İslam alemi için kutsal kabul edilen Ramazan ayının yaklaşmasıyla oruç heyecanı da başladı. 30 gün boyunca tutulan oruçların dini etkisinin yanı sıra sağlık açısından faydaları da oldukça fazla. Başta kilo kaybına destek olan oruç, bağışıklık sistemini güçlendirir, kan şekerini düşürür, enflamasyonu azaltır, sindirim sisteminin dinlenmesini sağlar, vücuttaki yağ oranını azaltır, aynı zamanda sabır ile irade gibi zihinsel fonksiyonları da iyileştirir. Ancak kronik hastalık veya dikkat edilmesi gereken bir sağlık problemi söz konusuysa oruç tutup tutmama konusunda uzman doktora danışmanız gerekir.
Oruç Nedir?
Oruç, müslüman insanların yıl içinde 1 ay boyunca imsak vaktinden iftara kadar gün boyu yemekten ve içmekten uzak durduğu dini bir ibadettir. Aynı zamanda islam’ın şartlarından biri olarak kabul edilen oruç ibadeti, oruç tutmanın kriterlerini karşılayan kişiler tarafından yapılması farz olan bir ibadettir.
Dini bir ibadet olmasının yanı sıra oruç tutmanın sağlık açısından da tıp dünyası tarafından kabul edilen faydaları söz konusudur.
Oruç tutmanın başlıca faydaları arasında kilo kaybına destek olması, bağışıklığa iyi gelmesi ve vücuttaki enflamasyonu azaltması gelir. Oruç tutmanın faydalarını daha da genişletmek mümkündür.
Faydalarının yanı sıra oruç ibadeti bazı risk grupları için dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Özellikle diyabet hastalarının hassas yaklaşması gereken bir konu olan oruç, eğer tutulacaksa doktor kontrolünde yapılmalıdır.
Orucun Faydaları Nelerdir?
İnsülin direncini azaltarak kan şekeri kontrolünü kolaylaştırması, kan basıncı ve kolesterol değerlerini dengeleyerek kalp sağlığını koruması, iltihabı azaltarak tip 2 diyabet ve kanser gibi kronik hastalıkların riskini azaltması, nörodejeneratif bozuklukları önleyerek bilişsel fonksiyonları artırması faydaları arasında yer almaktadır.
Kalp, beyin, karaciğer ve böbrekler yanı sıra bağışıklık sistemi, hormon ve metabolizma sistemine faydalı olan oruç, metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeyi ve vücuttaki yağı azaltmayı sağlar, büyüme hormonu seviyelerini artırır, yaşlanmayı geciktirip uzun ömrü destekler ve tümör gelişimini engeller.
Oruç tutmanın faydaları şunlardır:
- Oruç tutmak insülin direncini azaltıp kan şekerini dengeler
- Kan basıncı ve kolesterolü düşürür
- Kalp sağlığı, diyabet ve kanser gibi kronik hastalıkların gelişme riskini azaltır
- Beyin fonksiyonlarını artırır
- Metabolizmayı hızlandırıp kilo vermeyi kolaylaştırır
- Bağışıklığın güçlenmesini sağlar
- Oruç tutmak sindirim sistemini rahatlatır
- Büyüme hormonu salgısını artırır
- Yaşlanmayı geciktirir
- Karaciğer fonksiyonunda iyileşme sağlayabilir
- İrade, sabır ve empati gibi manevi yeteneklerini arttırır
Orucun sağlık açısından sağladığı faydalar detaylı olarak şöyle açıklanabilir:
Yağ yakımını hızlandırarak kilo kaybına destek olur
Uzun süreler aç kalınmasına neden olan oruç, kalori alımının sınırlanması ve metabolizmanın hızlanmasıyla vücuttaki yağ yakımı sürecine destek vererek kilo vermek isteyen kişiler oldukça faydalı bir ibadettir.
Kan şekerini düşürür
Oruç, uzun süre vücudun aç kalması sonucu insülin direncinin azaltılması ve kan şekerinin düşürülmesine yardım eder. İnsülin direncinin azalması da glukozun kan dolaşımından hücrelere daha verimli bir şekilde taşınmasını sağlar.
Oruç tutmak bağışıklığı güçlendirir
Vücudu yenileyen oruç ibadeti, bu etkisi sayesinde bilinenin aksine bağışıklık sistemini güçlendirir ve kişiyi daha dirençli bir hale getirir.
