Endoskopi Nedir? Endoskopi Nasıl Yapılır?

Endoskopi, endoskop adı verilen, küçük bir kamera içeren uzun ve ince bir tüp ile ağızdan girilerek özellikle gastrointestinal sorunların teşhisinde kullanılan bir tanılama yöntemidir. Endoskopinin tam olarak yapılışı, ucunda ışık ve görüntüleri monitöre yansıtan bir kamera bulunan endoskop cihazı, ağız ve boğaz bölgesine yerleştirilir ve kameranın bulunduğu bölgesiyemek borusundan mideye geçerek oniki parmak bağırsağına doğru itilerek inceleme yapılması şeklindedir. Endoskopi türleri ile vücudun farklı yerlerine bakılabilir. Bunlar mide, yemek borusu, onikiparmak bağırsağı, kalın bağırsak ve kolondur.

Endoskopi Nedir?

Endoskopi sindirim sistemini incelemek için cerrahi olmadan ağızdan girilerek gerçekleştirilen bir işlemdir. Gastroenteroloji doktorunun vücutta bir kesi yapmadan organı incelenmesini sağlar. Yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağındaki rahatsızlıkların teşhisinde bazen de tedavisinde kullanılan endoskopi, ucunda kamera ve ışık bulunan esnek bir tüpten oluşmaktadır. Bazı durumlarda, biyopsi yapmak için endoskopa özel aletler eklenebilir.

Endoskopi Çeşitleri Nelerdir?

Yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağının incelendiği üst bölge endoskopinin haricinde araştırılan bölgeye göre farklı endoskopi çeşitleri bulunmaktadır.

Alt Gastrointestinal sistem endoskopisi (Kolonoskopi): Endoskop makatın içine yerleştirilir ve sindirim sisteminin kalın bağırsak gibi alt kısımları incelenir. Bazen, kolonun sadece alt kısmını (sigmoid kolon) incelemek için daha kısa bir tüp kullanılır. Bu işleme sigmoidoskopi denir.

Üst Gastrointestinal sistem endoskopisi (Gastroskopi): Endoskop ile ağız içinden yemek borusu yoluyla mideye geçilir. Yemek borusu,  mide, oniki parmak bağırsağı incelenir.

Enteroskopi (Double Baloon enteroscopy): İnce bağırsak incelenir.

Endoskopi Hangi Durumlarda Yapılır?

Teşhis amaçlı: Endoskopi birçok semptomdan dolayı yapılabilir.  

• Anormal kanama
• İnatçı karın ağrısı
• Yutkunma zorluğu, yutma güçlüğü veya yemek borusunu tıkanması
• Geçmeyen mide bulantısı
• Uzun süre geçmeyen ishal ve kabızlık
• Sebebi belirlenemeyen kilo kaybı
• Mide ülseri
• Enfeksiyonlar
• Pankreatit
• Safra kesesi taşları
• Tümörler
• Sindirim sistemindeki farklı rahatsızlıkların nedenlerini araştırmak için kullanılabilir.

Tedavi amaçlı: Endoskopi cihazına özel aletler eklenerek tedavi amaçlı da kullanılabilir. Yemek borusu darlıklarını açmak, biriken sıvıyı boşaltmak, polip kesmek, yabacı bir nesneyi çıkarmak hatta enfekte olmuş safra kesesi gibi küçük organların çıkartılması endoskopi yöntemi ile yapılabilir. 

Bunun yanı sıra endoskopi bazen ultrason gibi diğer işlemlerle birleştirilir. Endoskopik ultrason (EUS) denilen yöntem ile endoskopa bir ultrason probu bağlanabilir. Yemek borusu veya mide duvarının özel görüntüleri elde edilebilirken pankreas gibi ulaşılması zor organların görüntüleri daha rahat ve detaylı elde edilebilir.

Endoskopi Riskli Bir İşlem midir?

Endoskopi cerrahi işlemlere göre oldukça güvenli bir yöntemdir. Her tıbbi işlem gibi endoskopinin de düşük olmakla birlikte riskleri bulunmaktadır.

• Kanama: Teşhis, tedavi veya biyopsi için yapılan endoskopi sırasında kanama gerçekleşebilir.
• Enfeksiyon: Endoskopilerin çoğu muayene ve biyopsiden oluşur ve enfeksiyon riski düşüktür. Endoskopinin bir parçası olarak ek işlemler yapıldığında enfeksiyon riski artabilir. Enfeksiyonların çoğu küçüktür ve antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Enfeksiyon riskiniz yüksekse doktorunuz işleminizden önce size koruyucu antibiyotikler verebilir.
• Gastrointestinal sistemin yırtılması: Nadirde olsa yemek borusu veya üst sindirim sisteminde başka bir bölümündeki bir yırtık ve organlara zarar meydana gelebilir.
• Sedasyon reaksiyonu: Üst endoskopiden önce, işlemin daha rahat gerçekleştirilmesi için hastanın rahatsızlık duymaması için sedasyon uygulanmaktadır. Çok nadir yaşanmakla birlikte uygulanan sedasyona göre reaksiyonlar mümkündür.
• Göğüs ağrısı
• Ateş
• Endoskopi alanında sürekli ağrı
• Nefes darlığı
• Yutma zorluğu
• Şiddetli ve inatçı karın ağrısı
• Kusma

Endoskopi işleminden sonra bu belirtiler ve şikayetler yaşanıyorsa doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.

