Kulak Çınlaması Neden Olur? Sağ ve Sol Kulak Çınlaması Nedenleri

Kulak Çınlaması (Tinnitus) Nedir?

Tinnitus ya da yaygın bilinen adı ile kulak çınlaması, kulak kiri, yüksek sese maruz kalınması, kulağa kaçan yabancı cisim, orta ve iç kulakta iltihap ve sıvı birikimi gibi nedenlerle harici bir uyaran ve gerçek bir dış gürültü olmaksızın kulaklarda gürültü veya uğultu gibi sesler duyulmasıdır. Bu sesler, ıslık, su ve rüzgar gürültüsünü andırabilir, hafif ve yüksek şiddette gelişebilir.

Kulak çınlamasının kişiye doğrudan bir zararı olmasa da, kulak çınlamasının altında yatan sebebin belirlenmesi gerekir çünkü durum çınlamanın nedenine bağlı olarak zarar verici olabilir. Bu bağlamda her çınlama hastası araştırılarak sebep ortaya konmaya çalışılmalıdır. Şayet araştırma sonucunda kulak çınlamasına yol açan herhangi bir neden bulunamazsa; çınlamanın sağlığa bir tehdit oluşturmadığı söylenebilir. Sonuç olarak hastanın endişesi ortadan kaldırılırsa hasta bir süre sonra çınlamayı algılamamaya başlayabilir. Ancak çınlamanın altında tıbbi bir neden yatıyorsa tedavi edilmesi gerekebilir.

Bazı kişilerde ise kulak çınlaması, çok ciddi psikolojik etkilere yol açabilir. Bunların arasında depresyon, anksiyete, dikkat bozukluğu, uyku problemleri sayılabilir. Bu hastalarda tedavi şart olduğu gibi psikiyatrik desteğe de ihtiyaç duyulabilir.

Kulak Çınlaması (Tinnitus) Neden Olur?

Kulak çınlamasının yaygın nedenleri kulak kiri, yüksek sese maruz kalma, kulağa kaçan yabancı cisim, orta ve iç kulakta iltihap ve sıvı birikmesi, kulak zarında delinme, bazı ilaçların kullanımı ve baş-boyun yaralanmalarıdır. Yüksek tansiyon, kansızlık, diyabet ve ateroskleroz gibi hastalıklarda kulak çınlamasına neden olmaktadır.

Genel olarak kulak çınlamasının nedenleri şunlardır:

• Kulak kiri
• Yüksek sese maruz kalma
• Dış kulak yolu ve orta kulak iltihabı ve sıvı birikimi
• Kulağa yabancı cisim kaçması
• Baş ve boyun travmaları
• Kulak zarının delinmesi
• Yüksek tansiyon
• İç ve orta kulakta kemik büyümesi
• İç kulakta aşırı basıncın neden olduğu meniere hastalığı
• İlerleyen yaşa bağlı işitme kaybı
• Çenedeki eklemlerde fonksiyon bozulması
• Migren hastalığı
• Ototoksik ilaçlar
• Vertigo
• Damar sertliği
• Omurilik kaynaklı hastalıklar
• İç kulak ve beyin sapı tümörleri
• Metabolik hastalıklar
• Böbrek hastalıkları
• Hormonsal bozukluklar çınlamaya neden olabilir.

Kulak yolunu tıkayan kulak kiri

Kulak kanalının kulak kiri nedeniyle tıkanması durumu kulak çınlamasına yol açan yaygın nedenlerin başında gelir.

İşitme kaybı

İç kulakta (koklea), kulağın ses dalgalarını aldığında hareket eden küçük, hassas tüy hücreleri vardır. Bu hareket, kulaktan beyne (işitme siniri) giden sinir boyunca elektrik sinyallerini tetikler. Beyin bu sinyalleri ses olarak yorumlar. İç kulağını içindeki kıllar bükülür veya kırılırsa (bu yaşlandıkça veya düzenli olarak yüksek seslere maruz kaldığınızda olur) -beyine rastgele elektriksel uyarılar sızdırılmasıyla kulak çınlaması şikayeti oluşabilir.