Vücuttaki enflamasyonu azaltır
Oruç tutarak vücuttaki iltihap ve enflamasyonun azaltılabileceği değerlendirilir.
Mide ve bağırsakların dinlenmesini sağlar
Uzun süre aç kalındığı için normal zamanda sıkı çalışan ve yorulan sindirim ve bağırsak sistemi oruç sayesinde ara verme şansı elde eder. Bu doğrultuda oruç tutarak mide ve bağırsakların dinlenmesini sağlayabilirsiniz.
Oruç tutmak zihinsel fonksiyonların işlevini artırır
Oruç tutmak, sinir hücrelerinin üretiminin artışına katkı sağlayarak beyin sağlığını ve bilişsel işlevlerin gelişimine yardım eder.
Cildi canlandırarak güç verir
Oruç ibadeti, uzun süre aç kalındığında hücrelerin yenilenmesine katkı sunar ve cilt hücreleri de bu akışta yenilenip canlanarak güç kazanır.
Oruç tutmak kalp sağlığını korur
Kan basıncı, kolesterol ve trigliserid seviyelerinin düşmesine yardımcı olan oruç, bu sayede kalp sağlığını destekler.
Büyüme hormonu salgısını artırır
Yapılan çalışmalar, oruç tutmanın büyüme, metabolizma, kilo kaybı ve kas gücünde kritik bir protein hormonu olan büyüme hormonu (HGH) düzeyini artırdığı değerlendirilir.
Psikolojik olarak rahatlık verir
Oruç tutmanın fiziksel faydalarının dışında psikolojik faydaları da söz konusudur. Oruç tutmak kişinin iradesini ve sabrını geliştirmesinin yanında kişiye kendini kontrol etme dürtüsü de aşılar.
Oruç Tutmanın Zararları Var mı?
Faydalarının yanında oruç tutmanın özellikle bazı risk grupları için olası yan etkileri vardır. Vücut uzun süre aç kalacağı için kan şekerinde azalma, susuzluk sonrası böbrek fonksiyonlarında değişim ve birtakım sindirim sistemi rahatsızlıkları meydana gelebilir. Bu yüzden belirli risk grupları olası zararlar söz konusu olduğu için dikkatli davranmalıdır.
Kimler Oruç Tutamaz?
Başta şeker hastaları olmak üzere, kalp hastalığı olanlar, bağışıklık ve vücut direnci düşük olan kişiler, yeni ameliyat geçirmiş bireyler, anne adayları veya emziren annelerin oruç tutmaları önerilmez. Bunların dışında başka kronik hastalığı veya herhangi bir sağlık problemi olan kişiler de oruç konusunda doktoruna danışmalıdır.
Oruç Tutmanın Faydaları Hakkında Sık Sorulan Sorular
Orucun vücuda faydaları nelerdir?
Kan şekeri kontrolü, kilo verme, bağışıklığı güçlendirme, vücuttaki enflamasyonu azaltma, cildi canlandırma ve sindirim sistemini dinlendirmesi gibi fiziksel faydalar ile birlikte manevi olarak da sabır ve empati yetisini arttırması oruç tutmanın faydaları arasında yer alır.
Oruç vücudu temizler mi?
Oruç tutmak, yağ yakımını hızlandırır, vücuttaki enflamasyonu azaltır ve hücrelerin yenilenmesini sağlayarak vücudu bir bakıma temizler.
Oruç hangi organlara faydalı?
Oruç başta mide ve bağırsak olmak üzere beyin yapısından karaciğerlerin dinlenmesine kadar birçok organa olumlu etki eder.
Oruç tutmak strese iyi gelir mi?
Oruç tutmanın kişinin stres ve kaygı düzeyini azalttığı yönünde değerlendirmeler mevcut olsa da bu konuda daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır?
Oruç tutmak zayıflatır mı?
Oruç tutmanın metabolizmayı ve yağ yakımını hızlandırıp kilo verdirici etkisi söz konusudur ancak uzun süre aç kalıp iftarda mideyi rahatsız edici aşırı yemekten kaçınıp daha kontrollü ve sağlıklı beslenilmelidir.
Hamileyken oruç tutmak sağlıklı mı?
Hamilelikte oruç tutmanın kişinin kendisine ve bebeğe verebileceği potansiyel zararlar söz konusu olabilir. Ancak gıda ve sıvı takviyesi dengeli bir şekilde yönetildiğinde doktor kontrolünde oruç tutulabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 19 Mart 2025
Yayınlanma Tarihi: 19 Mart 2025