İsilik Nedir? İsilik Neden Olur ve Nasıl Geçer?

İsilik Nedir?

İsilik, aşırı terleme sonucu ter bezlerinden cilt yüzeyine giden kanalların tıkanmasına bağlı ciltte küçük, kaşıntılı, kırmızı renkte döküntü ve kabartılarla karakterize lekelerdir. Genellikle bebekler, çocuklar ve çok terleyen kişilerde görülen bir rahatsızlık olan isilik, vücut çok terlediği zamanlarda aşırı ısındığı için tahriş meydana gelen bölgelerde acı ve kaşıntılı kabarıklıklar meydana getirir. Bu durumun sebebi ise terin vücuttan dışarı çıkamamasıdır. Nemli ve sıcak havalarda çok fazla terleyen kişilerin ter bezlerinden çıkan kanallar tıkanır. Bu tıkanma sonucunda şişlik, kaşıntılı kabarıklık ve döküntüler ortaya çıkar.

Acı veren bir his, hafif kaşıntı, şişlik ve yanma hissi gibi belirtilerle ortaya çıkan isilik, kol ve bacaklar, boyun, koltuk altı ve kasık bölgelerinde daha çok görülür.  Bir bakteri veya virüs olmadığı için başka bir kişiye bulaşma özelliği olmayan isilik, vücut içinde genellikle giysilerin cilde sıkı temas ettiği bölgelerde, özellikle de terleme meydana geldiğinde yayılır.

İsilik Çeşitleri Nelerdir?

İsilikte ter bezlerindeki tıkanıklık sonucu üretilen ter vücudun dışına çıkamaz ve kanalın tıkalı olduğu seviyeye bağlı olarak cildin bir tabakasında hapsolmuş halde kalır. İsilik, tıkanıklık düzeyine göre miliarya kristalina, miliarya rubra ve miliarya püstüloza olmak üzere 3 farklı klinik tabloda ortaya çıkar.

Miliarya kristalina

Miliarya kristalina adı verilen form, sıcak iklimlerde oldukça sık görülür. Yenidoğan döneminde erişkinlere göre daha yaygın şekilde ortaya çıkan miliarya kristalina, yüzeysel, berrak, su damlasına benzeyen 1-3 mm çaplı, sıklıkla herhangi bir yakınmaya neden olmayan, nadiren kaşıntı yapabilen kabarıklıklar şeklinde kendisini gösterir. Döküntüler genellikle baş, boyun ve gövde yerleşimlidir. Sayıları yüzlerce olabilen bu lezyonlar kendiliğinden açılıp kabuklanabilir ve iz bırakmadan iyileşir.

Miliarya rubra

İsilik çeşitlerinden olan miliarya rubrada, ter bezlerinin orta kısmında tıkanıklık izlenir ve dolayısıyla döküntüler kristalina formuna göre biraz daha derindir. Genellikle vücudun kapalı bölümlerinde kırmızı, hepsi birbirine benzeyen, kaşıntılı, yanma batma izlenebilen, 1-3 mm çaplı kabarıklıklar şeklinde görülür. Benzer şekilde çocuklarda özellikle obez bireylerde ve şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olanlarda daha sık görülür.

Miliarya püstüloza

Miliarya püstülozada ise sivilce benzeri iltihaplı kabarıklıklar görülür. Derinin daha derin katmanlarındaki ter bezlerinin kanallarının tıkanmasından kaynaklanır ve kaşıntılı da olabilir.

İsilik Neden Olur?

Tıbben miliara olarak da bilinen isilik, terin derinin altında kalması ve vücuttan dışarı çıkamaması sonucu meydana gelir. Özellikle sıcak ve nemli havalarda vücudun kendini soğutabilmek için aşırı terlemesi sonucu terin yüzeye çıktığı dar kanallar tıkanır ve kişinin vücudunda kaşıntılı kabarıklık, şişlik ve döküntülere neden olan isilik denen durum yaşanır.

Ter bezlerindeki bu tıkanmayı sıcak ve nemli havalar tetikleyebileceği gibi, terin emilmesine izin vermeyen deriyi sıkan ve sentetik kıyafet kullanımı ve yüksek ateş gibi aşırı terlemeye neden olan durumlar tetikleyebilir. Bunlarla birlikte isiliğe neden olan faktörler arasında bazı ilaçların kullanımı, fazla kilo, uzun süre yatmak zorunda kalmak, yoğun şekilde yapılan egzersizler ve fiziksel aktivite de gösterilir.

