Anal bölge ile ilgili hastalıklar yani proktolojik sorunlar, genellikle hastalar tarafından güç ifade edilen, zaman zaman doktora gitmeye çekinilen ancak insan sağlığını ve sosyal hayatı olumsuz etkileyen rahatsızlıkların başında geliyor. Makatta ağrı, dışkıda kan ve kabızlık ile kendini gösterebilen anal fissür (çatlak), kişinin yaşam kalitesini oldukça düşürüyor. Halk arasında makat çatlağı olarak da bilinen bu hastalık genellikle kozmetik amaçlı kullanılan botoks ile tedavi edilebiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Proktoloji Ünitesi’nden Prof. Dr. Bülent Menteş anal fissür ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Makat derisi, vücudun diğer bölgelerine göre çok daha hassas bir bölgedir. Burada çok sayıda sinir ucu bulunduğu için aşırı bir hassasiyet söz konusudur. Bu nedenle makatta meydana gelebilecek çatlaklar kişinin çok fazla acı çekmesine neden olur. Anal fissür, sık sık makatın zorlanması yani düzensiz dışkılama ve aşırı ıkınma sonucunda meydana gelir. Zorlanma o bölgedeki çatlakların daha fazla yırtılmasına ve derinleşmesine neden olur. Bu da tuvalete gitmeyi işkenceye dönüştürerek, şiddetli ağrı ve kanamaya neden olabilir.
Dışkılama sırasında yırtılır tarzda ya da küçük bir cam parçası çıkarır şekilde şiddetli ağrı ve acı oluşturur; bazen küçük kanamalar da ağrıya eşlik eder. Dışkılama hastada giderek bir kabusa dönüşür. Şiddetli ağrı anal kanaldaki bir kas yapısında refleks bir kasılmaya neden olur. Kasılma olunca çatlak daha fazla yırtılır. Daha fazla yırtılınca daha çok kasılır ve bir kısır döngü oluşur.
Fazla ıkınmaktan kaçının
Anal fissürden korunmak için öncelikli olarak fazla ıkınmaktan kaçınılması gerekmektedir. Beslenme alışkanlıklarına dikkat edilerek ağırlıklı olarak çiğ sebze ve meyveler gibi lif oranı yüksek besinlerden tüketilmelidir. Ayrıca günde en az 2 litre su içmek büyük önem taşımaktadır. Acı, ekşi ve baharatlı yiyeceklerden de mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Dışkılama sonrası makat bölgesinin ılık su ile temizlenmesi rahatlama sağlayabilir. Dışkı yumuşatıcı ilaçlar tahrişin azalmasını sağlayarak faydalı olabilir ancak doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir.
Botoks tedavisi etkili olabiliyor
Anal fissüre neden olan temel sorun kas spazmıdır. Anal kanal basıncının artmasıyla görülen bu sorun yüksek basıncın normale çekilmesiyle tedavi edilir. Bu basıncı azaltmanın modern bir yöntemi de aşırı kasılan kasa kozmetikte de kullanılan botoks enjekte edilmesidir. Böylece fazla kasılan kasın gevşetilmesi amaçlanır. Bu da daha az ağrı ve çatlağın iyileşmesi anlamına gelir. Botox uygulamasının yan etkisi olmadığı gibi yüksek oranda başarı sağlanır. Genellikle cerrahi yönteme başvurulmadan bu uygulama denenmekte eğer şikayetler buna rağmen geçmiyorsa farklı bir tedavi planlaması yapılmaktadır.
Güncelleme Tarihi : 10 Mart 2021
Yayınlanma Tarihi: 2 Ekim 2017
