Orşiektomi Nedir​? Orşiektomi Ameliyatı Neden Yapılır?

Orşiektomi, kanser tedavisine yönelik uygulanan bir ya da her iki testisinin çıkarılmasını içeren cerrahi bir müdahaledir. Bu işlem genellikle testis kanserinin tedavi edilmesini ve önlenmesi amacıyla yapılabilir. Erkeklerde meme kanserini ve prostat kanserini tedavi etmek için de orşiektomiden yararlanılır. Cerrahi müdahale lokal anestezi uygulanarak kişiye yapılabilir. Orşiektomi çeşidi ise çıkarılan testis sayısına göre farklılık gösterebilir. Bu süreçte hormonların azalmasına bağlı olarak fiziksel ve psikolojik değişiklikler gözlemlenebilir.

Orşiektomi Nedir​?

Orşiektomi, bir ya da iki testisin hastalık nedeniyle cerrahi olarak çıkarılmasını ifade eden cerrahi müdahaledir. Cerrahi kastrasyon olarak da bilinen bu işlem testis kanseri, prostat kanseri, travma ya da enfeksiyon nedeniyle yapılabilir. Testislerin alınmasıyla beraber kişinin doğrudan hormon üretimi etkileneceğinden vücutta önemli farklılıklara sebebiyet verebilir. İki testisin alınmasını içeren bilateral orşiektomi durumunda, erkekte testosteron seviyesi düşerek cinsel kayba ve kas kütlesine azalmalar neden olabilir. Bunun yanında kemik yoğunluğunda da bir düşüş gözlemlenir. Hormonal dengesinin sağlanması için orşiektomi ameliyatı sonrasında kişiye ek hormon desteği yapılabilir.

Orşiektomi, cerrahi müdahale gerektiren kanserin yayılmasını önlemek amacıyla planlanarak veya vücutta hormon kaynaklı gelişmeleri kontrol altına almak amacıyla yapılır. Kişiye özel olarak planlana orşiektomi, doktorun tanı ve teşhisinden sonra detaylı değerlendirmenin ardından planlanır.

Orşiektomi Çeşitleri Nelerdir?

Orşiektomi çeşitleri, işlemin amacına ve kapsamına göre farklılık gösterebilir. Orşiektomi çeşitleri şöyle sıralanabilir:

Radikal orşiektomi

Testis kanseri durumunda uygulanan, kanserin önlenmesi için de planlanan geniş bir çıkarma işlemidir. epididim, spermatic kordun bir kısmı ve çevresindeki dokular alınır.

Basit orşiektomi

Basit orşiektomide ise sadece testis ve ve epididimin çıkarılması sağlanır. Bu işlem skrotum üzerinden yapılabilir.

Subkapsüler orşiektomi

Testisin iç dokularının çıkarılması, ancak dış kapsülünün ve epididimin yerinde bırakılmasıyla yapılan işlemdir. Prostat kanseri tedavisinde hormon düzeylerini düşürmek için kullanılır.

Bilateral orşiektomi

Bilateral orşiektomi, her iki testisinde alınması işlemidir. Metastatik prostat kanseri gibi hormon duyarlı kanserlerin tedavisinde ya da bazı genetik hastalıkların önlenmesi için planlanır.

Orşiektomi Ameliyatı Neden Yapılır?

Orşiektomi ameliyatı, tanı ve teşhisin ardından tıbbi durumların tedavisine yönelik planlanıp uygulanır. Ameliyatın temel amacı, testislerin işlevlerini bitirerek, orada yer alan kötü huylu dokuların çıkarılmasıdır. Orşiektomi ameliyatı nedenleri şöyle sıralanabilir:

Testis kanseri

Testis kanseri durumunda testislerde gelişen kötü huylu tümörlerin tedavisinde orşiektomiden yararlanılır. Bu işlem sayesinde kanserli doku alınarak diğer organlara yayılmasını önlemek istenir. Böylelikle hayati açıdan önemli bir role sahiptir.

Prostat kanseri

Prostat kanseri tedavisi durumunda testislerden üretilen testosteron seviyelerini düşürmek için kişiye bilateral orşiektomi yani iki testisin çıkarılması işlemi uygulanabilir. Testosteron hormonu vücutta, prostat kanseri hücrelerinin büyümesini teşvik eden bir hormon türüdür.

