Mikro TESE ameliyatı nedir? Nasıl yapılır?

Halk arasında kısırlık ameliyatı olarak bilinen Mikro TESE, genetik incelemeler sonucunda uygulanabilir. Spermi bulunmayan erkeklerde, bu ameliyatla testistlerinden sperm oluşturulur. Mikro TESE uygulamasından sonra sperm kalite ve sayısı bakımından yeterliyse kişi, bu spermlerin dondurulmasını tercih edebilir. 

Kısırlık (infertilite) Ameliyatı Olarak Bilinen Mikro TESE Nedir?

Mikro TESE, ejakülatında yani menide hiç sperm hücresi bulunmayan (tıkayıcı olamayan azospermi) hastaların, mikroskobik operasyon ile testislerinden alınan dokudan sperm elde edilmesidir. Mikro TESE işlemi genel anestezi altında yapılan bir işlemdir. Testis açılarak, sperm kanalları gözlemlenir ve genişlemiş dolgun sperm kanalları görüntülenerek içerisinden sperm elde edilmeye çalışılır. Bu yöntem ile altta yatan neden bağlı olarak azospermik hastaların %40-60’ın sperm elde edilebilmektedir.

Ameliyat sperm bulana kadar yaklaşık 2 saat kadar devam eder. Genital bölgeye dayalı bir ameliyat olduğu için ameliyat sonrası kişi de kanama riski, enfeksiyon riski gibi sorunlar ortaya çıkabilir.  Bu gibi durumlara yönelik doktor önerilerine uyulması gerekmektedir.

Mikro TESE Hangi Hastalara Uygulanır?

Her azoospermik hasta mikro TESE adayıdır. Tanı konulduktan sonra ilk yapılması gereken işlem genetik incelemedir. Erkekliği belirleyen Y kromozomu mutlaka değerlendirilmelidir. Y kromozomu üzerinde sperm yapımını kontrol eden AZF bölgesi ve bunun a, b, c alt bölgeliri bulunmaktadır. Bu bölgelerin kısmi veya tam noksanlıklarında sperm yapımında değişik derece sorunlar ortaya çıkabilir. Azf A bölgesinin tam noksanlığında, Azf B bölgesinin tam noksanlığında ya da her üç bölgenin tam noksanlığında sperm yapımı mümkün değildir. Dolayısı ile bu hastalara mikro TESE uygulanmamaktadır. Bunun dışındaki her hastada mikro TESE ile sperm elde etme şansı vardır.

Mikro TESE Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Mikro TESE ameliyatı, tek tek kanalların incelenmesini gerektirdiğinden 2-2,5 saat kadar sürebilmektedir. Ameliyatın uzunluğu nedeniyle lokal anestezi yerine genel anestezi tercih edilir. Cerrahi işlem sırasında mikroskop kullanılır. Testis tamamen açıldıktan sonra sperm kanalları 20-25 kat büyütülüp görüntülenir. Bu sayede sperm kanalları daha net, canlı ve dolgun görülebilmektedir. Aynı zamanda kan damarları da daha net izlendiği için testisin kanlanması da bozulmadan cerrahi işlem yapılabilir.

Mikro TESE Ameliyatı hakkında sık sorulan sorular 

Mikro TESE Ameliyatı Uygulanacak Olan Hastalar Nelere Dikkat Etmelidir?

Mikro TESE uygulamasında cerrahi yöntemle testisten direk sperm araması yapılacağı için herhangi bir perhize gerek yoktur. Nadirde olsa bazı hastalarda meni içerisinde az sayıda sperm çıkabilmektedir. Bu tür hastalarda işlem öncesi meni alınmakta daha sonrasında gerekirse mikro TESE uygulamasına gidilmelidir.  Sadece bu tip hastalarda cinsel perhiz önerilmektedir. Ancak, tam azoospermi hastalarda cinsel perhize gerek yoktur.

Diğer taraftan, cerrahi bir müdahale olduğu için kan sulandırıcı kullanan hastaların işlemden bir hafta önce bu tür ilaçları kesmesi gerekmektedir. Diyabet, hipertansiyon gibi sistemik hastalığı olan hastaların bu tür sağlık sorunlarının kontrollü olması tercih edilmektedir.

Mikro TESE Ameliyatını Birden Fazla Yapılabilir Mi?

Sperm elde edilen kişide ikinci uygulamayla %85-90 olasılıkla tekrar sperm elde etmek mümkündür. Ancak, altta yatan nedene bağlı olarak ilk uygulamada sperm elde edilebilse dahi %10-15 olguda tekrarlı uygulamada sperm elde edilemeyebilir. İlk mikro TESE’nin olumsuz olduğu kişilerde ise ikinci bir mikro TESE işlemiyle sperm elde etme olasılığı genellikle %20-30 civarındadır.

Hangi Durumlarda İkinci Mikro TESE Ameliyatı Olunur?

İlk mikro TESE işleminde bulunan sperm kalite ve sayı bakımından yeterliyse tercih edilen bu spermlerin dondurulmasıdır. Sonraki uygulamalarda cerrahi mücadelelerden kaçınmak amacıyla bu spermlerin kullanılmasına öncelik verilir. Fakat, sperm kalitesi ve sayısı yetersiz ise veya dondurulacak ölçüde sperm bulunamadıysa ikinci mikro TESE uygulanması gerekir. Diğer taraftan dondurulan doku çözüldüğünde her zaman sperm elde etmek mümkün olmayabilir. Bu esnada %30-40 oranında sperm kaybıyla karşılaşılabilir.Bu durumda da ikinci mikro TESE ameliyatı gerekebilir.

Tekrarlı mikro TESE yapılacak ise iki işlem arasında en az 6 ay olmalıdır. Bu ameliyat sperm elde edilene kadar uygulanabilir. Fakat unutulmamalıdır ki bu bir cerrahi işlemdir ve testise her defasında bir müdahale söz konusudur.

Mikro TESE Ameliyatının Riskleri Var Mıdır?

Standart cerrahilerde görülen enfeksiyon, ağrı, kanama gibi riskler bulunmaktadır. Bunları önlemek için;

•Ameliyat esnasında iyi bir kanama kontrolü yapılması

•Ameliyat sonrasında 24 saat kanama yerine buz uygulaması

•Hastanın erken dönemde hareket etmemesi

•Testislerin yukarıda tutulması

•Sıkı iç çamaşırı giyilmesi

•Antibiyotik kullanılması gibi önlemler yeterli katkıyı sağlamaktadır.

Sperm ve hormon üreten testise yönelik cerrahi girişimlerde kanlanma ve doku hasarına bağlı olarak hormon üretiminin etkilenmesi mümkündür. Erkeklik hormonu olarak bilinen testosteron düşüklüğü yaşanabilmektedir. Ancak, bu durum 6-8 hafta içerisinde düzelmekte ve testosteron düzeyi normale dönmeye başlamaktadır.

Mikro TESE Ameliyatı Başarı Oranı

İşlemin yapıldığı merkeze ve azospermi hastalarının sperm kalitesine göre başarı oranı değişmektedir.  Sperm kalite ve yapımına bağlı olarak kötü kaliteli spermle yapılan işlemlerde başarı oranı düşmektedir.

Mikro TESE İşlemi Çocuk Sahibi Olmak İçin Son Çare Midir?

Mikro TESE işlemiyle sperm bulunamayan hastaların başka bir tedavi yöntemi şuan bulunmamaktadır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.