İsiliğe neden olan durumlar genel olarak şöyledir:

• Sıcak ve nemli havalar
• Cildi sıkan dar kıyafetler
• Yüksek ateş
• Bazı ilaçların kullanımı
• Obezite
• Uzun süre hareketsiz yatmak
• Fiziksel aktivite ve aşırı egzersiz
• Aşırı terleme (hiperhidroz)
• Regl dönemi ve hormon değişimleri

Bebeklerde İsilik Neden Olur?

Bebeklerde isilik erişkinlerle benzer sebeplerle görülür. Bebeklerin çok kalın giydirilmesi, yünlü kıyafet kullanımı, terleme, geçirilen ateşli hastalıklar ve sıcak ve nemli ortamda bulunma, sürtünme gibi faktörler bebeklerde isiliği tetikleyebilir.

İsilik Belirtileri Nelerdir?

İsilik çocuklarda genel olarak küçük kabarcıklar, sivilceler, ciltte yanma veya batma hissi ve ciltte yoğun hassasiyet gibi belirtiler gösterir.

İsilik, tıbbi adıyla miliaria olarak ifade edilir ve ter bezlerinin tıkanması sonucu ciltte oluşan döküntülerle şeklinde tanımlanır. Ter bezlerinde meydana gelen bu tıkanıklık, terin cilt yüzeyine ulaşmasını engeller ve cilt altında birikmesine neden olur. Bunun akabinde ise yukarıda yer alan birtakım belirtiler ortaya çıkabilir.

İsilik belirtileri maddeler halinde şöyle ifade edilebilir:

• Küçük kabarcıklar
• Sivilceler
• Ciltte yanma veya batma hissi
• Ciltte yoğun hassasiyet
• Kızarıklık ve kaşıntı

İsilik yaygın olarak bebeklerde ve küçük çocuklarda daha sık bir şekilde görülür ancak her yaşta da ortaya çıkabilir. Sıcak ve nemli iklimlerde yaşayanlar veya yoğun fiziksel aktivite nedeniyle aşırı terleyen kişiler isilik açısından risk altındadır.

İsilikte ortaya çıkan belirtiler genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve etkisini yitirir. Ancak, belirtiler şiddetliyse, uzun süre devam ediyorsa veya enfeksiyon belirtileri (iltihaplı kabarcıklar, ateş) söz konusuysa uzman bir dermatoloji doktoruna başvurmak önemlidir.

Bunlarla birlikte isilikten korunmak için serin ve kuru ortamlarda bulunmak, pamuklu ve gevşek giysiler giymek ve cildin hava almasını sağlamak gerekir. Bu önlemler isilik riskini azaltabilir.

İsilik Teşhisi Nasıl Yapılır?

İsilik rahatsızlığını belirleyecek herhangi bir özel test yoktur. İsilik tanısı için uzman bir cilt doktoru deride meydana gelen kızarıklık, kaşıntı, kabarıklık ve döküntülerin durumuna bağlı olarak tanı koyabilir. İsilik sonucu meydana gelen belirtiler ve olası komplikasyonlar, uygulanacak tedavi yöntemleriyle kısa sürede iyileşir.

İsilik Nasıl Geçer?

İsiliği geçirmenin en hızlı yolu terlemekten kaçınmak ve cildi serin tutmaktır. İsilikte cilde 20 dakika süre ile soğuk kompres uygulayarak cildi serin tutmak, hafif ve nemi emebilen kıyafetler giymek, antiinflamatuar özellikli aloe vera jeli kullanmak ve teri emmeye yarayan kokusuz pudralar kullanmak isiliği geçirmeye yardım edecektir. İsiliğin yarattığı kaşıntı için kalamin losyonu ve antihistaminikler ile düşük dozda hidrokortizon kremleri de isilik tedavisinde doktor tarafından reçete edilebilmektedir.

İsiliğe iyi gelen yöntemler şunları içerir:

• Cildi serinletmek için soğuk kompres uygulamak
• Cildin rahatlaması için ılık bir duş almak
• Bol su içmek
• Dar kıyafetler yerine bol kıyafetler giymek
• Taze aloe vera jeli kullanmak
• İsilik kaşıntısı için nemlendirici ile birlikte kalamin losyonu kullanmak
• Cildi tahriş edebilecek kokulu ve parfümlü ürünleri bırakmak
• Doktor onaylı antihistaminik ilaç ve hidrokortizon kremi almak
• Fiziksel aktiviteleri bir süre azaltmak

Cildi soğutmak için soğuk kompres uygulamak

Özellikle aşırı terlemenin önlenmesi için kişinin serin bir ortamda bulunması, isilik tedavisi için uygulanması gereken başlıca yöntemlerden biridir. Temiz bir bezi soğuk suya batırarak, isiliğin etkilediği bölgeye soğuk kompres uygulamak özellikle kızarıklık ve kaşıntı semptomlarına karşı faydalıdır.

