Kemik İliği Nakli Merkezi (Kök Hücre Nakli Merkezi)

Organ Naklinde uluslararası üne sahip olan Memorial Sağlık Grubu, pek çok branşta Türkiye’de referans merkezi olma vizyonuna uygun olarak Memorial Kemik İliği Nakli Merkezi ile hizmet vermektedir. Yalnızca İstanbul ve Türkiye’den değil, dünyanın pek çok ülkesinden gelen hastaların kemik iliği nakli ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlayan ünite, günümüz teknolojisinin sağladığı tüm olanaklara sahiptir.

Merkezde kemik iliği nakli konusunda uluslararası standartların sağlanmasının yanı sıra; hastaların gereksinim duyduğu tüm hizmetler verilmektedir. Tedavi süreçlerini multidisipliner yapı içinde gerçekleştiren merkezde Multipl Miyelom (Plazma hücrelerinin yaptığı habis kemik iliği hastalığı), lenfoma (Hematolojik lenf bezi kanseri), akut lösemi (Kan kanseri) ve kronik lösemi, aplastik anemi gibi kan hastalığı olanlar kemik iliği nakli olabilmektedir.

Kemik iliği nakli / Kök hücre transplantasyonu

İnsan organizmasında kan yapımından sorumlu hücreler kemik iliğindeki kök hücrelerdir. Bu son derece özel fonksiyonlara sahip hücrelerin nakline genel olarak “kemik iliği nakli” veya “kök hücre transplantasyonu” denir. Kemik iliği nakli, hastanın kendi kök hücrelerinden yapılırsa buna “otolog nakil”, aile üyeleri veya akraba dışı doku uyumu olan vericilerden yapılırsa “allojenik nakil” ismi verilir. Kemik iliği naklinde esnasında nakledilen, kanın kök hücresidir.

Kök hücre, geçmiş yıllarda doğrudan ve ameliyathane koşullarında özel iğneler kullanılarak kemik iliğinden toplanmaktaydı. Ancak günümüzde bu yönteme çok nadiren başvurulmaktadır. Son yıllarda daha çok özel bir ilaç ile kök hücrelerin kemik iliğinden kana geçmeleri sağlanmakta ve hücreler “aferez” denilen bir yöntemle toplanmaktadır. Bu yöntem hiçbir cerrahi girişim gerektirmemektedir. Kemik iliğinin nakli işlemi de cerrahi bir işlem gerektirmemektedir İlik damar yolu ile hastaya verilmekte, kemik iliği hücreleri biyolojik özellikleri ile kemik iliğini kendileri bulup yerleşmekte ve kan yapımını başlatmaktadır. İlik naklinin asıl zorluğu, ilik yeni yerinde fonksiyonlarını kazanırken, hastanın takibinin iyi yapılmasıdır. Bu kritik dönemde kırmızı ve beyaz kan hücreleri, pıhtılaşmadan sorumlu trombositler yapılamamaktadır. Dolayısıyla bu dönem kansızlık, enfeksiyon ve kanama gibi komplikasyonların olabileceği bir dönemdir.  Bu dönemde oluşabilecek enfeksiyonlar, kanama gibi istenmeyen durumların tedavisi ile iliğin reddi veya yeni iliğin neden olduğu hastalıkların engellenebilmesi önemlidir.

Kemik iliği naklinde başarı, teknik alt yapı ve mikroplardan izolasyonun çok iyi olması, yoğun bakım gibi bölümlerin organ nakli ve beraberinde ortaya çıkabilecek komplikasyonlara gerekli müdahaleyi verebilmesi, disiplinler arası uyum, işbirliği ve ekip deneyimi gibi şartlar bir araya geldiğinde elde edilmektedir.

Kök hücre nakli yapılması gerekli olabilecek durumlar

• Başta ve en sık olarak Multipl Miyelom ve Lenfoma gibi kan ve lenf bezi hastalıkları
• Akut lösemiler, daha az sıklıkta kronik lösemiler
• Yeterli çalışmayan, kötü çalışan kemik iliğin yerine sağlam kök hücrelerin nakledilmesi (Kemik iliği yetmezliği, aplastik anemi, yaşlılarda görülen bir çeşit kemik iliği yetmezliği olan MDS gibi hastalıklar ve benzeri durumlar).

Dünya standartlarında bir merkez

Memorial Kemik İliği Nakli Merkezleri uluslararası JACIE kriterleri hedeflenerek oluşturulmuş bir merkezdir. Ünite TC Sağlık Bakanlığı Kök Hücre Nakli Yönetmeliği'nde yer alan tüm unsurları sağlamış olup, 2010 yılı sonunda yayınlanan “İnsan Doku ve Hücreleri ile İlgili Merkezlerin Kalite ve Güvenliği” hakkındaki yönetmeliğe göre denetlenerek açılan ilk kemik iliği nakli merkezi olma özelliğini taşımaktadır. Hastaların enfeksiyonlara karşı korunması amacıyla oluşturulan hepafiltre sistemi ile tüm odalarda ameliyathane şartları olan ISO 5 standardı sağlanmıştır.

İnsan odaklı hizmet anlayışı

Memorial Kemik İliği Nakli Merkezleri’nin kuruluş aşamasında, en önemli noktanın “insan” olduğu gerçeği ile yola çıkıldı. Tedavi yöntemlerinden (kemoterapi, kemik iliği nakli), bakım hizmetlerine (hijyen ve kateter bakımı), hasta ve ailesine psikolojik destek uygulamasından, ünite için sosyal etkinliklere kadar her ayrıntı hastaların konforu düşünülerek tasarlandı. Hasta odalarının planlanmasında yeterli donanım ve ferahlık gibi konforla ilgili faktörler göz önüne alındı.

Kemik iliği nakli ekip işidir

Merkez kurulurken kemik iliği naklinde tedavi yaklaşımının birçok disiplini ilgilendirdiği gerçeği göz ardı edilmedi. Tıbbın bütün branşların yanında, sosyal destek ekiplerinin ve uzman psikologların da tedavi sürecine katkı sağlayabilmesine olanak verecek alt yapı oluşturuldu. Hastaların tedavileri ve kemik iliğinin hastaya nakli dahil tüm süreçler bu ünitede yürütülmektedir. Hastaların temel tedavi ve bakım hizmetleri, kemik iliği nakli konusunda deneyimli bir ekip tarafından verilmektedir. Hastaların ünitede yattıkları süre dışında, yatış öncesi ve taburcu oluşlarının sonrasında yakın takibi, hekim ve sağlık personeli yanında sosyal ve psikolojik destek ekipleri tarafından yürütülmektedir.