Düşük tansiyon, dengesiz beslenme, stres, vücudun susuz kalması, kronik hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir. Düşük tansiyonun belirtileri arasında baş dönmesi ve bayılma yer alır ancak bazı durumlarda hiç belirti göstermeyebilir. Hipotansiyon olarak da bilinen düşük tansiyon, bazen hayati tehlike oluşturabilir. Tedavi edilebilmesi için düşük tansiyona neyin sebep olduğunu bulmak önemlidir.
Düşük Tansiyon Nedir?
Düşük tansiyon ya da hipotansiyon, kan basıncı değerinin 90/60 mmHg'nin altında olmasıdır. Atardamarların içerisindeki basınç tansiyon olarak değerlendirilir. Vücudun işlevini yerine getirebilmesi ise hayati açıdan önem arz eden tansiyon değerlerinin değişmesi durumda baş dönmesi, bayılma, halsizlik, gözde kararma ve baygınlık hissi görülür. Genellikle büyük tansiyonun 90 mmHg ile 120 mmHg; küçük tansiyonun 60- 90 mmHg arasında olması gerekir. Tansiyonda sınır 120-80 mmHg olarak bilinir. Tansiyonun 140 mmHg üzerine çıkması yüksek tansiyon olarak kabul edilir.
Düşük Tansiyonun Belirtileri Nelerdir?
Düşük tansiyonun en yaygın görülen belirtileri arasında bayılma hissi, göz kararması, baş dönmesi ve terleme gelir. Hipotansiyonun neden oluştuğuna, ne kadar hızlı geliştiğine ve buna neyin sebep olduğuna bağlı olarak düşük tansiyon belirtileri de farklılık gösterir. Düşük tansiyonun belirtileri şöyle sıralanır:
- Baş dönmesi
- Göz kararması
- Bayılma
- Mide bulantısı
- Fenalık hissi
- Baygınlık hissi
- Terleme
- Hızlı nefes alma
- Bulanık görme
- Konsantrasyon sorunu
Kan basıncında meydana gelen düşüşler normal olarak gerçekleşir, bu sebeple kişiler yaşlandıkça hipotansiyon daha yaygın hale gelir. Kan basıncında hızlı düşüşler olduğu durumda ise vücudun belirli bölümlerine yeterli kan akışına sahip olmadığı anlamına gelir.
Düşük Tansiyona Ne İyi Gelir?
Tansiyon düştüğünde bol su ve sıvı tüketmek, tuzlu gıdalar tüketmek, kompresyon çorapları giymek, otururken bacak bacak. üstüne atmaktan kaçınmak tansiyonu dengelemeye yardım eder.
Tansiyon düşüklüğüne iyi gelen yöntemler şunlardır:
- Su ağırlıklı olmak üzere bol sıvı içmek
- Daha fazla tuzlu besin tüketmek
- Uzun süre oturmaktan ve ayağa hızlı kalkmaktan kaçınmak
- Bacak bacak üstüne atmamaya çalışmak
- Yastığı yükseltmek
- Kompresyon çorapları giymek
- Küçük öğünlerle beslenmek
- Karbonhidratı azaltmak
- B12 ve folat içeren gıda tüketimini arttırmak ya da takviye almak
- Kafein içeren yiyecek ve içecekler tüketerek kan basıncını yükseltmek
- Kan şekeri seviyelerini düşük tutmaya çalışmak
- Ağır egzersizler yapmaktan kaçınmak
Ani tansiyon düşmesinde tansiyonu birden düşen kişilerin yapması gereken şey beyne oksijen gitmesini sağlamaya çalışmaktır. Kişi hemen sırtüstü uzanmalı ve ayaklarını kalp seviyesinden yükseğe kaldırarak dinlenmeye geçmelidir. Bu sırada tansiyon ölçümü yapılmalıdır. Tansiyon ölçümünde nabız düşük değilse dinlenme sırasında tuzlu ayran, su mutlaka içilmelidir. Bu süreçte solunumun rahatlatılması önemlidir. Kravat gibi vücudu sıkan giysiler gevşetilmelidir.
