Kulak tıkanıklığı, rakım değişimi, orta kulak problemleri, sinüs enfeksiyonları ve kulakta kiri birikmesi gibi nedenlerle işitme kalitesinin azalmasına neden olan bir durumdur. Hayat kalitesine olumsuz etki eden kulak tıkanıklığı, çoğu zaman geçici olsa da, az işitme, uğultulu işitme ya da çınlama kişiyi rahatsız edebilir. Denge problemleri, işitme kaybı belirtileri görülen kulak tıkanıklığına karşı ise uzman doktordan destek almak önemlidir. Bu durumlar birçok hastalıktan kaynaklanabilir.
Kulak Tıkanıklığı Nedir?
Kulak tıkanıklığı, orta kulak ile burnun arkası arasında uzanan östaki tüplerinin iltihap, enfeksiyon ve rakım değişimi gibi nedenlerle tıkanması sonucu yaşanan bir durumdur. Kulaklarda dolgunluk veya basınç hissi yaratır. Ayrıca kulak ağrısı, baş dönmesi ve işitmede boğukluk gibi durumlar da kulak tıkanıklığı belirtileri arasındadır. Soğuktan kaynaklanan şişlik azaldıkça tıkanıklık genellikle kendiliğinden düzelir.
Östaki tüplerinin tıkanmasından kaynaklı olan kulak tıkanıklığını açmak için yutmak, esnemek veya şekersiz sakız çiğnemek işe yarayabilir. Bu durum işe yaramazsa, derin bir nefes alarak, burun deliklerini sıkıştırın ve ağzı kapalı tutarak burundan yavaşça üflemeye çalışın. Böylelikle kulak tıkanıklığı açılabilir.
Kulak Tıkanıklığı Neden Olur?
Kulak tıkanıklığı, orta kulak iltihabı, solunum yolu enfeksiyonları, sinüzit, alerjik reaksiyonlar ya da kulak zarının hasar görmesinden kaynaklı olarak oluşur. Kulak tıkanıklığı nedenleri şöyle sıralanabilir:
Kulak kiri (buşon- serümen)
Kulak kirinin fazla biriktiği ya da duş sonrasında kulak pamuğuyla kirin itilmesinden dolayı kulak tıkanıklığı meydana gelir. Kulak kiri normalde kulağı koruyucu bir madde olsa da fazla biriktiği durumlarda problemlere neden olabilir.
Orta kulak enfeksiyonu
Soğuk algınlığı, solunum yolu enfeksiyonları, alerjiler orta kulakta enfeksiyona yol açarak kulak tıkanıklığına neden olur. Bu durum orta kulakta mukus üretiminden kaynaklanır. Viral enfeksiyonlar veya alerjiler, kulak tüplerini tıkayarak kulak tıkanıklığına yol açabilir.
Dış kulak iltihabı
Kulak içerisinde su girmesinden ya da suda uzun süreler kalmasına bağlı olarak kulakta ödem meydana gelir ve kulak tıkanıklığa neden olur. Su birikimi nedeniyle kaynaklı olan kulak tıkanıklığı kolaylıkla geçebilir.
Barotravma (basınç sarsısı)
Hızlı bir şekilde gerçekleşen yükseklik değişiklikleri ya da uçak seyahati esnasında oluşan kulak tıkanıklığı basınç kaynaklı olarak ortaya çıkar.
Östaki tüpü fonksiyon bozukluğu
Östaki borusunda meydana gelen negatif basınç kulak zarı üzerinde vakum etkisi yaratarak tıkanıklığa neden olur. Tıkanıklığın şiddetli olduğu durumlarda ağrı da meydana gelebilir. Bu durum uzun sürdüğünde ise kulak nezlesi oluşabilir.
Kulak tıkanıklığı uzun süre devam ederek hayat kalitesini etkiliyorsa veya ciddi ağrıya neden oluyorsa, uzman doktora görünmek gerekmektedir.
Kulak Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Kulak tıkanıklığı belirtileri, kulakta dolgunluk hissi, basınç, kulakta çınlama, baş dönmesi, denge problemleri ve rahatsızlık hissi şeklinde görülür. Bu belirtiler kişiden kişiye göre farklılık gösterir. Östaki tüpü tıkanıklığı kaynaklı olduğundan yükseklik değişikliğinden dolayı uçak yolculukları zorlu geçebilir. Kulak tıkanıklığı belirtileri şöyle sıralanır:
- Boğuk sesli işitme
- Sesleri uğultulu duyma
- Baş dönmesi
- Denge kaybı
- Kulakta dolgunluk hissi
- İşitmede zorluk
- Kulakta ağrı
Kulak Tıkanıklığı Nasıl Geçer?
