Patoloji

Patoloji, hastalık bilimi olup, cerrahi olarak çıkarılan organların, dokuların (biyopsi örnekleri), vücut sıvılarının ve bazı durumlarda tüm vücudun (otopsi) incelenmeside dahil olmak üzere hastalıkların nedenleri ve evreleride dahil olmak üzere teşhisini yapan tıp bilimi dalıdır. 

Patoloji Nedir?

Kelime anlamı 'hastalık bilimi' olan patoloji, bir hastalığı veya hastalığın durumunu belirlemek için hücreleri ve dokuları mikroskop altında inceleyen bilim dalıdır. Hastalıkların tanısı, tedavi seçenekleri ve genetik sendromlarla ilişkili hastalıkların belirlenmesine kadar geçen tüm hastalık evrelerinde rol alır. Patoloji genel olarak hastalığın nedeni, kökeni ve doğasıyla ilgilenen bir tıp bilimi dalı olarak da ifade edilebilir. Patoloji bölümünde çalışan patoloji uzmanlarına ise patolog adı verilir. 

Patoloji bölümü genellikle özel tanı yöntemleri aracılığıyla kanser tanısının konması sürecinde başroldedir. Kanserin tanısı, evresi, kanserli hücrenin niteliği gibi konular patolojinin görev alanına girer. Patoloji uzmanları, aynı zamanda tıbbi gelişim süreci ve araştırmalarda virüs, enfeksiyon ve kanser gibi ciddi hastalıklarla savaşmak için yeni tedaviler geliştirmede kritik bir rol oynamaktadır.

Patoloji Hangi Hastalıklara Bakar?

Patoloji başta kanser olmak üzere pek çok hastalığın tanısında önemli bir konumdadır. Özel tanı yöntemleri ile sıklıkla kanser tanısının konması, evresinin saptamasını, gereğinde tedavi seçeneklerinin belirlenmesini sağlar. Patoloji sonuçları alınan hücre ya da dokunun niteliği, şüphe duyulan hastalığın tanı güçlüğüne bağlı olarak net tanı elde etme süresi değişmektedir. Sıklıkla kesin tanı için ek istenilecek testlere bağlı 2-10 gün arasında sonuçlar elde edilmektedir. Ancak bazı durumlarda alınan doku sonrası ek incelemelere duyulan ihtiyaç nedeniyle, bu süreler uzayabilmektedir.

Patoloji Sonucu Kaç Günde Çıkar?

Patoloji sonucu genel olarak 2-6 gün arasında çıkar ve kişiye ulaşır. Doktorun isteyebileceği ekstra testler ve laboratuvara bağlı olarak bu sürenin değişme ihtimal vardır ancak özellikle Memorial Patoloji Bölümü'nde ortalama bir patoloji sonucu 6 gündür. 

Patolojinin Farklı Alanları Nelerdir?

Patoloji kendi içinde farklı disiplinlere ayrılan bir bilim dalıdır. Bu farklı disiplinlerin başında genel patoloji, anatomik patoloji, klinik patoloji ve hematoloji gibi alanlar gelir. 

Genel olarak patolojinin farklı disiplerinleri şu şekildedir:

• Genel Patoloji 
• Anatomik Patoloji 
• Klinik Patoloji 
• Hematoloji
• Biyokimya
• Genetik
• İmmünoloji
• Mikrobiyoloji

Genel patoloji

Genel patoloji, hücre ve doku hasarının ardındaki mekanizmaların incelenmesini ve vücudun yaralanmaya nasıl tepki verdiğini ve onu nasıl onardığını anlamayı içeren geniş bir alanı tanımlayan bir patoloji alanıdır. İncelenebilecek alanlara örnek olarak nekroz, neoplazi, yara iyileşmesi, iltihaplanma ve hücrelerin yaralanmaya nasıl uyum sağladığı verilebilir.

Anatomik patoloji

Anatomik patoloji genel olarak tüm vücuttan veya otopsiden alınan numunelerin mikroskobik analiz yoluyla hastalıkların incelenmesini ve teşhisini içerir.

Klinik patoloji

Diğer adı laboratuvar tıbbı olan klinik patoloji, hastalığı incelemek ve teşhis etmek için kan, idrar ve doku örneklerinin analiziyle ilgilenir.

Hematoloji

Kanama bozuklukları, pıhtılaşma sorunları ve anemi, hematolojinin ilgilendiği alanlara dahildir. 

Biyokimya

Kimyasal patoloji olarak da adlandırılan biyokimya, hastalığı tüm detaylarıyla inceleyerek, kanda ve proteinler, hormonlar ve elektrolitler gibi vücut sıvılarında bulunan çeşitli farklı maddelerdeki değişimleri belirler ve hastalığın teşhisiyle birlikte tedavisine de yön verir.