Kulak enfeksiyonu veya kulak kanalında tıkanma

Kulak kanallarında sıvı birikmesi neticesinde kulaklar tıkanabilir. Bu durum da kulaktaki basıncı değiştirerek kulak çınlamasına neden olabilir.

Orta kulak yolu iltihabı

Kulak enfeksiyonları ve orta kulak iltihabı genellikle kulak zarına zarar verecek kadar tıkanmaya neden olabilecek ve rahatsız edici çınlamaya (veya uğultu veya tıslama) yol açabilecek şişlik veya sıvıyı içerir. Meydana gelen bu iltihap sonucunda da kulak çınlaması ortaya çıkabilir.

Yüksek sese maruz kalma

Yüksek ses ve gürültüye maruz kalmak kulağın genelini tahrip edebileceği için kulakta çınlama meydana getirir.

Baş veya boyun yaralanmaları

Baş veya boyun travması iç kulağı, işitme sinirlerini veya işitmeye bağlı beyin işlevini etkileyebilir. Bu tür yaralanmalar genellikle tek kulakta çınlamaya neden olur.

Yüksek tansiyon

Kan damarlarını doğrudan etkileyen yüksek tansiyon, kanın damar ve atardamarlarda daha kuvvetli bir şekilde hareket etmesine neden olarak kan akışında değişim meydana getirir ve bu durum kulak çınlamasına yol açabilir.

Kullanılan bazı ilaçlar

Kullanılan bazı ilaçlar kulak çınlamasına neden olabilir veya çınlamanın şiddetini artırabilir. Genel olarak bu ilaçların dozu ne kadar yüksekse kulak çınlaması o denli şiddetlenebilir. Tinnitusa neden olduğu bilinen ilaçlar arasında nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ve bazı antibiyotikler, kanser ilaçları, diüretikler, antimalaryal ilaçlar ve antidepresanlar bulunur.

Kulak çınlamasına yol açabilen daha az yaygın nedenler de şunlardır:

Meniere hastalığı

Kulak çınlaması bir iç kulak hastalığı olan Meniere hastalığının erken bir göstergesi olabilir.

Östaki borusu disfonksiyonu

Uçak yolculuğu örneğindeki gibi atmosfer basıncı değişikliklerinde kulak zarına dışarıdan olan tazyik östaki disfonksiyonu olan kişilerde tüp yeterince çalışmadığı için karşılanamaz. Bu durumda kulak zarının çökmesine bağlı kulak çınlaması şikayeti oluşabilir.

Kulak kemiği değişiklikleri

Orta kulaktaki kemiklerin sertleşmesi (otoskleroz) işitme duyusunu etkileyebilir ve bu durum da kulak çınlamasına neden olabilir.

İç kulakta kas spazmları

İç kulaktaki kaslar gerilebilir (spazm), bu durum da kulak çınlaması, işitme kaybı ve kulakta dolgunluk hissine neden olabilir.

Temporomandibular eklem (TME) bozuklukları

Başın her iki yanında kulakların önünde bulunan ve alt çene kemiğinin kafatasınızla buluştuğu yer olan TMJ ile ilgili sorunlar da kulak çınlamasına yol açabilir. Yani çınlayan kulaklar bazen çene veya dişlerle ilgili işitsel olmayan bir sorunla ilgili olabilir.

Akustik nöroma veya diğer baş ve boyun tümörleri

Akustik nöroma, beyinden kulağa giden kraniyal sinirde gelişen, denge ve işitmeyi kontrol eden iyi huylu bir tümördür. Bununla birlikte diğer boyun veya beyin tümörleri de kulak çınlamasına neden olabilir.

Kan damarı hastalıkları

Kulak çınlaması kan damarı hastalıklarından da kaynaklanabilir.

Diğer kronik hastalıklar

Diyabet, tiroid problemleri, migren, anemi ve romatoid artrit ve lupus gibi otoimmün bozuklukları içeren rahatsızlıkların tümü kulak çınlaması ile ilişkilendirilebilir.

