Memorial Şişli Hastanesi - Obezite Cerrahisi Merkezi

Obezite problemi ile karşı karşıya olan hastalar, beden kitle endeksinin bazı değerlerine göre kalıcı kilo kontrolü için cerrahi adayı olarak değerlendirilmektedir. Beden kitle endeksi 40’ın üzerinde olan ya da bu değeri 35’den büyük olup yaşamı tehdit eden kronik hastalıkları bulunan kişilerin ‘obezite cerrahisi’ ile kilo vermeleri sağlanmaktadır. Cerrahi öncesi, kilo kontrolünü sağlayacak üç adımda da başarılı olamayan bu kişiler; genellikle pek çok diyet programını uygulamalarına, egzersiz ya da düzenli spor yapmalarına son olarak da ilaç kullanmalarına rağmen ideal kilolarına ulaşamayan gruptaki hastalardır.

Obezite cerrahisi ile kalıcı kilo kontrolünün sağlanması, obezite seviyesinde olan pek çok hastada görülebilen; diyabet, kalp ve damar sorunları, eklem problemlerinin yanı sıra 40’a yakın hastalığın vücuttaki yıkıcı etkileri de ortadan kaldırılmaktadır. Obezite cerrahisindeki amaç hastanın ideal kilosuna ulaşması ve yaşam kalitesinin artırılmasıdır. Günümüzde artık kapalı (laparoskopik) cerrahi yöntemleri ile gerçekleştirilen bu ameliyatlar hastaya konforlu bir iyileşme süreci sunmakta ve normal yaşama dönüş süresini de kısaltmaktadır. Kilo vermek için obezite ameliyatı olmuş hastalar arasında yapılan araştırmalar obezite ameliyatı olmuş kişilerin, olmayanlara kıyasla, daha düşük oranda obeziteyle ilişkili kanserlere yakalandığını ortaya koymuştur.  Bunun nedeni sadece diyet ve spor ile hedeflenen kilo kaybı girişimleri vücutta %7-10’luk bir kilo kaybıyla sonuçlansa da, obezite ameliyatları, gerekli hayat tarzı değişikleriyle desteklendiğinde, %30 oranında kilo kaybını sağlamaktadır.

Obezite cerrahisi için kimler aday olabilir?

Obezite cerrahisi kararı verilmiş her hastaya özel yöntem seçenekleri sunulmaktadır. Ameliyat öncesinde hastanın yeme-içme alışkanlıkları, kronik hastalıkları olup olmadığı ve yaşam tarzı özellikleri değerlendirilmektedir. 18-60 yaş arasındaki hastalarda uygulanabilecek cerrahiler için de hasta bakımından bazı şartlar önem kazanmaktadır.

• Obezite cerrahisi için gerekli olan kriterler:
• Hastanın vücut kitle indeksinin 40’ın üzerinde veya obeziteden kaynaklanan hastalıklar nedeniyle 35-40 arasında olması,
• En az 5 yıldan bu yana tedavi edilemeyen obezite hastalığının bulunması,
• Bir yıllık ilaç ve diyet sonucunda hastalığın seyrinde değişim olmaması,
• Endokrinolojiyi ilgilendiren hastalıkların bulunmaması,
• Aşırı alkol veya uyuşturucu madde bağımlısı olmaması,
• Hastanın anlama ve uyum kabiliyetinin tam olması,
• Ameliyat riskinin kabul edilebilir düzeyde olması gereklidir.

KALlCI KİLO KONTOLÜ İÇİN UYGULANAN AMELİYATLAR

Obezite cerrahisinde gastrik band uygulaması gibi bazı kısıtlayıcı operasyonlar etkinliğini yitirmiştir. Besin emilimini bozucu operasyonların etkisi yüksek olmakla birlikte yan etkileri çok fazladır. Günümüzde, obezite cerrahisinde en etkin yöntem, kısıtlayıcı ameliyatlar kapsamında olan laparoskopik (kapalı yöntem) sleeve gastrektomi (tüp mide) denilen operasyonlardır. Burada hastaların bilmesi gereken bir diğer önemli nokta ameliyattan sonra kendilerini bambaşka bir hayatın beklediğidir. Beslenme ve diyet uzmanı rehberliğinde düşük karbonhidrat-yüksek proteinli bir diyet uygulanması, ufak porsiyonlarda daha fazla sayıda öğünlerin düzenlenmesi, iyi çiğneme alışkanlığının kazanılması, günlük multivitamin, kalsiyum ve d vitamini takviyesinin yapılması, fizik egzersizlerin buna eklenmesi büyük önem taşımaktadır.

