Yükleniyor
B7 ya da H vitamini olarak da bilinen Biiton, yumurta sarısı ve karaciğerde bol miktarda bulunan, eksikliği dermatite ve saç dökülmesine neden olan bir B vitamini türüdür. Biotin, suda çözünen bir vitamin olduğu için vücutta depolanamaz. Biotin; karbonhidrat, protein ve yağ metabolizması gibi birçok metabolik süreçte ayrıca hücre büyümesinin yanı sıra DNA ve protein sentezinde görev alır. Biotin seviyesi kan testiyle belirlenmektedir.
Biotin, yağların ve karbonhidratların enerjiye dönüşümünde ve metabolizma süreçlerinde rol alan, suda çözünebilen B vitamini türüdür. Biyotin, vücut tarafından yakıt olarak kullanılan yağ asitleri ve glikozun oluşumu için gereklidir
Yumurta sarısı, baklagiller, yer fıstığı, fındık ve ıspanak başta olmak üzere birçok besinde doğal olarak yer alan biotin takviye olarak da kullanabilir. Kişi biotin eksikliği yaşadığı durumda takviye biotin kullanabilir ancak bu durum doktor kontrolünde gerçekleşirse daha sağlıklı bir süreç yönetimi olur.
Biotinin doğal besinler dışında takviye şeklinde kullanılmasının vücut için önemli olduğu konu başlıkları arasında saç bakımı, tırnak ve cilt sağlığı, sinir sistemine olan yararı ve diyabeti önlemeye yardımcı olması yer alır. Bunlar kesin bir iyileştirme veya kesin bir önleme yaratmasa da fayda gösterdiği bilinir.
Tüm B vitaminleri gibi biotin de enzimlerin bir bileşenidir ve bu nedenle vücuttaki sayısız metabolik süreçte yer alır. Biotin, kardiyovasküler sistem, metabolizma, sindirim ve sinir sisteminde önemli işlevlere sahiptir, amino asitlerin, glikoz ve yağ asitlerinin işlenmesinde yer alır ve karbonhidratları, proteinleri ve yağları enerjiye dönüştürür.
Yapılan bilimsel çalışmalarda, biotin takviyesi alarak kan şekerinin düşürübileceği değerlendirilir. Kan şekerinin düşmesi de diyabet riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Biotin takviyelerinin bazı diyabetli kişilerde kan şekeri seviyelerini, toplam kolesterolü ve kan yağlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak tam tersi insülin seviyeleri üzerinde çok fazla etkisi olduğu söylenemez.. Ayrıca, B vitaminleri beyin ve sinir sisteminiz için de önemlidir ve bu da diyabetin nöropati (sinir hasarı) gibi nörolojik semptomlarını iyileştirmeye yardım edebilir.
Saç dökülmesi başta olmak saçların daha hızlı ve sağlıklı uzaması için biotin takviyesi kullanımı önerilir. Bu konuda yapılan bazı araştırmalar, biotin takviyelerinin biotin eksikliği veya alopesi gibi saç büyümesini etkileyen belirli tıbbi rahatsızlıkları olan kişilere fayda sağlayabileceğini gösterir. Ancak biotinin bu rahatsızlıkları olmayan kişilerde saç uzatmada işe yaradığını gösteren kanıt eksikliği söz konusudur.
Biotin takviyelerinin kullanımı tırnakların daha hızlı uzamasını sağlamaya yöneliktir. Kullanan her kişide tırnak uzaması garanti olmasa da uzamanın dışında tırnakla ilgili meydana rahatsızlıkların iyileşmesi noktasında biotinin etkisi olduğu düşünülür. Diğer yandan biotinin cilt sağlığı açısından da faydalı olduğu değerlendirilir. Özellikle biotin eksikliği dermatit, akne izleri ve diğer cilt sorunlarıyla bağlantılı olabilir.
Biotin, özellikle multipl skleroz gibi ilerleyici sinir sistemi hastalıkları olan kişilerde, sinirlerin hasardan kurtulmasına yardımcı olduğu düşünülür. Ancak biotin kullanımı konusunda doktor kontrolünde ilerlemek daha sağlıklıdır.
Biotin eksikliği nadir görülür ve ancak uzun bir süre sonra fark edilir hale gelir. Örneğin saç dökülmesi ve kas ağrısyla kendini gösterir. Ayrıca sinir sistemi bozulabilir ve depresif ruh halleri ortaya çıkabilir. Biotin eksikliğine, şeker hastalığı, Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı (iltihaplı bağırsak hastalığı) gibi kronik hastalıklar, uzun süreli antibiyotik kullanımları, aşırı alkol ve sigara tüketimi, uzun süreli tek tip diyetler ve bazı genetik hastalıklar neden olur.
Biotin eksikliği saçların güçsüzleşip dökülmesine, tırnakların kırılgan olmasına neden olur. Cilt içinde önemli bir vitamin olan biotin cildin su dengesini de düzenlenmesinde rol oynadığı için eksikliğinde cilt kuruluğu ortaya çıkar. Sağlıklı ve dengeli beslenen bir kişide biotin eksikliği nadir görülmektedir. Biotin eksiklikleri genellikle beslenme desteği ile giderilebilmektedir. Beslenmenin yeterli olmadığı durumlarda biotin takviyeleri de kullanılabilmektedir.
Biotin (B7 vitamini) eksikliği belirtileri şunlardır:
Biotin eksikliği, doğal besinler tüketilerek veya gerekirse biotin takviyesi sayesinde tedavi edilebilir ve biotin değeri normal aralıklara dönebilir. Biotin eksikliği nadir görülmekle birlikte, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve tedavi edilmesi gerkir.
