Mitral kapak tamiri nedir?

Kalbin sol kulakçık ile sol karıncık bölümlerini birbirinden ayıran ve iki bölüm arasındaki kan akışını düzenleyen mitral kapak, yetmezlik ve darlık gibi sebeplerden dolayı görevini yerine getiremeyebiliyor. Bu tür durumlarda mitral kapak tamir edilerek işlevini yerine getirmesi sağlanıyor. Önden veya yandan yapılan küçük kesiler şeklinde gerçekleştirilen tamir ameliyatları ile hastanın kendi kapak dokusunun varlığını sürdürmesi sağlanabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü Uzmanlarımız, mitral kapak tamiri ile ilgili bilgi verdi.

Mitral kapak nedir?

Mitral kapak, kalpte sol kulakçık ve sol karıncık adı verilen iki bölüm arasındaki yapıdır. Bu iki kalp boşluğunu birbirinden ayıran mitral kapak bu boşluklar arasındaki kan akışını düzenler. Gerektiği zaman kapanıp,  gerektiği zaman açılarak bir kapak görevi görür.

Mitral kapak tamiri nedir?

Mitral kapakta ortaya çıkan yetmezlik ve darlık gibi problemlerin, kapağı değiştirmeden ve kapak yapısını koruyarak giderilmesi işlemidir. Bu tedavide hastanın kendi mitral kapağı yerinde kalır ve yapay kapaklar ile değiştirilme işlemi yapılmaz. Tamir için kapaktaki bozulmuş olan kısımlar düzeltilir. Mitral kapak tamiri için değişik yöntemler bulunmaktadır.

Mitral kapak tamiri ne işe yarar?

Mitral kapaktaki bozukluk kapağın kendisi korunarak düzeltilir ve hasta kendi mitral kapağı ile yaşar. Yapay kapaklar (mekanik veya doku kapakları) kullanılmadığı için normal kapak fonksiyonlarının devam etmesi sağlanır. Bununla birlikte yapay kapakların sahip olduğu bazı dezavantajlardan hasta korunmuş olur. Karmaşık bir yapısı olan mitral kapağın tamir edilmesi, uzun dönemde mitral kapağın ve kalp fonksiyonlarının normalde olduğu gibi devam etmesini mümkün kılar.

Mitral kapak tamiri hangi hastalıklarda uygulanır

Mitral kapak tamiri işlemi en sık mitral kapak yetmezliğinde uygulanır. Mitral kapağı oluşturan yapılarda bozukluklar sonrası yetmezlik gelişmişse, bozuk olan doku tamir edilerek yetmezlik düzeltilmeye çalışılır. Bu tedavi yöntemi bazı mitral darlık hastalarında da uygulanabilir.

Mitral kapak tamiri ameliyatı nasıl yapılır?

Temel olarak mitral kapakta fonksiyon kaybına yol açan yapıların düzeltildiği ameliyatlardır. Bu ameliyatlarda kalp ve akciğer makinası kullanılır ve kalp durdurulur. Mitral kapağa ulaşılarak bozulmuş kısımlar çıkartılır ve geri kalan dokular dikilir.  Bununla birlikte yeni iplikçikler yapılarak veya yamalar ile yaprakçıklar onarılarak gerekli müdahaleler yapılmış olur. Kapak etrafına sıklıkla bir halka yerleştirilerek ameliyat tamamlanır. Ameliyat sırasında yapılan tamirin başarılı olup olmadığı mutlaka kontrol edilir. Tamir yeterli olmaz ise ek girişimler yapılabilir veya kapak değişimi gerekebilir. Bu ameliyatlar normal önden yapılan kesiler veya yandan yapılan küçük kesiler ile yapılabilir.

Mitral kapak tamirinin avantajları nelerdir?

-Mitral kapak tamirinin en önemli avantajı hastanın kendi kapak dokusunun varlığını sürdürmesidir. Böylece normale en yakın kapak fonksiyonları korunur.

-Ameliyat sonrası ilk 3-6 ay dışında kan sulandırıcı kullanılmasına gerek yoktur.

-Yapay kapaklar ile ortaya çıkabilecek problemler (kapak etrafında doku oluşumu sonrasında yapay kapak fonksiyonlarında bozulma, doku kapaklarında deformasyon riski gibi) veya kan sulandırıcı ilaçların yol açacağı problemlerden (ilacın dozunun yetersiz gelmesi sonucu kapak üzerinde pıhtı oluşumu veya dozun fazla gelmesi ile ciddi kanamalar gibi) hastalar kaçınmış olur.

-Hastanın kendi kapak dokusu korunduğu için hasta enfeksiyonlara karşı yapay kapaklara daha dayanıklı olur

-Yapılan çalışmalarda da ortaya konulduğu üzere kapak tamiri ile uzun dönemde hastalar daha fazla fayda elde eder

Mitral kapak tamiri ile ilgili sık sorulan sorular 

Mitral kapak tamir yöntemleri nelerdir?

Mitral kapak tamirinin değişik yöntemleri bulunmaktadır. Yöntemlerin hepsinin temelinde mitral kapakta bozukluğa yol açan yapı tamir edilmeye çalışılır. Mitral kapağı oluşturan değişik elemanlar vardır. Mitral kapakta bulunan İki küçük yaprakçık mevcuttur. Yapılan işlemlerde en çok bu yaprakçıklara müdahale edilir. Genişlemiş kısımlar kesilerek tamir edilir veya küçülmüşlerse yamalar ile yaprakçıklar genişletilir. Yaprakçıkların altında bulunan ipliksi yapılarda kopma veya uzama meydana gelmişse yeni iplikçikler yapılır veya bunlar tamir edilir. Bazı hastalarda bu işlemlerin hepsi yapılırken; bazı hastalarda ise sadece bir işlem yeterli olabilmektedir. Genelde her tamir sonrası mitral kapak etrafına halka yerleştirilerek tamir tamamlanır.