Kronik enfeksiyonlar ya da ağrılar

Testislerde gelişen kronik enfeksiyonlar ya da travma sonucu meydana gelen ağrılar tedavi edilemez hale gelebilir. Bu nedenle tanı doğrultusunda kişiye orşiektomi uygulanabilir.

Travma veya yaralanma

Testislere zarar veren travmalar sonucunda hasar veya ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Özellikle gelişen enfeksiyon ve komplikasyonlara bağlı gelişen hastalıklara yönelik orşiektomi uygulanabilir. Bu durum doktorun belirlediği planlama doğrultusunda uygulanır.

İntraktestiküler lezyonlar

Testislerde görülen iyi huylu veya kötü huylu tümörlerin varlığı durumunda kitlenin tamamen alınması için cerrahi müdahale gerekebilir. Buna bağlı olarak kişiye orşiektomi uygulaması yapılabilir.

Orşiektomi Nasıl Yapılır?

Orşiektomi, testislerin bir veya her ikisinin cerrahi olarak çıkarılması işlemi içerdiğinden ameliyatın belirlenmesi, uygulanışı, kişinin sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Orşiektomi uygulanırken geçilen aşamalar şöyle sıralanabilir:

• Ameliyat öncesinde hastanın genel sağlık durumu kontrol edilir
• Basit orşiektomi uygulanacaksa genellikle testis kanseri için yapılacağından testis ve sperm kanalı alınır
• Radikal inguinal orşiektomi durumunda ise testis, sperm kanalı ve çevresindeki dokuların yanında kanserin yayılmasını önlemek için lenf düğümleri de alınabilir
• Kişinin isteğine bağlı olarak, ameliyat esnasında testis protezi yerleştirilebilir.
• Hasta genellikle ertesi gün taburcu edilir
• Ameliyat bölgesinde ağrı, hafif şişlik ve morarma görülebilir; bunlar normaldir ve ağrı kesicilerle kontrol altına alınır
• İyileşme sürecinde kişinin ağır fiziksel aktivitelerden kaçınması gerekir.
• Her iki testisin alındığı durumda, testosteron üretimi durabilir ve bu durumda kas kaybı yaşanabilir. Cinsel istekte azalma ve kemik erimesi gibi sonuçlar da görülür.

Orşiektomi Riskleri Nelerdir?

Orşiektomi, her ameliyatta olduğu gibi riskler taşısa da genel olarak güvenli bir müdahaledir. Bu riskler ameliyatın yapılma nedenine, türüne ve kişinin sağlık durumuna bağlı olarak farklılık gösterir. Orşiektomide gelişebilecek olası riskler şöyle sıralanabilir:

• Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama oluşabilir. Bu nadir görülen bir durumdur.
• Ameliyatın yapıldığı bölgede enfeksiyon gelişme riski bulunur.
• Cerrahi müdahale esnasında testis torbasında ya da kesinin olduğu bölgede hematom yani kan birikmesi görülebilir.
• Geçici olarak şişlik veya renk değişiklikleri görülebilir.
• Her iki testisin alındığı durumda testosteron üretimi tamamen duracağından cinsel istekte azalma, kas kaybı, kemik erimesi ve enerji düşüklüğü oluşur.
• Ruh hali değişiklikleri veya depresyon da orşiektomi sonrasında ortaya çıkan durumlardandır.

Orşiektomi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Orşiektomi sonrası normal aktivitelerime ne zaman dönebilirim?

Orşiektomi sonrasında kişinin günlük aktivitelerine ve yaşamına dönmesi birkaç günü bulabilir. Özellikle bu süreçte ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmak önemlidir. Ameliyat sonrasındaki bu süre kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Orşiektomi ne kadar ağrılıdır?

Orşiektomi her ameliyatta olduğu gibi ağrılı olabilir. İlk günler kişide hafif ağrı, rahatsızlık ve şişlik gelişebilir. Bu durum ağrı kesicilerle kontrol altına alınır.

Orşiektomi ne kadar sürer?

Orşiektomi işlemi ortalama olarak yarım saat ve 1 saat aralığında sürebilir. Ameliyatın süresi kişiye yapılacak müdahalenin türüne göre farklılaşır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.