Biotin eksikliği durumunda uygulanabilecek adımlar şöyledir:
Biotin eksikliğini tedavi etmek için ilk tercih, doğrudan biotin içeren takviyeler almaktır. Genellikle hafif biotin eksikliği vakalarında günde 30-100 mikrogram (mcg) biotin takviyesi önerilir. Ancak bu doz doktorun kararına göre değişebilir. Ciddi eksikliklerde doktor gözetiminde günde 5-10 miligram (mg) gibi daha yüksek dozlar da kullanılabilir. Takviye kullanımının süresi ise biotin eksikliğinin düzeyine ve semptomların iyileşme hızına bağlı olarak değişir.
Biotin takviyeleri ne kadar işe yarar olsa da biotin eksikliğinin doğal besinler yoluyla giderilmesi daha tercih edilebilir olan yöntemdir. Bu bağlamda yumurta sarısı, karaciğer, somon, avokado, fındık, tatlı patates, tam tahıllar ve yoğurt gibi gıdalar tüketerek biotin değerleri yükseltilebilir.
Her vakada olmasa da bazı durumlarda biotin eksikliği, bağırsak sorunları veya ilaç kullanımı gibi nedenlere bağlı olarak da görülebilir.
Özellikle crohn hastalığı ve çölyak hastalığı gibi bağırsak rahatsızlıkları biyotin emilimini azaltarak biotin eksikliğine sebebiyet verebilir. Bu durumda bağırsak sağlığını iyileştirmek biotin değerleri için işe yarar bir yöntemdir.
Ayrıca antikonvülsanlar gibi bazı ilaçlar da biotin seviyelerini düşürebilir. Bu tarz vakalarda doktor gerekirse ilaç değişikliği önerebilir.
Biotin eksikliğini önlemek ve tedavi etmek için risk faktörlerini kontrol etmek de önem arz eder. Hamilelik, alkol tüketimi ve avidin içeren çiğ yumurta beyazı tüketimi gibi faktörler biotin eksikliği için bir risk teşkil eder. Hamilelikte biotin takviyesi faydalı olabilir, alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır, yumurtaları ise pişirerek tüketmek önemlidir.
Eksikliğin ne kadar düzeldiğini takip etmek için düzenli kan testleri yaptırmak önemlidir. Doktorunuz kan biyokimyanızda iyileşme olup olmadığını değerlendirerek tedaviye devam edilip edilmeyeceğine karar verebilir.
Uzman Önerisi
Biotin eksikliği tedavisi kişiye özel olmalıdır. Diyet yapmadan veya takviye kullanmadan önce mutlaka bir doktora veya diyetisyene danışılması önerilir. Ayrıca, biotin eksikliğinin tedavi edilmemesi halinde cilt, saç ve tırnak sorunları gibi daha ciddi sağlık problemlerinin gelişebileceği unutulmamalıdır.
Vücutta depolanmadığı için biotin besinler yoluyla alınmak zorundadır. En iyi biotin kaynakları arasında; baklagiller, yumurta sarısı, maya, yer fıstığı, fındık, ıspanak, soya fasülyesi, yulaf gevreği, buğday, mantar ve dana ciğeri bulunmaktadır. Dana ciğeri ve yumurta sarısı gibi hayvansal gıdalar biyotin açısından özellikle zengindir.
Biotin içeren besinler maddeler halinde şöyle sıralanabilir:
Bitkisel kaynaklı gıdalardan elde edilen biotin doğrudan vücut tarafından işlenebilirken, hayvansal ürünlerden elde edilen biotinin emilebilmesi için önce vücuttaki protein bileşikleri yardımıyla parçalanması gerekmektedir.
Biotin suda çözünen bir vitamin olduğu için sebzeler çok fazla suyla veya çok uzun süre pişirmemelidir. Bu durum çoğu vitamin için geçerlidir, çünkü vitaminler özellikle ısıya, ışığa ve oksijene karşı hassastırlar.
Biyotin kelimesi, "besin" veya "hayat veren" anlamına gelen Yunanca "biotos" kelimesinden gelir. Aynı zamanda B vitamini olan biotin, bazı gıdalarda doğal olarak bulunan ve ayrıca besin takviyesi olarak da temin edilebilen temel bir besin maddesidir.
Sağlıklı ve dengeli bir beslenme uygulayan yetişkinler biotin ihtiyaçlarını genellikle sorunsuz bir şekilde karşılamaktadır. Günlük biotin ihtiyacı; 15 yaş ve üstü yetişkinler için günlük 30-50 mikrogram olarak önerilmektedir. Çocuklar için daha düşük değerler yeterli olabilmektedir. Biotin eksikliğini kan testi ile belirlenebilmektedir.
Yüksek dozlarda bile, gıdalardan alınan biotinin bilinen herhangi bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle biotin alımı için net bir üst sınır yoktur. Önleyici bir güvenlik önlemi olarak günlük dozun 180 mikrogramı geçmemesi gerektiği belirtilmektedir. Suda çözünen bir vitamin olduğu için fazla biotin idrarla vücuttan atılmaktadır.
Biotin saçın temel yapı taşı olan keratinin oluşumunu destekleyen önemli bir vitamindir. Biotin cilt ve tırnak sağlığı içinde çok gereklidir. Biotin eksikliği saçların güçsüzleşip dökülmesine, tırnakların kırılgan olmasına ve cilt kalitesinin bozulmasına neden olabilmektedir. Biotin eksikliğine bağlı olarak gelişen saç dökülmelerinde biotin seviyelerinin normale gelmesi saç dökülmelerini durdurabilmektedir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 18 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 18 Mart 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
