LDL kolesterol, basit ifadeyle kötü kolesteroldür. Kan damarları boyunca kolesterolü taşıyan, büyük miktarda kolesterol içeren düşük yoğunluklu lipoproteindir. Kötü kolesteroldür çünkü ateroskleroz gelişmesine zemin hazırlar ve kalp sağlığı için risk faktörüdür. Ldl kolesterol düzeyi için normal kabul edilen değerler ldl kolesterolün 130 mg/dL altında olmasıdır. 160 mg/dL üzerinde olan bir değer ise ldl kolesterol yüksekliği olan değerlendirilir. Kanda çok fazla ldl kolesterol bulunduğu zaman bu durum ldl kolesterol yüksekliği olarak kabul edilir ve atardamar plaklarından kalp krizine kadar birçok sağlık sorununu beraberinde getirebilir.
LDL Kolesterol Nedir?
Kandaki bir lipoprotein türü olan LDL kolesterol, yüksek oranda kolesterolden oluşan kötü kolesterol olarak da bilinen düşük yoğunluklu lipoproteindir. Atardamarlarda yağ birikmesine ve plak oluşumuna neden olarak, felç ve kalp krizi gibi kalp hastalıklarının gelişme riskini artırır.
Plak oluşumu, oksijen açısından zengin kanı kalpten vücudun geri kalanına pompalayan atardamarların duvarlarını sertleştirir, daraltır ve sertleştirir. Bu sadece süreci doğrudan bozmaz, aynı zamanda plak yırtılmalarına da yol açabilir.
Genellikle doymuş yağ içeren gıdaların tüketilmesi, hareketsiz yaşam, sigara-alkol tüketimi, obezite, yaş faktörü ve stres ldl kolesterol yüksekliğine neden olan durumlar arasında sayılır. Nefes darlığı, baş dönmesi, baş ağrısı, halsizlik ve cilt solgunluğu en yaygın ldl kolesterol yüksekliği belirtileri arasında gösterilir.
LDL Kolesterol Kaç Olmalı?
LDL kolesterol için kandaki ölçülen değerin 130 mg/dL altında olması beklenir ve değer normal kabul edilir. LDL kolesterol ölçümünde değerin 100 mg /dL’nin altında olması ideal, 100-129 mg/dL arası normal, 130-159 mg/dL sınırda yüksek, 160-189 mg/dLise arası ise yüksek kabul edilir. LDL kolesterol yüksek çıkması önlem alınmadığı takdirde en önemlisi kalp krizi olmak üzere birtakım hastalıklara sebebiyet verebilir.
Hem LDL hem de HDL kolesterol değerleri rutin kan testiyle belirlenir. Belirlenen kan testiyle ortaya çıkan kolesterol değerlerine göre doktor tarafından kişiye özel bir tedavi programı uygulanır.
LDL Kolesterol Yüksekliği Nedir?
160-189 mg/dL üstünde çıkan ldl kolesterol değeri kanda çok fazla kötü kolesterol bulunduğu anlamına gelir ve bu durum ldl kolesterol yüksekliği olarak tanımlanır. LDL yüksekliğinde, damar tıkanıklığı, damar sertliği ve dolayısıyla da kalp hastalıklarına yakalanma riskini ciddi şekilde artırır. LDL, damar duvarlarına yapıştığı için kan akışı zayıflar. Sonuç olarak kalp hastalıkları meydana gelir.
LDL kolesterol yüksekliğine neden olan durumlar arasında genel olarak doymuş yağ oranı yüksek gıdaların çok tüketilmesi sayılır. Doymuş yağlar et ve süt ürünlerinin yağlı kesimlerinde bulunduğu da unutulmamalıdır. Günlük kalorilerinizin %10'undan fazlası doymuş yağlardan gelmemelidir.
Bunların yanı sıra sigara içmek özellikle kadınlarda HDL kolesterolü düşürür ve LDL kolesterolü yükseltir. Hareketsiz yaşam, obezite, yaş ve stres faktörü de ldl kolesterol yüksekliğine sebep olan durumlardan sayılır.
LDL kolesterol yüksekliğine sebep olan durumlar kısaca şöyledir:
- Doymuş yağ içeren besinler tüketmek
- Sigara-alkol kullanımı
- Hareketsiz yaşam
- Obezite
- Yaş faktörü
- Stres
- Genetik
LDL Kolesterol Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Kanda bulunan yüksek ldl kolesterol değerleri kişide nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, halsizlik, uyuşma ve konuşma bozukluğu gibi belirtiler ortaya çıkarabilir. Bunlara ek olarak cilt solukluğu ve yüksek tansiyon da ldl kolesterol yüksekliği belirtilerindendir.
LDL kolesterol yüksekliği belirtileri şunları içerir:
Yukarıda yer alan belirtilerin görülmeye başladığı zaman ldl kolesterol yüksekliğinden şüphelenip vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir. Çünkü ldl kolesterol yüksekliği tedavi edilip kontrol altına alınmadığı zaman arterlerde tıkanıklık oluşturup kalp krizine sebebiyet verebilir.
LDL Kolesterol Nasıl Düşürülür?
LDL kolesterol değerlerini düşürmek için yüksekliğe sebep olan yanlışlara son vermek verekir. Doymuş yağlı besinler yerine sağlıklı gıdalarla beslenilmeli, düzenli egzersiz yapılmalı, sigara-alkolden uzak durulmalı ve stresten kaçınılmalıdır.
LDL kolesterolü düşürmek için uygulanması gereken adımlar şöyledir:
Sağlıklı bir diyet programı uygulayın
Özellikle Akdeniz diyeti uygulamak ldl kolesterol değerlerini düşürerek kalp hastalıkları riskini azaltabilir. Bu diyet, sağlıklı yağlar (zeytinyağı ve fındık gibi kaynaklardan) tüketmenizi ve sağlıksız yağlardan (doymuş yağlar gibi) kaçınmanız üzerinedir.
