Sosyal Anksiyete Nedir? Sosyal Fobi Belirtileri Nelerdir?

Sosyal Anksiyete (Sosyal Fobi) Nedir?

Sosyal anksiyete, sosyal ortamlarda başkaları tarafından yargılanma ya da olumsuz değerlendirilme konusunda yoğun korku içeren kaygı bozukluğudur. Bu kişiler sosyal bir ortama girdiğinde yoğun bir korku ve kaygı yaşamaya başlar. Sosyal anksiyetenin en temel özelliği yargılanmak, reddedilmek ya da aşağılanmaktan korkmaktır. Anksiyete çeşitleri arasından en sık görülen tür olan sosyal anksiyete tüm sosyal durumlarda ortaya çıkabilir. Sosyal kaygı olarak da bilinen sosyal anksiyetenin ortaya çıktığı durumlar şöyle sıralanır:

• Yeni kişilerle tanışmak
• Büyük bir kalabalık önünde konuşma yapmak
• Halka açık bir yerde birilerinden yardım istemek
• Flört etmek
• Telefon görüşmesi yapmak ya da sipariş vermek
• Dışarda insanların önünde yemek yemek
• Bir röportaja dahil olmak

Sosyal Anksiyete (Sosyal Fobi) Belirtileri Nelerdir?

Sosyal anksiyete bozukluğunun en yaygın belirtileri kişide oluşan kaygı, endişe ve korkudur. Bunların yanın yüz kızarıklığı, titreme, kasların gerilmesi, nabzın hızlı atması ve mide bulantısı da sosyal anksiyete belirtileri arasında yer alır. Bu durum günlük olarak yapılan aktivelerin de engellenmesine neden olur.

Sosyal fobi yani sosyal anksiyete bozukluğu durumunda ortaya çıkan belirtiler şunlardır:

• Sosyal ortamlarda kaygı hissine sahip olma
• Kalp çarpıntısı
• Titreme ve terleme
• Baş dönmesi
• Yüzde kızarma
• Konuşma anında kekeleme veya seste titreme
• Midenin ağrıması
• Sosyal bir etkileşim sonrasında zihinde o anı tekrar tekrar canlandırma
• Yabancılarla etkileşime girmekte veya konuşmakta yoğun korku yaşama
• İzlenme ve yargılanma hissinden dolayı başkaları izlerken bir şeyler yapmakta zorlanmak
• Ağız kuruluğu yaşamak

Sosyal Anksiyete Neden Olur?

Sosyal anksiyete, sosyal fobi olarak da görülen kişide çocukluk travmaları, aile içindeki çatışma ortamı ve istismar gibi nedenlerle ortaya çıkan zihinsel bozukluktur. Biyolojik ve çevresel faktörlerin etkisiyle görülen sosyal anksiyete, çocukluğunda aşağılanan, alay edilen ya da zorbalığa uğrayan kişilerde de sıklıkla görülür. Sosyal anksiyete nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Kalıtsal özellikler
• Beyin yapısı
• Sosyal çevre

Kalıtsal özellikler

Sosyal fobi ailelerde ortaya çıkarak kişileri etkileyebilmektedir. Bununla birlikte, sosyal fobinin ne kadarının genetikten ne kadarının öğrenilmiş davranıştan kaynaklandığı tam olarak bilinmemektedir.

Beyin yapısı

Beyinde bulunan amigdala, korku duygusunu kontrol etmede önemli rol oynamaktadır. Aktif çalışan amigdalaya sahip olan kişiler, sosyal ortamlarda artan kaygıya neden olan yüksek bir korku tepkisi verebilmektedir bu da sosyal kaygıya sebep olur.

Sosyal çevre

Sosyal kaygı, anksiyete bozukluğu olan küçüklükten bu yana öğrenilmiş bir davranış olarak tanımlanabilir. Bazı kişiler bulundukları sosyal ortamda endişeye düşebilmektedir. Sosyal ortamlarda endişeli davranış sergileyerek bunları modelleyen çocuklarını kontrol etme isteği duyan, koruyucu ebeveynler sosyal fobiyi tetikleyebilmektedir.

Sosyal Anksiyete Nasıl Geçer?

Sosyal bir durumda ortaya çıkan sosyal anksiyete, kişilerde sık sık kaygı ve panik şeklinde görülür. Kişiler bu noktada sosyal ortamlardan kaçınmak isteyebilir. Sosyal anksiyete bazı durumlarda kendiliğin kaybolabilir ya da terapi gibi tedavi gerektirebilir. Sosyal anksiyeteye karşı kişilerin de uygulayabileceği yöntemler bulunur:

• Toplum önünde konuşma pratikleri yapın
• Bilişsel davranışçı terapiden yararlanın
• Kaygı yaratan durumlarla yavaş yavaş yüzleşin
• Kendinizi hoş olmayan içsel hislerden ve olumsuz düşüncelerden uzaklaştırmaya çalışın

Sosyal Anksiyete (Sosyal Fobi) Nasıl Önlenir?

Sosyal fobi yani sosyal anksiyetenin  neden ortaya çıktığını kesin olarak bilmek zor olsa da buna yönelik önlem almak oluşabilecek durumların önüne geçilmesini sağlar. Sosyal anksiyetenin ilerlememesi ve önlenmesi için şu yöntemlerden yararlanılabilir:

Yardım alın

Sosyal fobi yani sosyal anksiyete bozukluğu, zihinsel bir sağlık sorunu olmakla birlikte tedavi edilmezse ilerlemesi olasıdır.

Günlük tutun

Gün içerisinde yaşadıklarınızın kaydını tutmak, ruh sağlığınızı neyin etkilediğini ve sosyal kaygıya ne gibi etkenlerin sebep olduğunu anlamanın yollarında biridir.

Hayatınızdaki öncelikleri belirleyin

Önceliklerinizi belirleyerek zaman yönetimi sağlayabilir ve enerjinizi dikkatli şekilde yönetebilirsiniz. Bu durum sosyal kaygıyı azaltmada katkı sağlayacaktır.

Sosyal Anksiyete (Sosyal Fobi) Tedavisi Nasıl Olur?

Belirtiler sosyal kaygıyı işaret ediyorsa uygun tedavi yöntemiyle kurtulmak mümkündür. Kişiye bağlı olarak değişen sosyal kaygı tedavi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir:

• Bilişsel davranış terapisi (CBT)
• Kaygı yönetimi teknikleri
• Sosyal beceri eğitimi
• İlaç tedavisi

Sosyal Anksiyete Hakkında Sık Sorulan Sorular

Sosyal anksiyete ne demek?

Sosyal anksiyete bozukluğu olarak da adlandırılan sosyal fobi, sosyal ortamlarda aşırı korkuya sebep olan bir anksiyete bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Sosyal fobiye sahip olan kişiler insanlarla iletişim kurmakta, yeni insanlarla tanışmakta ve sosyal toplantılara katılmakta zorlanmaktadır. 

Sosyal anksiyete için ne zaman doktora görünmeli?

Sosyal ortamlardan korkmak, bulunan ortamda utanç, endişe ve panik duygularını yaşamak sosyal kaygının göstergesi olduğundan ruh sağlığı alanında uzman bir kişiden destek almak gerebilir.

Sosyal anksiyetesi olan biri nasıl davranır?

Sosyal anksiyete bozukluğu olarak da adlandırılan sosyal fobi, sosyal ortamlarda aşırı korkuya sebep olan bir anksiyete bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Sosyal fobiye sahip olan kişiler insanlarla iletişim kurmakta, yeni insanlarla tanışmakta ve sosyal toplantılara katılmakta zorlanmaktadır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.