Rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanserleri kadınlar arasında yaygın olarak görülüyor. Düzenli muayeneler kanserden koruyor ve erken teşhis, bu kanserlerin tedavi edilme oranını artırıyor. Gelişen teknolojiler, günümüzde birçok ameliyatın minimal invaziv yöntemlerle yapılmasına olanak sağlıyor. Kadın kanserlerinin ameliyatla tedavisinde de bu teknoloji tüm dünyada yaygın olarak kullanılıyor. Memorial Şişli Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Gökhan Demirayak, jinekolojik kanser ve hastalıklarda robotik teknolojiinin uygulanması hakkında bilgi verdi.
Robotik cerrahi birçok kadın hastalığında uygulanabiliyor
Robot teknolojisi, kanser cerrahileri gibi uzun süren laparoskopik jinekolojik ameliyatlara, cerrahın konsol başında oturarak ameliyatı gerçekleştirebilmesi sayesinde yeni bir boyut kazandırmıştır. Cerrah, hastanın karnına küçük bir kesiden giren kamerayı kontrol eder. Optiğin içerisindeki çift kamera, derinlik hissini veren 3 boyutlu görüntüyü sağlar. Cerrah istediği zaman kamerayı yaklaştırarak ameliyat bölgesinin büyütülmüş ve çok net görüntüsünü sağlar. Konsoldaki tutamaçlar cerrahın parmak hareketlerini hassas bir şekilde, titremeyi de engelleyerek ameliyat bölgesindeki robotun kollarına aktarır. Robotik cerrahi hem cerrah hem de hasta için oldukça konforlu bir yöntemdir. Hastaya hızlı iyileşme ve kısa sürede taburculuk, ağrı ve kanamanın çok daha az olması gibi avantajlar sağlayan robotik cerrahinin mutlaka alanında uzman hekimler tarafından yapılması gerekmektedir.
Robotik cerrahinin uygulandığı jinekolojik hastalıkların bazıları şunlardır;
Endometrium (rahim iç tabakası) kanseri: Rahim kanseri olarak bilinen endometrium kanserinin erken evrede tedavisi cerrahidir. Tercih edilmesi gereken cerrahi yöntem ise minimal invaziv cerrahi denilen robotik ya da laparoskopik yöntemlerdir. Minimal invaziv cerrahide robotik cerrahi pek çok avantajı ile öne plana çıkmaktadır. Robotik cerrahide bulunan floresan görüntüleme sistemi sayesinde sentinel lenf nodu denilen, tümörün yayılabileceği ilk lenf nodu, özel bir boya (indosiyanin yeşili, indocyanine green, ICG) yardımıyla bulunmakta ve tüm lenf nodlarının çıkarılması yerine sadece sağda ve solda birer tane sentinel lenf nodunun çıkarılmasıyla lenf nodu metastazı olup olmadığı anlaşılabilmektedir. Bu işlem sayesinde karın içerisinde lenf sıvısı birikmesi ya da bacak ödemi gibi komplikasyon riskleri azalmaktadır.
Rahim ağzı (serviks) kanseri: Serviks kanserinde standart ameliyat açık cerrahidir. Ancak tümör 2 cm’den küçükse, bazı önlemler alınarak robotik cerrahi yapılması alternatif seçenektir. Bu hastalarda bu önlemler alındığında robotik cerrahi ile açık cerrahi arasında nüksetme oranları açısından fark saptanmamıştır. Ancak daha az kanama, daha az ağrı, daha az ameliyat izi ve günlük aktivitelere daha hızlı dönüş gibi minimal invaziv cerrahinin birçok avantaj sağlamaktadır.
Erken evre yumurtalık (over) kanseri: Erken evre yumurtalık kanserinde de robotik cerrahi güvenle uygulanmaktadır. Rahim, tümörle beraber yumurtalık ve tüpler, tümörün yayılabileceği lenf nodları ve omentum denilen bağırsakların üzerini örten yağ dokusu bu ameliyatla çıkarılarak tedavi edilmekte ve hastalığın evresi belirlenmektedir.
Genital sarkma ve idrar kaçırma: Laparoskopik ameliyatlarla karşılaştırıldığında 3 boyutlu görüntü sayesinde anatomiye hakimiyet ve robotik kolların 540 derece hareketi sayesinde sütur (dikiş) atmada büyük kolaylık sağlamakta ve bu sayede sarkma ve idrar kaçırmanın tekrarlama ihtimalini azaltmaktadır. Ameliyat süresi daha kısa olmaktadır.
Miyom: Miyom çıkarılırken daha iyi kanama kontrolü sağlayarak kanama miktarını azaltmaktadır. Miyom çıkarıldıktan sonra oluşan boşluk yine laparoskopik cerrahiyle karşılaştırıldığında çok daha kolay kapatılmaktadır. Bu avantaj özellikle gebelik planlayan kadınlarda iyileşen bu bölgenin gebelikte rüptür olma riskini azaltabilmektedir.
Derin infiltratif endometriozis: Bu rahatsızlıkta minimal invaziv cerrahi tercih edilmektedir. Robotik cerrahi, 3 boyutlu görüntü ve robotik kolların eklem hareketleri ve güçlü enerji modaliteleri gibi avantajlarıyla nedeniyle derin infiltratif endometriozis cerrahisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Yayınlanma Tarihi: 30 Ocak 2023