TÜP MİDE AMELİYATI

Tüp mide ameliyatı midenin yaklaşık %80’lik kısmının cerrahi olarak çıkarılmasıyla gerçekleştirilen bir obezite ameliyatıdır. Birden fazla mekanizmayla hastanın kilo vermesini sağlamaktadır. Öncelikle, yeni oluşturulan mide normal mideye göre belirgin derecede azalmış hacmi nedeniyle daha az gıda ve böylece daha az kalori alınmasına neden olur. Ancak asıl etkisinin gıda alımını kısıtlamaktan öte mide bağırsak sistemindeki özellikle açlık, tokluk ve kan şekeri kontrolünü sağlayan hormonlar üzerinde meydana getirdiği değişimdir.

Kısa dönem sonuçlarına bakıldığında tüp mide ameliyatı, daha eski olan gastrik bypass kadar hem hastanın kilo vermesi hem de diyabet gibi metabolik bozuklukların tamamen düzeltilmesinde veya iyileşmesinde etkili bir ameliyattır. Ayrıca bu metabolik etkisi aynen bypasstaki gibi hastanın kilo vermesinden bağımsız olarak gerçekleşmektedir. Hasta ameliyattan çok kısa bir süre sonra henüz daha kilo vermeye başlamadan diyabete bağlı yüksek kan şekeri düzeylerinin normale doğru yönelmesi, diyabet için kullanılan ilaçların ve insülinin tamamen veya kısmen bırakılması söz konusudur. Ayrıca tüp mide ameliyatı gastrik bypass ameliyatına göre daha az komplikasyonun görüldüğü bir ameliyattır. Yöntem; kısıtlayıcı bir ameliyat olması, fazla kiloların %50-60’ının kısa sürede kolaylıkla verilmesini sağlaması, yabancı bir cismin vücuda adapte edilmek zorunda olunmaması, mide bağırsak sisteminde gıda geçiş güzergahında bir değişiklik gerektirmemesi, hastanede kalış süresinin daha kısa olması, mide bağırsak sistemindeki açlık, tokluk ve kan şekeri düzenleyici hormonlara olumlu yönde etkilerde bulunması bakımından ayrıcalıklıdır.

GASTRİK BYPASS

Gastrik Bypass diğer obezite cerrahi yöntemlerine göre daha eski bir ameliyat türüdür. Bu nedenle dünyada günümüze kadar en fazla yapılmış obezite cerrahi yöntemi olarak sayılabilir. İşlem, iki aşamalı bir cerrahidir. Birinci aşamada 30 mililitre hacminde küçük bir mide oluşturulur. Bunun için yemek borusu mide bileşkesine yakın mide dokusu kullanılır. Yeni oluşturulan bu küçük mideye ince bağırsaklar belli bir mesafeden bağlanır.

İki tür bypass vardır. Bir türünde ince bağırsaklar hiç ayrılmadan bir halka şeklinde getirilerek mideye bağlanır. Buna “Mini Gastrik Bypass” denir. Diğer türde ise, ince bağırsak ayrılır ve bir ucu mideye diğer ucu ise yine ince bağırsağa ancak belli bir mesafeden sonra bağlanır. Buna da Roux en Y gastrik bypass adı verilir. Küçük teknik farklar dışında bu iki yöntem de yakın cerrahi sonuçlar vermektedir. Buradaki mekanizma tüp midede olduğu gibi hem kısıtlayıcıdır yani hasta daha sınırlı gıda miktarı tüketebilir hem de gıdalar onikiparmak bağırsağına dökülen safra ve pankreas enzimleri ile olması gereken yerden çok daha uzak ince barsak bölümlerinde karşılaşır. Böylece gıdaların parçalanması ve emilmesi zorlaşır ve buna bağlı emilimi bozucu bir mekanizma eklenmiş olur. Hasta kısaca az yer ve yediğinden az yararlanır. Burada mide barsak sistemi hormonlarındaki değişim tüp mideye oranla daha belirgin olur. Buna bağlı olarak da açlık hissi azalır, tokluk hissi artar ve kan şekeri daha düzgün seyreder. Avantajları arasında fazla kiloların %60-80'ini hasta verebilir. Gıda alımını kısıtlayıcı bir yöntemdir. Mide barsak sistemi hormonları daha belirgin etkiler. Tüp mide ameliyatına göre geri dönüşümlü bir işlemdir.

