Duktoskopi (Mammoskop/ Mastoskop)

Günümüzde her 8 kadından birinde meme kanseri görülebiliyor. Meme kanserinin erken teşhisi ise hayati önem taşıyor. Erken teşhis için mamografi, meme ultrasonu gibi yöntemlerden faydalanılıyor.  Memedeki milimetrik lezyonların görüntülenmesi için de tanı sürecinde duktoskopi teknolojisi devreye giriyor. Duktoskopi ile birlikte hem meme kanseri erken teşhis edilebiliyor hem de ameliyat gereken vakalarda bu yöntemle yapılan işaretleme sayesinde meme cerrahisi uzmanı büyük avantaj elde ediyor. Bunun yanında bazı kitleler duktoskopi ile çıkarılabildiği için de fazladan ameliyatların da önüne geçilebiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Op. Dr. Sertaç Demirel, duktoskopi hakkında bilgi verdi.

Duktoskopi nedir?

Meme başı akıntılarının tanısında mamografi, ultrasonografi, galaktografi, sitoloji, duktoskopi gibi yöntemler kullanılmaktadır. Duktoskopi hem tanı hem de tedavi sürecinde öne çıkan bir yöntemdir. Duktoskopi ile intraduktal oluşumlar yani süt kanallarında gelişen iyi huylu tümörler direkt görüntülenebilmekte, hücreler örneklenebilmekte, bunlardan biyopsiler yapılabilmekte, örnekleme ve biyopsi yapılabilmekte, minimal lezyonlar endoskopik olarak çıkarılabilmektedir. Meme ile ilgili şikayetler için hekime giden hastaların pek çoğunda meme başı akıntısı olmaktadır. Bu akıntıların bir kısmı fizyolojik kaynaklı olabilmektedir. Ama bazen gebelik ya da emzirme süreci dışındaki kadınların tek taraflı meme akıntısı olabilmektedir. Bu akıntıların en sık nedenlerinden biri de, meme içinde oluşan patolojilerden olabilmektedir. Bu akıntıların bazıları da meme kanserinin habercisi olabilmektedir. Kanlı akıntılı vakalarda kanser ihtimali daha yüksektir. Bu akıntıların sebebini araştırmak için mamografi, meme ultrasonu, galaktografi kullanılır. Bazen bu tanı yöntemleri yetersiz kalabilmektedir. Bu zaman duktoskopi yönteminin büyük bir katkısı vardır. Duktoskopi, mammoskop ya da mastoskop olarak da bilinmektedir. Bu sayede süt kanallarının içi direkt görüntülenebilmekte, olası epitel anormallikler ve lezyonlar değerlendirilip, yerleri belirlenebilmektedir. Bazen duktoskopi sayesinde bazı lezyonlar endoskopik olarak çıkarılmaktadır. Duktoskopi hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılabilmektedir. Yani bu bağlamda duktoskopi, memedeki süt kanallarının içinin net olarak görüntülenmesini sağlar. Bu sayede şüpheli noktalardan rahatlıkla biyopsi alınır, süt kanalının içi yıkanır, bu noktalarda kanser hücresi olup olmadığı anlaşılır, eğer ameliyat gerektiren bir durum olursa ameliyattan önce bu noktalar işaretlenir. Ayrıca bazı meme başı akıntıları ameliyatsız tedavi edildiği için gereksiz ameliyatlar da önlenmiş olur. Bazı lezyonlar milimetrik olduğundan fiziki bir muayenede veya mamografide görünmeyebilirler. Duktoskopi bu anlamda çok güvenilir bir yöntemdir. Duktoskopi sınırlı merkezlerde uygulanmaktadır.

Duktoskopi hangi hastalıklarda uygulanır?

Duktoskopi yöntemi, meme kanseri açısından risk taşıyan, meme kanseri belirtileri yaşayan, meme başı akıntısı olan kadınlarda kesin tanı amacıyla uygulanmaktadır. Duktoskopi meme kanserinin kesin teşhisini sağlayabilmektedir. Özel cihazlarla meme dokusuna girilerek işlem kolaylıkla uygulanabilmektedir.

