Ramazan’da Oruçluyken Baş Ağrısının Nedenleri ve Çözümleri

Oruçluyken Baş Ağrısının Nedenleri Nelerdir?

Oruç tutulan süreçte pek çok nedene bağlı olarak baş ağrısı görülebilmektedir. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Uzun süreli açlık: Bu faktörler arasında en başta uzun süreli açlık gelmektedir.  Oruçluyken, uzun süreli açlıkla birlikte sıvı alımının olmaması, kan şekeri regülasyonunun bozularak kan şekerinin düşmesi, hücrelerin temel ihtiyaçlarının kısıtlanmasına ve dolayısıyla baş ağrısına yol açar. Migren, gerilim tipi baş ağrısı olan kişiler açlığa daha hassas olurlar ve açlıkla atakları tetiklenir.  Hiç baş ağrısı olmayan kişilerde ise açlık, iki yanlı özellikle alında lokalize, zonklayıcı ya da çok şiddetli olmayan, yaklaşık 16 saatlik açlık sonrasında ortaya çıkan ve besin alımından sonra 72 saat içinde geçebilen açlık baş ağrısına yol açabilir.
• Sıvı alımının azalması: Baş ağrısına yol açan diğer önemli ve tek başına bile baş ağrısına yol açabilecek bir faktör sıvı alımının azalmasıdır. Oruçluyken günün önemli bir zamanında sıvı alımının olmaması ve iftarda daha ağırlıklı besin alımının fazla olması ile şişkinliğe bağlı sıvı alımının azalması, su yerine idrar söktürücü etkileri olan çay kahve gibi sıvıların tüketiminin fazla olması günlük sıvı ihtiyacının yetersiz kalmasına neden olarak baş ağrısına yol açabilir.
• Nikotin ya da kafein yoksunluğu: Ramazan ayında oruçla birlikte sigara tiryakilerinde ya da aşırı kahve içme alışkanlığı olan kişilerde, nikotin ve kafein bağımlılığı nedeniyle; yoksunluk durumunda sinirlilik hali, titreme, depresyon ve baş ağrısı gibi belirtiler görülebilir.
• Düzensiz uyku: Uyku düzeninin bozulması da ramazan ayında görülen baş ağrıları için önemli bir faktördür. Sahur ile bölünen uyku ve bu öğünde alınan fazla besinin yarattığı şişkinlik nedeni ile uykuya dalamama ve gün içine sarkan uykuluk baş ağrısını tetikleyebilir. Gerekli olan uyku süresinin tamamlanabilmesi için yatma zamanı erkene çekilerek ayarlanabilir.
• Stres: Açlık, susuzluk, uykusuzluk gibi birçok faktörün yanı sıra oruç tutan kişilerde görülen sinirlilik, tahammülsüzlük gibi psikolojik durumlar da baş ağrısının gelişimine yol açmaktadır.

Oruçluyken Baş Ağrısı Nasıl Geçer?

Gün içinde yaşanan yoğun tempo, sürekli bilgisayar başında olmak, gürültülü ortamlar, kapalı ortamda kalmak baş ağrılarını artıran faktörler olarak rol oynayabilir. Bu nedenle tetikleyici olabilecek faktörlerden uzak kalmak, gün içinde en zorlayıcı zaman dilimi olan iftar zamanı beklenirken biraz dinlenmek, keyif alınan aktivitelerin yapılması ya da açık havada oturmak faydalı olabilir. Oruçluyken baş ağrısını önlemek veya azaltmak için yapılması gereken bazı noktalara dikkat etmektir. Bunlar şöyle sıralanmaktadır:

• Karanlık sessiz bir yerde dinlenmek
• Sahurda ve iftarda yeterli ve dengeli beslenmek
• Sahurda ve iftarda yeterli oranda sıvı alımını sağlamak
• Su tüketiminin diğer sıvılar dahil edilmeden günlük 2-2.5 lt arasında olmasına dikkat etmek
• Yorucu aktivitelerden uzak kalmak
• Nefes ve gevşeme gibi rahatlatıcı egzersizler yapmak
• Açık havada zaman geçirmek
• Yapay ışıklardan uzak kalmak
• Lokal soğuk uygulamaları (soğuk jel bantları)

Bütün önlemlere rağmen geçmeyen, günlük yaşantınızı etkileyen ve çok şiddetli baş ağrılarının varlığında mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Baş Ağrısını Önlemenin Yolları

Beslenme düzeninin değişmesi, uykusuzluk, uzun süre aç ve susuz kalınması gibi birçok neden Ramazan ayında baş ağrılarını tetikleyebiliyor. Ramazan’da baş ağrılarını önlemek için başta tetikleyici gıdalardan uzak durmak ve bir dizi koruyucu önlem almak gerekiyor. 

