Gama Glutamil Transferaz (GGT) Nedir? GGT Yüksekliği ve Düşüklüğü

Gama-glutamil transferaz (GGT), karaciğer hastalıklarının ortaya çıkarılmasında kullanılan, gama-glutamil transferaz karaciğerde ve safra yolları hasar gördüğünde kan dolaşımına salınan karaciğer enzimidir. GGT testi safra kanalları, kemikler ve karaciğerdeki sorun varsa anlamaya yardımcı olur. Bu test hücrelerin hasardan korunmasına yardımcı olan ve karaciğerde yer alan bir enzim olarak bilinen gama-glutamil transferaz enzimi seviyelerini kontrol eder. Vücutta karaciğer kaynaklı hastalıklar bulunuyorsa gama-glutamil transferaz enziminde artış yaşanır. GGT yüksekliği, kandaki gama-glutamil transferaz enziminin normal aralık olan 30 IU/L üzerinde olmasıdır ve karaciğerin doğru çalışmadığını gösterir. Karaciğer hastalığı veya safra kanallarında hasarın bir işaretidir. 

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Nedir?

Gama-glutamil transferaz (GGT), hücrelerde katalizör görevi görerek vücutta yer alan, ancak çoğunlukla karaciğerde bulunan bir enzimdir. GGT, vücut içerisinde yer alan moleküllerin rahat hareket etmesi ve taşınmasında rol alır.

Dalak, pankreas, böbrek ve safra kesesinde de yer alan GGT, karaciğerin hasar gördüğü durumlarda değer olarak yüksek çıkar, çünkü karaciğer hasar aldı ise bu enzim kan dolaşımına sızabilir. Bu nedenle GGT testi karaciğer hasarı varsa ortaya çıkmasında etkili bir testtir. Gama glutamil transferaz yüksekliği​, karaciğer başta olmak üzere kalp ve diğer organların sağlık durumu hakkında bilgi verir. Bazı ilaçlar ve kullanılan alkol ggt yani gama glutamil transpeptidaz seviyesinde yüksekliğe sebebiyet verebilir. Doktorun teşhisinin ardından ortaya çıkan hastalığa bağlı olarak tedavi şekli belirlenir.

Gama glutamil transferaz şu isimlerle de görülebilir:

• Gama glutamil transpeptidaz
• GGTP
• Gama-GT
• GTP

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Testi Nedir?

Gama-glutamil transferaz (GGT) testi, kanda yer alan GGT seviyesini ölçerek karaciğerde problem olup olmadığını, safra yolu hastalığını ve karaciğerin fonksiyonunu ortaya çıkaran bir kan testidir. GGT enzimi, kana karışarak, kanda yüksek çıkmasına neden olur. Bu da karaciğer hastalıklarına ve safra kanallarında oluşan rahatsızlıkların bir belirtisidir.

Bunların yanında GGT seviyesi, kullanılan fenobarbital, fenitoin ve varfarin gibi içeriğe sahip ilaçlardan dolayı da yükselebilir. Özellikle karaciğer fonksiyonu ve safra yollarının durumunu tespit etmek için yapılan gama glutamil transferaz (GGT) testi, kullanılan ilaçların karaciğer üzerinde nasıl bir etki yarattığını gözlemlemek için de uygulanabilir.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Testi Neden Yapılır?

Karaciğer ve safra kesesinde oluşan sorunlardan dolayı GGT seviyesi yükselir. Bu sebeple sorunların teşhisi için GGT kan testi yapılır. Fakat karaciğerde oluşabilecek herhangi bir problem de GGT enzimin yükselmesine neden olabilir. GGT yüksekliğinin ALP, ALT, AST, LDH gibi farklı enzimlerin testlerinden oluşan sonuçlarıyla incelenmesi gerekir. Gama-glutamil transferaz (GGT) testi yapılmasının nedenleri şöyle açıklanır:

• Karaciğer hastalıkları ve safra kanalı problemlerini teşhisinde
• Kanda yüksek alkalen fosfataz (ALP) seviyesi olduğunda
• Safra kanalları içerisinde tıkanıklık oluşup oluşmadığını görmek için
• Alkol kullanım bozukluğunda
• Kullanılan ilaçların etkisini tespit etmede
• Genel olarak yapılan taramalarda
• Mide bulantısı, kusma, zayıflık, cilt problemleri gibi belirtilerden dolayı uzman doktor GGT kan testi isteyebilir.

