Beyin sağlığı; bilişsel, duyusal, sosyal-duygusal, davranışsal ve motor alanlarda işleyen beynin durumu olarak adlandırılıyor ve bir kişinin, bozuklukların varlığına veya yokluğuna bakılmaksızın yaşam boyunca tam potansiyelini gerçekleştirmesine olanak tanıyor. Fiziksel sağlık, sosyal çevre, yaşam boyu öğrenme gibi etkenler beynin gelişme, uyum sağlama ve strese ve zorluklara tepki verme biçimini etkiliyor. Her bir parçamızı kontrol eden beyin sürekli değişim gösterebiliyor ve beynin yeni bilgiler öğrenme, yeni bağlantılar kurma ve bozuk bağlantıları onarma süreci yaşam boyunca, biz yaşlandıkça, bilgi edindikçe ve daha fazla deneyim kazandıkça gelişmeye devam ediyor. Bu nedenle beyin sağlığını korumak yaşam devam ettikçe hayati önem taşıyor. Memorial Antalya Hastanesi Girişimsel Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Elif Sarıönder Gencer “22 Temmuz Dünya Beyin Günü” nedeniyle, beyin işlevi ve beyin sağlığının korunması hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Beyin sağlığının önemini atlamayın
Sinir sisteminin komuta merkezi olan insan beyni, biyolojik evrimin en yüksek ürünü olan karmaşık bir işlevle düşünce, hafıza, hareket ve duyguları harekete geçirir. Kişinin hayatı boyunca sağlıklı bir beyine sahip olması, sağlık ve uzun ömür peşinde koşmanın en üst amacıdır. Nüfus yaşlandıkça nörolojik bozuklukların yükü ve beyin sağlığının korunmasına yönelik zorluklar artmaktadır. Bu nedenle beyin sağlığının ne olduğunu ve neden önemli olduğunu anlamak çok önemlidir. Her yıl 22 Temmuz'da kutlanan Dünya Beyin Günü, beynin karmaşık yapısını ve beynin sağlığının önemini vurgulamaktadır. Beyin, vücudun normal işleyişine yardımcı olan "çeşitli karmaşık ağlara" sahiptir ve bu ağlardaki herhangi bir işlev bozukluğu inme, epilepsi, parkinson hastalığı ve demansa neden olabilir.
Beyin sağlığını korumak için aşağıdaki önerilere dikkat edin;
Günümüzde inmenin önlenebilirliği ve beyin sağlığının artması için birçok öneri mevcuttur. Özellikle sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli olarak egzersiz yapmak, dengeli beslenmek ve stresi yönetmek gibi faktörler, inme riskini azaltmakta ve beyin sağlığını korumaktadır.
1. Sigarayı bırakmak: Sigara tüm vücut sağlığını olumsuz etkilediği gibi beyin sağlığını da tehdit eder. Sigara içmek, damarların daralmasına ve tıkanmasına neden olarak inme riskini artırır. Bu nedenle sigarayı bırakmak inmenin önlenebilmesi için en önemli adımlardan biridir.
2. Alkol tüketimini sınırlamak: Aşırı alkol tüketimi yüksek tansiyon gibi risk faktörlerini artırarak inmenin oluşma ihtimalini artırır. Ölçülü alkol tüketimi inme riskini azaltmada yardımcı olabilir.
3. Dengeli beslenmek: Sağlıklı bir diyet, inme riskini azaltmada oldukça önemlidir. Yüksek miktarda tuz, yağ ve şeker içeren yiyeceklerden kaçınmak, kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur. Aynı zamanda düzenli olarak balık tüketimi, omega-3 yağ asitlerini almanızı sağlayarak beyin sağlığına fayda sağlar.
4. Egzersiz yapmak: Fiziksel aktivite kan dolaşımını düzenlemeye yardımcı olarak inme riskini azaltır. Haftada en az 150 dakika orta şiddetli egzersiz yapmak beyin sağlığını korumak için önemlidir. Yürüyüş, yüzme, bisiklete sürme gibi aktiviteler beynin oksijen ve besin alımını artırır .
5. Kilo kontrolü yapmak: Fazla kilolu olmak, hipertansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi risk faktörlerinin ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle sağlıklı bir kiloya sahip olmak, beyin sağlığı için önemlidir.
6. Stresi yönetmek: Stres, inme riskini artırabilecek bir faktördür. Stresle başa çıkmak için stresi azaltacak aktiviteler yapmak, meditasyon ve derin solunum gibi rahatlama tekniklerini kullanmak önemlidir.
7. Hipertansiyonu kontrol altında tutmak: Yüksek tansiyon, inme riskini artıran önemli bir faktördür. Düzenli olarak tansiyonunuzu ölçtürmek ve gerekli önlemleri almak, inme riskini azaltmada yardımcı olur.
Sonuç olarak, inmenin önüne geçmek ve beyin sağlığını korumak için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek oldukça önemlidir. İklim değişikliği, savaşlar, kıtlık, kirlilik, pandemi gibi yeni zorluklarla karşılaşmaya devam ettikçe beynin sağlığını korumak daha da önemli hale gelmektedir.
Yayınlanma Tarihi: 21 Temmuz 2023