Düşük Tansiyon Neden Olur? Tansiyon Neden Düşer?
Vücudun aşırı düzeyde susuz kalması, sağlıksız- dengesiz beslenme, alınan bazı tansiyon, kalp, idrar söktürücü ilaçları, uzun süre hareketsiz kalmak, uzun süre sıcakta kalmak, kalp yetmezliği, damar genişlemeleri de düşük tansiyon neden olur sorusunun yanıtlarından sayılabilir. Ayrıca hamilelikte düşük tansiyon görülebilir.
- Vücudun uzun süre susuz kalması
- Uzun süreli yatalak olma gibi hareketsiz kalınan durumlar
- Hamilelik
- Kan kaybı
- Antihipertansif ve idrar söktürücü ilaçlar
- Çok fazla sıcağa maruz kalmak
Hipotansiyon çok çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Düşük tansiyonun nedenleri şöyle sıralanır:
Ortostatik hipotansiyon
Aniden ayağa kalkma durumunda, vücuttan beyine doğru fazla kan akışı meydana gelir ve tansiyonun düşmesine neden olur.
Merkezi sinir sistemi hastalıkları
Parkinson hastalığı gibi sinir sistemine etki eden durumlar kan basıncını doğrudan etkileyebilir. Özellikle bu hastalıklara sahip olan kişilerde yemek yedikten sonra tansiyon düşüklüğü görülür. Çünkü sinir sistemi besinlerin sindirimi sırasında çok fazla kan kullanır.
Düşük kan hacmi
Yaralanma ya da bir travma sonucunda meydana gelen kan kaybı kişide düşük tansiyona sebep olabilir. Bunun yanında dehidrasyon da düşük kan hacmine zemin hazırlar.
Kalp ve akciğer hastalıkları
Kalp çok hızlı veya çok yavaş attığı durumda akciğerler olması gerektiği gibi çalışmaz ve hipotansiyona neden olur. İlerlemiş kalp yetmezliği de düşük tansiyonun bir diğer nedenleri arasında yer alır.
Reçeteli ilaçlar
Yüksek tansiyon, depresyon, kalp yetmezliği, erektil disfonksiyonu ve nörolojik sorunları tedavi eden ilaçlarla hipotansiyon meydana gelebilir.
Hamilelik
Hamileliğin birinci ve ikinci trimesterinde hipotansiyon görülebilir. Bu durum kişiden kişiye farklılık gösterir. Kanama veya hamileliğin diğer komplikasyonları da düşük tansiyona neden olabilir.
Aşırı sıcaklıklar
Aşırı sıcak havalar, düşük tansiyonu etkileyerek kişide meydana gelen semptomların artmasına neden olabilir.
Düşük Tansiyonun Tanısı Nasıl Konulur?
Düşük tansiyonun teşhisi için kişilerin belirli periyotlarla tansiyon ölçümü yapılması gerekir. 90/60 mmHg’nin altında olması, yanında fiziki gücün azalması, bitkinlik gibi belirtilerin gerçekleşmesi düşük tansiyonun göstergesidir. Ancak düşük tansiyonun teşhisinde bazı karışıklıklar yaşanabilir. Kişinin ani bayılması epilepsi tablosunda da görülebilir. Epilepsi ile bu tabloyu ayırmak için Tilt Table ismindeki tetkik yapılır. Tilt Table yani Eğik Masa testinde hasta baş kısmı kaldırılabilen bir masaya yatırılır. Emniyet kayışlarıyla hastanın güvenliği sağlandıktan sonra tansiyon ve nabzı ölçülür. Sonrasında masanın baş kısmı 60-70 dereceye kadar kaldırılır, bu aşamada da yine hastanın tansiyon ve nabzı ölçülür. Hasta yatırıldıktan sonra, ayağa kaldırılır, sonrasında yine yatırılır ve ölçümleri yapılır. Bu test öncesinde hastaya dama genişletici bir ilaç verilir. Bayılması olan kişilerde, bayılma hastane ortamında test sırasında yaratılır. Bu test sonucunda hastanın düşük tansiyonlu mu yoksa farklı bir hastalığı mı var ayırt edilir.