Genetik 

İsminden de anlaşılacağı üzere genetik, genetik hastalıkların belirlenmesinde rol oynar. Genetik, genetik hastalıkları tespit etmek amacıyla vücut sıvılarından ve dokularından alınan kromozomlar, biyokimyasal belirteçler ve DNA üzerinde testlerin yapılması görevini üstlenir.

İmmünoloji

İmmünoloji alanıyla ilgili uzman immünologlar, kişinin vücudundaki alerjen maddeleri belirlemek için bağışıklık fonksiyon testleri uygularlar. 

Mikrobiyoloji

Mikrobiyoloji alanı ise, vücuttaki bakteri, virüs, parazit ve mantar gibi patojenik ajanların neden olduğu hastalıklarla ilgilenen patoloji disiplinidir.

Patoloji Süreci Nasıl İşler?

Patolojik inceleme ‘makroskopik inceleme’ ile başlar ve örneğin patolog tarafından elle ve gözle incelenmesi ve hastalıklı olabilecek alanların tespit edilmesini içerir. 

Makroskopik örneklemeyi ‘Doku takibi’ izler ve bu adım sonunda dokular mumyalanmış olur ve ‘parafin blok’lar içine yerleştirilir. 
Sonrasında ise bu parafin bloklardan 4-5 mikrometre kalınlığında kesitler hazırlanır. Kesilen örnekler lam üstüne alınır, hücreleri görünür hale getirmek üzere boyandıktan sonra lamel veya film ile kapatılır. Bütün bu işlemler patoloji teknisyenleri tarafından yürütülmektedir. Lam haline getirilen örnek, artık patolog tarafından incelenmeye hazırdır. 

Patoloji Laboratuvarında Hangi Testler Yapılır?

Patoloji laboratuvarında yapılan testlerin başında biyopsi, frozen inceleme gibi testler uygulanır. Bunlar detaylı olarak şöyle açıklanabilir:

Biyopsi 

Patolojik inceleme aşamasında vücudun belirli bir bölgesinden doku alınması işlemi biyopsi olarak adlandırılır. Vücudun her bölgesinden lokal/genel anestezi yöntemi ile biyopsi alınabilir. Alınan biyopsi örneği patoloji laboratuvarında uzmanlar tarafından incelenir. Biyopsiler eksizyonel (lezyonun/hastalıklı bölgenin çıkarılır) veya insizyonel (lezyonun bir kısmı çıkarılır) olabilir.

Frozen inceleme / İntraoperatif Konsültasyon

Ameliyat sırasında hastalardan alınan doku ve organ örneklerinin hızlı bir şekilde incelenmesi de patoloji laboratuvarı tarafından yönetilir. Frozen işlemi alınan örneğin hızlı bir şekilde incelenmesi olarak tanımlanabilir. Ameliyat sırasında yapılan patolojik inceleme ile ameliyat şekli belirlenir, ek müdahale yapılabilir veya sonuca göre ameliyat sonlandırılır. 

MEMORIAL PATOLOJİ

Donanımlı laboratuvar altyapısı

Memorial Patoloji, İstanbul’da 800 metrekare alana sahip “Merkez Laboratuvar”ın yanı sıra Memorial Antalya Hastanesi bünyesindeki ikinci bir laboratuvar ve tüm lokasyonlarında “İntraoperatif Konsültasyon” hizmeti sağlayacak kadrosu ve teknik altyapısı ile hizmet vermektedir. Kurulduğu ilk yılda tüm Türkiye’deki 5 ilde, 11 hastane ve yıllık 65.000 hastaya hizmet veren ve bu kapasitesini her yıl geliştirmek hedefinde olan Memorial Patoloji’nin temel ilkesi; Memorial Sağlık Grubu'nun misyon ve vizyonuna paralel olarak ‘Doğru, Zamanında, ve Güvenilir Patoloji Hizmeti’ vermek ve ‘Kalitesini Her Alanda Belgelendirebilen’ bir patoloji laboratuvarı olmaktır. Dijital patoloji ve moleküler patoloji ile çağın gereklerini sağlayan bir donanıma sahiptir.

Branşlarında uzman güçlü doktor kadrosu

Patoloji hemen tüm branşlara hizmet sunması sonucu çok geniş bir ilgi alanına sahiptir. Bilginin yarılanma ömrünün günlerle ifade edildiği günümüzde, pek çok branşta olduğu gibi patolojide de ‘branşlaşma’/’yan dal uzmanlıkları’ mevcuttur. Memorial Patoloji; günümüz teknolojisine uygun donatılmış laboratuvarlarının yanı sıra, branşa spesifik uzmanlaşmış akademik ve doktor kadrosuyla, Memorial Sağlık Grubu bünyesinde yer alan 5 ildeki 11 hastaneye hizmet sunmaktadır. Ayrıca tüm Türkiye ve özellikle yakın coğrafya ülkelerine hepsi alanlarında uzman hekim kadrosu ile hizmet sunmak üzere kurgulanmıştır.

