İkili Tarama Testi Nedir? İkili Tarama Testi Nasıl Yapılır?

İkili tarama testi, hamileliğin ilk üç ayında fetüste kromozomal anormalliklerin ve diğer genetik durumların riskini değerlendirmek için yapılan testtir. İkili test olarak da bilinen bu test, annenin kanında koryonik gonadotropin (hCG) ve gebelikle ilişkili plazma protein-A (PAPP-A) olan iki spesifik belirteci ölçer. İkili tarama testi annenin yaşı, sağlık durumu gibi faktörler göz önünde bulundurularak tam kan sayımı ve ultrasonla yapılır. Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. M. Eftal Avcı, ikili tarama testi hakkında bilgi verdi.

İkili Tarama Testi (İkili Test) Nedir?

İkili tarama testi, hamileliğin ilk üç ayında bebeğin kromozomal gelişiminde olabilecek herhangi bir anormalliği kontrol etmek için yapılan bir tür doğum öncesi kan testidir. Kromozomlardaki bu tür anormallikler, bebeğin fetüs içinde ve hatta daha sonraki yaşamında büyümesini etkileyebilecek ciddi sağlık koşullarına ve bozukluklara yol açabilir.

İkili tarama testi, Down sendromu veya Edward sendromu gibi belirli bozuklukların olasılıklarını önceden belirlemede etkili olabilir. Bu test, anormallikleri oldukça doğru bir şekilde tespit etmeye yardımcı olan çok güvenilir bir test olduğu için sıklıkla önerilir.

İkili tarama testi kanda Serbest Beta HCG ve PAPP-A semptomlarının kontrol edildiği bir kan testidir. Bu test ayrıca kromozomal anormallikleri kontrol etmek için ultrason ense taramasını da kapsar. Nukal yarı saydamlık (NT), bebeğin boynunun arkasındaki yarı saydam alandır. Bu parlaklığa sıvının neden olduğu ve bu bölgenin kalınlığı ileri incelemeye gidilip gidilmeyeceği belirlenir. Bu alan 14 haftadan sonra azalır, bu nedenle 14 hafta tamamlanmadan kontrol edilmelidir.

İkili Tarama Testi (İkili Test) Neden Yapılır?

İkili test ya da ikili tarama testi, hamileliğin ilk üç ayında 11. ila 14. haftalarda yapılarak bebeğin Down sendromu, Edward Sendromu ve Patau sendromu gibi durumların riskinin ortaya çıkarılması için yapılır. Böylelikle bebek doğmadan önce ciddi zihinsel engelliliği ya da fiziksel kusuru olup olmadığı görülür.

İkili Tarama Testi (İkili Test) Nasıl Yapılır?

İkili tarama testi, kan testi ve ense kalınlığı (NT) taraması olarak bilinen bir ultrason muayenesini içerir. Test sonuçları pozitif ve negatif olarak ikiye ayrılır. Testin sonuçları sadece alınan kan örneklerine değil, annenin yaşına ve ultrasonda görülen fetüsün ne kadar olduğuna bağlıdır. Tüm bu faktörler sonucun belirlenmesinde rol oynar.

Kan örneğinde hormon serbest beta HCG ve gebelikle ilişkili plazma protein A (PAPP-A) düzeyleri kontrol edilir. Glikoprotein hormonu hamilelik sırasında plasenta tarafından geliştirilir. Serbest beta HCG'nin yüksek seviyeleri, daha yüksek Down sendromu riskini gösterir ve düşük protein seviyeleri de Down sendromu riski taşır.

İkili Tarama Testi Avantajları Nelerdir?

İkili tarama testi, hamilelik sırasında veya bebek doğduktan sonra daha ileri testler ve bakım veya tedavi konusunda anne adaylarının seçim yapmasına yardımcı olur. İkili test sayesinde bebeğin kromozomal ya da genetik hastalıklara sahip olma olasılığı ortaya çıkarılır. Kan testi ve ultrasonla gerçekleştirilen ikili tarama testinde yan etki ya da invaziv bir işlem uygulanmadığı için güvenilirdir.

