Gluten Hassasiyeti Nedir? Gluten Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Gluten Alerjisi (İntoleransı) Nedir?

Gluten intoleransı ve gluten alerjisi olarak da bilinen gluten hassasiyeti, vücudun buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein olan gluteni tolere edemeyip glutenli besinler tüketildiğinde meydana gelen alerjik bir durumdur. Gluten intoleransı olarak da bilinen bu durumun yaygın görülen hastalık formu çölyak hastalığıdır. Çölyak hastalarının vücudunda glutenli besinler tüketildiğinde alerjik reaksiyon meydana gelir.

En yaygın görülen gluten alerjisi belirtisi ishal olarak bilinir. Ayrıca midede şişklinlik, gaz ve yorgunluk gibi durumlar da gluten alerjisi semptomları arasında yer alır. Ancak bazı gluten alerjisi vakalarında herhangi bir semptom görülmeyebilir.

Gluten alerjisini tedavi etmenin en temel yolu sıkı bir glutensiz diyet uygulamaktır.

Gluten Alerjisi (Gluten İntoleransı) Neden Olur?

Diğer bir adıyla gluten intoleransı olan gluten alerjisi, gluten içeren besinlere karşı vücudun reaksiyon vermesi sonucu meydana gelir. Belirtileri ve oluşumu bakımından çölyak hastalığıyla benzerlik gösteren gluten alerjisi, temelde glutenli besinlere karşı alerjik reaksiyonu içerir.

Gluten Hassasiyeti Belirtileri Nelerdir?

Kişinin gluten tüketmesi sonucu ortaya çıkan en yaygın semptom ishal olarak bilinir. İshalle birlikte mide bulantısı, midede şişkinlik, gaz, karın ağrısı, anemi, bilinç bulanıklığı, yorgunluk ve endişe hali de gluten alerjisi belirtileri olarak kabul edilir.

Gluten alerjisi belirtileri genel olarak şunları içerir:

• İshal
• Mide bulantısı
• Mide şişkinliği ve gaz
• Karın ağrısı
• İştah ve kilo kaybı
• Yorgunluk, halsizlik
• Anemi
• Kabızlık
• Bilinç bulanıklığı ve konsantrasyon bozukluğu
• Baş ağrısı
• Eklem ağrıları
• Endişe hali ve depresyon
• Deri döküntüleri

İshal

Gluten alerjisi ve buna bağlı çölyak hastalığı olan kişilerin ince bağırsağında iltihaplanma meydana gelir. Bu durum da bağırsak zarına zarar verir ve besin emiliminin zayıf olmasına sebebiyet vererek ishal belirtisi oluşturur.

Mide bulantısı

Hem gluten intoleransında hem de çölyak hastalığında vücudun glutene karşı bir bağışıklık tepkisi geliştirmesi sonucu mide bulantısı yaşanabilir.

Mide şişkinliği ve gaz

Gluten alerjisinde meydana gelen mide şişkinliği ve gaz, buğdayda ve diğer birçok gıdada bulunan, zayıf şekilde emilen karbonhidratların fazlalığına tepki gösterilmesi sonucu oluştuğu kabul edilir.

Karın ağrısı

Gluten intoleransı olan kişilerde, mide astarı olması gerektiği gibi çalışmayabilir ve bakterilerin kana veya karaciğere girmesiyle iltihap oluşumuna neden olarak karın ağrısı yaratabilir.

İştah ve kilo kaybı

Gluten içeren besinler tüketildiğinde ince bağırsak iltihaplanır ve vücudun temel besin maddelerini emmesi zorlaşır. Bu durum sonucundan iştah kaybı ile birlikte kişi kilo kaybı yaşayabilir.

Yorgunluk, halsizlik

Gluten alerjisi ve çölyak hastalığının kırmızı kan hücrelerinin üretiminin yeteneğini etkileyen yüksek demir eksikliği anemisiyle bağlantılı olduğu düşünülür. Demir eksikliği anemisi ise kişide yorgunluk ve halsizlik meydana getirebilir.

Anemi

Gluten alerjisi olan kişiler, yedikleri yiyeceklerden yeterince demir emilimi yapamadıkları için demir eksikliği anemisi yaşayabilir. Bu durumun nedeni, çölyak hastalığında gluten besinler tüketmenin vücudunuzun ince bağırsağınızın iç kısmına saldırmasına neden olarak besinleri (demir dahil) emme yeteneğinizi bozması olarak görülür.

Gluten Alerjisi (Gluten İntoleransı) Nasıl Teşhis Edilir?

Gluten alerjisi için öncelikle kişinin semptomları dikkate alınır ve fiziki muayene yapılır. Ardından kandaki gluten alerjisi varlığını tespit etmek adına gluten alerjisi testi yaptırılabilir. Test sonucunun pozitif çıktığı durumlarda alerjinin varlığını kesinleştirmek için endoskopik yöntemler veya doku biyopsisi yaptırılması da önerilir.

Gluten Alerjisi (Gluten İntoleransı) Nasıl Tedavi Edilir?

Gluten alerjisini tedavi etmenin tek yolu, gluten diyeti yapmaktır. Gluten diyeti, gluten içeren besinlerin tüketilmemesine dayanır. Gluten içeren besinler tüketmeyerek bağırsak sisteminin tamir edilmesi sağlanır.

Gluten Alerjisi Olanlar Hangi Besinleri Tüketmemelidir?

Gluten alerjisi olan kişilerin uyguladığı gluten diyeti aşağıdaki besinleri tüketmemeyi içerir:

• Buğday, çavdar ve arpa
• Unlu mamullerin birçoğu
• İşlenmiş, marine edilmiş et ürünleri
• Pizza, makarna gibi yiyecekler
• Kurabiye, kek gibi hamur işleri
• Patates cipsi, meyan kökü gibi atıştırmalıklar
• Alkol

Gluten Diyeti Nedir? Gluten Diyeti Nasıl Yapılır?

Gluten diyeti uygulayan kişiler gluten içeren tahıl ve tahıl ürünlerinden tamamen uzak durmalıdır. Çok küçük miktarlarda gluten tüketmek dahi çölyak hastalığında, gluten hassasiyeti gibi durumlarda ince bağırsağa zarar verebilir ve besinlerin kan dolaşımına emilmesini önleyebilir.

Gluten diyetine dahil edilmesi gereken besinler şunlardır:

• Kahverengi, beyaz ve yabani pirinç
• Karabuğday
• Glutensiz badem unu
• Hindistan cevizi unu
• Mısır
• Bezelye unu
• Darı
• Patates unu
• Mısır
• Mısır nişastası
• Guar sakızı
• Kinoa

Gluten Alerjisi (Gluten İntoleransı) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Gluten alerjisi nasıl anlaşılır?

Glutenli besin tüketildikten sonra hızlı bir şekilde ishal, şişkinlik, gaz, deride kaşıntı ve döküntü meydana geliyorsa bu durum gluten intoleransı olduğunun işaretidir.

Gluten hassasiyeti belirtileri nelerdir?

Glutenlı gıda tüketimi sonrası vücudun reaksiyon göstermesi ile yaşanan gluten hassasiyeti belirtileri ishal, bulantı, şişkinlik, gaz, karın ağrısı, anemi, deri döküntüleri, kilo kaybı, yorgunluk ve depresyondur.

Gluten alerjisi kan testinde çıkar mı?

Gluten alerjisinin belirlenmesi için gluten testi, kan testi veya doku biyopsisi tercih edilir.

Gluten karın şişliği yapar mı?

Gluten alerjisinin en belirgin semptomlarından biri karın şişliğidir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.