Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir? Ne İyi Gelir?

Damar Tıkanıklığı Nedir?

Damar tıkanıklığı, pıhtı veya sigara, sağlıksız beslenme, kolesterol artıkları ya da yağ kalıntıları gibi sebeplerle vücudun damar duvarındaki arterlerin kalınlaşması ile ortaya çıkan bir durumdur. Kalp ve beyinde meydana gelen damar tıkanıklıkları çok ciddi sonuçları beraberinde getirebileceği gibi aynı zamanda bacak damar tıkanıklığı da benzer sebeplerle meydana damar tıkanıklığı türlerinden biri olarak bilinir. Özellikle kalp damarlarında yaşanan tıkanıklıklar kalp krizi ve inme gibi durumları beraberinde getirebilir.

Damar Tıkanıklığı Neden Olur?

Damar tıkanıklığı genellikle damar sertliği veya pıhtı nedeniyle tıkanır. Tıkanıklığı oluşturan pıhtılar aterosklerotik plaklar sebebiyle daha çok daralmış bölgelerde oluşur. Meydana gelen tüm bu olaylar beraberinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle kalp krizi, inme ve beyinde çeşitli hasarlara yol açabilen damar tıkanıklığı tedavisi çok ciddi bir şekilde yapılmalıdır.

Damar tıkanıklığının en büyük faktörlerin olan aterosklerozun meydana gelmesini tetikleyen nedenleri sizler için sıraladık:

• Diyabet
• Obezite
• Yüksek tansiyon
• Yüksek kolesterol
• Hareketsiz yaşam
• Sağlıksız beslenme
• Yoğun sigara tüketimi
• Genetik faktörler
• Yaşlılık

Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Damar tıkanıklığının en karakteristik belirtisi ağrıdır. Tıkanıklık eğer kalbi etkilediyse bu ağrı göğüs ağrısı şeklinde olur. Bununla birlikte kol veya bacaklarda meydana gelen kramplar, uyuşukluklar, nefes darlığı ve kas zayıflığı da damar tıkanıklığında görülen belirtiler arasındadır. 

• Kalbi etkileyen vakalarda göğüs ağrısı
• Bacak, kol veya tıkalı bölgede uyuşukluk ve ağrı
• Yürürken kalçada kramp
• Nefes darlığı
• Tükenmişlik
• Tıkanıklık olan bölgede kas zayıflığı ve güç kaybı
• Cilt solukluğu
• Vücutta ödem
• Kıllarda dökülme görülmesi

Kalp Damar Tıkanıklığı Belirtileri

Kalp damar tıkanıklığı, kalbi besleyen atardamarlarda meydana gelen tıkanma olarak tanımlanır. Damarlarda oluşan bu tıkanıklığa aynı zamanda koroner arter hastalığı da denir. Yaşanan tıkanıklık tam tıkanıklık olursa kalp krizi yaşanabilir. Kalp damar tıkanıklığı da çeşitli belirtilerle ortaya çıkan ve tedavi edilmediği takdirde geri dönülmez bir yola girebilecek ciddi bir sağlık sorunudur.

Kalp damar tıkanıklığı belirtileri şöyledir:

• Göğüste ağrı ve sıkışma
• Kalp ritminde düzensizlik
• Boyun, sırt, omuz ve kollarda ağrı
• Nefes darlığı
• Yorgun ve bitkin hissetme
• Baş dönmesi
• Mide bulantısı ve kusma

Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Beyne kan taşıyan iki karotis arteri bulunur. Bunlar beynin büyük bir kısmını besleyen kan damarları olarak bilinir. Bu damarlarda plak adı verilen yağ ve kolesterol birikintisi olan ateroskleroz oluşumu sonrası bu birikim damarları daraltır, beyne pıhtı atması sonrası kan akışı azalarak beyin damar tıkanıklığı meydana gelir.

Beyin damar tıkanıklığının en önemli risk faktörleri yüksek kan basıncı, sigara kullanımı ve ilerleyen yaş olarak görülür. Beyin damar tıkanıklığı nedenleri arasında ise beyin-damar hastalıkları, tümörler, kalp hastalıkları, çeşitli ilaçlar ve yaşlılık yer alır.

