İnsan vücudundan önemli işlevlerinden biri de üreme sistemidir. Üreme yapısının düzgün işlemesi kişinin daha sağlıklı bir vücut yapısına sahip olmasının yanı sıra çocuk sahibi olma yolunda da işini kolaylaştırır. Üreme sistemi ve cinsel gelişim üzerinde etkili bir rol üstlenen hormonlar da bulunur. Bu hormonlardan biri de FSH hormonudur. FSH hormonu, düşüklüğü ve yüksekliği durumlarında kadın ve erkeklerin cinsel sağlığı hakkında dikkat çekici fikirler verir.
FSH Nedir?
Follicle stimulating hormone kısaltması olan ve folikül uyarıcı hormon anlamına gelen FSH, kadınlarda yumurta ve erkeklerde sperm üremesi ve gelişimi gibi üreme sisteminin önemli bir parçası olup, hipofiz bezi tarafından salınan gonadotropin hormonudur. Aynı zamanda lütein yapısıyla yumurtalık ve testislerin işlevini etkiler. Yumurtalıklarda östrojen ve progesteron üreten foliküller, kadınlarda adet döngüsünün korunmasına yardımcı olurken erkeklerde ise sperm üretimiyle birlikte gonad gelişiminin bir parçasıdır.
FSH testi, kan veya idrar üzerinden hipofiz bezinde üretilen kanınızdaki folikül uyarıcı hormon (FSH) seviyesini ölçen bir testtir.
FSH hormonunun değeri FSH testi yoluyla ölçülür. Üreme yapısını etkileyen semptomların altında hangi nedenin yattığını belirlemek doktor tarafından FSH testi istenir.
FSH Ne İşe Yarar?
FSH hormonu kan yoluyla organlara, kaslara ve diğer dokulara gerekli mesajları taşıyarak vücuttaki farklı işlevleri organize eden kimyasallardır. Bu sinyaller vücuda neyi ne zaman yapacağının haberini verir. Bu işlevleriyle birlikte en çok etkilediği nokta kadın ve erkeklerde cinsel gelişim ve üreme sisteminin performansıdır.
FSH hormonu kadınlarda foliküllerin ve yumurtaların büyümesini sağlamak için yumurtalıklara etki ederken, erkeklerde ise sperm yapmak için testislere etki eder.
FSH Kaç Olmalı?
Kadın ve erkeklerde cinsel gelişim ve üreme sisteminin önemi bir parçası olarak kabul edilen FSH hormonu, FSH testi aracılığıyla belirlenir. FSH testinde ideal kabul edilen FSH normal değeri, litre başına ergenlik öncesi 0 - 5,0 IU/L, ergenlik döneminde 0,3 - 10,0 IU/L ve yetişkinlik döneminde 1,5 - 12,4 IU/L olmalıdır. Kişiye, yaşa, kadınların adet döngüsü sürecine ve laboratuvar ortamına göre değişkenlik gösterebilen FSH değerleri doğurganlık konusunda fikir vermesiyle birlikte düşüklüğü ve yüksekliği durumu bazı sorunların habercisi olabilir.
Bunlarla birlikte kandaki FSH değerleri, kadın ve erkeklerin vücut yapısına göre değişir.
Erkeklerde FSH Normal Değeri Kaç Olmalı?
Erkeklerde düşük sperm sayısının belirlenmesi, hipogonadizm veya gonadal eksikliğinin ortaya çıkarılması ve testis fonksiyonları gibi durumların değerlendirilmesi için istenen FSH testinin erkeklerde olması gereken fsh hormonu değerleri aşağıdaki gibi olmalıdır:
- Ergenlikten önce: 0-5 mIU/mL
- Ergenlik döneminde: 0.3-10 mIU/mL
- Yetişkin: 1.5-12.4 mIU/Ml
Erkeklerde FSH testiyle belirlenen FSH hormonu değerlerinin yüksek çıkması sperm üretim konusunda bir problem yaşandığının işareti sayılabilir.
