Parasentez Nedir? Parasentez Neden Yapılır?

Parasentez, vücut boşluğunda ya da kist gibi çıkıntılarda biriken sıvı ve gazı çıkarmak için ilgili yerin boş bir iğne ile delinerek sıvının alınması ile ilgili tıbbi bir işlemdir. Parasetez ile amaç karın içindeki asit adı verilen sıvı birikiminin temizlenmesidir. Karın bölgesinden alınan sıvı kişinin ağrı gibi semptomlarının azalmasını da sağlayarak rahatlaması amaçlanır. Parasentez sonrasında kişinin şişkinlik, nefes darlığı ve karın ağrısı gibi şikayetlerinde de azalma meydana gelir. Siroz, kanser, organ yetmezliği ve enfeksiyon tanısı ve teşhisi için parasentezden yararlanılır.

Parasentez Nedir?

Parasentez, karın yani abdominal bölgede biriken asit adı verilen sıvıyı boşaltmak ve sıvının nedenini anlamak için uygulanan tıbbi müdahaledir. Biriken asit sıvısı böbrek yetmezliği, hipertansiyon, kalp yetmezliği ve siroz gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Doktorun karın bölgesine ince bir iğne ya da kateter yerleştirmesiyle gerçekleşen müdahale sonrasında biriken sıvı boşaltılır. Alınan sıvı tanı ve teşhis için laboratuvar ortamında incelenir. Parasentez işleminden sonra ise kişinin karın bölgesinde hissettiği şişkinlik, nefes darlığı ve ağrılar hafifler.

Parasentez Neden Yapılır?

Parasentez, karın bölgesinde aşırı sıvı birikmesine bağlı olarak kişide nefes darlığı, şişkinlik ve ağrıların görüldüğü durumda yapılabilir. Biriken sıvı genellikle ciddi hastalıkların bir belirtisi olarak ortaya çıkar. Parasentez işleminden sonra hem bu hastalıkların tespiti yapılır hem de semptomların azaltılması sağlanır. Bunun yanında daha önce sıvı birikiminin yaşandığı hastaların durumunun tespiti, hastalığının ilerleyip ilerlemediğini kontrol etmek için de parasentez işlemi uygulanabilir.

Parasentezin tanısında ortaya çıkarılan hastalıklar şöyle sıralanabilir:

• Siroz: Karaciğerde ortaya çıkan siroz, karın bölgesinden sıvı birikmesine neden olarak asit gelişimine sebebiyet verir. Sirozun sebep olduğu sıvının analizi için parasentez uygulanabilir. Genellikle karaciğer yetmezliğini sonucun olarak görülür.
• Kalp yetmezliği: Kalp yetmezliği durumunda kan yeterince kan pompalayamaması karın bölgesinde sıvı birikimine neden olabilir. Bu sıvı cerrahi müdahale ile yani parasentez işlemi ile alınarak incelenmesi sağlanır.
• Böbrek yetmezliği: Böbreklerin düzgün çalışmaması ve yeterli gelmemesi sonucunda vücutta sıvı birikmesi meydana gelebilir. Parasentez sayesinde biriken bu sıvı alınır.
• Peritonit: Karın içi enfeksiyonu yani peritonit, sıvı birikmesine neden olarak karın bölgesinde ağrılara neden olabilir. Parasentez sayesinde alınan sıvıdaki enfeksiyon türü ortaya çıkarılır.
• Kanser: Karın boşluğunda görülen tümör veya metastaz olması durumunda sıvı birikimi ortaya çıkabilir. Alınan bu sıvı incelenerek tedavi yöntemi belirlenir.

Parasentez Nasıl Yapılır?

Parasentez, genellikle lokal anestezi şeklinde yapılan bir işlem olarak bilinir. Bu işlem esnasında kişi sırt üstü uzanır. Doktor kişinin işlem yapılacak olan bölgesini dezenfekte ettikten sonra uygulamaya başlar. Parasentez işlemi aşamaları şöyle sıralanabilir:

• İşlem yapılacak olan bölgeye iğne veya kateter karın bölgesine yerleştirilir. Bu durum ultrason kontrolüyle beraber yapılabilir.
• Karın içerisinde biriken sıvı dışarı atılarak kişinin semptomlarının azalması beklenir.
• Alınan sıvı laboratuvara gönderilerek burada enfeksiyon, kanser veya başka bir hastalığın belirtileri araştırılır.
• İşlem tamamlandıktan sonra iğne veya kateter çıkarılır ve bölgeye steril bir bandaj uygulaması yapılır.

Parasentez Sonrası Sıvı Numunesine Hangi Testler Yapılır?

Parasentez sonrasında hastalığın tanısını konulması için sıvı incelemesi yapılır. Laboratuvara gönderilen sıvıya birçok test uygulanabilir. Bu testler, sıvının kaynağını, içeriğini ve olası enfeksiyonları belirlemeye yönelik olarak yapılır. Bu testler şöyle sıralanabilir:

• Sıvıdaki beyaz kan kan hücrelerinin sayısı belirlenerek hücre sayımı yapılır.
• Sıvıdaki protein ve albümin seviyeleri ölçülür. Bu test karaciğer hastalıklarını ortaya çıkarır.
• Sıvının enfeksiyon nedeniyle birikip birikmediğini anlamak için mikroskop altında bakteriler incelenir.
• Sıvıdaki glukoz ve LDH düzeyleri ölçülür. Böylelikle enfeksiyon oranı tespit edilebilir.
• Alınan sıvıda kanser hücrelerinin olup olmadığını kontrol etmek için sitolojik olarak incelenir.
• Pankreatit gibi pankreasla ilgili sorunları teşhis etmek için sıvıdaki amilaz seviyesi ölçülür.

Parasentez Hakkında Sık Sorulan Sorular

Parasentezden sonra sıvı geri gelir mi?

Parasentez, karın boşluğunda biriken sıvının alınması işlemidir. İşlem sonrasında belirlenen hastalık tedavi edilmediği durumda sıvı birikmesi tekrardan gerçekleşebilir. Parasentez sıvı birikmesinin önüne geçmez kişinin semptomlarının azalmasına yardımcı olur.

Parasentez sonrası iyileşme süresi nedir?

Parasentez sonrası iyileşme süresi lokal antestezi olduğundan hızlı olabilir. Birçok kişi işlem sonrasında normal aktivitesine dönebilir fakat olası komplikasyonlara karşı dinlenmek önemlidir.

Parasentez ile ne kadar sıvı alınabilir?

Parasentez ile genellikle 4-6 litreye kadar sıvı alınması gerçekleşebilir. Ancak bazı durumlarda daha fazla sıvı da alınabilir. Bu durum kişiye göre farklılık gösterir. Doktor, hastanın genel durumuna ve altta yatan hastalığa bağlı olarak bu miktarı belirlenmesini sağlar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.