Duktoskopi nasıl yapılır?

Duktoskopi cihazı FDA onaylı bir cihazdır. FDA'e göre duktoskopi vücudun doğal deliklerinden veya minimal bir kesiyle bedenin iç boşluğunun görüntülenmesi yöntemi olarak tanımlamaktadır. Cihazın dış çapı 0.9 milimetredir. Biyopsi ve insuflasyon kanalı da 0.2 milimetre çapındadır. Duktoskopi cihazı görüntüleri  60X büyütebilen bir video-monitöre sahiptir. Bu sayede meme cerrahisi uzmanları ileri derece görüntüleme imkanına sahiptir. Duktoskopi uygulamadan önce duktoskop cihazının meme dokusuna girebilmesi için süt kanalının girişi genişletilir. Uygulama, meme başı uyuşturularak yapılır. Hastanın böylece işlem sırasında acı ya da ağrı duyması engellenmiş olur. Akıntı yapan süt kanalının cilde yakın kısmındaki ağzı genişletilir ve duktoskopla girilerek süt kanalları incelenir.

Duktoskopinin avantajları nelerdir?

Duktoskopi bazı görüntüleme yöntemleriyle görülemeyen kanserli lezyonları görüp, biyopsi imkanı sunar. Çeşitli meme hastalıklarında lezyonlar bu yöntemle çıkarılabildiği için de gereksiz ameliyatlar önlenmiş olur. Ağrısız ve konforlu bir yöntemdir. Hastalar yöntemden sonra gündelik hayatlarına kolaylıkla dönebilir.  Ameliyat gerektiren bir durum varsa, ameliyat bölgesi rahatlıkla işaretlenebilir. Bu da ameliyat olunduğunda meme cerrahisi uzmanına kılavuzluk eder. Görüntüler çok büyük olarak monitöre yansıdığından en ufak bir detay bile gözden kaçmaz. Meme dokusu hasar görmez. Ayrıca fazladan ameliyatlar da önlenebilmektedir.

Duktoskopi hakkında sık sorulan sorular

Duktoskopi ne işe yarar?

Duktoskopi, meme hastalıkları ve özellikle de meme kanserinde kesin teşhis için önemlidir. Duktoskopi aynı zamanda meme süt kanalları içindeki hücreleri veya lezyonları endoskopik yöntemle çıkarır. Bazı lezyonların meme süt kanalından dışarı alınmasıyla birlikte tedavi edici bir yöntemdir. Duktoskopi sırasında genel anestezi gerektirmemesi de önemli bir zaman kazancıdır.

Duktoskopide anestezi uygulanır mı?

Duktoskopi sırasında lokal anestezi uygulanmaktadır. Meme başı uyuşturulmaktadır.

Duktoskopi ağrılı bir yöntem midir?

Duktoskopi, lokal anesteziyle yapıldığı için acı ya da ağrı hissi vermemektedir.

Duktoskopiyi kim yapar?

Duktoskopi, sadece meme cerrahisi uzmanları tarafından uygulanmaktadır. Her merkezde duktoskopi yöntemi kullanılmamaktadır.

Duktoskopinin yan etkisi var mıdır?

Duktoskopi, çok basit komplikasyonlar içeren bir yöntemdir. Bazen işlem sonrasında geçici meme ağrısı, meme cildinde hafif kızarıklıklar oluşabilir. Bunun dışında güvenilir bir yöntemdir.

Duktoskopi meme kanserini erken teşhis eder mi?

Mamografi, meme ultrasonu gibi yöntemler bazı lezyonları ya da kitleleri göremeyebilir. Duktoskopi en ufak bir oluşumu bile rahatlıkla görebilmektedir. Bu sayede meme başı akıntısına sebebiyet veren meme kanseri net bir şekilde erken teşhis edilebilmektedir.

Duktoskopi radyasyon içerir mi?

Duktoskopi yönteminde hastalar radyasyon almamaktadır.