Düşük Tansiyonun Tedavisi Nasıldır?
Düşük tansiyon herhangi bir hastalığa bağlı değilse tansiyon yükseltici bir ilaç tedavisi uygulanmaz. Hastanın kanı eksikse takviye edilir, sıvı ya da tuz eksikliği varsa yine takviye edilir. Düşük tansiyona sebep olan başka bir hastalık varsa onun tedavisi yapılır.
Düşük Tansiyon Hakkında Sık Sorulan Sorular
Düşük tansiyonu ne yükseltir?
Düşük tansiyonu yükseltmek için en önemli etken su tüketimidir. Bunun yanında tuzlu ayran, zeytin ya da turşu tüketmek de düşük tansiyonun yükselmesine yardımcı olur.
Düşük tansiyon baş ağrısı yapar mı?
Mide bulantısı, halsizlik, göz kararması, baş dönmesi, kafa karışıklığının yanında baş ağrısı da düşük tansiyon belirtileri arasında yer alır.
Düşük tansiyon tehlikeli mi?
Düşük tansiyon yüksek tansiyona göre daha avantajlı bir durumdur. Ancak bu konuda tedbirli olmakta fayda vardır çünkü bazı tehlikeli hastalıklar da tansiyon düşüklüğüne neden olabilmektedir. Bazı durumlarda düşük tansiyon kalple ilgili sorunlarda da görülebilmektedir.
Düşük tansiyonla hangi doktor ilgilenir?
Düşük tansiyon yaşayanların kardiyoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Düşük tansiyon neyin belirtisi olabilir?
Düşük tansiyon mutlaka bir gerekçesi olan, tek başına bir hastalık olarak değerlendirilmeyen ancak bir başka hastalığın belirtisi sayılabilecek bir durumdur. Örneğin kalp yetersizliği, kalpten atılan kanın yetersiz kaldığı durumlarda, kalp kapağındaki darlıkta ciddi tansiyon düşüklüğü oluşturabilir. Damarlarda oluşan genişlemelerde de tansiyon düşüklükleri görülebilir. Bu nedenle düşük tansiyon yaşayan kişilerin mutlaka kardiyoloji uzmanına görünmeleri gerekir.
Düşük tansiyon kaçtır?
Düşük tansiyonda da sınır 90/60 mmHg’dir. Tansiyon değeri tansiyon aletiyle ölçüldüğünde 90/60 mmHg’nin altında çıkarsa düşük tansiyon var demektir.
Düşük tansiyon kalbe zararlı mı?
Ancak bazı kişiler yapısal olarak 90/60 mmHg tansiyonla yaşamına normal devam ederken; normal tansiyon değeri 120/80 mmHg olanlarda bu rakamların düşmesi yukarıda sayılan belirtilere sebep olabilir. Sürekli olarak tansiyon değeri 90/60 mmHg olan kişilerin kalbi daha düşük basınca karşı rahat çalışır, kalbi yorulmaz.
Su içmezsem tansiyon düşer mi?
Tansiyonu normal değerlerde olup bir anda düşenlerde akıllara ilk olarak sıvı ya da tuz eksikliği gelmelidir. Kişide genel bir hastalık yoksa, vücuttaki sıvı- tuz eksilmesi düşük tansiyona neden olabilir.
Ani tansiyon düşüklüğü neden olur?
Ani kan kayıpları, damar sistemindeki ani genişlemeler nedeniyle ani tansiyon düşüklüğü meydana gelebilir.