Kulak tıkanıklığı östaki borusunda yaşanan tıkanıklık giderilerek geçirilebilir. Esnemek, yutkunmak, su içmek, şekersiz sakız çiğnemek, ağız ve burun deliklerini kapatıp burundan yavaşça hava vermeye çalışmak, burun spreyi ya da kulak damlaları orta kulaktaki basıncın eşitlenmesini sağlayarak kulak tıkanıklığını geçirmeye yardım eder.
Kulak tıkanıklığını geçirmek için uygulanabilecek yöntemler anlatımlı olarak şöyledir:
Çiğneme ve esneme gibi hareketler
Çeşitli yüz hareketleriyle östaki tüplerini temizlemek mümkündür. Ağzı yukarı aşağı hareket ettirmek, esnemek, burnu sıkıştırıp yutkunmak ve sakız çiğnemek kulak tıkanıklığını giderilmesine yardımcı olur.
Burunu yıkama
Burun boşluğunu tuzlu su solüsyonuyla yıkamak, burundan ve sinüslerden fazla mukus gibi kalıntıların temizlenmesine yardımcı olarak kulak tıkanıklığını giderir. Bunun yanında tuzlu ve burun spreyi kullanmak polen, bakteri ve toz gibi sinüslerin tahrişe neden olduğu durumların azalmasını sağlar ve beraberin kulak tıkanıklığına engel olur.
Isı uygulama
Kulak tıkanıklığının sebep olduğu kulak ağrısı varsa ısı, ağrının hafifletmeye yardımcı olur. Etkilenen kulağın üzerine sıcak bir bez uygulamak kulak tıkanıklığı ağrısının geçmesini sağlar.
Kulakları yıkayıp kurulama
Kulak kiri gibi mukus oluşumunu önlemek için düzenli bir kulak temizleme rutini oluşturmak gerekir. Duş aldıktan sonra ılık suyun bir kısmının kulaklarınıza akmasını sağlayın. Temizlemek için dış kulağınıza ıslak bir bez kullanın. Daha sonra dış kulağı nazikçe kurulayın. Kulağa kulak pamuğu sokmamaya özen gösterin.
Kulak Tıkanıklığı Nasıl Açılır?
Kulak tıkanıklığını açma veya hafifletme konusunda evde uygulanabilecek bazı yöntemler bulunur. Bu yöntemler ciddi tıbbi sorunları tedavi etmez, sadece hafif durumlarda yardımcı olabilir. Eğer kulak tıkanıklığı şiddetliyse veya uzun süre devam ediyorsa, mutlaka bir uzman doktora başvurmak gerekir.
Kulak tıkanıklığının açılmasını sağlayan yöntemler şunlardır:
- Valsalva manevrası kullanarak kulak basıncını dengelemek
- Kulaklara hafifçe masaj yapmak
- Kulak damlası veya spreyi kullanmak
- Sakız çiğnemek
- Yutkunmak
- Kulağa gliserin damlatmak
Kulak Tıkanıklığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kulak tıkanıklığı nasıl açılır?
Kulak tıkanıklığında ağzı ve burnu kapatıp, sümkürüyormuş gibi burundan nefes vermeye çalışmak, esnemek ve sakız çiğnemek kulak tıkanıklığını açılmasına yardım eder.
Kulak tıkanması tehlikeli mi?
Kulak tıkanıklığı ilerlediği ve müdahale edilmediği durumda kalıcı ya da geçici işitme kaybına neden olabilir.
Kulak tıkanıklığı ne kadar sürer?
Kulak tıkanıklığı genellikle birkaç saat ya da birkaç gün içerisinde kendiliğinden düzelebilir. Bazı tıkanıklıkların altında yatan nedenle bulunur. Bu soruna müdahalede edildiğinde tıkanıklık hızlıca açılabilir.
Kulak tıkanıklığından en hızlı nasıl kurtulunur?
Yutkunma, esneme, çeneyi esnetme, sakız çiğneme, su içme ve tuzlu su ile gargara yapma yanı sıra valsalva manevrası olarak bilinen, burnu tıkayıp, derin nefes alıp ardından ağzıda kapatarak burundan yavaşça nefes vermeye çalışma yöntemi kulak tıkanıklığını hızlı bir şekilde giderebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 2 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 30 Ekim 2023