Anne sütü, bebekler için mucizevi özelliktedir ve bebeklere gereksinimi olan tüm besin öğelerini tek başına ilk 6 ay sağlayabilen en iyi besindir. Anne sütü ve doğumdan sonra gelen ilk sarı süt, bebek için çok önemlidir. Çünkü bebeği hastalıklara karşı korur, bebeğin ilk aşısıdır. Memorial Ataşehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'Uzmanları, anne sütü ve emzirmenin faydaları hakkında bilgi verdi.
Anne sütü, bebeğin ilk 6 ay ihtiyacı olan protein, yağ, demir, vitamin gibi her türlü besin değerine içeren ideal besin kaynağıdır. İçindeki koruyucu maddeler nedeniyle bebeği enfeksiyonlardan korur. Anne sütünde yeterli miktarda su ve vitamin bulunduğu için, çok sıcak iklimlerde bile bebeğe su vermeye gerek yoktur. Anne sütü bebekler için yaşamsal öneme sahiptir. Anne sütü bebekleri her türlü enfeksiyondan korur.
Ayrıca emzirme bebeğin annesiyle sevgi bağı kurabilmesi için en iyi iletişim yoludur. Anne sütü bebeği ishal, solunum yolu enfeksiyonu gibi hastalıklardan korur, çene ve diş gelişiminde önemli rolü vardır. Anne sütü ile beslenmiş çocuklar astım, alerji, çocuk diyabeti gibi hastalıklara karşı daha dirençli olmaktadır, Anne sütünün içinde yeterli demir olduğu için, emzirilen bebeklerde kansızlık görülmez. Ayrıca anne sütü alan bebeklerde, pişik, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür. Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur.
Kaç Aylığa kadar Anne Sütü Alınmalı?
Anne sütü, bebekler için en iyi ve en doğal besindir. Anne sütü, normal doğum haftasında doğan tüm sağlıklı bebeklerin ihtiyaçlarını 6 ay tek başına karşılayabilir. Emzirmenin 6 aydan sonra uygun ek gıdalar eşliğinde en az 1 yaşına kadar devam edilmesi önerilir.
Emzirmenin Anneye Olan Faydaları
Emzirme bebekle anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar. Doğumdan hemen sonra emzirme doğum sonrası kanama miktarını azaltır. Annenin sağlığında koruyucu etkisi vardır; göğüs kanseri, yumurtalık kanseri, kemik erimesi ve anemi risklerini azaltır. Anne emzirirken salgılanan oksitosin hormonu aslında mutluluk hormonudur. Aynı zamanda annenin doğum öncesi vücut yapısına yeniden kavuşmasını kolaylaştırır, hem rahim toparlanması, hem de alınan kiloların verilmesini kolaylaştırmaktadır.
Anne Sütünü Arttıran Besinler
Her gün en az 10-12 bardak su tüketmesi, anne sütünün artmasını sağlar. Yapılan bilimsel çalışmalarda bazı gıda ve bitkilerin özellikle anne sütünü artırdığı görülmektedir. Bunların başında da rezene gelir. Rezene; dereotugillerden bir bitkidir ve anne sütünü artırır. Isırgan otu, fesleğen ve biberiye de anne sütünü artıran diğer bitkilerdir."
Aşağıdaki gıdalar, anne sütüne etkileri konusunda bilimsel araştırma bulunmamakla birlikte çeşitli toplumlarda, emzirme dönemindeki kadınlara önerilen gıdalar arasında yer almaktadır ve yüzyıllardır geleneksel olarak tüketilmektedir.
Siyah Susam: Kalsiyum bakımından zengin olan siyah susamın anne sütünü artırmaya yardımcı olduğuna inanılmaktadır. Kalsiyum dışında bakır gibi bazı mineraller içeren susamı yemeklerinizde kullanabilirsiniz.
Kimyon: Süt üretimini teşvik ettiği düşünülen kimyon doğumdan sonra anneyi güçlendirmek için önemli olan demir bakımından da zengindir.
Arpa: Arpa ile yapılan pilav veya çorba laktasyonu artırmak için kullanılabilir. Arpanın anne sütünü artırdığı yönünde herhangi bir bilimsel araştırma sonucu bulunmamasına karşın emzirme dönemindeki anneler tarafından yüzyıllardır geleneksel olarak tüketilmektedir. Özellikle arpa ve rezene kombinasyonunun sütün kalitesini yükselttiğine inanılmaktadır.
Fesleğen: Sindirim sistemini düzenleyen, sakinleştirici etkisi bulunan ve buna ek olarak iyi bir K vitamini kaynağı olan fesleğen yemeklerle birlikte veya çay şeklinde tüketilebilir.
Yeşil Sebzeler: Mükemmel birer vitamin ve mineral kaynağı olan fasulye, ıspanak, pancar yaprağı ve kuşkonmaz gibi yeşil sebzeler laktasyonu arttırabilir. Bu yeşillikler aynı zamanda sindirime yardımcı olur ve vücudu güçlendirir.
