Kanal Tedavisi Nedir? Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Dişin en içteki canlı pulpa tabakasına kadar çürümesi durumlarında uygulanan tedavidir. Her dişe kanal tedavisi uygulanabilmektedir. Dişin enfeksiyon kaptığı durumlarda ve etkilenen kanal sayısına göre tedavinin süresi uzayabilmektedir. Memorial Sağlık Grubu Ağız ve Diş Hastalıkları uzmanları kanal tedavisi ile ilgili bilgi verdi.

Kanal Tedavisi Nedir?

Endodontik tedavi yani kanal tedavisi, çeşitli nedenlerle iltihaplanan veya mikroorganizmaların yerleşmesiyle enfekte olan pulpa dokusunun çıkartılarak kanal boşluğunun temizlenmesi, şekillendirilmesi ve doku dostu kanal dolgu maddeleri ile doldurulması işlemidir. Bu işlemler bütünü, kanal tedavisi olarak tanımlanır. Kanal tedavisi çürük ya da çeşitli travmalar sonucu diş kökünün etkilendiği durumlarda uygulanan bir yöntemdir. Buradaki amaç diş kaybını önlemek, dişin normal fonksiyonlarını yerine getirerek çene kemiğinde aktif kalmasını sağlamaktır.  

Kanal Tedavisi Hangi Durumlarda Yapılır?

Kanal tedavisi, dişte çürük olduğunda ya da diş kemiğinde çatlaklar meydana geldiğinde uygulanır. Bunun yanında dişin ciddi anlamda zarar gördüğü durumda ölü dişin kurtarılması ve kemik yapısının kaybedilmemesi için de kanal tedavisi uygulanabilir.

Diş 3 ana tabakadan oluşur. Dişin en dışında mine ve onun altındaki dentin tabakası dişin sert yüzeylerini oluşturmaktadır. Dişin iç yüzeyinde ise dişi besleyen damarlar ve sinirlerin olduğu canlı pulpa tabakası bulunmaktadır. Diş çürüğü bütün bu tabakaları aşıp pulpaya kadar indiğinde dişte bir enfeksiyon gelişmektedir. Bu da pulpanın hasar görmesi buradaki sinirlerin ölmesi anlamına gelmektedir.

Kanal tedavisi dişi kaybetmemek için yapılan bir tedavidir. Diş kayıpları o bölgenin aktifliğini yitirmesine ve çene kemiğinin erimesine yol açabilir. Ayrıca diş kayıpları hastayı estetik, sosyal ve psikolojik açılardan olumsuz etkileyebilmektedir. Pulpaya ve diş kökü kanallarına kadar ilerleyen enfeksiyonun neden olduğu çürüklerin temizlemesi, kanalların şekillendirilmesi ve ardından kanalın, hiçbir giriş yolu bırakılmayacak şekilde doldurulması işlemine kanal tedavisi denmektedir. Buradaki amaç diş kökünün ucundan ağız içine ve ağız içinden kök ucuna madde geçişini engellemektir. Çok ilerlemiş tablolarda enfeksiyon çene kemiğini de etkileyebilmektedir.   

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kanal tedavisinde dişin üstünde delik açarak diş köküne ulaşılıp, bu bölgedeki sinir kan damarları ve dokular çıkarılarak, pulpa ve kanallar temizlenip, dezenfekte edilri ve ardından boşalan pulpa tekrar diş malzemesiyle doldurularak kaplanır.

Bu süreçte tedavi dişteki enfeksiyonun boyutuna göre uzayabilmektedir. Dişteki enfeksiyon tedavi edilene kadar geçici dolgular kullanılmaktadır. Her diş farklı sayıda kanal içermektedir. Çürük pulpaya ulaştığında dişin kaç kanalı varsa hepsi tedavi edilmelidir. Ağzın ön bölgesinde yer alan kesici dişler genellikle tek kanallı, küçük azı dişler 2 kanallı, büyük azı dişler ise 3-4 kanallı olabilmektedir. Dişteki kanal sayısı kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Her kök bir kanal olarak düşünülebilir ama bazen ekstra kanallar da olabilmektedir.

Kanal Tedavisi Nasıl Teşhis Edilir?

Her diş pulpaya sahip olduğundan kanal tedavisi her dişe uygulanabilir. Dişe kanal tedavisi gerekip gerekmediğine diş hekimi çoğu zaman fiziksel muayene sonucu karar verebilmektedir. Röntgen teşhiste yardımcı olan diğer bir seçenektir. Röntgende dişin kaç kanallı olduğu ve kanalın uzunluğu tespit edilmektedir.

