Karın ağrısı genellikle hazımsızlık, şişkinlik, kabızlık veya stres nedeniyle yaşanan, bazı durumlarda da mide-bağırsağı içeren sindirim sorunları ve hastalıkların bir semptomu olarak kaburgaların altından kasıklara kadar uzanan bölgede hissedilen ağrıdır. Karın ağrısı ile ilişkili mide-bağırsak hastalıklarına irritabl bağırsak sendromu, gastroenterit, enfeksiyonlar ve safra taşları örnek verilebilir. Karın ağrısı, şiddeti, görülme sıklığı ve başlama zamanına göre akut ve kronik olarak yaşanabilir. Sıcak kompres yapılması, ağrı kesici, hafif ve sindirimi kolay gıdalar (kraker, pirinç, muz, elma, patates püresi gibi), nane, papatya veya zencefil gibi bitki çayları, yürüyüş gibi egzersizler karın ağrısının geçmesinde etkilidir. Ağrı bir süredir geçmiyorsa gastroenteroloji ve/veya genel cerrahi tıbbi birimlerine başvurulmalıdır.
Karın Ağrısı Nedir?
Karın ağrısı, genellikle kabızlık, irritabl bağırsak sendromu, gıda alerjileri, laktoz intoleransı, gıda zehirlenmesi ve mide virüsü gibi uyaranlar sonucu göğüs kafesi ile pelvik bölge arasında hissedilen ağrıdır. Karın ağrıları direkt lokalize edilebildiği gibi başka bölgelere yayılım gösterebilirler ve yansıyan ağrı olma özelliği de vardır. Ayrıca karın dışı organlar da karın ağrısına neden olabilir.
Genellikle mide ve bağırsak problemleri, karın ağrısının başlıca nedenleri olarak gösterilir. Bunların yanında kabızlık, ishal, hazımsızlık, gıda zehirlenmeleri, hem kadın hem de erkeklerde görülen üreme organı hastalıkları, safra kesesi hastalıkları, reflü, stres ve ağrının şiddetine göre kanser de karın ağrısına yol açabilir.
Karın ağrısına yol açan nedenlerin tedavisi için iki yol izlenebilir. Bunlardan ilki, eğer ağrı hafifse evde uygulanacak doğal yöntemlerdir. Sıcak-soğuk kompres, bol su içmek, dinlenmek, muz, pirinç ve patates gibi hafif besinler tüketmek ve bitki çayları içmek karın ağrısını durdurabilen doğal yöntemlerdir. Eğer karın ağrısı şiddetliyse ve uzun süre devam ediyorsa ağrının altında yatan olası nedenin belirlenmesi ve buna uygun tedavinin gerçekleşmesi için tıbbi kontrol ve müdahale gerekebilir.
Karın Ağrısı Çeşitleri Nelerdir?
Karın ağrıları başlangıç zamanına göre akut veya kronik karın ağrısı olarak adlandırılabilir. Ağrının başlangıç hızı genellikle ağrının önemi hakkında fikir verir. Ani başlayan, şiddetli, yeri lokalize edilen ağrılar enfaktüs (damar tıkanması) veya perforasyon (organ yırtılması) gibi hayati sorunların habercisi olabilir. Ağrının yayılımı veya karakter değiştirmesi de hastalığın tanısı hakkında fikir verebilir. Örneğin göbek çevresinde ani başlayan değişken şiddetli bir ağrının sağ alt kadrana geçmesi akut apandisiti düşündürebilir.
Kronik karın ağrıları ise genellikle 6 aydan daha uzun süre hissedilen karın ağrılarıdır. Bu ağrı sürekli veya aralıklı ve tekrarlayıcı (intermittan) olabilir. Ağrı nedeni mekanik bir soruna bağlı olabileceği gibi, bir inflamasyona (iltihaba) bağlı gelişebilir, daha nadir olarak da nörolojik ve metabolik nedenlerden kaynaklanabilir. Karın içi kitleler, kanserler (maligniteler), bazı psikiyatrik hastalıklar da karın ağrısı nedenleri arasında yer alır. Bunun yanı sıra bazı karın ağrıları tanımlanamaz ve nedeni bulunamaz.
