İnsan vücudundaki pıhtılaşma süreci için olmazsa olmaz proteinler söz konusudur. Bu proteinlerden biri de fibrinojendir. Yaraların iyileşmesinden kanamaların durdurulmasına kadar birçok konuda çok kritik bir rolü bulunan fibrinojenin düşüklüğü veya yüksekliği durumunda da kişide olumsuz sonuçlar doğurabilecek etkiler bırakabilir.
Fibrinojen Nedir?
Fibrinojen, karaciğer tarafından üretilen, kan pıhtılarının oluşmasına yardımcı olarak kanamayı durdurmaya yardımcı olan proteindir. Fibrin, kan pıhtısındaki kanamayı durduran ve yaraları iyileştirmeye yarayan ana protein olarak bilinir ve pıhtılaşma faktörü olarak bilinir.
Kanda bulunan fibrinojen seviyesi, fibrinojen testi aracılığıyla belirlenir. Kandaki fibrinojen seviyesinin düşüklüğü veya yüksekliği çeşitli hastalıkların habercisi olabilir. Aşırı kanamalar ve yaralanma vakalarında kandaki fibrinojen seviyesine bakılır. Özellikle yüksekliği, vücutta fazla fibrinojen proteinin bulunduğunu gösterirken fibrinojen düşüklüğü de dikkate alınması gereken durumlardan biridir.
Fibrinojen Testi Nedir?
Fibrinojen testi, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan bir protein olan fibrinojenin kandaki seviyesini ölçmek için uygulanan bir testtir. Düşük fibrinojen seviyesi kanın pıhtılaşmasını zorlaştırırken fibrinojen yüksekliği vücutta kalp krizi ve inme gibi rahatsızlıkların meydana gelmesine neden olabilir.
Aşağıdaki semptomlar vücutta meydana geliyorsa doktor tarafından fibrinojen testi istenir:
- Diş eti kanaması
- Gastrointestinal kanama
- İdrar kanaması veya dışkıda kanama
- Kan öksürmek
- Aşırı kanama
- Sık sık burun kanaması
- Dalak yırtılması
Bunların dışında gelişen bazı durumlarda da fibrinojen testi istenebilir. Bunlar:
- Atipik pıhtılaşma için yapılan APTT
- Kan pıhtılaşma bozukluklarının belirtileri
- Damar içi pıhtılaşma belirtileri
- Kanın pıhtılaşmasını etkileyen genetik bozuklukların belirtileri
- Tekrarlayan düşükler
Fibrinojen Değeri Kaç Olmalı?
Fibrinojen değerinin doktor tarafından yapılan fibrinojen testi ve kan testlerinde olması gereken ideal değer aralığı 200-400 mg arası olmalıdır. Bu rakamların altında kalan fibrinojen seviyesi fibrinojen düşüklüğü olarak adlandırılırken yüksekliği ise fibrinojen yüksekliği olarak kabul edilir. Özellikle fibrinojen yüksekliği vücutta aşırı kanamalara ve inmelere neden olabilir.
Fibrinojen Yüksekliği Nedir?
Fibrinojen yüksekliği, fibrinojen değerinin normal bir değer 200 ile 400 mg/dL’nin üzerinde olduğu ve kalbinize ya da beyninize zarar verebilecek pıhtı oluşturma ve felç tehlikesiyle karşı karşıya olduğunuz anlamına gelir. Fibrinojenin yüksekliği aynı zamanda D-dimer düzeyinin artmasına da sebebiyet verebilir. Bu yüksekliğin yanı sıra kişide kronik olarak da fibrinojen yüksekliği de olabilir.
Fibrinojen Yüksekliği Neden Olur?
Fibrinojen yüksekliğine şu durumlar neden olur:
- İltihaplanma
- Böbrek zayıflığı
- Tümörler
- Kanama
- Sigara tüketimi
- Enflamasyon
- Yanıklar
- Travma
- Şeker hastalığı
Fibrinojen Düşüklüğü Nedir?
Fibrinojen eksikliği, vücutta fibrinojen seviyesinin azalması anlamına gelir ve bu durum faktör 1 hastalığı olarak da isimlendirilir. Fibrinojen değeri düşük olan kişiler başlarına gelen yaralanmalardan dolayı şiddetli kanama vakalarıyla karşılaşırlar. Karaciğerde sentezlenen bir protein olan fibrinojenin ideal değer aralığının altında olması, siroz ve akut hepatit gibi çeşitli karaciğer hastalıkları sonucunda yaşanır. Bozulmuş kan pıhtılaşması, kanamalar ve bazı hastalıklar kandaki fibrinojen seviyesinin düşük çıkmasına neden olabilir.
Fibrinojen Düşüklüğü Neden Olur?
Fibrinojen düşüklüğüne neden olan durumlar şu şekildedir:
- Şiddetli kan kaybı
- Bozulmuş kan pıhtılaşması
- Karaciğer hasarı
- Siroz
- Akut hepatit
- Bazı ilaçların kullanımı
Fibrinojen düşüklüğüne neden olan durumların dışında fibrinojen düşüklüğünün kendi içinde çeşitleri bulunur. Bu durum, yapılacak fibrinojen testinde ortaya çıkar. Fibrinojen düşüklüğü çeşitleri şöyle sıralanabilir:
Afibrinojemi
Afibrinojemi, fibrinojenin tamamen vücutta olmadığı anlamına gelir. Bu durum vücutta şiddetli kanamalara sebebiyet verebilir.
Hipofibrinojemi
Hipofibrinojemi, vücuttaki fibrinojemi seviyesinin çok düşük olduğu durumlar için kullanılır. Daha az yaygın bir çeşit olan hipofibrinojemi, daha az kanama meydana getirir.
Disfibrinojemi
Disfibrinojemi, fibrinojenin sevilerinin normale yakın olduğu ancak proteinin düzgün çalışmadığını işaret eder. Bu durumun doğuştan meydana geldiği gözlenmiştir.
Fibrinojen Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Fibrinojen ne için bakılır?
Kan plazmasındaki proteinler olarak adlandırılan fibrinojen, pıhtıların öncüsü olarak kabul edilir. Fibrinojen testiyle belirlenen fibrinojen seviyesi, düşük veya yüksekliğine göre çeşitli hastalıkların işareti olarak değerlendirilir.
Fibrinojen ne zaman yükselir?
Kandaki fibrinojen seviyeleri; iltihaplanma durumları, sigara tüketimi, hamilelik ve böbrek zayıflığı gibi durumlarda artar.
Fibrin ne demek?
Fibrin, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan albümin türünden bir madde olarak tanımlanır.
Fibrinojen testinin yan etkisi var mı?
Fibrinojen testinin bilinen belli başlı bir yan etkisi söz konusu değildir. Kan örneği için batırılan iğnenin olduğu bölgede biraz ağrı ve morarma görülebilir. Ayrıca nadiren de olsa kişi baş dönmesiyle karşı karşıya kalabilir. Kişinin günlük hayatını olumsuz etkilemeyen bu belirtiler kendiliğinden kısa süre içinde geçer.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 1 Temmuz 2024
Yayınlanma Tarihi: 6 Temmuz 2023
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.