Damar tıkanıklığı, genellikle bir pıhtı nedeniyle herhangi bir kan damarının tıkandığı ve hedef dokuya yeterli kan ulaşmaması durumudur. Damar tıkanıklıkları, kalp damar, bacak damar ve beyin damarlarında meydana gelebilir. En temel nedenleri sigara kullanımı, yüksek tansiyon ve kolesterol, aşırı kilo, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşamdır.
Damar Tıkanıklığı Nedir?
Damar tıkanıklığı, vücudun damar duvarındaki arterlerin sigara, sağlıksız beslenme, kolesterol artıkları ve yağ kalıntıları gibi sebeplerle damar sertliği veya bir pıhtı yoluyla tıkanmasıdır. Kalp ve beyinde meydana gelen damar tıkanıklıkları çok ciddi sonuçları beraberinde getirebileceği gibi aynı zamanda bacak damar tıkanıklığı da benzer sebeplerle meydana damar tıkanıklığı türlerinden biri olarak bilinir. Özellikle kalp damarlarında yaşanan tıkanıklıklar kalp krizi ve inme gibi durumları beraberinde getirebilir.
Damar Tıkanıklığı Neden Olur?
Kan damarı damar sertliği veya pıhtı nedeniyle tıkanır. Yaşanan bu durum damar tıkanıklığı olarak adlandırılır. Tıkanıklığı oluşturan pıhtılar aterosklerotik plaklar sebebiyle daha çok daralmış bölgelerde oluşur. Meydana gelen tüm bu olaylar beraberinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle kalp krizi, inme ve beyinde çeşitli hasarlara yol açabilen damar tıkanıklığı tedavisi çok ciddi bir şekilde yapılmalıdır.
Damar tıkanıklığının en büyük faktörlerin olan aterosklerozun meydana gelmesini tetikleyen nedenleri sizler için sıraladık:
Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Damar tıkanıklığının en karakteristik belirtisi ağrıdır. Tıkanıklık eğer kalbi etkilediyse bu ağrı göğüs ağrısı şeklinde olur. Bununla birlikte kol veya bacaklarda meydana gelen kramplar, uyuşukluklar, nefes darlığı ve kas zayıflığı da damar tıkanıklığında görülen belirtiler arasındadır.
- Kalbi etkileyen vakalarda göğüs ağrısı
- Bacak, kol veya tıkalı bölgede uyuşukluk ve ağrı
- Yürürken kalçada kramp
- Nefes darlığı
- Tükenmişlik
- Tıkanıklık olan bölgede kas zayıflığı ve güç kaybı
- Cilt solukluğu
- Vücutta ödem
- Kıllarda dökülme görülmesi
Kalp Damar Tıkanıklığı Belirtileri
Kalp damar tıkanıklığı, kalbi besleyen atardamarlarda meydana gelen tıkanma olarak tanımlanır. Damarlarda oluşan bu tıkanıklığa aynı zamanda koroner arter hastalığı da denir. Yaşanan tıkanıklık tam tıkanıklık olursa kalp krizi yaşanabilir. Kalp damar tıkanıklığı da çeşitli belirtilerle ortaya çıkan ve tedavi edilmediği takdirde geri dönülmez bir yola girebilecek ciddi bir sağlık sorunudur.
Kalp damar tıkanıklığı belirtileri şöyledir:
- Göğüste ağrı ve sıkışma
- Kalp ritminde düzensizlik
- Boyun, sırt, omuz ve kollarda ağrı
- Nefes darlığı
- Yorgun ve bitkin hissetme
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı ve kusma
Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Beyne kan taşıyan iki karotis arteri bulunur. Bunlar beynin büyük bir kısmını besleyen kan damarları olarak bilinir. Bu damarlarda plak adı verilen yağ ve kolesterol birikintisi olan ateroskleroz oluşumu sonrası bu birikim damarları daraltır, beyne pıhtı atması sonrası kan akışı azalarak beyin damar tıkanıklığı meydana gelir.
Beyin damar tıkanıklığının en önemli risk faktörleri yüksek kan basıncı, sigara kullanımı ve ilerleyen yaş olarak görülür. Beyin damar tıkanıklığı nedenleri arasında ise beyin-damar hastalıkları, tümörler, kalp hastalıkları, çeşitli ilaçlar ve yaşlılık yer alır.