Robotik Obezite Cerrahisi:

da Vinci Robotik Cerrahi teknolojisinin, tüm dünyada laparoskopik olarak gerçekleştirilen obezite ameliyatlarında da kullanılmaya başlanması, doktor ve hastaya özel ayrıcalıklar sunmaktadır. Obezite hastalarının anotomik yapıları nedeniyle bu tür ameliyatlarda ekstra gerekli olan hassasiyet, robotun titremeyen kolları ve hastanın karın bölgesinde büyük bir incelikle hareket edebilme özelliği ile sağlanabilmektedir. Cerraha üç boyutlu ve yüksek çözünürlüklü bir görüntü sağlayan robot teknolojisi, işlemin gerçekleştirildiği bölgeye komşu olan organ, doku ve sinirlerin korunmasına da olanak tanımaktadır. Bazı grup uygun hastalarda ameliyat kesisi oluşturmadan birkaç ya da tek delikten yapılabilen işlemler, hastalardaki estetik kaygıları ortadan kaldırmaktadır.

Obezite cerrahisinde tüp mide ameliyatı ve gastrik bypass ameliyatları, robot teknolojisinden yararlanarak başarı ile gerçekleştirilmektedir.

Robot teknolojinin hasta ve doktor için sağladığı ayrıcalıklar şu şekilde sıralanabilir:

• Cerrahi kapalı bir teknikle ve yalnızca birkaç delikten yapıldığı için açık cerrahilerde, organların hava ile teması nedeniyle görülebilecek enfeksiyon riskleri ortadan kalkar.
• Cerrah, robot teknolojisi sayesinde 3 boyutlu ve dijital bir görünüm ile hastanın sinir, damar, kas ve dokularının yaralanma riskinden daha çok korunduğu bir imkanla ameliyatı gerçekleştirir.
• Robot teknolojisi sayesinde hastanın vücudunda bir ameliyat kesisi oluşmaz. Büyük bir kesi yerine birkaç delikten tamamlanan işlem sonrası hastanın hem enfeksiyon riski yok denecek kadar azalı hem de daha az ağrı ile konforlu bir iyileşme süresi geçirir.
• Hastanın taburculuğu, günlük yaşama dönüşü ve iyileşme süresi kısaldığı, bunun yanında ağrı kontrolü sağlandığı için hasta daha kısa zamanda ağızdan beslenir ve vücut direncini geri kazanır.
• Hasta günlük yaşam kalitesini yakaladıktan sonra iş ve sosyal yaşamına da daha hızlı bir şekilde dönüş sağlar.

Ameliyat sonrası yaşam

Burada hastaların bilmesi gereken bir diğer önemli nokta ameliyattan sonra kendilerini bambaşka bir hayatın beklediğidir. Beslenme ve diyet uzmanı rehberliğinde düşük karbonhidrat-yüksek proteinli bir diyet uygulanması, ufak porsiyonlarda daha fazla sayıda öğünlerin düzenlenmesi, iyi çiğneme alışkanlığının kazanılması, günlük multivitamin, kalsiyum ve d vitamini takviyesinin yapılması, fizik egzersizlerin buna eklenmesi büyük önem taşımaktadır. Ameliyat sonrası hastalar küçük porsiyonlarla doyabildiği için yeni hayatlarına alışmada sorun yaşamamaktadır.