Karın Ağrısı Neden Olur?
Karın ağrısı genellikle hazımsızlık, gaz, kabızlık ve mide gribi geçici sorunlar nedeniyle görülmekle birlikte, bunların dışında apandisit, huzursuz bağırsak sendromu, crohn ve çölyak gibi sindirim hastalıkları, safra kesesinde taş, enfeksiyon, kanser ve hatta kalp krizi gibi nedenlerle yaşanmaktadır. Kolon ve mide kanseri, şeker hastalığı ve zona gibi farklı hastalıklar da karın ağrısını tetikleyebilir.
Karın ağrısı nedenleri genel olarak şöyle sıralanabilir:
Mide-bağırsak hastalıkları
Mide zarının iltihaplanması olan gastrit ve hassas bağırsak sendromu olarak bilinen irritabl bağırsak sendromu gibi hastalıkların karın ağrısının yaygın nedenleri arasındadır.
Kabızlık
İnce veya karın bağırsağın atıkları dışarı taşıyamaması sonucu oluşan kabızlığın vücuttaki yansımalarından biri de karın ağrısıdır.
İshal
Kabızlığın dışında ishal de karın ağrısının yaygın nedenleri arasında gösterilir ve bu ağrı hafif veya şiddetli olabilir. İshal tedavisi aynı zamanda karın ağrısı şikayetlerini de azaltır.
Reflü
Karın ağrısının sık görülen nedenlerinden biri de gastroözofageal reflü hastalığıdır. Bu hastalık üst mide ve alt göğüste mide yanmasıyla birlikte ağrıya yol açabilir.
Pankreatit
Pankreasın iltihaplanması durumu olan pankreatit, üst veya orta karın bölgesinde yanmalı şekilde ortaya çıkan karın ağrısına yol açar.
Divertikülit
Kolondaki balon şeklinde kesecikler anlamına gelen divertikülit, genellikle kronik karın ağrısına neden olan faktörlerin başında gelir. Şiddetli divertikülit vakaları aynı zamanda karın ağrısının da şiddetini artırarak tıbbi tedavi gerektirebilir.
Gıda alerjisi veya gıda zehirlenmesi
Virüs, bakteri veya kontamine yiyeceklerin tüketilmesi sonrası meydana gelen gıda zehirlenmesi genel olarak karın ağrısı, kusma ve ishale yol açar. Aynı şekilde kişinin alerjisi olduğu gıdaları tüketmesi de karın ağrısı şikayetiyle karşılaşılmasına sebebiyet verebilir.
Böbrek taşı
Böbrek taşları özellikle üriner sistemden geçerken karın ağrısına neden olabilir. Bu ağrılar genellikle alt karında meydana gelerek kasıklara kadar yayılabilir.
Mide gribi ve viral enfeksiyonlar
Viral gastroenterit olarak bilinen mide gribi, mide üşütmesi şeklinde de ifade edilirken karın ağrısının sık görülen nedenlerinden kabul edilir.
Laktoz intoleransı
Laktoz içeren besinlerin tüketilmesi kişide laktoz intoleransı meydana getirir ve laktorz intoleransının belirtileri arasında da karın ağrısı görülür.
Apandisit
Ani veya şiddetli karın ağrılarının başlıca nedenlerinden biri olarak apandisit gösterilir. Apandisit çoğu insanda şiddetli ağrılarla ortaya çıkar ve kişiyi bir an önce doktora hastaneye götürecek duruma getirir.
