Galyum 68 PSMA teknolojisi sayesinde prostat kanserinin farklı organ ve dokulara yayılımının tespit edilmesinde oldukça başarılı sonuçlar elde ediliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Nükleer Tıp Bölümü’nden Prof. Dr. Akın Yıldız, Galyum 68 PSMA yöntemi hakkında bilgi verdi.
Galyum 68 PSMA nedir?
Prostat kanserinin başka organ veya dokulara yayılımını değerlendirmede kullanılan en başarılı güncel görüntüleme teknolojisidir. PSMA adı verilen prostata özgü madde, galyum 68 radyoizotopu ile bağlanarak hastaya damar yolu ile verilir ve PET/CT cihazı ile görüntüleme yapılır. Galyum 68 PSMA prostat kanser hücresindeki özel bazı moleküllere bağlanıp kanserli dokuları göstermeyi sağlar.
Galyum 68 PSMA fark yaratan özellikleri/avantajları nelerdir?
Evrelendirme
Hastalığın başlangıç aşamasında yani tanı konulduktan hemen sonra hastalık yaygınlığını değerlendirme amacıyla uygulanır. Tüm prostat kanserli hastalara uygulanması gerekli değildir. Genel olarak patolojideki bulgular (tümör boyut ve yaygınlığı, gleason skoru), laboratuvar verileri (PSA değeri) ve diğer görüntüleme yöntemleri ile yapılan klinik değerlendirmelerde hastalığın orta ve yüksek derecede metastaz riski var ise uygulanması önerilmektedir. Doğru hastaya uygulandığında hastalık evresini ve dolayısıyla tedavi yaklaşımını önemli oranda değiştirebilmektedir. Prostat kanserinin sıklıkla yayılabileceği yakın lenf bezleri ve kemik gibi dokulardaki hastalık varlığı ortaya konularak ek tedaviler uygulanmasını sağlayabilmektedir. Bazı hastalarda cerrahi yerine veya ona ek olarak diğer tedavilerin birlikte uygulanması için yol gösterici olabilmektedir.
Nüksü saptama
Tedavi sonrası tam yanıt alınmış hastaların takibinde kanda PSA değerinin yükselmeye başlaması ya da başka görüntüleme tetkiklerinde hastalık açısından kuşkulu bulgular saptanması durumunda nüksü saptamak amacıyla yapılır. Hastalığın nüks edip etmediğini, nüks etmiş ise yaygınlığını ve tedavi seçeneklerini belirlemede diğer görüntüleme yöntemlerden daha başarılıdır. Prostat spesifik antijen (PSA) adlı kan testinden daha hassas sonuç veren bu uygulama, %90’ın üzerinde doğrulukla nüksü göstermektedir.
Işın ve radyoaktif tedavi planı yapılması
Işın tedavisi planlamada biyolojik hedefe yüksek doz vermede ve normal dokuları korumada yol göstericidir. Hedefe yönelik Radyum-223, Lutesyum 177 PSMA, Aktinyum PSMA gibi radyoaktif tedavilerin planlanması öncesinde hastalık aktivitesini göstererek tedavinin yararının öngörülmesini ve uygun hasta seçimini sağlar.
Biyopsiye yol gösterici olabilir
Biyopsisi negatif bulunan kanser şüphesi yüksek hastada hedeflenen biyopsi alanını gösterebilir.
Galyum 68 PSMA süreci nasıldır?
Tetkik için aç olmaya gerek yoktur. Bir gün önceden planlama gerekir. Bu nedenle randevulu çalışılır. Varsa diğer tetkik sonuçlarının getirilmesi yararlı olacaktır. İlaç damar yolu ile verildikten sonra 45-60 dk. bekleme süresi vardır. Cihaz içindeki çekim süresi yaklaşık 20 dk. olup bu sürede hareket etmemek gerekir. Toplam Nükleer Tıp kliniğinde 2-3 saat süre geçebilir. Tetkik önce ve sonrası bol su içilmesi önerilir. Tetkik sonrası radyasyon bir süre daha (6-12 saat) vücutta bulunacağından özellikle hamile ve çocuklara mesafeli olmak gerekir.
Galyum 68 PSMA uygulama alanları nelerdir?
- Seçilmiş kanser hastalarında evrelendirme amacıyla,
- Prostat kanserinde sistemik tedavi yanıtı değerlendirmede,
- Nüksü saptamada,
- Işın tedavisi planlamada,
- Moleküler radyoaktif tedavilere uygunluğu belirlemede kullanılır.
Galyum 68 PSMA ile ilgili s ıkça sorulan sorular
- Galyum 68 PSMA’nın prostat kanserinde tedavi yanıtına etkisi nedir?
Metastatik prostat kanserinde sistemik tedavinin yanıtının değerlendirilmesi amacıyla kullanılır.
- Galyum 68 PSMA’nın yan etkisi var mıdır?
Verilen madde ilaç değildir, yan etkisi yoktur, galyum 68 radyoaktif maddesinin verdiği radyasyon oldukça düşük düzeydedir. Tetkik için verilen dozlarda radyasyonun bilinen kanıtlanmış yan etkisi yoktur. Bununla birlikte radyasyon içermesi nedeniyle yalnızca uygun ve gerekli hastalara yapılmalıdır.
Güncelleme Tarihi : 15 Kasım 2022
Yayınlanma Tarihi: 30 Haziran 2020
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.
