Kalp büyümesi, kalp kasının alışılmadık derecede büyüyüp genişlemesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Kardiyomegali olarak da ifade edilen kalp büyümesi, altında yatan nedene bağlı olarak geçici veya kalıcı olabilir. Kardiyomegali kalbin tamamında veya sadece bir kısmında meydana gelebilir. Genetik faktör, hipertansiyon, sigara-alkol kullanımı ve sağlıksız beslenme gibi nedenler sonucu ortaya çıkan kalp büyümesinin yaygın belirtileri kalp çarpıntısı, nefes darlığı, baş dönmesi ve vücutta ödemdir. Altta yatan nedene bağlı şekilde tedavi edilmesi gereken kalp büyümesinde, nadir durumlarda ilaç, tıbbi müdahale veya ameliyat seçenekleri değerlendirilir.
Kalp Büyümesi Nedir?
Tıbbi ifadesi kardiyomegali olan kalp büyümesi, kalp kasının anormal bir şekilde kalınlaşmasıyla ortaya çıkan kalbin iç kısmının büyümesi ve genişlemesidir. Kalp büyümesi, kalbin kan dolaşımı için daha fazla çaba harcamaya zorlayan bir reaksiyon olarak da ifade edilebilir.
Örnek vermek gerekirse düz zeminde yürümek yerine sürekli yokuş çıkıldığında harcanan enerji gibi kalp büyümesi meydana geldiğinde kalp daha çok çalışmak zorunda kalır. Bazı durumlarda ise kalple ilgili temel bir sorun nedeniyle kalp büyümesi gerçekleşir.
Meydana gelen yaygın kalp büyümesi belirtileri baş dönmesi, kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve vücutta ödemdir. Genellikle hipertansiyon sebebiyle meydana gelen kalp büyümesini nedenleri arasında ayrıca genetik, sigara-alkol, sağlıksız beslenme gibi faktörler yatar.
EKG ve birtakım kalp görüntüleme testleriyle ortaya çıkan kalp büyümesinin tedavi seçenekleri arasında bazı ilaçlar, gerektiği takdirde cerrahi müdahale ve yaşam tarzının değişikliği yer alır.
Kalp Büyümesi Neden Olur?
Kalp büyümesinin temel nedenleri kan akışını olumsuz etkileyen tıkanmaların meydana getirdiği koroner arter hastalığı ve hipertansiyondur. Diğer yandan vücuttaki demir oranının fazla olması da kalp büyümesine neden olan durumlardandır.
Sayılan bu hastalıklar, kalp kasındaki problemler nedeniyle kalbin genişlemesi ve büyümesine sebebiyet verebilir. Bu hastalıkların yaşandığı sırada kalp daha büyük olmasına rağmen aslında işlevi ve performansı olumsuz etkilenir.
Kalp büyümesi nedenleri şu şekildedir:
Hipertansiyon
Yüksek tansiyonu olan kişilerde, kalbin vücudun geri kalanına kan dağıtmak için daha fazla pompalama yapması gerekir. Meydana gelen bu zorlanma kalp kasının büyümesine ve zayıflamasına neden olur.
Koroner arter hastalığı
Kan akışını olumsuz etkileyen bir durum olan koroner arter hastalığı kalp kasının genişlemesi ve büyümesine yol açar.
Demir oranının yüksek olması
Vücutta olması gerekenden daha yüksek oranda demir olması kalbin performansını olumsuz etkiler ve kalp büyümesinin meydana gelmesine neden olabilir.
Genetik
Ebeveynlerinde kalp büyümesi geçmişi olan kişilerde kalp büyümesi görülme riski daha yüksektir.
Sigara ve alkol tüketimi
Aşırı sigara ve alkol tüketmek kalpte hasar yaratır. Bu hasar, kalbin bazı kısımlarının gerilmesi ve genişlemesi nedeniyle oluşur. Bu durum kalp kasını zayıflatır ve olması gerektiği gibi pompalama yapmasını engeller.
Anemi
Anemi, vücut dokularına yeterli düzeyde oksijen taşıyacak sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin eksikliği anlamına gelir. Kandaki oksijen eksikliğini telafi etmek için kalbin daha fazla kan pompalaması gerekir ve bu da kalbi daha çok çalıştırarak kalp büyümesini tetikler.