Kadın ve erkeklerde görülen üreme organı hastalıkları
Başta idrar yolu enfeksiyonu ve yumurtalık kistleri veya kanseri olmak üzere hem kadın hem de erkeklerde görülen üreme organı hastalıkları hafif veya şiddetli karın ağrılarına sebep olabilir.
Ağrının şiddetine ve yerine göre kanser
Nadir de olsa mide ve kolon kanseri de karın ağrısına sebep olan faktörlerdendir. Ancak tek başına karın ağrısı bu kanserlerin tanısında yeterli olmaz. Daha detaylı tetkikler gerekir.
Stres ve psikolojik problemler
Yoğun stres altında yaşanan bir hayat, depresyon, anksiyete ve panik atak gibi psikolojik problemler de karın ağrısına yol açabilir. Kişi bu karın ağrısıyla ilgili başka hastalıklardan endişe etse de sebep sadece psikolojiktir.
Karın Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Karın ağrısı genellikle göğüs kafesiyle pelvik bölge arasındaki rahatsız edici hisle tarif edilir. Bu his tam olarak karın ağrısıdır. Ayrıca kramp, yanma, sıkışma da karın ağrısı belirtileridir. Ayrıca karın ağrısı belirtilerine mide bulantısı, kusma, ishal ve titreme de eşlik edebilir.
Karın ağrısı genellikle şu belirtileri içerir:
- Göğüs kafesiyle pelvik bölge arasındaki rahatsız edici his
- Kramp, yanma veya ıskışma
- Mide bulantısı ve kusma
- İshal
- Titreme
- İştahsızlık
- Huzursuzluk
- Şiddetli ağrılarda koma hali
Bazı hastalar ağrıyı daha az hissettiği vücut duruşunu alırlar (öne eğilme, ağrının üzerine yatma, sırt üstü yatma gibi). Ağrının şiddeti nedene göre değişkenlik gösterebilir. Ağrılar sürekli veya aralıklı hissedilebilir.
Karın Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Karın ağrısı şikayetlerinde, sindirimi ve kasları rahatlatmak için yürüyüş yapmak, sıcak su kompresi uygulamak, zencefil, papatya ya da nane çayı içmek ağrıya iyi gelebilir. Ağrı çok şiddetliyse ve geçmiyorsa tedavisi için hastanın tıbbi öyküsüne ve muayene sonucuna göre tedavi planı belirlenmesi gerekir. Muayenenin bir parçası olarak gerekli durumlarda kan tahlilleri, idrar ve dışkı analizleri, karın grafisi, ultrason, bilgisayarlı tomografi, endoskopik işlemler gibi görüntüleme yöntemlerine de başvurulabilir.
Karın ağrısı nedeni saptandıktan sonra tedavi şekli belirlenir. Örneğin bazı hastalıklarda tedavi seçeneği ilaç tedavisidir (mide asidini veya bağırsak gazını düzenleyen ilaçlar, gaz ilaçları, antibiyotikler, sindirime yardımcı bazı ilaçlar gibi). Ancak akut karın olarak adlandırılan ve genellikle hayatı tehdit eden sorunlara yol açan bazı karın ağrısı nedenlerinde tek tedavi seçeneği cerrahidir. (Akut apandisit veya barsak perforasyonu gibi).
Ancak çoğu zaman karın ağrısı beslenme ve yaşam biçiminde yapılacak bazı değişikliklerle önüne geçilebilir durumdur. Öyle ki çoğu zaman sebebi gaz, şişkinlik, hazımsızlık gibi sindirim problemleridir ve bunlar için beslenme alışkanlıklarının gözden geçirilmesi (asit içeriği yüksek, sindirimi zor besinlerin azaltılması, beslenme saatlerinin düzenlenmesi gibi), alkol ve sigara tüketiminin sınırlandırılması, yürüyüş ve spor alışkanlığının kazanılması, stresten uzak durulması gibi önlemler işe yaramaktadır.
Karın Ağrısına Ne İyi Gelir?