Sol Kulak Çınlaması Neden Olur?

Sol kulakta oluşan çınlamanın nedeni yüksek tansiyon, alerji veya anemi, sinüzit, enfeksiyon, ilaç kullanımı veya kulak yaralanması gibi bir durumun sadece sol kulağı etkilemesidir. Nadir durumlarda bu kulaklarda olan çınlama, tümör veya anevrizma gibi ciddi bir sorunun işaretidir.

Sağ Kulak Çınlaması Neden Olur?

Sağ kulak çınlamaları genelde kulağa alınan darbe, kulak kiri, kulağa su veya yabancı cisim kaçması, basınç, yüksek sese maruz kalma ve kulakta enfeksiyon sebebiyle yaşanır. Kafa travmaları, kulak zarında yırtılma, çene kemiği bozuklukları, işitme kaybı, sinüzit, damar sertliği, hipertiroidizm ve yüksek tansiyon gibi hastalıklar ile bazı ilaçların yan etkileri sağ kulakta çınlamaya sebep olabilir.

Tümör veya anevrizma gibi ciddi sağlık sorunları da nadiren kulak çınlamasına neden olabilir. Diğer risk faktörleri ve nedenleri arasında ise alerji, anemi, diyabet, tiroid sorunları, obezite ve kafa travması yer alır.

Kulak Çınlaması İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Oldukça yaygın şekilde görülebilen kulak çınlamasında bazı risk faktörleri şunlardır:

Yüksek sese maruz kalma

Ağır ekipman, motorlu testereler ve ateşli silahlardan çıkan yüksek sesler, gürültüyle ilgili işitme kaybının yaygın kaynaklarıdır. MP3 çalarlar gibi taşınabilir müzik cihazları da uzun süre yüksek sesle çalınırsa gürültüye bağlı işitme kaybına neden olabilir. Özellikle gürültülü ortamlarda çalışan kişiler risk altındadır.

Yaş

Yaşlanan kişilerin kulaklarınızda şleyen sinir liflerinin sayısı azalır ve bu durum da kulak çınlamasıyla ilişkili işitme sorunlarına neden olabilir.

Cinsiyet

Kulak çınlaması şikayeti erkeklerde kadınlara nazaran daha fazla görülür.

Tütün ve alkol kullanımı

Sigara içen kişilerde kulak çınlaması gelişmesi riski daha yüksektir. Aşır alkol tüketimi de kulak çınlaması gelişmesini artırabilen risk faktörleri arasındadır.

Bazı sağlık sorunları

Obezite, kardiyovasküler problemler, yüksek tansiyon, artrit veya kafa travması öyküsü kulak çınlaması riskini artırır.

Kulak Çınlaması Belirtileri Nelerdir?

Kulak çınlaması, ıslık sesi, tıslama sesi, uğultulu, yüksek tonlu ve zonklama şeklinde kendini belli edebilir. Çınlama esnasındaki bu sesler bazen sinir bozucu bir hale vararak kişinin psikolojik durumunu da etkileyebilir. Bazı durumlarda, çınlama esnasındaki ses o kadar yüksek olabilir ki, harici sesi konsantre olma zorlaşabilir. Durumdan şikâyetçi olan hastadan başkası bu sesi duymaz.

Öte yandan nadir durumlarda, kulak çınlaması (tinnitus) genellikle kalp atışıyla aynı zamanda ritmik şekilde bir nabız veya boğmaca sesi olarak belirebilir. Bu duruma pulsatil tinnitus denir. Doktor muayene sırasında bu tür kulak çınlamasını duyabilir.

Kulak Çınlamasının Kişiye Etkileri Nelerdir?

Kulak çınlaması bazı kişilerde aşağıda yer alan şu etkilere neden olabilir.

• Aşırı sıkıntı
• Depresyon
• Sık sık ruh hali değişimleri, anksiyete atakları
• Gerginlik, sinirlilik veya hayal kırıklığı
• Zayıf konsantrasyon
• Uyku problemleri

Kulak Çınlaması Şikayetinde Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalıdır?