Endoskopi İşlemi İçin Hangi Doktora Gidilmelidir?

Endoskopi yöntemi teşhis için kullanılabileceği gibi tedavi amaçlı da yapılmaktadır. İncelenecek organa göre endoskopik işlemin yapılacağı doktor ve bölüm değişebilmektedir. Ancak üst bölge endoskopi olarak tanımlanan ve yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağıyla ilgili yapılacak endoskopi için Gastroenteroloji ve genel cerrahi doktorlarına başvurmak gereklidir. Endoskopi işlemini yapacak doktorun yeterli deneyim sahibi olması olası komplikasyonların önüne geçmektedir.

Endoskopi Yapılmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Endoskopiye hazırlık sürecinde midenin boş olması gerekir. Bu yüzden endoskopiden önce sekiz saate kadar yemek ve içmek bırakılmalıdır.

• Endoskopi işleminden önce kullanılan bütün ilaçlarla ilgili gastroenteroloji doktoruna bilgi verilmelidir. Kan sulandırıcı ilaçlar endoskopi işleminden birkaç gün önce kanamaya neden olabileceği için bırakılmalıdır.
• Diyabet, kalp hastalığı veya yüksek tansiyon gibi kronik hastalıkları bulunan kişiler ile ilgili gastroenteroloji doktoru gerekli yönlendirmeleri yapacaktır.
• Endoskopi işlemin sırasında ağrı veya rahatsızlık hissedilmemesi için işlem öncesi hastayı rahatlatacak sedasyon yöntemleri uygulanır. Bu nedenle işlemden sonra hastaya yardımcı olabilecek bir kişinin yanında bulunması önemlidir.
• Endoskopi işleminden önce hasta sol tarafına döndürülerek kafası 90 derece döndürülür. Gerekli görüldüğü durumlarda hastaya solunum, tansiyon ve kalp atış hızının takip edilmesi için vücuda elektrotlar takılabilir.

Endoskopi Kimlere Uygulanmaz?

Endoskopi planlı bir işlemdir. Tıbbi durum gözetilerek hemen hemen her hastaya uygulanabilir. Hatta kalp pili olan kişilerde de kalp ritmi monitörize edilerek uygulanabilmektedir. Bilinen ya da şüphelenilen sindirim kanalı tıkanıklıklarında, yutma problemi olan kişilere endoskopi uygulanmaz.

Endoskopi Nasıl Yapılır?

• Endoskopi işlemine başlamadan önce öğürmeleri ve yaşanacak rahatsızlıkları en aza indirmek için hastaya sakinleştirici verilir.
• Ağzın açık tutulması için plastik bir ağız koruyucusu kullanılır. Boğazı uyuşturmak için ağız içine anestezik püskürtülür.
• Endoskop ağıza yerleştirilir. Doktorunuz endoskop boğazdan geçerken yutkunmanızı isteyebilir. Boğazda baskı hissi oluşabilir ancak genellikle acı hissedilmez.
• Endoskop boğazdan geçtikten sonra hasta konuşamaz ancak sesler çıkarabilir. Endoskopi nefes alınmasına engel olmaz.
• Endoskopi sırasında görüntüler muayene odasındaki ekrana aktarılır. Sindirim sisteminizdeki bu tarama işleminin görüntüleri daha sonra da incelenebilmesi için kaydedilir.
• Sindirim sistemini şişirmek için yemen borusundan hafif hava basıncı verilebilir. Bu endoskopun serbestçe hareket etmesini ve sindirim sisteminin kıvrımlarının daha kolay incelenmesini sağlar. Eklenen havadan basınç veya dolgunluk hissedilebilir.
• Bir doku örneği almak veya bir polip çıkarmak için endoskoptan özel cerrahi aletler geçirilebilir.
• Muayene bittiğinde endoskop ağzınızdan yavaşça geri çekilir.

Endoskopi Teknolojisindeki En Son Teknikler Nelerdir?

Yeni nesil endoskoplar, ayrıntılı görüntüler oluşturmak için yüksek çözünürlüklü görüntüleme kullanır. Bunun yanı sıra yenilikçi teknikler endoskopiyi görüntüleme teknolojisi veya cerrahi prosedürlerle birleştirir.