Karın ağrısında karın bölgesine sıcak su torbası veya sıcak su tatbiki ile kompres uygulamak, bol su içmek, kraker, muz ve patates gibi hafif besinler tüketmek ve zencefil çayı, papatya çayı ve nane çayı gibi bitkisel çaylar tüketmek karın ağrısını dindirmeye yardım eder.
Karın ağrısına iyi gelen yöntemler şu şekildedir:
- Sıcak su kompresi yapmak
- Bol su içmek
- Dinlenmek
- Ilık bir duş almak
- Kraker, muz, patates veya kızarmış ekmek tüketmek
- Zencefil çayı, papatya çayı ya da nane çayı içmek
- Ağrı kesici ilaç kullanmak
- Derin nefes egzersizleri yapmak
- Düzenli yürüyüşler ile sindirim hareketliliğini artırmak
Besinleri iyice çiğneyerek ve küçük porsiyonlarla tüketmek, sigara ve alkol tüketimini sınırlamak, yağlı, şekerli ve baharatlı yiyecekleri sınırlı bir şekilde tüketmek karın ağrısını önlemeye yardım edecektir.
Sıcak duş alın ya da sıcak kompres uygulamak
Karın ağrısını azaltan yöntemlerin başında karın bölgesine sıcak kompres uygulamak gelmektedir. Sıcak su torbası, ısıtma yastığı ya da sıcak bir duş ile karında ağrı olan bölgeye sıcak kompres uygulamak karın kaslarını gevşetip, rahatlatarak karın ağrısını durdurabilir.
Bol su ve berrak sıvı tüketmek
Karın ağrısı şikayetlerinde bol su içmek sindirim sistemini düzenleyerek karın ağrısı şikayetlerini azaltır.
Kraker, muz, yoğurt veya patates yemek
Karın ağrısı şikayetlerinde kraker, muz, patates ve kızarmış ekmek gibi hafif ve yumuşak besinler tüketmek sindirim sistemini rahatlatarak karın ağrısına iyi gelen doğal yöntemlerden biridir. Çoğu karın ağrısı sindirim sistemini zorlayan, gaz, hazımsızlık veya mide kaynaklı bir problemin sonucu olabildiği için sindirime destek olacak hafif besinler rahatlama sağlayabilmektedir.
Zencefil çayı, papatya çayı veya nane çayı içmek
Karın ağrısı şikayetlerinde antiinflamatuar ve antioksidan özelliklere sahip olan zencefil çayı, ağrıya neden olan kasları gevşetmeyi sağlar. Papatya çayı veya içerdiği mentol etkisiyle doğal bir ağrı kesici olan nane çayıda karın ağrısını durdurmaya yardım eden doğal yöntemlerdendir.
Yürüyüş veya nefes egzersizleri yapmak
Özellikle hazımsızlık ve gaz varsa yürüyüş ve egzersiz ile sindirim sistemini rahatlatmak karın ağrısını durdurabilir. Nefes egzersizi de, karın kaslarına iyi gelerek karın ağrısı şikayetini dindirebilir.
Özellikle şu nefes egzersizleri etkili olacaktır:
- Bir eli göğüse, diğer eli karın bölgesine koyun.
- Karnın büyüdüğünü hissederek dörde kadar sayıp burundan nefes alın.
- Nefesi ikiye kadar sayarak tutun. Altıya kadar sayın ve ağızdan yavaşça nefes verin.
- Bu hareketleri bir kaç dakika süre ile tekrarlayın
Ağrı kesici ilaç kullanmak
Eğer karın ağrısı geçmiyorsa reçetesiz ağrı kesiciler ağrıyı azaltmak veya dindirmek için yardımcı olabilir. Buna rağmen karın ağrısı şiddetli şekilde devam ediyor ve geçmiyorsa doktora başvurmak gerekebilir.
Dinlenmek
Aynı zamanda dinlenmek de karın ağrısına iyi gelen ve evde rahatça uygulanabilecek yöntemlerin başında gelir.