Kulak çınlamaları ciddi rahatsızlıkların belirtisi olabileceği gibi kişinin hayat kalitesini düşererek şekilde rahatsızlık verici de olabilir. Nitekim kulak çınlaması şikayetlerinde doktora başvurulmalıdır.

Özellikle aşağıdaki durumlarda vakit kaybedilmeden doktora başvurmak gerekmektedir.

• Soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra gelişen ve bir hafta içinde düzelmeyen kulak çınlamaları şikayetlerinde
• Kulak çınlamasıyla birlikte seyreden işitme kayıpları ve baş dönmesi şikayetlerinde
• Kulak çınlamasının bir sonucu olarak meydana gelen anksiyete veya depresyon şikayetlerinde

Kulak Çınlaması Tanısı Nasıl Konulur?

Doktor öncelikle hastanın öyküsünü öğrenmek ister. Doktor kulak çınlamasına yol açan nedenlerin kulağa bağlı sebeplerden oluştuğunu düşündüğü takdirde odyometrik muayene ile Eğer kulağa bağlı sebeplerden kaynaklandığı düşünülüyorsa, odyometrik muayene ile dış kulak yolunda, orta kulakta veya kulak zarında çınlamaya neden olabilecek bir sorun arar. Kas-iskelet sistemi faktörleri, çene sıkma, diş gıcırdatma, önceden yaralanma veya boyundaki kas gerginliğinin bazı durumlarda kulak çınlamasını daha belirgin hale getirebileceğinden doktor kişinin kaslarını kısmasını çene veya boynu belirli şekillerde hareket ettirmesini isteyebilir.

Sürekli, sabit ve yüksek perdeli (en yaygın tür) kulak çınlaması, genellikle işitme sistemindeki bir sorunu gösterir ve bir odyolog tarafından yapılan işitme testlerini gerektirir. Bir tümör veya kan damarı anormalliğini kontrol etmek için MRI veya BT görüntülemesi gerekebilir.

Kişinin genel sağlığı da kulak çınlamasının şiddetini ve etkisini etkileyebilir. Doktor bu nedenle aynı zamanda kişinin fiziksel aktivitelerini uyku düzenini ve stres seviyenizi de değerlendirebilir.

Pulsatil tinnitus’ın ( bu sesi muayene sırasında doktor da duyabilir) neden kaynaklandığını teşhis etmek için kullanılabilecek görüntüleme cihazları ise şunlardır:

• Anjiyografi
• Bilgisayarlı tomografik anjiyografi (CTA)
• Bilgisayarlı tomografi (CT) taraması
• Manyetik rezonans anjiyografi (MRA)
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
• Temporal kemik BT taraması
• Ultrason

Kulak Çınlaması Nasıl Geçer? 

Kulak çınlaması çoğu zaman geçicidir ve nedeni ciddi bir sağlık sorunu değilse bir süre sonra kendiliğinden kaybolur. Kulak çınlamasına ne iyi gelir sorusunun cevabı, yüksek seslerden kaçınmak için kulak koruyucu veya gürültü maskesi takmak, stresten uzak durmak, b12 takviyesi almak, sigara ve kafeini azaltmak, sağlıklı bir uyku düzenine sahip olmak olacaktır.

Yoga ve akupunktur gibi yöntemler, ginkgo biloba ve ginseng gibi takviyeler ve doktor onaylı reçeteli ilaçlar da kulak çınlaması şikayetini azaltmaya yardım edebilir.

Kulak Çınlaması Tedavisi Nasıl Olur?

Özellikle aniden, işitme kaybıyla birlikte ortaya çıktığında tedirgin edicidir. Böyle bir durumda acilen kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurulmalıdır. İşitme kaybının olmadığı bir durumda ise önce sakin olunmalı ve dinlenilmelidir. Ayrıca iyi bir uyku çekmek önemlidir. Durumun birkaç saati aşkın devam etmesi durumunda acele olarak KBB uzmanına başvurulmalıdır. Aniden oluşan ve ağır seyreden çınlama hastalarının yüzde 70’i erken ve acil tedaviyle tamamen iyileşmektedir. Ancak uzun zamandır çınlaması olan hastalarda tedavi daha zor olmaktadır.