Mitral kapak tamiri riskleri nelerdir?

Mitral kapak tamirinin diğer kalp kapak ameliyatlarından risk açısından bir farkı yoktur. Her hastada kalp akciğer makinası kullanılır ve kalp durdurularak mitral kapağa ulaşılır. Bu açık kalp ameliyatıdır. Her hasta ameliyat riski açısından ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Bu ameliyatlar sırasında ve sonrasında düşük de olsa bazı riskler söz konusu olabilmektedir.

Bu riskler arasında hastanın hayatını kaybetmesi, kalp yetmezliği, kalp ritim bozuklukları, değişik organ yetmezlikleri, felç geçirme gibi sinirsel problemler ve enfeksiyon gibi birçok komplikasyon yer almaktadır. Bununla birlikte mitral tamir yapılan hastalarda, tamir ilerleyen aylarda veya yıllarda başarısız olabilir ve mitral kapak ile ilgili yeni bir ameliyat gerekebilir.

Mitral kapak tamiri işlemi ne kadar sürer?

Yapılacak işlemlere ve hastanın durumuna bağlı olarak yapılacak işlemin süresi değişir. Genellikle bu ameliyatlar ortalama 3 saat kadar sürer.

Mitral kapak tamiri işlemi kimlere uygulanır?

Her hasta mitral kapak tamiri için uygun değildir. Bazı mitral kapaklar tamir edilemeyecek kadar deforme olmuş olabilir. Özellikle romatizmal kapak hastalığı olanlarda tamir sonuçları daha kötü olduğu için bu tip hastalarda tamir şansı daha düşüktür. Sıklıkla ileri yaşlarda mitral kapağın dejenere olduğu durumlar tamir için daha uygun olabilir. Her hastayı dikkatlice değerlendirmek gerekir.

Mitral kapak hastalıklarının görülme sıklığı nedir?

75 yaş üzerinde yaklaşık yüzde 10 hasta grubunda mitral kapak hastalığı görülür.

Mitral kapak tamiri ameliyatında hastanede kaç gün kalınır?

Mitral kapak tamir ameliyatından sonra hastanede ortalama 5 ile 7 gün arasında süren yatış gereklidir. Daha kısa olabileceği gibi problemler yaşanması durumunda çok daha uzun süreli yatış ihtiyacı da ortaya çıkabilir.

Mitral kapak tamiri ameliyatından sonra hasta günlük yaşamına ne zaman dönebilir?

Bu süre hastadan hastaya değişmekle beraber sıklıkla bir ay içinde hastalar günlük yaşamlarına dönebilmektedir. Bu süre oldukça değişkendir.

Mitral kapak tamiri ameliyatı güvenilir bir işlem midir?

Evet, mitral kapak tamiri ameliyatı güvenilir bir işlemdir. Her ameliyatın belirli bir riski mevcuttur, hiçbir operasyonda sıfır riskten bahsedilemez. Mitral kapak tamiri için de riski yoktur demek yanlıştır ama çok düşük risklerle bu ameliyatlar yapılabilmektedir. Aksine mitral kapak ameliyatı olması gereken hastalar ameliyat olmaz veya ameliyatı geciktirirlerse aldıkları risk oranı daha fazla artmaktadır.

Mitral kapak tamiri ile mitral kapak değişimi işlemleri arasındaki farklar nelerdir?

En temel fark tamir yapılan hastalarda hastanın kendi kapak dokusunun korunmasıdır. Mitral kapak değiştirilirse yerine yapay kapaklar yerleştirilir. Bu yapay kapaklar normal kapak dokusundan farklı yapılardır ve normal olmayan bir yapı yerleştirilmiş olur. Tamir yapılan hastalarda normale en yakın yapı korunmaya çalışılır.

Mitral kapak tamiri ameliyatı sonrasında hastalar ne zaman kontrole gelmelidir?

Mitral kapak tamiri ameliyatının ardından hastalara genellikle taburcu olduktan bir ay sonra kontrol yapılır. Dren dikişlerinin alınması ve kesilerin kontrolü için daha önce de kontroller planlanabilir. Hastalar ilk 3 veya 6 ay kan sulandırıcı (warfarin) kullandıkları için bu ilacın kan düzeyini kontrol için de daha erken ve sık kontroller gerekebilir.

Mitral kapak tamiri sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Diğer açık kalp ameliyatlarına göre belirgin bir fark yoktur. Önden yapılan kesilerde kemiğin iyileşmesi için yaklaşık 1 ay yan yatmama, ani ve zorlayıcı hareket etmeme gibi bazı önlemler almak gerekir. Özellikle kan sulandırıcı ilaçların kullanılmasına dikkat edilmeli ve kan kontrolleri gerekiyorsa zamanında yapılmalıdır. Çok sık ziyaretçi kabulü gibi enfeksiyon riskini arttıran faktörlerden kaçınmak gereklidir. Çok zorlayıcı egzersiz önerilmez ama hastaların hareketsiz kalmaları da istenmez. Düşük tempolu ve kısa süreli yürüyüşler yapılabilir. Hastanede başlanan akciğer egzersizlerine devam edilebilir. Her hasta farklıdır ve hastalar için en uygun ve doğru egzersiz önerileri hastayı bilen kalp ve damar cerrahisi ekibi tarafından hastaya aktarılmalıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.