Karın Ağrısı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Karın ağrısı nasıl geçer?
Sıcak su torbasıyla ağrıyan bölgeye sıcak kompres uygulamak, su içmek, mideyi rahatlatan kraker, muz, patates ve kızarmış ekmek yemek, antiinflamatuar içeriğiyle öne çıkan zencefil çayı tüketmek karın ağrısı rahatsızlığına iyi gelen yöntemlerdir.
Karın ağrısının geçmesine yardımcı yöntemler aşağıdaki gibidir:
- Sıcak su torbasıyla ağrıyan bölgeye sıcak kompres uygulamak
- Su içmek
- Kraker, muz, patates ve kızarmış ekmek yemek
- Hafif şiddetli karın ağrıları için tost yemek
- Antinflamatuar içeriğiyle öne çıkan zencefil çayı tüketmek
Karın ağrısının sebepleri nelerdir?
Karın ağrısı çoğunlukla sindirim sisteminde yaşanan bir sorunun sonucudur. Gaz sıkışması, hazımsızlık ve kabızlık gibi sindirim sorunları dışında, norovirüs gibi virüsler, gastroenterit gibi viral enfeksiyonlar, safra sorunları, regl, stres ve gıda intoleransına ve beslenme tercihleri karın ağrısına neden olabilmektedir.
Alt karın ağrısı neden olur?
Alt karın ağrısı genellikle pelvik bölgeye yakın olan ağrılardır ve bu bölgedeki olası problemlerle bağlantılıdır. Alt karın ağrısının yaygın nedenleri arasında gebelik, apandisit, idrar yolu enfeksiyonu, fıtık ve safra kesesi hastalıkları yer alır.
Karnın sol alt tarafında ağrı neden olur?
Karnın sol alt tarafında ağrı genellikle divertikülit, huzursuz bağırsak sendromu, mide ülseri ve gaz birikmesi gibi sindirim sistemi kaynaklı sorunlardır. Ayrıca safra kesesinde ya da böbrekte taş, apandisit ile yumurtalık ya da testis kaynaklı sorunlarda sol alt karın ağrısına neden olabilir.
Kıvrandıran karın ağrısı neden olur?
Kıvrandıran karın ağrısı, gaz sıkışması, divertikülit, crohn hastalığı, kanamalı ülser, gıda zehirlenmesi, mide-bağırsak enfeksiyonları, apandisit, pankreatit veya kolesistit, böbrek ve safra kesesi taşları ve dış gebelik gibi ciddi durumların bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Sürekli karın ağrısı neden olur?
Sürekli bir karın ağrısı şikayetine sahipseniz bu durum kronik bir hal almış demektir. Sürekli karın ağrısı şikayetleri farklı hastalıklara işaret edebilir. Bunların başında gastrit, reflü, safra taşları veya viral enfeksiyonlar gelir.
Çocuklarda karın ağrısı neden olur?
Çocuklarda karın ağrısı özellikle tüketilen besinlerin sonucunda ortaya çıkar. Abur cubur ve fast food tüketimine çok daha fazla meyilli olan çocuklarda karın ağrısı şikayeti sık sık yaşanabilir. Bunun yanında tıbbi olarak da gastroenterit, rotavirüs, kabızlık ve idrar yolu enfeksiyonları da çocuklarda karın ağrısını tetikler.
Durduk yere karın ağrısı neden olur?
Durduk yere ve aniden başlayan karın ağrısı için öncelikle gıda zehirlenmesi ihtimali düşünülür. Ancak kabızlık, irritabl bağırsak sendromu, gıda alerjileri, laktoz intoleransı, ve mide virüsü de durduk yere başlayan karın ağrısına yol açabilir.
Karın ağrısı hangi durumlarda tehlikelidir?