Sigara ve alkolden uzak durun
Sigara, elektronik sigara veya alkol tüketiyorsanız vakit kaybetmeden bırakmaya çalışın.
Düzenli egzersiz yapın
Haftada en az beş gün, günde 30 dakika yürüyüş yapmaya çalışın
Sağlıklı kilonuzu koruyun
İdeal kilo aralığınızın ne olması gerektiğine doktorunuzla konuşarak birlikte karar verir.
Stresten kaçının
Uzun süre stres altında olmak LDL'nizi yükseltebilir ve HDL'nizi azaltabilir. Bu sebeple günlük hayatınızda stresten uzak bir yaşam sürmeye çalışın.
Bu adımların işe yaramadığı durumlarda doktor tarafından kolesterol düşürücü ilaçlar da reçete edilebilir.
LDL Kolesterol Düşüklüğü Nedir?
Kansızlık, yetersiz beslenme, genetik faktör ve tiroid bezinin az çalışması gibi durumların sebep olmasıyla kanda 50 mg / dl’nin altında çıkan ldl kolesterol değeri ldl kolesterol düşüklüğü olarak tanımlanır. Ldl kolesterol değerlerini normal seviyeye çekmek için sağlıklı bir beslenme programı uygulanmalı ve kansızlık gibi durumlara çözüm bulunmalı.
Düşük LDL Kolesterolün Olası Etkileri
LDL (düşük yoğunluklu lipoprotein) kolesterol, genellikle “kötü” kolesterol olarak adlandırılır ve kandaki yüksek değerleri kalp hastalıkları riskini artıran faktörler arasında yer alır. Düşük LDL seviyeleri ise genellikle sağlık açısından olumlu kabul edilir ancak bazı durumlarda değerler aşırı düşük çıkabilir. Aşırı düşük LDL seviyelerinin sağlık açısından olası etkileri şöyle sıralanabilir:
- Hormon dengesizlikleri yaşanması
- Sinir sistemi problemlerinin görülmesi
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması
Aşırı düşük LDL kolesterolün nedenleri ise şöyledir:
- Yetersiz beslenme
- Genetik faktörler
- Hormon dengesizliği
- Karaciğer hastalıkları
Hormon dengesizlikleri: Kolesterol, vücutta hormonların üretiminde önemli bir rol oynar. Aşırı düşük LDL seviyeleri, hormon üretiminde sorunlara neden olabilir. Normalde düşük değerler sağlıklı kabul edilse de aşırı düşük değerler önerilmez.
Sinir sistemi problemleri: Kolesterol, beyin sağlığı için önem arz eder. Düşük seviyeler birçok hastalık riskini ortadan kaldırır ancak çok düşük seviyeleri özellikle bilişsel işlevlerde azalma ve depresyon gibi sorunlara yol açabilme potansiyeli taşır.
Bağışıklık sisteminin zayıf olması: Bağışıklık sistemi için de önemli bir bileşen olan kolesterolün düşük seviyeleri bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebebiyet verebilir.
Düşük LDL kolesterolün nedenleri:
Yetersiz beslenme: Düşük yağlı ve düşük kolesterollü diyetler, kolesterol seviyelerini düşürebilir. Aslında bu durum sağlıklıdır ancak beslenmenin çok yetersiz kalması vücudun ihtiyaç duyduğu bir durum değildir.
Genetik faktörler: Bazı genetik durumlar, kolesterol seviyelerini etkileyebilir ve bu da LDL kolesterolün düşük seyretmesine yol açabilir.
Hormon dengesizlikleri: Tiroid hastalıkları gibi hormonal bozukluklar, kolesterol seviyelerini etkileyebilir.
Karaciğer hastalıkları: Karaciğer, kolesterol üretiminde önemli bir rol oynar; bu nedenle karaciğer hastalıkları düşük kolesterole neden olabilir.
Tüm bu bilgiler ışığında düşük LDL kolesterol seviyeleri aslında bakıldığında sağlık açısından faydalı bir durumdur. Ancak aşırı düşük seviyeler de bazı komplikasyonlara yol açabilir ve nadiren de olsa bazı sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
LDL Kolesterol Hakkında Sık Sorulan Sorular
LDL kolesterol ne demek?
Kolesterolü hücrelere ya da hücrelerden taşıyan iki tip lipoprotein bulunur. Low-density lipoprotein olarak bilinen ldl kolesterol, kötü kolesteroldür çünkü atardamarlarda yağ birikmesine (ateroskleroz) neden olur.
LDL kolesterol ve HDL kolesterol arasındaki fark nedir?
İk tip liporotein türü vardır. Bunlar LDL ve HDL'dir. LDL kolesterol atardamarlarda tıkanıklığa neden olduğu için kötü kolesterol olarak bilinir. HDL kolesterol ise kan dolaşımından ve atardamarlardan diğer kolesterol türlerini uzaklaştırmaya yardımcı olduğu için iyi kolesteroldür.
LDL kolesterol yüksekliği neden olur?
LDL kolesterol yüksekliğine sebep olan durumlar doymuş yağ içeren gıdaların tüketimi, obezite, hareketsiz bir yaşam, genetik faktör ve strestir.
LDL kolesterol kaç olursa tehlikeli?
Kanda ve LDL testinde ortaya çıkan ldl kolesterol değeri 160 mg / dl’nin üstünde çıkarsa bu durum ldl kolesterol yüksekliği olarak değerlendirilir ve kontrol altına alınmalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 4 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 27 Kasım 2024