İkili tarama testi avantajları şöyle sıralanabilir:

• Anormallikler erken tespit edilir
• İnvaziv olmayan yöntemle yapılır
• Risk değerlendirmesi yapılmasını sağlar

Anormallikler erken tespit edilir

İkili tarama testi, fetüsteki Down sendromu gibi kromozomal anormallik riskini gebeliğin ilk üç ayı gibi erken bir dönemde tespit edilmesine yardımcı olur. Bu da hamilelikle ilgili daha erken planlama ve karar verilmesine olanak tanır.

İnvaziv olmayan yöntemle yapılır

İkili tarama testi, kan alımı ve ultrason yöntemiyle gerçekleştirilir. Bu da gebelik kaybı riski taşımadan güvenli şekilde yapılmasını sağlar.

Risk değerlendirmesi yapılmasını sağlar

İkili test, kromozomal anormallikler ve diğer genetik durumlar için bir risk değerlendirmesi sağlar. Böylelikle ileri tanı testleri ve doğum öncesi bakım konusunda bilinçli kararlar alınmasına zemin hazırlar.

İkili Tarama Testi Hakkında Sık Sorulan Sorular

İkili tarama testi ne zaman yapılır?

Gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılabilir ayrıca bu haftalarda yapılacak ayrıntılı ultrason muayenesi ile bebekte olabilecek majör anomalilerin çok büyük bir kısmı saptanabilir.

İkili tarama testi papp a kaç olmalı?

Hamileden kan alınarak uygulanan ikili testte, serbest B-HCG ve PAPP-A biyokimyasal değerlerine bakılarak değerlendirilir. Bu protein ve hormon gebelik döneminde salgılanır. İkili test uygulamasında risk oranı hesaplanır. Test sonucunda risk oranı 1/250’nin üzerinde olduğundan down sendromu açısından riskli grup olarak değerlendirilir.

İkili tarama testinde nelere bakılır?

İkili tarama testi bebekte Down sendromu, Edwards sendromu ve Patau sendromu olup olmadığını kesin olarak söyleyemez. Ancak bebeğin bu duruma sahip olma şansının daha düşük veya daha yüksek olup olmadığını gösterir. Bebeğini bir rahatsızlık geçirme olasılığı daha yüksekse, ebeveyn adaylarına daha kesin bir "evet" veya "hayır" yanıtı veren ileri tanı testi sunulur.

Orak hücre ve talasemi için tarama testleri, taşıyıcı olup olmadığınızı veya bu koşullara sahip olup olmadığınızı kesin olarak söyler. Ancak bebeğin rahatsızlığı olup olmadığını göstermez.

Anne veya baba adayı eğer taşıyıcıysa veya rahatsızlığı varsa, bebeğin etkilenip etkilenmediğini öğrenmek için yine ayrı tanı testleri önerilir.

İkili tarama testi zorunlu mudur?

İkili tarama testinin herhangi bir zorunluluğu yoktur ancak özellikle Down sendromu gibi hastalıkları önceden teşhis etmede büyük etken oynadığı için yaptırılması önerilmektedir.

Down Sendromu tedavi edilebilir mi?

Down sendromunun tedavisi yoktur. Kromozomlar, ebeveynlerin yaptığı herhangi bir şey yüzünden değil, tesadüfen yanlış bölünür. Anne yaşı arttıkça Down sendromlu çocuk sahibi olma riski artsa da herkes Down sendromlu bebek sahibi olabilir.

İkili tarama testinde bebeğin cinsiyeti belli olur mu?

İkili tarama testi bebekte genetik bir hastalık riskinin olup olmadığını saptamak için yapılan bir kan testidir. Bebeğin cinsiyeti ikili tarama testi ile öğrenilmez. Fakat aynı haftalarda yapılan detaylı ultrason muayenesi ile cinsiyet öğrenilebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.