Beyin damar tıkanıklığı belirtileri şunlardır:
- Şiddetli baş ağrısı ve baş dönmesi
- Bulantı ve kusma
- Vücudun belli bölümlerinde güç kaybı ve duyu bozukluğu
- Yürüme güçlüğü
- Geveleyerek konuşma gibi konuşma bozukluğu
- Görüş açısında azalma ve ani görme kaybı
- Denge bozukluğu
- Bellek sorunları
- Duygu ve düşünce karışıklığı
Bacak Damar Tıkanıklığı Belirtileri
Bacak damar tıkanıklığı, bacaktaki damarlarda kan akışının kesilmesiyle ortaya çıkar. Bacakta veya bacaktaki bir damar boyunca şişlik ve ağrılı yanma oluşması, ayakta dururken veya yürürken bacakta başlayan ağrı, bacaklarda kızarıklık ve bacak bölgesinde deri renginin solgunlaşması bacak damar tıkanıklığına bağlı belirtilerdir.
En temel risk faktörleri arasında diyabet, obezite, sigara tüketimi, hareketsizlik ve yaşlılık olan bacak damar tıkanıklığının tedavisi tıkanıklığın duruma göre belirlenip, planlanmalıdır.
Bacak damar tıkanıklığının belirtileri şöyledir:
- Bacak damar tıkanıklığında yürürken kramp şeklinde yaşanan ağrı
- Yürüme zorluğu
- Merdiven çıkarken zorlanma
- Ayaklarda morarma ve soğukluk
- Bacaklarda geçmeyen yaralar
- Ayak ten renginde renk değişimi
![]()
Şah Damarı Tıkanıklığı Belirtileri
Şah damarı tıkanıklığı, boyunda bulunan karotis arterlerin daralması anlamına gelir. Halk arasında bu arterler şah damarı olarak bilinir. Şah damarının insan vücudu için önemi, beyne oksijen anlamında zengin kanı taşıyan damarlar olmasından kaynaklanır. Tıbbi olarak karotis hastalığı olarak da adlandırılan şah damarı tıkanıklığı, tedavi edilmediğinde felç riskini beraberinde getirir.
Çeşitli semptomlar ortaya çıkaran şah damarı tıkanıklığı belirtileri şunlardır:
- Şah damarı tıkanıklığında bulanık görme
- Uyuşma veya zayıflık
- Denge kaybı
- Baş dönmesi
- Şiddetli baş ağrısı
- Afazi olarak bilinen konuşma zorluğu
- Hafıza problemleri
Bu belirtilerin görülüp daha da şiddetlendiği durumlarda doktora başvurulmalı ve gerekli damar tıkanıklığı tetkikleri yapılmalıdır.
Damar Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?
Damar tıkanıklığı çeşitli faktörlerin neden olduğu bir durumdur. Damar tıkanıklığında kan şekerini ve kolesterl seviyelerini dengede tutacak şekilde sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, sigara kullanımını sınırlandırmak ve hatta mümkünse bırakmak gibi yaşam tarzında yapılacak değişiklikler etkili yöntemlerdendir.
- Sigara hızlı bir şekilde bırakmak
- Düzenli bir beslenme diyeti uygulamak
- Aşırı kiloluysanız kilo vermek
- Kan şekerini dengede tutmak
- Bacak damar tıkanıklığı için bacak egzersizleri yapmak
- Ve özellikle yüksek tansiyon hastalığı olanlar için uygun bir tedavi yöntemi belirlenmesi, damar tıkanıklığına iyi glelir.
Bunlarla birlikte damar tıkanıklığı için tıbbi tedavi yolları da söz konusudur. İlk olarak damar tıkanıklığının seviyesine göre ilaç tedavisi uygulanır. Daha şiddetli damar tıkanıklığı vakalarında bypass veya ameliyat da tercih edilebilir. Bypass ameliyatı damar tıkanıklığı tedavisinde sıklıkla başvurulan bir tedavi çeşididir ve bu ameliyat sonrası hasta normal hayatına sağlıklı bir şekilde geri döner.
Damar Tıkanıklığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Damar tıkanıklığı nasıl belirtiler gösterir?
Damar tıkanıklığı, tıkanıklık olan bölgede meydana gelen ağrıyla başlar. Bu ağrı genellikle tıkanıklığın kalpte olmasına bağlı göğüs ağrısıdır. Bununla birlikte kalp çarpıntısı, uyuşulukluk, kas zayıflığı, kramplar ve ödem de damar tıkanıklığı belirtiler olarak kabul edilir.
Tıkanan damarları ne açar?
Damar tıkanıklığı tedavisi ileri seviyedeyse bypass ameliyatı, anjiyo ve stent gibi yöntemlerle tıkanıklık açılır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 2 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 16 Haziran 2023