Karın ağrısının yanında yanma, mide bulantısı, kusma, ateş ve terleme gibi şikayetler varsa, karın ağrısı ani başlayıp şiddetli bir şekilde devam ediyorsa bu durum tehlike sinyali olabilir. Bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktora gitmek kritik önem taşır.
Karın ağrısını en çabuk ne geçirir?
Karın ağrısını bir çırpıda geçirebilecek çok pratik bir yöntem olmasa da özellikle muz, kraker, patates ve kızarmış ekmek tüketmek, sıcak kompres yapmak, zencefil veya papatya gibi bitki sıcak bitki çayları içmek ve dinlenmek karın ağrısı için kısa sürede rahatlama sağlayabilir.
Karın ağrısına iyi gelen besinler nelerdir?
Hafif bir karın ağrısı şikayetiniz varsa tuzlu kraker, muz, patates ve kızarmış ekmek tüketmek ağrınıza ilaç olacaktır. Bunun yanında tost da karın ağrısı için ideal bir besindir. Karın ağrısı sürecinde amaç bağırsak ve sindirim sistemini rahatlatmak ve ağrıyı yok etmektir.
Karın ağrısına iyi gelen içecekler nelerdir?
Başta bol su içmenin yanında zencefil çayı, papatya çayı, nane çayı, ıhlamur ve limon suyu gibi doğal bitki çayları ve içecekler karın ağrısının önüne geçebilir.
Karın ağrısı başka hangi hastalıklarla karıştırılabilir?
Karın ağrısına neden olan birçok hastalık vardır. Bu hastalıklar, ağrı özellikleri ve yeri itibariyla birbirleri ile karışabilirler. Örneğin akut apandisit ve FMF yani Ailevi Akdeniz Ateşi hastalığının ağrıları birbirini andırabilir. Dizanteri (kanlı ishal tablosu), Crohn ve ülseratif kolit gibi iltihabi barsak hastalıkları ile benzerlik gösterebilirler.
Böbrek taşı ağrısı, kas-iskelet sistemi ağrıları ile karışabilir. Bazı tendon ağrıları kasık ağrısı olarak algılanabilir. Karın dışı organlardaki bazı hastalıklar da karın ağrısı kaynağı olabileceği için ayırıcı tanıda bunlar da değerlendirilmelidir. Örneğin miyokard enfarktüsü, peptik ülser (mide ülseri) ve gastrit (mide iltihabı) ağrıları ile karışabilir.
Karın ağrısında ne zaman doktora gidilmelidir?
Özellikle ani veya dakikalar içerisinde başlayan şiddetli ağrılar önemli bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Hastanın genel durumunda bozulma ve bilinç değişikliğinin eşlik ettiği karın ağrıları, daima acil durumlara işaret eder ve mutlaka acil doktor başvurusu gerektirir. Ağrının şiddetinin giderek artması, bulantı ve kusmanın eşlik etmesi, karına dokunulduğunda şiddetli hassasiyet varlığı veya karına dokunulduğunda nefesin kesildiği ağrılar, bunun yanı sıra ağrıya ani başlayan sarılığın eşlik etmesi yine doktor kontrolü gerektiren bir karın ağrısının habercisi olabilir.
Hamilelikte karın ağrısı olur mu?
Hamilelikte karın ağrısı, bebeğin gelişiminin sonucunda rahmin büyümesiyle birlikte neredeyse her anne adayının karşılaştığı normal bir durumdur.
Karın ağrısı için hangi doktora gidilir?
Karın ağrısı şikayetiniz varsa gastroenteroloji doktorundan randevu alabilirsiniz.
Karın ağrısının nedeni hastalık mıdır?
Karın ağrısı her zaman hastalık kaynaklı yaşanmayabilir. Örneğin, kabızlık, gaz, fazla yemek yeme, stres veya kas gerginliği gibi geçici nedenlerde karın ağrısına neden olabilmektedir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 13 Mart 2025
Yayınlanma Tarihi: 15 Ocak 2025