Nazofarenks kanseri nedir?  

Nazofarenks yani geniz bölgesinde oluşan kanserler Türkiye’de en sık görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. Türkiye’ de sıklıkla Tip 3 İndiferansiye karsinom görülmektedir. Memorial Şişli Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü Uzmanları, nazofarensk kanseri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Nazofarenks (geniz) nedir?

Burun boşluğu ve ağız boşluğunu birleştiren geçiş bölgesine nazofarenks ( geniz) denir. Östaki borusu ile her iki yandan da orta kulağa açılan boşluktur.  Burnun içinden çıplak gözle görülen bir bölge olmadığı için burundan endoskop cihazıyla görüntülenmektedir. Ya da ağız içinden ayna denilen aletle görülebilmektedir. Çocuklarda sık görülen geniz eti de nazofarenks bölgesinde oluşmaktadır. Geniz eti vücudun savunma mekanizması olarak oluşan, iyi huylu, her çocukta sıklıkla olan lenfoid dokularıdır. Çocuklarda belli bir yaşa kadar görülen adenoid doku erişkin yaşta beklenmeyip, erişkin kişide nazofarinkste lenfoid doku izlenmişse mutlaka biyopsi alınıp patolojik incelemeye gönderilmelidir.

Nazofarenks kanseri nedir?  

Nazofarensk bölgesinde oluşan kanserlere nazofarenks kanseri denmektedir. Sık görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. Nazofarenks bölgesinde iyi huylu( benign) tömürler ve kötü huylu (malign) tömürler oluşabilmektedir. Eğer hasta bir erişkinse bu bölgede geniz eti oluşumu beklenmemektedir. Erişkin hastanın nazofarenks bölgesinde bir lezyon ya da kitle bulunuyorsa mutlaka bir inceleme yapılmalıdır. Erişkin grubunda sık olarak nazofarenks karsinomları görülmektedir. Ayrıca erişkinlerde lenfoma ve lösemi de bu bölgede sık olarak tutulum gösterebilmektedir. Çocuklarda erişkinlerden farklı olarak nazofarenks bölgesinde yumuşak doku (raptomiyosarkom) kanseri ya da iyi huylu olan anjiofibrom ya da plazmasitom de görülebilmektedir.

Nazofarenks kanserinin 3 tipi bulunmaktadır.

Tip 1 Skuamöz cell nazofarenks karsinom ( SCC)

Tip 2 Keratinize olmayan iyi diferansiye nazofarenks karsinom

Tip 3 İndiferansiye nazofarenks karsinom

Tedaviye en çabuk cevap veren nazofarenks kanseri tip 3’tür. Tedavi edildikten sonra tekrar görülme olasılığı düşüktür. Tip 1 skuamöz cell nazofarenks karsinom ise tedavi olduktan sonra tekrarlayabilmektedir.

Ayrıca lösemi ve lenfoma kanserleri de nazofarenks bölgesinde sık olarak tutulum gösterebilmektedir. Bu sebeple nazofarenks bölgesinde görülen şüpheli dokulardan mutlaka örnek alınıp patolojik incelenmesi yapılmalı ve dokunun iyi huylu mu yoksa kanser riski olan bir doku mu olduğu belirlenmelidir.

Nazofarenks kanserinin nedenleri nelerdir? 

Nazofarenks kanserlerinde birden fazla etken rol oynayabilmektedir. Çevresel faktörler( hava kirliliği, kimyasal buhara maruz kalmak)  genetik yatkınlık ve virüsler bu etkenler arasında yer almaktadır.

En sık ergenlik döneminde ortalama 40-50’ li yaşlarda görülen nazofarenks kanseri erkekleri daha fazla etkilemektedir.

Kişinin ailesinde nazofarenks kanserinin görülmesi yine riskini artırmaktadır.

Epstein Barr virüs ( EBV) yakından nazofarenks kanseriyle ilişkilidir. EBV pozitif kişilere mutlaka bir nazofarenks muayenesi yapılmalıdır.

Sigara içen kişilerde yine nazofarensk kanseri görülme sıklığı daha fazladır.

Beslenme alışkanlıkları da nazofarenks kanseri nedenleri arasında yer almaktadır. Kötü beslenme alışkanlıkları, tütsülenmiş gıdaların fazla tüketimi, odun ateşinde yemek pişirilmesi bu hastalığın görülme olasılığını artırmaktadır.

Nazofarenks kanserinin belirtileri nelerdir?