Gama-glutamil transferaz (GGT) testi, kişiden kan alınması sonucunda birçok karaciğer enzim seviyesinin ölçülmesiyle yapılır. Bu incelemeler yapılırken tam kan sayımı ve farklı kan test uygulamaları sayesinde hastalık hakkında detaylı bilgi ortaya çıkarılabilir. GGT testinin ardından kişiye konulan teşhisle beraber uygun tedavi şekli seçilir.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Değeri Kaç Olmalı?

Gama glutamil transferaz (GGT) değerinin normal aralığı laboratuvara göre değişiklik gösterebilir. GGT kan testinde yetişkin kadın bireylerde referans aralığı 5-45 U/L olmalıdır. Bu oran erkeklerde ise 5-65 U/L aralığında yer almalıdır. Kanda GGT enziminin rastlanmaması durumunda sağlıklı olarak tanımlanmaktadır. Karaciğer kendini onarması durumunda ya da hücre yenilenmelerinde GGT enzimi belli miktarda kanda rastlanabilir. Önemli olan kandaki değerin belirtilen referans aralığında yer almasıdır.

Bunun yanında erkeklerde kadınlara oranla GGT değeri daha yüksek olduğu bilinir. Bu yüzden yaşa ve cinsiyete göre değerlendirilme yapılması gerekebilir. GGT testi sonucunda görülen enzim değerleri karaciğer ve safra kesesinde meydana gelen hasarları gösterdiğinden detaylı şekilde araştırma yapmak gerekebilir. Böylelikle hastalık tespit edilerek tedavisi belirlenebilir.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Düşüklüğü Nedir?

GGT düşüklüğü, kandaki GGT değerinin 5 U/L'den daha düşük olduğu yani normal değerlerinde altında olduğu anlamına gelir. Gama glutamil transferaz düşüklüğü kahve tüketimi yanında, tiroid yetmezliği, doğum kontrol hapı, yüksek trigliserid, magnezyum düşüklüğü ve hipotalamik bozukluk nedeniyle yaşanır. Kronik olarak alkol kullanımını bırakan kişilerde, karaciğer iyileşmeye başladıkça GGT değerinde düşme görülür. GGT düşüklüğü aynı zamanda karaciğerin sağlıklı çalıştığının bir işaretidir. Bunların yanında östrojen, klorpropamid gibi bazı ilaçlar GGT seviyesini düşüren nedenler arasında sıralanabilir. Bazı kişilerde ise genetik yapıları gereği GGT seviyeleri daha düşük olarak gözlemlenir.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Yüksekliği Nedir?

Gama Glutamil Transferaz (GGT) yüksekliği, kandaki Gama Glutamil Transferaz enzimi seviyesinin normal değerlerin üzerinde yer almasıdır. Karaciğer hastalığı veya safra kanallarında bir sorun bulunduğu anlamına gelir. Bu karaciğer sorunları hepatit, siroz ve karaciğer kanseri gibi hastalıklar olabileceği gibi safra taşı, safra kanallarında tıkanma gibi safra yollarında gelişen sorunlar olabilir.

Yüksek GGT seviyesi, herhangi bir durum veya rahatsızlığın karaciğere zarar verdiği şeklinde yorumlanır. Alkol kullanımı veya safra kanalı tıkanıklıkları gibi sorunlarda ggt yüksekliğine neden olan durumlardır.

GGT yüksekliğine neden olan karaciğer kaynaklı hastalıklar ve problemler şunlardır:

• Hepatit (karaciğer iltihabı)
• Viral hepatit
• Siroz
• Kolestaz (karaciğer safra kanalı blokesi)
• Alkol kaynaklı karaciğer hastalığı.
• Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı
• Karaciğer iskemisi
• Karaciğer tümörü
• Karaciğer kanseri

Bunların yanında pankreas kanseri, diyabet, konjestif kalp yetmezliği ve bazı ilaçlar kanda yüksek GGT seviyesine neden olur.

Gama glutamil transferaz (GGT) yüksekliği belirtileri nelerdir?