Altta yatan sağlık sorunları ortadan kaldırılarak kulak çınlaması tedavi edilebilmektedir; ancak her çınlamayı tümüyle iyileştirmek mümkün olmayabilir. Hastalara; ‘alışman lazım, bu ses ömrün boyunca seninle olacak, yapabilecek bir şey yok’ gibi ifadeler kullanmak, zaten tedirginlik ve korku içinde olan hastayı daha da endişeye sürükleyebilir. Nedene yönelik tedavi, çeşitli ilaçlar ve psikiyatrik destek medikal tedavinin temelini teşkil eder. Buna rağmen çınlamayı tamamen kesmek mümkün olmayabilir. Ancak hastaları daha iyi duruma getirecek ve çınlama ile baş etmelerini sağlayacak tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

Kulak çınlamasını önlemek için herhangi bir şey yapabilir miyim?

İç kulaktaki duyusal kıl hücrelerinin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan gürültü kaynaklı işitme kaybı, kulak çınlamasının en yaygın nedenlerinden biridir. Yüksek sese maruz kalmayı sınırlamak için sesten uzaklaşarak, sesi kısarak veya kulak tıkacı veya kulaklık takarak yapılacak her şey kulak çınlamasını önlemeye yardımcı olacaktır.

Kulak Çınlamasına Ne İyi Gelir?

Çoğu kulak çınlaması vakasında evde tedaviye başlamadan önce kulak çınlamasının tedavi edilebilir veya başka bir sorundan kaynaklanmadığından emin olmak için bir kulak, burun ve boğaz doktoru tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca Lipo-flavonoid de kulak çınlamasını hafifletmenin bir yolu olarak pazarlanan bir takviyedir; ancak lipo-flavonoidin kulak çınlaması vakaları için etkili olduğuna dair mevcut bir bilimsel kanıt yoktur; söz konusu takviye Meniere hastalığının semptomları için faydalı olabilir. Kulak çınlamasına odaklanmamaya çalışılmalıdır. Zira kulak çınlamasına odaklanılması durumu daha da kötüleştirebilir. Hobiler ve aktiviteler kulak çınlaması şikayeti olan kişinin zihninin zihninizi ondan uzaklaşmasına yardımcı olabilir.

Kulak Çınlaması ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Kulak çınlaması neyin habercisi?

Kulak çınlamasının kendisi bir belirtidir ve genellikle orta kulak iltihabı, kulak kiri, yüksek sese maruz kalma ve kulak zarında delinme gibi durumların habercisidir.

Sol kulak çınlaması ne anlama gelir?

Sol kulakta çınlana yaşanıyorsa, bu kulakta kir biriktiği, yüksek veya sürekli gürültüye maruz kalındığı, kulak zarı arkasında kist büyümesi, orta kulak iltihabı veya meniere hastalığı gibi kulak ile ilgili sağlık sorunları ya da yüksek tansiyon bulunduğu anlamına gelebilir.

Geçmeyen kulak çınlaması nedir?

Geçmeyen kulak çınlaması, altında yatan ciddi bir nedenin göstergesi sayılabilir. Bu durumda vakit kaybetmeden kulak burun boğaz bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz.

Kulak çınlaması ne zaman tehlikeli olur?

Kulak çınlamasının tehlikeli olduğu durumlar, hızlı ve ani ortaya çıkan kulak çınlamalarıdır. Kulak çınlaması ani bir şekilde ortaya çıktıysa, kalıcı bir şekilde devam ediyorsa ve baş ağrısı, baş dönmesi ve denge kaybı gibi belirtiler ortaya çıkardıysa tehlikeli bir tablo ortaya çıkabilir.

En uzun kulak çınlaması ne kadar sürer?

Kulak çınlamasının uzunluğu genellikle 1 haftayla ölçülür. En uzun kulak çınlaması 1 hafta ve daha uzun süren çınlamalardır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.