Yükleniyor
Önlenebilir kanserler arasında yer alan kolon kanserinde yeni tanı ve tedavi yöntemlerinde her geçen gün önemli gelişmeler yaşanıyor. Son dönemde gelişen teknolojiyle birlikte tedavilerde sıklıkla kullanılmaya başlayan robotik cerrahi ile kolon kanseri ameliyatları açık hastanın yaşam kalitesini yükseltirken; nüks oranlarını da düşürüyor. Memorial Şişli Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. İlknur Erenler Bayraktar, kolon kanseri ve modern cerrahi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Kolon kanseri, sindirim sisteminin ince bağırsak sonra gelen kısmı olan kalın bağırsakta başlayan kanser türüdür. Tipik olarak ileri yaştaki kişileri etkileyen kolon kanseri gençlerde de görülebilir. Kolonun içinde oluşan polip olarak adlandırılan iyi huylu hücre kümeleriyle başlayan sorun zamanla kolon kanserine dönebilir. Bu poliplerin kansere dönmeden önce tespit edilip çıkarılması kolon kanserini önlemeye yardımcı olmaktadır. Eğer kolon kanseri gelişirse cerrahi, radyasyon tedavisi, kemoterapi, hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapi gibi pek çok tedavi süreci hastayı beklemektedir.
Her yaşta görülebilen bu kanser türünde bağırsakta poliplerin olması, ailede kolorektal kanser hastalarının bulunması, bazı genetik bozukluklar, kadınlarda yumurtalık-meme veya kanser hikayesinin olması, işlenmiş-hayvansal gıdaların çok tüketilmesi riski arttıran faktörlerdir.
Kolorektal kanserleri risk faktörlerini bilerek önlemek mümkün olabilmektedir. Örneğin yaş büyük bir risk faktörüdür. Kolorektal kanserler her yaşta görülebilir ancak çoğu kolorektal kanser hastası 45 yaşın üzerindedir. Bu nedenle 45 yaş üstü bireylerin düzenli olarak tarama testlerini yaptırması hayati önem taşır. Kolon kanseri taramasında kullanılan yöntem kolonoskopidir. Kolonoskopi ile tüm kalın bağırsak incelenir. Polipler alınabilir, tümör veya iltihap şüpheli alanlardan kolonoskopi ile biyopsi alınarak tanı konulabilir.
Kolon kanseri belirtileri hastalığın ilk evrelerinde görülmeyebilir. Belirtiler kanserin bağırsaktaki yeri ve büyüklüğüne bağlı olarak değişebilmektedir. Bazı kolon kanseri belirtileri şöyle sıralanabilir:
Kolon kanserinde hastanın genel durumu, kanserin evresi, kanserli bölümün bulunduğu yer değerlendirerek tedavi şekillenir. Cerrahi yöntemler, kemoterapi, radyoterapi tedavide kullanılır. Hastalığın evresine göre öncelik sırası değişir. Erken evrelerde cerrahi ile tedaviye başlarken, daha ileri evrelerde cerrahi öncesinde veya sonrasında kemoterapi ve rektum ise radyoterapi de gerekebilir. Bazen de cerrahinin mümkün olmadığı durumlarda semptomları hafifletmek içinde kemoterapi ve radyoterapi kullanılır. Radyoterapi de ameliyat öncesinde tümörü küçültmek için kullanılır. Hedeflenen ilaç tedavisinde de kanser hücrelerinin büyümesini sağlayan mutasyonları hedef alınır. Kemoterapiyle ya da tek başına uygulanabilir. Bazı durumlarda palyatif bakım gerekebilir. Hastaya ilave katkı sağlar; hastanın ailesi ve doktorlarıyla birlikte çalışır.
Kolon kanseri ameliyatlarında cerrahi konfor ve hastanın hızlı iyileşmesinin sağlanması için robotik cerrahi yöntemi son yıllarda çokça kullanılmaktadır. Robotik cerrahide hastanın karın bölgesine birkaç küçük kesi açılır ve ameliyat bu kesilerden gerçekleştirilir. Ameliyatta bir cerrah robotun konsolunda, bir cerrah da hastanın yanında durur. Cerrah konsolun aracılığıyla bir elden daha fazla hareket kabiliyetine sahip olan robotik enstrümanlara iletip, kolonun kanserli kısmının çevre dokularla bağlantısını kestikten sonra kalan kısımlardan ayırarak vücuttan çıkarır. Kolonun ayrılan kısımlarını birleştirerek dışkıya yeni bir çıkış yolu sağladıktan sonra küçük kesiler kapatılarak operasyon sonlandırılır. Kolektomi sonrası kalıcı ya da geçici olarak dışkının bir torbaya boşaltılması gerekebilir. Operasyon sonrasında kesilerin küçük olması hastanın iyileşme süresini hızlandırır.
Yaş kadar, beslenme alışkanlıkları da kolorektal kanserler üzerinde etkilidir. Lifli beslenme, kabızlığın önlenmesi, kolesterolün düşürülmesi, sindirim sisteminin iyileştirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Bu sayede kolorektal kanserler başta olmak üzere birçok hastalıktan korunmak mümkündür. Bir de hareketsiz olan kişilerin kolon kanseri geliştirme olasılığı daha yüksektir. Düzenli fiziksel aktivite yapmak kolorektal kanseri riskini azaltabilir. Ayrıca obezite, sigara tüketimi, aşırı alkol tüketimi de kolorektal kanserin bir diğer ciddi risk faktörlerindendir.
Yayınlanma Tarihi: 8 Ağustos 2022
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