Cildin rahatlaması için ılık bir duş almak

Ilık duş almak, isiliğin ciltte meydana getirdiği tahrişi önlemesi için önemlidir. İsilik olan bebeklere ılık bir duş aldırılmalı, yetişkinler de düzenli aralıklarla ılık duş alarak isiliğin etkilerini azaltmalıdır.

Bol su içmek

Bol miktarda sıvı içmek vücut sıcaklığının düzenlenmesine ve aşırı terlemenin azaltılmasına yardımcı olabilir.

Bol kıyafetler giymek

Sıkı ve dar kıyafetler, cilde baskı uygulayacağı için terlemeye neden olur. Pamuklu ve bol kıyafetler giyerek cilde nefes aldırılması gerekir.

Taze aloe vera jeli kullanmak

İsiliğin tahriş ettiği bölgelere taze aloe vera jeli sürülebilir ancak bu konuda uzman bir cilt doktoruna hareket etmeden yapılacak uygulamalar hassas ciltler için yan etki meydana getirebilir.

Cildi tahriş eden ürünleri bırakmak

Cildinizi tahriş eden cilt bakım ürünleri varsa, isiliğin iyileşmesi adına bu ürünlere hızlı bir şekilde veda edin.

Bebeklerde İsilik Nasıl Geçer?

Bebeklerde isiliğin iyileşmesi için uygulanması gereken adımlar etkilenen bölgeye suya batırılmış temiz bir bezle soğuk kompres uygulamak, bebeği serin bir ortamda tutmak, ılık bir duş aldırmak, cildin nefes alabileceği şekilde rahat kıyafetler giydirmektir. Bu uygulamalarla amaç cildi rahatlatmak ve olası terlemeyi önlemektir. Eksiksiz bir şekilde uygulandığı takdirde isilik birkaç gün içinde cildi terk eder.

Bebeklerde isiliği geçiren adımlar maddeler halinde şöyledir:

• Temiz bir bezle isilik olan bölgeye soğuk kompres uygulamak
• Terlemenin önlenmesi için bebeği serin bir ortamda tutmak
• Cilt rahatlığı için sık aralıklarda bebeğe ılık duş aldırmak
• Cildin nefes alabilmesi için rahat kıyafetler giydirmek

İsilik Nasıl Önlenir?

İsiliği önlemenin en temel yolu, isiliğe sebep olan faktörlerden kaçınmaktır.

Aşağıdaki adımları uygulayarak isiliği önlemeniz mümkündür:

• Sıcak havalarda bol kıyafetler tercih edin
• Yine sıcak ve nemli havalarda sık sık ılık duş alın
• Islak veya terli giysilerinizi hızlıca değiştirin
• Kirlenen veya ıslanan bebek bezlerini hemen değiştirin
• Bol miktarda su için

İsilikte Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalıdır?

Hastalarda döküntüler baş, boyun veya gövdede çok yaygın yerleşimli ise, kızarıklık çok belirginse ve yukarıda sayılan ortam şartlarının sağlanmasına rağmen kısa sürede kendiliğinden gerileme izlenmemişse, kaşıntı, yanma ve batma çok şiddetli ise, hastalarımızın yaşına ve döküntülerin yerleşimine göre uygun tedavi düzenlenmesi için doktora başvurulmalıdır.

İsilik Hakkında Sık Sorulan Sorular

İsilik en hızlı nasıl geçer?

İsilikten kurtulmanın en hızlı yolu cildinizi serin tutmak ve fazla terlemekten kaçınmaktır. Bununla birlikte isilik bölgesine soğuk kompres uygulamak, ılık bir duş almak da isiliğin kısa süre içinde iyileşmesini sağlar.

İsilik olması nasıl engellenir?

Kuru ve serin ortamda bulunmak, terlemeye neden olacak fiziksel aktivitelerin azaltılması, deriyi sıkmayan pamuklu kıyafet kullanımı ile isilik oluşumu önlenebilir. Pamuklu veya keten kumaştan bol ve hafif giysiler tercih edilmelidir.

İsilik bulaşıcı mı?

İsilik başka bir kişiye bulaşmaz ancak derinin içinde temas halinde olursa farklı bölgelerde ortaya çıkabilir.

Pudra isiliğe iyi gelir mi?

Yanlış bilinen doğrulardan biri de pudranın isiliğe iyi geldiği konusudur. İsiliğe iyi geldiği düşünülerek pudra, isiliğin etkilediği bölgelere kesinlikle uygulanmamalıdır.

İsilik için hangi doktora gidilir?

Çocukta isilik belirtileri ortaya çıktıysa ve ciltte belirgin bir şekilde gözlemleniyorsa dermatoloji bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.