Beyin damar tıkanıklığı belirtileri şunlardır:

• Şiddetli baş ağrısı ve baş dönmesi
• Bulantı ve kusma
• Vücudun belli bölümlerinde güç kaybı ve duyu bozukluğu
• Yürüme güçlüğü
• Geveleyerek konuşma gibi konuşma bozukluğu
• Görüş açısında azalma ve ani görme kaybı
• Denge bozukluğu
• Bellek sorunları
• Duygu ve düşünce karışıklığı

Bacak Damar Tıkanıklığı Belirtileri

Bacak damar tıkanıklığı, bacaktaki damarlarda kan akışının kesilmesiyle ortaya çıkar.  Bacakta veya bacaktaki bir damar boyunca şişlik ve ağrılı yanma oluşması, ayakta dururken veya yürürken bacakta başlayan ağrı, bacaklarda kızarıklık ve bacak bölgesinde deri renginin solgunlaşması bacak damar tıkanıklığına bağlı belirtilerdir. 

En temel risk faktörleri arasında diyabet, obezite, sigara tüketimi, hareketsizlik ve yaşlılık olan bacak damar tıkanıklığının tedavisi tıkanıklığın duruma göre belirlenip, planlanmalıdır.

Bacak damar tıkanıklığının belirtileri şöyledir:

• Bacak damar tıkanıklığında yürürken kramp şeklinde yaşanan ağrı
• Yürüme zorluğu
• Merdiven çıkarken zorlanma
• Ayaklarda morarma ve soğukluk
• Bacaklarda geçmeyen yaralar
• Ayak ten renginde renk değişimi

Şah Damarı Tıkanıklığı Belirtileri

Şah damarı tıkanıklığı, boyunda bulunan karotis arterlerin daralması anlamına gelir. Halk arasında bu arterler şah damarı olarak bilinir. Şah damarının insan vücudu için önemi, beyne oksijen anlamında zengin kanı taşıyan damarlar olmasından kaynaklanır. Tıbbi olarak karotis hastalığı olarak da adlandırılan şah damarı tıkanıklığı, tedavi edilmediğinde felç riskini beraberinde getirir.

Çeşitli semptomlar ortaya çıkaran şah damarı tıkanıklığı belirtileri şunlardır:

• Şah damarı tıkanıklığında bulanık görme
• Uyuşma veya zayıflık
• Denge kaybı
• Baş dönmesi
• Şiddetli baş ağrısı
• Afazi olarak bilinen konuşma zorluğu
• Hafıza problemleri

Bu belirtilerin görülüp daha da şiddetlendiği durumlarda doktora başvurulmalı ve gerekli damar tıkanıklığı tetkikleri yapılmalıdır.

Damar Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

Damar tıkanıklığı çeşitli faktörlerin neden olduğu bir durumdur. Damar tıkanıklığında kan şekerini ve kolesterl seviyelerini dengede tutacak şekilde sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, sigara kullanımını sınırlandırmak ve hatta mümkünse bırakmak gibi yaşam tarzında yapılacak değişiklikler etkili yöntemlerdendir.

• Sigara hızlı bir şekilde bırakmak
• Düzenli bir beslenme diyeti uygulamak
• Aşırı kiloluysanız kilo vermek
• Kan şekerini dengede tutmak
• Bacak damar tıkanıklığı için bacak egzersizleri yapmak
• Ve özellikle yüksek tansiyon hastalığı olanlar için uygun bir tedavi yöntemi belirlenmesi, damar tıkanıklığına iyi glelir.

Bunlarla birlikte damar tıkanıklığı için tıbbi tedavi yolları da söz konusudur. İlk olarak damar tıkanıklığının seviyesine göre ilaç tedavisi uygulanır. Daha şiddetli damar tıkanıklığı vakalarında bypass veya ameliyat da tercih edilebilir. Bypass ameliyatı damar tıkanıklığı tedavisinde sıklıkla başvurulan bir tedavi çeşididir ve bu ameliyat sonrası hasta normal hayatına sağlıklı bir şekilde geri döner.

Damar Tıkanıklığı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Damar tıkanıklığı ne anlama gelir?

Damar tıkanıklığı, vücuttaki kan damarlarının yağ, kolesterol ve diğer maddelere bağlı olarak daralması veya tamamen tıkanması durumudur. Damar tıkanıklığı, kan akışını engelleyerek kalp krizi, inme ve zamanla diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Damar tıkanıklığının işaretleri arasında arasında göğüs ağrısı, nefes darlığı, bacaklarda ağrı ve uyuşma bulunur. Erken teşhis ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla damar tıkanıklığının riskleri azaltılabilir.

