Damar tıkanıklıklarının en sık sebebi olarak gösterilen damar sertliği günlük yaşamda bazı önemli belirtilerle kendini gösterebiliyor. Fiziksel aktiviteler sırasında başlayan, istirahatle geçen ağrı ve uyuşmalar, cilt rengi değişikliği, ayak yaraları gibi durumlar damar tıkanıklığını işaret edebilirken; daha hafif tıkanıklıklarda hiç bir belirti görülmeyebilir. Girişimsel radyolojideki gelişmeler sayesinde, tıkanan damarların ameliyatsız olarak konforlu bir şekilde tedavi edilmesi mümkün olabiliyor. Memorial Diyarbakır Hastanesi Girişimsel Radyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Kerem Toprak, periferik arter hastalığı ve bu zemindeki damar tıkanıklıklarına yönelik tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Kolesterol yüksekliği, diyabet ve sigaraya dikkat!
Damar tıkanıklığının en önemli sebebi aterosklerozdur (damar sertliği). Kötü kolesterol, yüksek tansiyon, ileri yaş, sigara, diyabet gibi risk faktörleri de damar duvarına hasar vererek, damarı plak oluşumuna daha yatkın hale getirir. Ateroskleroz, kolesterol ve yağdan oluşan plakların damar duvarlarında toplanarak onların zamanla tıkanmasına yol açar. Ayrıca damarlar, plaklar yüzünden daha sert hale gelerek kan akım değişikliklerine duyarsızlaşır. Damarlarda oluşan yetersiz kan akımı da dokunun normal ihtiyacı olan oksijeni ve besinleri alamamasına neden olur. Böylelikle sağlık sorunları ortaya çıkmaya başlar. Sadece kalp, beyin, boyun ve bacaklara giden damarlar tıkanmaz, diğer tüm organları (kol, iç organlar, böbrek gibi) besleyen damarlar da tıkanabilir.
Tıkalı damarlar ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir
Damar tıkanıklığı kolesterol, yüksek tansiyon, ileri yaş, sigara, diyabet gibi risk faktörleriyle birlikte daha sık görülür. Damarın beslediği organa göre belirtiler ortaya çıkar; kalp damarlarında tıkanıklık olursa kalp krizi, beyin damarlarında olursa inme, bacak damarlarında olursa yürümekle gelen bacak ağrısı, iyileşmeyen ayak yaraları ve ileri aşamalarında kangren gelişebilir. Periferik damar tıkanıklıklarının büyük kısmı hafif tıkanıklık nedeniyle belirti vermez ancak zamanla tıkanmanın şiddeti artması nedeniyle belirtiler ortaya çıkmaya başlayabilir.
Ameliyat olamayan hastalar için de önemli bir seçenek
Yaşam tarzı değişikliği tedavinin önemli bir parçasıdır. Sigaranın bırakılması, düzenli olarak egzersize başlanması hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir, bununla beraber ilaç tedavisine başlanabilir. Uygun hastalara ise girişimsel tedavi yöntemleri ile balon veya stentleme yapılabilir. Öncelikle anjiyo yönteminde olduğu gibi kasık damarından ince bir kateter aracılığıyla tıkanmış veya daralmış damara ulaşılarak orada balon yöntemi uygulanır ve damarın eski haline dönmesi sağlanır. Balon yönteminin yeterli olmadığı durumlarda, damarlara stent yerleştirilir. Her iki uygulamadan sonra hasta düşük doz aspirin kullanarak tedaviyi sürdürür. Bu işlemler genel anestezi almadan hastaya damardan rahatlatıcı ilaçlar verilerek veya sadece lokal anestezi altında yapılmaktadır.
Hasta aynı gün taburcu olabiliyor
Girişimsel radyoloji uygulamaları sayesinde damar tıkanıklığı gibi hastalıklar 1-2 mm’lik küçük kesiler ile tedavi edilebilmektedir. Damar tıkanıklıklarının girişimsel yolla tedavisinde işlem süresi hastanın durumuna göre değişmekle birlikte genellikle 1-2 saat sürer ve hasta aynı gün taburcu edilir. Bunun yanı sıra hasta, anesteziden, açık ameliyattan ve ameliyatın neden olabileceği komplikasyonlardan kurtulmuş olur. Genel olarak girişimsel radyolojik işlemler hasta için konforlu bir tedavi imkanı sağlamaktadır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 16 Haziran 2023
Yayınlanma Tarihi: 23 Mayıs 2016