Gama Glutamil Transferaz (GGT) yüksekliği belirtileri, yüksekliğin neden olduğu hastalığa bağlı olarak farklılık gösterebilir. Gama Glutamil Transferaz (GGT) yüksekliği belirtileri karaciğer, safra yolları veya pankreas hastalıklarına bağlı olarak çeşitli semptomlarla kendini gösterir. Oluşan belirtiler genellikle bu organların hasarına veya işlev bozukluğuna göre değişir. Gama Glutamil Transferaz (GGT) yüksekliği belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Halsizlik ve yorgunluk
• İştahsızlık
• Mide bulantısı ve kusma
• Karın bölgesinde gelişen rahatsızlık veya şişkinlik
• Karaciğerin bulunduğu bölgede ağrı ve hassasiyet
• Ciltte ve göz akında sararma
• Koyu renkli idrar ve açık renkli dışkı
• El titremesi ve sinirlilik
• Yüzde ve vücutta kızarıklıklar
• Karın şişliği
• Pankreas iltihaplanması (pankreatit)

GGT yüksekliği bazı durumlarda kalp-damar sistemi ile ilgili sorunlarla ilişkili olarak ortaya çıkabilir. Oksijen yetersizliğine bağlı olarak karaciğer hasarı gelişmesi durumunda GGT yüksekliği görülür. Buna bağlı olarak nefes darlığı, göğüs ağrısı ve çarpıntı gibi kalp yetmezliği belirtileri görülebilir.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Seviyesi Nasıl Düşürülür?

Kanda GGT oranının yüksek olması durumunda seviyeyi normal değerlere getirebilmek için karaciğerde oluşan problemin belirlenerek ona yönelik tedavinin uygulanması hedeflenir. GGT seviyesi doğal yollarla da düşürülebilir. Bu yöntemler şöyle sıralanır:

• Alkolden kaçının
• Doğru miktarda kahve tüketimi yapın
• Yağlı ve tuzlu gıdayı sınırlandırın
• Karaciğere iyi gelebilecek meyve ve sebze tercih edin
• Kümes hayvan tüketimini artırın
• Egzersiz yapın
• Vitamin ve mineral takviyesi alın
• Hava kirliliğine maruz kalmamaya çalışın
• Yüksek GGT seviyesine neden olan sebebi bulmak için uzman doktora başvurun

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Yüksekliği Sonucu Nasıl Değerlendirilir?

Kandaki gama-glutamil transferaz (GGT) oranın yüksek olması durumuda karaciğer veya safra kesesinde oluşan durumdan kaynaklanıyorsa buna yönelik tedavi uygulanabilir. Problem ortadan kaldırıldığında GGT yüksekliği de düşerek normal seviyelere gelecektir. Bunun yanında uzman doktor GGT seviyesinin yüksek olması durumunda hastalığı teşhisi için ekstra testler talep edebilir.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Gama glutamil transferaz yüksek olursa ne olur?

GGT oranının yüksek olması karaciğerde bir sorun oluştuğunu ve hasar gördüğüne gösteren bir belirti olabilir.

GGT yüksekliği için hangi doktora gidilir?

GGT yüksekliği karaciğer hastalıklarını işaret ettiğinden dahiliye bölümüne başvurmak gerekebilir.

Transferaz nedir?

Transferaz, hücre metabolizmasında önemli rol oynayan enzim sınıfıdır. GGT (Gama Glutamil Transferaz), amino asitlerin ve peptitlerin transferinde yer alan transferaz, özellikle karaciğer fonksiyon testlerinde sıkça görülür ve incelenen bir değerdir.

GGT ne kadar sürede düşer?

GGT yüksekliğinin görülmesi ve durumun teşhisinin ardından görülen hastalığa ya da ilaçlara bağlı olarak tedavi süreci başlatılır. Oluşan durum düzeltildikten sonra ortalama bir ay içerisinde GGT seviyesi düşer.

GGT yüksekliği kanser belirtisi mi?

GGT yüksekliği, kanser belirtisi olarak ortaya çıkmayabilir. Genellikle karaciğer ve safra yollarında meydana gelen sağlık problemlerinin kontrolü için GGT testinden yararlanılır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.