Kanser genetiğine özel çalışmalar

Bilimsel gelişmeler ve özellikle ‘Tüm Genom Haritalama’ çalışmalarının ışığında kanserin ‘şifreleri’ her geçen gün daha da çözülmektedir. Bu çalışmalar, kanser hücresinin genetik yapısına odaklanmıştır. Patoloji hücreler ile ilgilenirken, ‘Moleküler Patoloji’ hücrelerin genleri, aminoasit dizileriyle alakalıdır. Bu sayede sadece kanser hücresini gösteren belirteçler bulunmakta ve özellikle tedaviler için daha doğru hedefler belirlenmektedir. Son yıllarda her geçen gün önemi daha da artan ‘Hedefe Yönelik’ tedavinin temelinde bu moleküler çalışmalar yer almaktadır. Özellikle bazı tümör tiplerinde (bazı yumuşak doku ve beyin tümörleri) ise hem tanı hem prognoz (hastalığın gidişatı) tayini için de ‘Moleküler Patolojik’ tetkikler gerekli olabilmektedir.

Memorial Patoloji; çalışmalarını, grup bünyesinde yer alan kapsamlı genetik laboratuvarı ile ortak çalışmalar da yaparak yürütmektedir. Kanser hastalarına yönelik moleküler patolojik çalışmalar, hedefe yönelik tedavi seçeneklerinin belirlenmesi ve kanser genetiği konusunda da genetik laboratuvarı ile ortak hareket edilmektedir.

Dijital patoloji ile yakın coğrafyada referans merkezi

Memorial Patoloji, günümüz yapay zeka çağındaki teknolojik gelişmelere bağlı olarak, küresel bir platforma dönüşen, “dijital patoloji” alanındaki altyapısı ile de öne çıkmaktadır. Dünyanın her noktasından ulaşılabilir olan ve herhangi bir sağlık kuruluşundaki patoloji uzmanının görüntüleyebileceği sanal ortama taşınan veriler; bilgisayar ortamına aktarılabilmekte, bilgisayar programları ile değerlendirilebilmekte ve yapay zeka uygulamaları ile zenginleştirilmektedir. Dijital patoloji ile mikroskop altında incelenen lamlar ve patoloji preparatları, HD görüntü kalitesine sahip büyük ekranlarda daha ayrıntılı olarak incelenebilmektedir.

Bu sayede, hekim kadrosunun tüm hastanelerinde hizmet vermesi sağlanmakta, lokasyondan bağımsız olarak, yurt dışında da hastalara ulaşma şansı yakalamaktadır. Dijital Patoloji hem -gerekli olduğunda- yurt dışındaki daha donanımlı patoloji laboratuvarlarından danışmanlık hizmeti almayı, hem de patoloji hizmetine, branşlaşmış patoloji kadrosuna ulaşımı kısıtlı coğrafyalara hizmet vermeyi sağlayarak, Memorial Patoloji’yi güçlendirmektedir.

Patoloji Hakkında Sık Sorulan Sorular

Patoloji ne demek?

Patoloji özetle hastalığın daha net bir şekilde anlaşılmasını sağlayan bir tıp bilimidir. Patolojide cerrahi olarak çıkarılan organlar, dokular ve vücut sıvıları yoluyla hastalıklar incelenir.

Patoloji sonucu negatif ne anlama gelir?

Patoloji sonucunun negatif çıkması biyopside kanser bulgusuna rastlanmadığının göstergesidir.

Patoloji sonucu pozitif ne anlama gelir?

Patoloji sonucunun pozitif çıkması ise kanserli hücre varlığına işaret eder. Kesin tanı için tekrar veya ekstra testler istenebilir.

Patoloji sonucunun gecikmesi ne demek?

Patoloji sonucunun beklenenden daha uzun sürmesi hemen endişeye yol açmamalıdır. Sonuçların gecikmesi, alınan örnek dokuların daha detaylı incelendiğini, gerekirse ekstra incelemelere tabii tutulduğu ve teknik işlemlerin uzun sürdüğünü gösterir.

Patoloji raporunda neler yer alır?

Patoloji raporunda hastanın bilgilerinin yanında, alındığı yer, makroskopik/mikroskobik özellikleri ve uygulanan laboratuvar metodlarına dair bilgiler yer alır. Ayrıca incelemeyi yapan patoloji uzmanı/patolog bilgileri de raporda belirtilir.