Kapsül endoskopi: Yapılan diğer tetkiklerin kesin tanı için yeterli olmadığı durumlarda uygun hastalarda kapsül endoskopi kullanılabilir. İçinde küçük bir kamera bulunan hap yutularak gerçekleştirilir. Kapsülün sindirim kanallarında ilerlemesini hasta hissetmemektedir. Sindirim kanallarında ilerleyen kapsül detaylı tetkik için görüntü elde eder.

ERCP: Safra ve pankreas kanallarındaki sorunları teşhis etmek veya tedavi etmek için X ışınları endoskopi ile birleştirilir.

Kromoendoskopi: Endoskopi prosedürü sırasında bağırsak astarında özel bir leke veya boya kullanan bir tekniktir. Boya, bağırsak astarında anormal bir şey varsa, doktorun daha iyi görmesine yardımcı olur.

Endoskopik Ultrason (EUS) : Endoskopi yönteminin ultrason ile birleştirilmesi sonucu gerçekleştirilir. Normal endoskopi sırasında genellikle görünmeyen organları ve diğer yapıların görünmesini sağlar

Endoskopik Mukozal Rezeksiyon (EMR): Sindirim sistemindeki kanserli dokuların uzaklaştırılmasına yardımcı olmak için kullanılan bir tekniktir. EMR'de, anormal dokunun altına bir sıvı enjekte etmek için endoskoptan bir iğne geçirilir. Bu işlem kanserli dokunun diğer katmanlardan ayrılmasına yardımcı olur, böylece daha kolay çıkarılabilir.

Dar bant görüntüleme (NBI): Damarlar ve sindirim sisteminin iç astarı olan mukoza arasında daha fazla kontrast oluşturmaya yardımcı olmak için özel bir filtre kullanır.

Endoskopi İşleminin Fiyatı Nedir?

Endoskopi fiyatları, işlemin yapılacağı merkez ve uygulamayı yapacak doktora göre belirlenmektedir. Ayrıca kolonoskopi esnasında farklı işlemlerin yapılması da fiyatlara etki etmektedir.

Fiyat Bilgisi için Formu Doldurun

Endoskopi ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Endoskopi işlemi ne kadar sürer?

Bir endoskopi işlemi, kişinin durumuna bağlı olarak genellikle 15 ila 30 dakika sürer.

Her endoskopide parça alınır mı?

Biyopsi: Bunun yanı sıra şüpheli durumlarda biyopsi yapmak için hastalara mide, yemek borusu ve oniki parmak bağırsağından biyopsi yapılmak üzere doku örneği alınabilir.

Endoskopi sonrası beslenme nasıl olmalıdır?

Endoskopi işlemi sonrasında iki saat kadar bir şey yenilip içilmesi önerilmez. Endoskopi sonrasında mide bulantısı ve kusmanın önüne geçmek için beslenme iki saat ertelenmelidir. Bu iki saatin bitiminde sıvı ile beslenilebilir. Sonrasında normal beslenmeye geçilebilir.

Endoskopi yapılmadan önce su içilir mi?

Endoskopi öncesinde 6-8 saat aç olunması önerilir. Aşırı su içilmemesi de anestezi nedeniyle hastanın işlem sırasında ya da sonrasında mide bulantısı veya kusmasının önlenmesi açısından önerilir. 

Mideden parça alındıktan sonra ağrı olur mu?

Endoskopi sonrasında mide bulantısı, boğaz ağrısı olabilir. Bu şikayetler endoskopiden birkaç saat sonra geçecektir. Ancak işlemden sonra şiddetli bir mide yanması, karın ağrısı, nefes almakta zorluk, kan gelmesi gibi bir durum olursa mutlaka hekime danışmak gerekir.  

Endoskopi sonrası boğaz ağrısı ne zaman geçer?

Endoskopi sonrasında boğaz ağrısı ve yutmada hafif bir zorlanma olabilir. Boğaz ağrısı, işlem için verilen anestezi şekline göre değişebilir. Genelde olan boğaz ağrısı da endoskopiden birkaç saat sonra geçmektedir.

Endoskopi yapılırken hasta uyutulur mu?

Endoskopi, hasta hafif uyutularak yapılmaktadır. Bu sayede hasta herhangi bir şey hissetmez ve ağrı duymaz.

Endoskopi işleminde acı hissedilir mi?

Endoskopi işleminin türüne göre lokal anestezi ile sadece boğazın uyuşturulması veya damardan ilaç verilerek hastanın tamamen uyutulması sağlanmaktadır. Özel bir durum olmadığı takdirde de, endoskopi işlemi sadece 10 dakika süren, acısız, ağrısız bir işlemdir.

Endoskopi sonucu hemen çıkar mı?

Endoskopi sonuçları yapılan işleme göre değişebilmektedir. Doktorunuz ülser teşhisi için endoskopi yaptıysa, işlemden hemen sonra sonuçları öğrenebilirsiniz. Biyopsi için bir doku örneği aldıysa, test laboratuvarından sonuç almak için birkaç gün beklemek gerekebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.