Kadınlarda FSH Normal Değeri Kaç Olmalı?
Kadınlarda belirlenen FSH değeri ise kısırlık durumunun değerlendirilmesi, düzensiz adet döngüsünün yorumlanması ve hipofiz bezi bozuklarının analiz edilmesi veya yumurtalıkla ilgili hastalıkların teşhisi konusunda yardımcı olur ve kadınlarda olması gereken mililitre başına FSH değerleri aşağıda ki gibi olmalıdır:
- Ergenlikten önce: 0-4 mIU/mL
- Ergenlik döneminde: 0.3-10 mIU/mL
- Adet zamanında 4.7-21.5 mIU/Ml
- Menopoz sonrası: 25.8-134.8 mIU/Ml
Kadnlarda FSH seviyesi 30 IU/L veya üzerinde bir sonuç vermiş ve 1 yıl gibi bir süredir adet görmemişse, kadının menapoza girdiği varsayılabilir.
Diğer yandan kadınlarda yüksek FSH değerleri doğurganlığı azaltırken hamile kalmanın önündeki bir engel olarak kabul edilir. Hamilelik dışında tüp bebek yoluyla çocuk sahibi olmak için de yüksek FSH değerleri olumsuz olarak değerlendirilir. Yüksek değerlerin yanı sıra bazı durumlarda FSH düşüklüğü de çocuk sahibi olma konusunda olumsuz fikir veren durumlardan biri olarak görülebilir.
FSH Yüksekliği Nedir? FSH Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?
20 mIU/mL değer aralığının üstünde çıkan FSH sonucu kadın ve erkeklerde farklı yorumlanır. Adet ve menopoz gibi süreçler dışında kadınlarda fsh yüksekliği yumurtalık sayısının azaldığı, erkeklerde yüksek fsh değerleri ise sperm sayısının düşük olduğu anlamına gelir. Ergenlik sürecinde ve hormon tedavisi gören kişilerde de fsh değerleri yüksek çıkabilir.
FSH yüksekliği görülmesinin nedenleri şunlardır:
- Menopoz
- Yaşlılık
- Sperm azlığı veya düşük yumurta sayısı
- Polikistik over sendromu
- Turner sendromu
- Testis yetmezliği
- Hipofiz tümörleri
- Tiroid bozuklukları
- Hormon tedavisi
- Stres
Aynı zamanda fsh yüksekliği erkeklerde libido kaybı, yorgunluk, sperm sayısında azalma ve huysuzluk gibi belirtiler gösterirken kadınlarda ise sıcak basmaları, düzensiz adet, cilt ve saçta değişimler ve duygusal değişimler ve uykusuzluk gibi semptomlar ortaya çıkarır.
FSH Düşüklüğü Nedir? FSH Düşüklüğü Neden Olur?
0.3-10 mIU/mL aralığından daha düşük FSH değerleri, daha çok ergenliğin gecikmesi kaynaklıdır ve yetişkinlik döneminde kısırlığa yol açabilen yumurtalık zayıflığı veya testis yetmezliğine yol açabilir. Bu duruma hipogonadizm adı verilir ve sıklıkla hipofiz bezi veya hipotalamusla ilgili sorunlara işaret eder.
FSH düşüklüğü görülmesinin nedenleri ise şöyledir:
- Yumurta sayısında azalma
- Hipofiz bezi ve hipotalamusun düzgün çalışmaması
- Hızlı bir şekilde kilo kaybı
- Aşırı soya tüketimi
- Hipotiroid
FSH Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
H3: FSH Kaç Olursa Hamile Kalınır?
Normal değeri aralığı olan 0.3-10 mIU/ML’nin üstünde çıkan FSH değerleri kadınların hamile kalma ihtimalini çok düşürür. Hamile kalmak isteyen kadınların fsh değerinin 10’un altında olması gerekir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 16 Temmuz 2024
Yayınlanma Tarihi: 13 Temmuz 2023
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.