En yaygın belirtiler arasında boyunda kitleler gelir.  Erişkinlerde yine en sık görülen belirtiler arasında tek taraflı orta kulak iltihapları bulunur.  Östaki borusu her iki taraftan nazofarenkse açılmaktadır. Kitle bu bölgelerden herhangi birini kapattığında kulak havalanması bozulduğu için tek taraflı orta kulak iltihaplanmaları meydana gelebilmektedir. Erişkinlerde meydana gelen tek taraflı kulak enfeksiyonlarında mutlaka nazofarenks muayenesi yapılmalı ve bu bölgede bir kitle olup olmadığına bakılmalıdır. Genel olarak hastalar nazofarenks kanserinde;

Boyunda lenf bezi, kitle

Burun tıkanıklığı

Burun kanaması

Geçmeyen orta kulak enfeksiyonu

Kulak uğultusu ve kulak tıkanıklığı

Kranial sinir tutulumlarına bağlı görme sıkıntıları ve ağrı şikayetleri ile doktora başvurabilir.

Nazofarenks kanserinin tanısı nasıl konur?

Nazofarensk bölgesinde var olan şüpheli bir durumda ilk olarak fizik muayene yapılmaktadır. Daha sonra gerekirse tomografi, MR ve Pet CT gibi görüntüleme tekniklerinden de yararlanılmaktadır.

Nazofarensk bölgesi burun içinden endoskop cihazıyla ya da ağız boşluğundan ayna ile görülebilmektedir. Normalde nazofarenks

bölgesi düz bir yapıdadır. Eğer bu bölgede bir kitle, kabarıklık ya da farklılık varsa kulak burun boğaz uzmanı  bu bölgeden biyopsi almalıdır.  Nazofarenks kanseri bazen de boyunda tutulumlar yapabilmektedir. Bu tutulumlar ilaçlı tomografi ya da PET CT sonucu net olarak belirlenebilmektedir. Nazofarenks kanserinde kesin tanı biyopsi ile konmaktadır. Yapılan biyopside kitlenin tipi belirlenmektedir. Nazofarenks kitlelerinde tedavi kitlenin tipine göre belirlenmektedir; iyi huylu tümörler cerrahi olarak çıkartılabilir yada takip edilebilir, eğer sonuç nazofarenks kanseri olarak geldi ise tedavi seçeneği öncelikli radyoterapi + kemoterapidir.

Nazofarenks kanserinin tedavisi nasıldır?

Yapılan biyopsi sonucunda tipi belirlenen kitlenin tedavisi de bu doğrultuda yapılmaktadır. Nazofarensk kanserinde tedavi genellikle radyoterapi + kemoterapi ile yapılmaktadır. Özellikle Tip 3 İndiferansiye karsinom radyoterapiye çabuk cevap veren bir türdür. Erken tanı ve düzenli takip ile tedavi başarılı sonuçlar vermektedir.

Lenfoma ve lösemi hastalıkları da nazofarensk bölgesinde tutulum yapabilmektedir. Bu hastalıkların tedavisinde de radyoterapi ve kemoterapi kullanılmaktadır.

Nazofarenks kanseri erken evrede yakalanamaz ve tedavi edilmezse,  geç aşamalarda metastaz yapabilmektedir. Nazofarenks bölgesi beyne yakın bir bölge olduğu için kafa tabanı ve sinir tutulumları sık görülebilmektedir. Özellikle 6. 3. 4 ve 5. sinirleri tutabilmektedir. Kafanın arka tabanına ve sinirlere metastaz yaptığında hasta çift görmeler yaşayabilir ya da düşebilmektedir.

Hastanın yaşı ve cinsiyeti tedavinin gidişatını etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Erkekleri daha fazla etkileyen nazofarenks kanserinde ileri yaş, boyun bölgesinde lenf nodu tutulumları, kafa bölgesindeki sinir tutulumları ve Epstein Bar virüsün neden olmadığı kanser tipleri tedavinin seyrini olumsuz etkileyebilmektedir.

Nazofarenks kanseri hakkında sık sorulan sorular

Nazofarenks tedavisi ne kadar sürmektedir?

Nazofarenks tedavisi kitlenin tipine göre, iyi huylu yada kötü huylu tümör olup olmadığına göre, cerrahi, ya da radyoterapi ya da kemoterapi ile tedavi edilmektedir. Tedaviye kulak burun boğaz uzmanları ve onkoloji uzmanları karar vermektedir. Bu tedavilerden sonra hasta kulak burun boğaz hastalıkları ve onkoloji uzmanı tarafından düzenli olarak takip edilmelidir. Tedaviden sonra ilk 5 yıl çok önemlidir.

Geniz ( nazofarenks) bölgesi neresidir?

Burun boşluğu ve ağız boşluğunu birleştiren geçiş bölgesine nazofarenks ( geniz) denir. Östaki borusu ile her iki yandan da orta kulağa açılan boşluktur.

Geniz eti nedir?

Geniz eti, nazofarenks bölgesinde oluşmaktadır ve çocuklarda sık görülmektedir. Vücudun savunma mekanizması olarak oluşan, iyi huylu, lenfoid dokulara geniz eti denmektedir. Çocuklarda belli bir yaşa kadar görülen bu dokular normal doku olarak kabul edilir.   

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.