Yükleniyor
Aşk korkusu olarak da tanımlanan filofobi, anlamlı ve derin ilişkiler kurmadan korkan insanların yaşadığı histir. Özellikle çocukluk ya da yetişkinlik döneminde boşanma, ayrılık, reddedilme gibi travma yaşayan bireylerde ortaya çıkabilir. Kişi birine aşık olmaktan, ilişkiye başlamaktan ve ilişkiyi yürütmekten korkar. Anksiyete veya depresyonla birlikte ortaya çıkan bu durum kişinin psikoterapi almasının ardından düzelebilmektedir.
Filofobi, genellikle geçmişte yaşadığı travmatik deneyimlere bağlı olarak aşktan veya duygusal bir bağ kurmaktan korkma durumudur. Aynı zamanda bu kişiler ilişkiye başlamaktan, sürdürmekten de korkarlar. Birçok kişi aşık olma ya da ilişkiye başlama konusunda korku yaşasalar da filofobi, aşırı durumlarda kendini gösterir. Filofobi yaşayan kişiler kendilerini izole edilmiş ve sevilmemiş hissedebilirler.
Filofobi, geçmişte yaşanan travmatik bir ilişki deneyimi, reddedilme, bağlanma eksikliği yaşama, hayal kırıklığı ya da istismar nedeniyle gerçekleşebilir. Bu durumda filofobi koruyucu bir tepki olarak ortaya çıkabilir. Filofobi yani aşık olma korkusunun nedenleri şöyle sıralanabilir:
Geçmişte yaşanan ve deneyimlenen travmatik ilişkiler filofobinin oluşmasına neden olabilir. Bu durum sadakatsizlik, ihanet ya da kalp kırıklığı romantik ilişkilerden uzak durulması zemin hazırlar. Ebeveyn ilişkileri ve yakın arkadaşlıklar gibi diğer ilişki türleri de bu kişide filofobi oluşumuna katkı sağlar.
Kişinin geçmişte ebeveyni tarafından terk etmesi ya da partnerleri tarafından terkedilme yaşaması filofobinin oluşmasına neden olabilir. Araştırmalar, reddedilmenin vücutta fiziksel acıya benzer sonuçlara yol açabileceğini gösteriyor. Bu nedenle kişinin bu acıyı unutması daha zor oluyor. Çoğu insan reddedilmeyi daha kolay atlatsa da birkaç acı verici reddedilme yaşandığı durumda filofobinin ortaya çıkması kolaylaşıyor.
Bazı kültürlerde koşullar ve kişiyi yapılan baskı farklılaşabilir. Genç yaşta evlenmeye yönelik baskı yapılan kişilerde daha sonrasında ilişki kurmaya yönelik bir korku gelişebilir. Bu da filofobinin oluşmasına neden olur.
Filofobi, engellenmemiş sosyal katılım bozukluğu (DSED) ile benzerlikler gösterebilir. Bu da genellikle 18 yaş altındaki çocuklarda yaygın olarak görülür. Bu bozukluğu olan kişilerin derin, anlamlı bağlantılar kurmasını zorlaşır. Genellikle çocukluk travmasının veya ihmalinin sonucu olarak ortaya çıkar.
Filofobi belirtileri, kişinin aşık olma veya ciddi bir ilişki içinde olma konusunda gerginlik ve kaygı hissetmesi şeklinde ortaya çıkar. Bu kişiler çiftlerin fazla olduğu alanlarda durmaktan kaçınırlar. Bir kişiye karşı aşık olsa bile ona güvenmediğinden ve incinmekten korktuğu için bu duyguları bastırarak yaşamaktan kaçar. Bunun yanında evlilikten ve başkalarının düğün törenlerinden de kaçınma durumu gözlemlenebilir. Filofobinin fiziksel belirtileri şöyle açıklanabilir:
Filofobi, sevgi duygusunun bastırılması, düğünlerden veya yıl dönümü kutlamalarından kaçınma gibi belirtilerle de gözlemlenebilir. Kişi bu korkunun mantıksız olduğunun farkında olabilir fakat onu yine de kontrol edemez.
Filofobi, teşhis edilebilmesi için kişinin çevresinin ve kendisinin bu durumun farkında olması gerekir. Uzman doktor ya da terapist kişinin semptomlarını gözlemledikten sonra buna yönelik olarak terapi yöntemleri uygulayabilir. Filofobi tedavi edilmediği durumda ise sosyal izolasyon, depresyon ve anksiyete bozuklukları daha da ileri seviyede intihar gibi durumlar görülebilir.
Pskiyatrist, filofobiyi teşhis etmek için bu kriterleri kullanabilir:
Yaşanan aşık olma korkusu yani filofobi ciddiyeti kişiden kişiye farklılık gösterdiğinden tedavi de buna yönelik olarak uygulanabilir. Tedavi seçenekleri arasında terapi, ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri veya bu tedavilerin bir kombinasyonu yer alır. Filofobiye karşı uygulanabilecek tedavi yöntemleri şöyle sıralanabilir:
Filofobiye karşı bilişsel davranışçı terapiden yararlanmak kişilerin korkularıyla yüzleşerek baş etmesine yardımcı olur. Bilişsel davranışçı terapi, fobinin neden kaynaklandığını ortaya çıkaran yöntemlerden bir tanesidir. Bu terapi yöntemi olumsuz düşünceleri, inançları ve tepkileri tanımlamayı ve değiştirmeyi içerir.
İleri filofobi durumlarında ise uzman doktor antidepresanlar veya anti anksiyete ilaçları reçete edebilir. İlaçların genellikle terapiyle birlikte kullanılması önerilir.
Bunların yanında uzman doktor, kişiye egzersiz, rahatlama teknikleri ve farkındalık stratejileri gibi yöntemler de önerebilir.
Filofobi gibi bir fobisi olan birine yaklaşırken baskı yapmamak, yardım almaları konusunda teşvik etmek, onlara destek olmak önemlidir.
Kişinin uzun bir süre sevgiden kaçarak filofobi yaşaması, anksiyete, depresyon, panik bozukluğu, erektil disfonksiyon, travma sonrası stres bozukluğu ve madde kullanım bozukluğuna neden olabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 12 Mart 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