Damar tıkanıklığı nasıl belirtiler gösterir?

Damar tıkanıklığı, tıkanıklık olan bölgede meydana gelen ağrıyla başlar. Bu ağrı genellikle tıkanıklığın kalpte olmasına bağlı göğüs ağrısıdır. Bununla birlikte kalp çarpıntısı, uyuşulukluk, kas zayıflığı, kramplar ve ödem de damar tıkanıklığı belirtiler olarak kabul edilir. 

Tıkanan damarları ne açar?

Damar tıkanıklığı tedavisi ileri seviyedeyse bypass ameliyatı, anjiyo ve stent gibi yöntemlerle tıkanıklık açılır.

Damar tıkanıklığı en çok hangi organları etkiler?

Damar tıkanıklığı, kan akışını engellediği için vücuttaki birçok organı etkileyebilir. En sık etkilenen organlar ise kalp, beyin, bacaklar, böbrekler ve bağırsaklardır. 

Damar tıkanıklığı tehlikeli mi?

Damar tıkanıklığı ciddi ve tehlikeli bir sağlık sorunu olarak değerlendirilir. Kan damarlarında meydana gelen tıkanıklık, kan akışını engelleyerek kalp krizi, felç (inme), organ hasarı ve zamanla uzuv kaybı gibi hayati risklere yol açabilir. Özellikle kalp ve beyin damarlarındaki tıkanıklık, ani ölüme kadar gidebilen sonuçlar doğurabilir. Bu sebeple damar tıkanıklığında erken teşhis önemlidir. Erken teşhis, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle riskler azaltılabilir.

Damar tıkanıklığı risk faktörleri nelerdir?

Damar tıkanıklığı genellikle damar sertliği (ateroskleroz) nedeniyle meydana gelir. Damar tıkanıklığının en önemli risk faktörleri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Sağlıksız beslenme: Yüksek yağ, şeker ve işlenmiş gıda tüketimi
• Sigara ve alkol kullanımı
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Obezite ve fazla kilo
• Yüksek kolesterol
• Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
• Diyabet (şeker hastalığı)
• Genetik yatkınlık

Damar tıkanıklığını önlemek için nasıl beslenmek gerekir?

Damar sağlığını korumak için sağlıklı beslenmek çok önemlidir. Özellikle omega 3 bakımından zengin beslenmek, lif zengini besinler tüketmek, sağlıklı yağları diyet listesine eklemek gibi beslenme değişiklikleri yapmak gerekir. Damar tıkanıklığının önlenmesi için şu beslenme programına geçiş yapmak gerekir:

• Omega-3 yağ asitleri içeren besinler: Somon, ceviz, keten tohumu
• Lif açısından zengin besinler: Tam tahıllar, sebzeler, meyveler
• Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, avokado
• Antioksidan açısından zengin besinler: Yeşil yapraklı sebzeler, böğürtlen, yeşil çay
• Tuz tüketimini azaltmak ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak önemlidir.

Damar tıkanıklığı açısından hangi doğal yöntemler öne çıkar?

Damar tıkanıklığını önlemeye veya ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilecek doğal yöntemler maddeler halinde şöyle sıralanabilir:

• Sarımsak tüketimi: Doğal antibiyotik olarak kabul edilen antibiyotik, kan dolaşımını artırır ve damar sertliğini önleyebilir.
• Zencefil: Zencefil tüketimi de kan akışını hızlandırarak damar sağlığını destekler.
• Zerdeçal: Zerdeçal, içeriğindeki kurkumin maddesi sayesinde anti-enflamatuar özelliklere sahiptir.
• Limon ve elma sirkesi: Limon ve elmas sirkesi, damarların temizlenmesine yardımcı olabilir.
• Yeşil çay: Düzenli yeşil çay tüketimi de kolesterolü dengeleyerek damar sağlığını koruyabilir.
• Egzersiz yapmak: Düzenli bir şekilde yapılan yürüyüş veya aerobik egzersizler de genel vücut sağlığı başta olmak üzere damar tıkanıklığı riskine karşı önerilir.

Damar tıkanıklığına hangi doktor bakar?

Damar tıkanıklığı için genellikle kalp ve damar cerrahisi bölümü doktorlarına gidilir. Tıkanıklığın meydana geldiği damarın son durumu ile ilgili birtakım incelemeler yapılarak damar tıkanıklığı tanısı koyulabilir. Buna bağlı olarak da bir tedavi programı belirlenir. 

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.