Kanal Tedavisi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kanal tedavisi ağrılı bir işlem midir?

Diş çürüdüğünde diş, dış etkenlere karşı savunmasız duruma gelmektedir. Çürüğün pulpaya yani diş kanallarına kadar inmesi enfeksiyonlara neden olmaktadır ve diş kök ucu, ağız içine açılmaktadır. Kanal tedavisi dişi kurtarmak adına yapılmak zorunda olan bir işlemdir. Tercihe bağlı değişmez. Enfeksiyon olan dişe dolgudan önce kök kanalı tedavisi yapılmalıdır. Kanal tedavisi ağrılı bir işlem değildir. Diş nekroz değilse hala canlı ise kanal tedavisi lokal anestezi eşliğinde yapılır.

Kanal tedavisi ne kadar sürer?

Kanal tedavisinin toplam süresi yapılacak kanal sayısı, ağızdaki lokasyonu ve enfeksiyon durumuna göre değişebilmekle birlikte, kanal tedavisinin bir seansı ortalama 45 dakika kadar sürer. Kanal tedavisi pulpada herhangi bir enfeksiyon ya da kist oluşumu yoksa tek seansta bitebilir. Genellikle diş enfeksiyonlu geldiği için tedavi 2 seans sürmektedir.

Tedavi esnasında diş kanalı ilk seansta çok iyi bir şekilde temizlenmeli ve şekillendirilmelidir. Temizlenen bölüme lokal ilaç uygulaması yapılarak orada bulunan zararlı mikroorganizmaların öldürülmesi sağlanır. Kanal tedavisinin 2. seansında kanal içinde bir enflamasyon oluşmamışsa hastanın dişinde herhangi bir duyarlılık yoksa, röntgen temiz çıkarsa ve dişi çevreleyen dokuda bir bozukluk görülmüyorsa dişin dolgusu yapılmaktadır.

Tedavi sırasında ve sonrasında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Kanal tedavisi uygulanan diş canlılığını yitirdiği için kırılma olasılığı daha yüksektir. Bu yüzden tedavi sürerken çok sert besinler tüketilmemeli o diş çok fazla kullanılmamalıdır. Enfeksiyonun giderilmesi için antibiyotik ilaçlarlar kullanılabilmektedir. Olası bir ağrı durumunda ağrı kesici ilaçlar da önerilebilmektedir. Tedavi bittikten sonra normal bir dolgu sonrası yapılması gerekenler neyse onlar yapılmalıdır. Lokal anestezi etkisi geçene kadar bir şey yiyip içilmemelidir. Hasta bir iki gün hassasiyet hissedebilir. Kanal tedavisi uygulanan diş ömür boyu kullanılabilir. Kanal tedavisi sırasında diş fazla madde kaybetmişse dişi desteklemek, fonksiyonunu sağlamak ve dişin ömrünü uzatmak için çeşitli dolgular kullanılarak restorasyonlar yapılabilmektedir. Kanal tedavisi sonrası ağız ve diş sağlığını korumak için dişler günde 2 kere fırçalanmalı, ara yüz fırçaları ve diş ipi kullanımına dikkat edilmelidir. Ağız ve diş sağlığını ömür boyu koruyabilmek adına 6 yaşına kadar yılda 1 kere, 6 yaşından sonra yılda 2 kere diş kontrolüne gidilmelidir.

Bir dişin kaç kanalı vardır?

Dişteki kanal sayısı dişin bulunduğu yere ve kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Ağzın ön bölgesinde yer alan kesici dişler genellikle tek kanallı, küçük azı dişler 2 kanallı, büyük azı dişler ise 3-4 kanallı olabilmektedir. Dişteki kanal sayısı diş röntgeni sonucu kesin olarak belirlenebilmektedir.

Kanal tedavisi tekrar edilebilir mi?

Kanal tedavisi tekrar edilebilen bir tedavidir. Eski dolgu temizlenir diş şekillendirilir, ilaç uygulanır ve yeniden doldurulabilir.

Kanal tedavisi yapılan diş ne kadar süre kullanılabilir?

Kanal tedavisi sonucu onarılan diş, ağız ve diş sağlığı kurallarına da uyuluyorsa ömür boyu kullanılabilmektedir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.