saatlik açlık gerekmektedir. Kan sulandırıcı türündeki ilaçların biyopsiden bir hafta öncesinde kesilmesi gerekir. Biyopsiye mutlaka bir refakatçı ile gelinmelidir.
Karaciğer biyopsisi tehlikeli mi?
Karaciğer biyopsisi, uzman ve güvenilir doktorlar tarafından yapıldığında tehlikeli bir işlem değildir. Tam teşekküllü hastanelerde yapılması doğru olur.
Karaciğer biyopsisi acı verir mi?
Hafif sedasyon altında yapılan karaciğer biyopsisi genelde acı vermez. İşlem sonrası işlem yerinde ve sağ omuzda ağrı olabilir. Genelde basit ağrı kesiciler ile birkaç gün içinde geçer.
Karaciğer biyopsi sonucu kaç günde belli olur?
Karaciğer biyopsisi sonucu genellikle bir haftada alınabilmektedir.
Biyopside hasta uyutulur mu?
Biyopside hafif sedasyon konfor açısından iyidir. Ancak bazen standart kör biyopside hastaya “nefes al, ver” ve biyopsi alınırken “nefes tut” komutu verilir. Bu şekilde yapılacak biyopside uyutma olmaz. Ama hedef biyopside, genelde ultrason veya BT altında belli bir lezyona girilmeye çalışılır. Burada sedasyon yapılabilir.
Karaciğerde kitle tehlikeli midir?
Karaciğerde her görülen kitle kanser anlamına gelmemektedir. Kötü huylu tümörlerin büyük kısmı da diğer organlardan sıçrayan metastazlar olabilir. Gerekli durumlarda kitle çıkarılması veya karaciğer nakli yapılabilmektedir. Bunun yanında kitlelerde radyoterapi, kemoterapi, immünoterapi, akıllı ilaç uygulamaları kullanılabilir.
Karaciğer biyopsi ücreti ne kadar 2022?
Biyopsi çeşidine göre fiyatlar değişebilmektedir.
Karaciğer biyopsisi hangi doktora gidilir?
Karaciğer hastalıkları ile ilgili gastroenteoroloji ve hepatoloji bölümüne başvurmak gerekir. Biyopsi gastroenteoroloji ve hepatoloji ya da girişimsel radyoloji uzmanları tarafından yapılabilmektedir. Biyopsi isteğini gastroenteoroloji ve hepatoloji uzmanları yapar.
Karaciğer kendini yeniler mi?
Bazı hastalıklar karaciğerde hasara neden olur. Tedavi edilmezse karaciğer yeniden iyileşmez. Örneğin siroz bu hastalık grubundadır. Ama başlangıç evresindeki bir karaciğer yağlanması spor, kilo verme, sağlıklı beslenme, alkolden uzak durma ile düzelebilmektedir.
Biyopsi sonucu pozitif ne demek?
Karaciğer biyopsisinde fibrozis evrelenir. Fibrozisin de dört aşaması vardır. Bunlar F1, F2, F3, F4'tür.
Karaciğer kanseri geçer mi?
Karaciğer kanserinde hastadan hastaya, hastanın tedavi şekline ve pek çok parametreye göre iyileşme süreci değişkenlik gösterir.
Karaciğer biyopsisinde görülebilecek en önemli komplikasyon nedir?
Kanama, farklı bir organın zedelenmesi görülebilecek en önemli komplikasyonlardandır. Fakat bunlar çok nadir görülür.
Karaciğer biyopsi sonrası yan etkiler nelerdir?
Karaciğer biyopsisi sonrası ağrı meydana gelebilir. Bu ağrı da basit ağrı kesici ile geçer.
Karaciğer biyopsi sonrası kanama belirtileri nelerdir?
Biyopsi sonrası dinmeyen ağrı, ateş, aşırı halsizlik, karın ağrısı, terleme, çarpıntı kanama belirtisi olabilir. Acil olarak hastaneye başvurulmalıdır.
Karaciğer biyopsisi sonrası beslenme nasıl olmalıdır?
Karaciğer biyopsisi için özel bir beslenme olmamakla birlikte hafif beslenmek önerilir.
Karaciğer biyopsisi sonrası bakım nasıl olmalıdır?
Hastaların 2 gün boyunca ağır işler yapmaması, ağır kaldırmaması önerilir. Sedasyon alındıysa hastanın tek başına hareket etmemesi, araba kullanmaması gerekir.
Karaciğer biyopsisi kaç dakika sürer?
Bu biyopsinin türüne göre değişmektedir. Kör biyopsi işlemi başından sonuna dek yaklaşık 5-10 dakika sürer, karaciğerden örneğin alınması birkaç saniyelik bir işlemdir.
Karaciğerden örnek almak zararlı mı?
Karaciğerden örnek almak teşhis türü olduğundan ya da tedavi takibi yapılması için gerekli olduğundan zararlı değil aksine yararlı bir işlemdir. Biyopsi sonucuna göre tedaviler şekillenir.
Alınan biyopsi örneği hakkında ne önemlidir?
Alınan örneğin 2 cm uzunluğunda, 1.6-1.2 mm boyutunda olması gerekir. Siroz şüphesi varsa keserek örnek alan iğneler, aspirasyon yapan iğnelere tercih edilebilir.
Güncelleme Tarihi : 30 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 19 Ekim 2022
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.