Gebelik
Hamilelik sırasında, gelişen bebeği beslemek için kan hacmi %30 ila %50 oranında artar. Kalp ayrıca her dakika daha fazla kan pompalar ve bu durum da kalp atış hızını artırır. Kalbin daha çok çalışmasıyla birlikte kalp kasında genişleme veya büyüme meydana gelebilir.
Kalp krizi
Kalp krizi sırasında kalpte meydana gelen hasar, kalbin vücuda yeterli miktarda kan pompalamasını zorlaştırabilir. Bu gerginlik kalpte şişmeye ve büyümeye yol açabilir.
Tiroid hastalıkları
Hem az aktif tiroid bezi (hipotiroidizm) hem de aşırı aktif tiroid bezi (hipertiroidizm), kalp büyümesi de dahil olmak üzere kalp sorunlarına neden olan durumlardan kabul edilir.
Kalp Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
Kalp büyümesinin kişide ortaya çıkan ilk belirtileri nefes darlığı, kalp hızında artış, baş dönmesi, vücutta ödem ve yorgunluğa bağlı enerji düşüklüğüdür.
Genel olarak kalp büyümesi belirtileri şunları içerir:
- Nefes darlığı
- Kalp hızında artış
- Baş dönmesi
- Göğüs darlığı
- El ve ayaklarda şişme, ödem
- Yorgunluğa bağlı enerji düşüklüğü
Bu belirtiler meydana gelip devam ettiği takdirde vakit kaybetmeden doktora başvurup kalp büyümesinin altında yatan nedenin belirlenmesi ve nedene bağlı olacak şekilde tedavi sürecinin planlanması gerekir.
Kalp Büyümesi Nasıl Teşhis Edilir?
Kalp büyümesi teşhisi için öncelikle doktor tarafından genetik öykü ve hastanın fiziksel semptomları sorulur. Daha sonra steteskop aracılığıyla kalp dinlenir. Bu sürecin ardından kalbi daha geniş bir şekilde incelemek için görüntüleme testlerine başvurulur.
Kalp büyümesi için faydalanılabilecek testleri şunlardır:
Kalp Büyümesi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kalp büyümesini tedavi etmek için öncelikle altında yatan nedenin belirlenmesi gerekir. Nedene bağlı olarak kalp büyümesini önleyecek ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilir.
Kalp büyümesi tedavisinde kullanılacak ilaçlar aşağıdaki gibidir:
- Kalbin normal ritmi için antiaritmik ilaçlar
- Kan basıncınızı düşürecek ilaçlar
- Kan pıhtılaşması riskini azaltmak için antikoagülanlar
- Kan basıncını kontrol etmek için beta blokerler
- Vücuttaki sodyum ve su miktarını azaltmak için diüretikler
Daha geniş çerçevede kalp büyümesi tedavi seçenekleri şöyledir:
- Kalbinizin sabit bir ritimde atması için kalp pili takılması
- Kardiyoverter defibrilatör (ICD) cihazının yerleştirilmesi
- Hasarlı kalp kapakçığını onarmak veya değiştirmek
- Koroner arter bypass ameliyatı veya stent takılması
Kalp büyümesi, yapılacak yaşam tarzı değişiklikleriyle de önlenebilir:
- Tuz tüketimini azaltın
- Sigara ve alkolü bırakın
- Bol sıvı tüketin
- Düzenli egzersiz yapın
- Sağlıklı beslenin
- Uyku düzenine dikkat edin
- Stresten uzak durmaya çalışın
Kalp Büyümesi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kalp büyümesi olanlar ne kadar yaşar?
Kalp büyümesi olan kişiler için belli bir yaşam süresi söz konusu değildir. Hastalığın şiddetine bağlı olarak riski de ona göre değerlendirilir.
Kalp büyümesi tehlikeli midir?
Kalp büyümesi, teşhis edilip tedavi edilmediği takdirde kalpte hasar bırakıp tahribat yaratabileceği için ciddiye alınması gereken bir durumdur.
Kalp büyümesi EKG’de belli olur mu?
Kalple ilgili birçok konuda fikir veren EKG testi, kalp kasının büyüklüğü hakkında da bilgi verir.
Kalp büyümesi için hangi doktora gidilir?
Kalp büyümesi semptomları yaşayan kişiler kardiyoloji bölümünden randevu alabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 3 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 27 Ekim 2023