Fazla yağlı ve tuzlu besinler ataklara neden olabilir

Ramazan ayında sahur nedeniyle uykunun bölünmesi ve yeterli süre uyuyamamak da migren için tetikleyici bir faktör olabilir. Uyku düzeninin sağlanamaması, uykusuzluğun yarattığı stres baş ağrılarına yol açabilir. Bu süreçte özellikle uykuyu kaçıracak tarzda kafein içerikli sıvı ve besinlerin tüketilmemesi gerekir. Uyku öncesi ılık bir duş almak faydalı olabilir. Baş ağrılarından korunmak için Ramazan ayında hafif ve sağlıklı besinler tüketmek gerekir. Açlık süresinin uzun olması nedeniyle sıvı kaybı da fazla olacaktır. Bunun için iftar ve sahur saatleri arasında bol su içmek ve bu açığı kapatmak oldukça önemlidir.

Sahur ve iftar saatlerine göre ilaçlarınızı alın

Şiddetli migren ataklarında tedavi uygulanmadan atağın geçmesi mümkün olmayabilir. Dolayısıyla oruç tutmak isteyen migren hastalarının sahur ve iftar saatlerine göre uygulanabilecek koruyucu tedavi için nöroloji uzmanına başvurması gerekir. Açlık faktörü ile migren atakları yaşayan kişiler, kullandıkları koruyucu ilaçları Ramazan’da sahur ve iftar saatlerine göre düzenlemelidirler.

Nefes ve gevşeme egzersizleri yapın

Oruçluyken ortaya çıkan hafif ve orta şiddetli baş ağrıları için nefes ve gevşeme egzersizleri yapmak faydalı olabilmektedir. Bunun dışında temiz havaya çıkmak, karanlık ve sakin bir odada kısa süreli bir uyku ağrıyı gidermeye yardımcı olabilir. Ancak açlıkla tetiklenen ve şiddetli migren atakları yaşayan kişiler oruç tutma konusunda ısrarcı olmamalıdır. Oruçluyken ortaya çıkan her baş ağrısının da her zaman açlık durumuna bağlanmaması gerekir. Eğer ani ve giderek şiddetlenen bir baş ağrısı varsa ve bu duruma bulantı, kusma, yüksek ateş, görme kaybı gibi belirtiler eşlik ediyorsa bu durumu açlıkla ilişkilendirmeden en kısa sürede nöroloji uzmanına başvurulması gerekir.

Ramazan’da Baş Ağrısı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Oruç Tutarken Baş Ağrısı Normal Mi? 

Orucun yarattığı açlıkla birlikte kan şekeri düşer ve baş ağrısını tetikleyebilir. Oruç öncesinde şekerli besin tüketimi, kan şekerinde ani düşme ve yükselme ortaya çıkarabilir. Bu durumda şekerli gıda tüketimi azaltılarak baş ağrısı önlenebilir. 

Oruçluyken Migren Ağrısına Ne İyi Gelir?

Vücutta sıvı kaybı ya da psikolojik sebepler baş ağrsına neden olabilir. Gerekli tedbirler alarak bu durumun önüne geçmek mümkündür. Oruç tutarken migren ağrısı hissettiğiniz zamanlarda sessiz ve karanlık bir ortamda dinlenmek ağrının hafiflemesini sağlayabilir.

Oruçluyken Baş Ağrısı İlaçsız Nasıl Geçer? 

Oruç tutarken sahur ve iftar saatlerini kaçırmayarak doğru beslenmek önem taşır. Düzensiz ya da yanlış beslenme baş ağrılarına sebep olabilir. Kafein tüketimini azaltmak, hafif boyun egzersizleri yapmak, karanlık bir odada dinlenmek, uyayarak gözleri dinlendirmek baş ağrısını ilaçsız bir şekilde geçirme konusunda size yardımcı olacaktır. 

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.