Düşük tansiyon ne zaman tehlikeli?
Geçici tansiyon düşüklüğünde damar sisteminde büzülmeler meydana gelir, bu sırada vücutta adrenalin benzeri hormonlar yükselir buna bağlı olarak da nabız hızlanır. Tansiyon düşüklüğünü karşılamak için vücudun verdiği reaksiyon nabzı hızlandırmaktır yani çarpıntıdır. O nedenle tansiyon düşmesi sırasında çarpıntı hissedilebilir. Ancak tansiyonla birlikte nabız da düşükse bu kalp krizi gibi ciddi bir probleme işaret edebilir.
Düşük tansiyon avantajlı mı?
Hasta olmayan sağlıklı kişiler için düşük tansiyon avantajlı bir durumdur ancak düşük tansiyon sürekli varsa altında bir gerekçe de aranmalıdır. Bazen hiç hastalık olmadan kişiler düşük tansiyonla normal şekilde yaşarken; bazı kişilerde böbrek üstü bezinin hormonal bozukluklarında düşük tansiyon durumuna yakalanabilir.
Düşük tansiyonun zararları nelerdir?
Tansiyonun belirli bir seviyede olması önemlidir. Vücuttaki en hayati organ olan beynin yeterince oksijenlenmesi için tansiyonun belirli bir seviyede olması gerekmektedir. Geçici tansiyon düşüklüklerinde beyin felci, böbrek yetersizliği, karaciğer nekrozları oluşabilir. Tansiyon düşüklüğü de bu nedenle önemsenmelidir.
Kansızlık tansiyonu düşürür mü?
Bazen de kansızlık durumlarında tansiyon düşüklüğü olabilir. Anemi tansiyonu düşürebilen bir sorundur. Yapılan tetkiklerden sonra sorun neyse tedavi edilmeli, tansiyonun normal seviyelerde seyretmesi sağlanmalıdır. Yani bu sayılanlar düşük tansiyon zararları arasında sayılabilmektedir.
Kahve tansiyonu düşürür mü?
Fazla kafein normalde nabzı hızlandırır, çarpıntıya neden olur. Ancak fazla kafein alan kişilerde kafeinin etkisi geçtiği sırada tansiyon düşüklüğü görülebilmektedir. Ayrıca fazla kafein tüketen kişilerde de kafeinin etkisi geçtikten sonra bitkinlik hissi görülebilmektedir. Bu nedenle düşük tansiyonu önlemek için fazla kafein alınmamalı; vücudun su ve tuz dengesine dikkat edilmelidir.
Düşük tansiyonlular neden bayılır?
Tansiyon düştüğü zaman hayati organlara yeterli miktarda oksijen taşınması mümkün olmamaktadır. Bu durumda baş dönmesi, göz kararması, bayılma gibi durumlar gerçekleşebilir.
Düşük tansiyonun çeşitleri nelerdir?
Uzun süre oturduktan sonra ayağa kalkarken kişiler geçici olarak bir sersemlik, mide bulantısı, baygınlık hissi yaşayabilir. Buna ortostatik hipotansiyon denilmektedir. Bir de uzun süre ayakta kalmak, üzüntü gibi durumlarda ortaya çıkan bir düşük tansiyon çeşidi vardır. Buna da nörojenik hipotansiyon denilebilir.
Düşük tansiyona ne iyi gelir?
Bol sıvı alımı düşük tansiyon için önemlidir. Günde en az 2 litre su içilmesi gerekmektedir. Doktora danışarak tuzlu ayran ya da sodyum almak iyi gelebilir. Ayrıca B12 ve folik asit eksikliğinde de görülebilen düşük tansiyonda doktora sormadan bu tür vitamin takviyeleri alınmamalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 3 Temmuz 2024
Yayınlanma Tarihi: 12 Şubat 2024