Kırmızı ve Turuncu Sebzeler: Beta-karoten bakımından zengin havuç, tatlı patates, pancar ve diğer kırmızı, turuncu sebzeler anne sütü kalitesini arttırmaya yardımcı olabilir.
Sarımsak: Emziren annelerin kokusu nedeniyle bebeğin sevmeyeceğini düşündüğü, ancak aksine bebeğin süt emme süresini arttıran sarımsak aynı zamanda annenin de iştahını açarak süt kalitesi için gerekli vitamin ve mineralleri almasına yardımcı olur.
Yulaf: Besin lifi, demir ve kalsiyum bakımından zengin olan yulaf emziren anneler arasında oldukça popüler bir besindir. Kendinize yulaf püresi hazırlayabilir ve pürenin besin değerini arttırmak için fındık, süt, meyve ya da baharat eklenebilir.
Yağlar: Zeytinyağı, keten tohumu yağı ve susam yağı gibi sağlıklı yağların emzirmeye yardımcı olduğuna inanılmaktadır. Bu yağlar ayrıca annenin enerjisini artırır.
Anne Sütü Almayan Bebeklerde Görülen Sorunlar
Sindirim sistemi, enfeksiyonlar için koruyucu maddeler içerdiğinden anne sütü almayan bebekler sık sık enfeksiyonlara yakalanır.
- Orta kulak iltihabı riskini anne sütü alan bebeklere göre daha fazladır.
- Bazı kronik hastalıkların oluşma riski anne sütü almayan bebeklerde daha fazladır.(Tip 1 Diyabet, Çölyak hastalığı, Obezite, Koroner Kalp Hastalıkları gibi)
- Bebeğin ruhsal, bedensel ve zihinsel gelişimine yardımcı olan anne sütü alınmadığında, dikkat azlığı sendromu, ilgisizlik gibi sorunlar ile karşılaşılabilir.
- Anne sütü almayan bebekler daha sık ağlarlar.
Anne Sütü Almayan Çocukların Beslenmesi
Anne sütü verilemeyen çocuklara mümkünse formül (hazır) mama, değilse hayvan sütleri verilebilir. Anne sütü almayan bebekler normalde aldıkları süt ya da mamalara devam edilmelidirler. Kusma ve ishalle kaybedilen sıvı ve mineraller, ağızdan alınan sıvılar, bağırsak florasını düzenleyen probiotikiçeren tozlar kullanılarak giderilebilir.
Beslenmenin yeterli olduğu, çocuğun ayına uygun gereken kiloyu almasıyla anlaşılır. Bu nedenle çocuğunuzu düzenli aralıklarla sağlık kontrollerine getiriniz. Sağlık ocaklarımızda büyüme takipleri persentil (büyüme) grafikleriyle yapılmaktadır.
Anne Sütünün Dahha Kaliteli Olması İçin Gereken Vitaminler
Annenin huzurlu bir ortamda olması, beslenmesinin sağlıklı olması ve bebeği kabul etmesi anne sütünü artırmaya yardımcı olur. Bebeğin anneyi emmesi, anne sütünü artıran temel noktadır. Annenin sağlıklı beslenmesi; protein, karbonhidrat, meyve ve sebzeden oluşan menüler tüketmesi, sağlıklı uyuması, bebeği bol bol emzirmesi ile günde en az 10-12 bardak su tüketmesi anne sütünün artmasına neden olur. Annenin öğün atlamadan, protein, karbonhidrat ve yeşil sebzelerden zengin oluşan bir menüyle beslenmesi çok önemlidir.
Mahremiyetin Olmadığı Alanlarda Emzirme
Gebelik süresince büyük bir özlem ve merak duyarak bebeğini dünyaya getiren annenin bebeğine vereceği en değerli armağan anne sütüdür. Annelerin bebeklerini her ihtiyaç duydukları anda rahatça emzirebilmeleri gerekir. Bulunulan sosyal ortamdan uzaklaşmadan, konforlu bir şekilde ve stres yaşamadan bebeği beslemek hem anneye hem de bebeğe iyi gelir. Yeni anne için sosyal hayatın içinde olmak, hava almak çok önemlidir. Tabi bebek için de... Anne mutlu ise bebek de mutludur. Emzirmek bir anne için çok özel ve güzel bir eylemdir, bebek için de temel ihtiyaçlardandır. Anne, Sütünün miktarı az bile olsa korkmamalıdır. Sık sık emzirmeye devam etmelidir. Emzirdikçe sütün miktarı da artacaktır. Sosyalleşmekten çekinilmemelidir. Rahat emzirmek için geliştirilmiş anne emzirme önlükleri annelerin kurtarıcısı olmaktadır. Pek çok anne halka açık yerlerde, arkadaş toplantılarında bebeğini emzirme önlüğü yardımıyla dilediği her yerde emzirebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 1 Haziran 2023
Yayınlanma Tarihi: 18 Ekim 2017